1213015044

Krakowska filozofia przyrody w okresie międzywojennym 217

na tzw. najprostsze składniki. Idee pochodzące z psychologii strukturalnej znalazły swoje odbicie w jego poglądach filozoficznych.

Filozofią Heinrich zainteresował się dość wcześnie. Jego pierwsza praca filozoficzna pochodzi już z 1898 r. Napisał wówczas artykuł do „Przeglądu Filozoficznego" pt.: O stosunku pojęć i zasad fizycznych do filozofii. Katedrę Filozofii w 1905 r. przejął po Stefanie Pawlickim. Jego zainteresowania filozoficzne koncentrowały się wokół zagadnień związanych z epistemologią, metodologią i historią filozofii. W swojej filozoficznej wizji wychodził od przekonania, że tym, co jest nam bezpośrednio dane, jest „całość świata". Również badania naukowe nie mogą wyjść poza to, co jest dane bezpośrednio. Konsekwencją tego rodzaju badania są obrazy świata, które, grupując zjawiska i systematyzując je, mogą stworzyć jeden syntetyczny obraz. Elementami takich obrazów są pojęcia powstałe z uogólnień badanych zjawisk. Zdaniem Heinricha, należy przy tym nie tracić z oczu różnorodności zjawisk, świata bowiem nie da się opisać przy pomocy kilku ogólnych pojęć. Rozwój nauki może zdezaktualizować jakiś obraz. Jest to naturalny proces, ale poprawnie skonstruowane obrazy, nawet gdy zostaną zdezaktualizowane, pozostają trwałą zdobyczą nauki¹.

Metoda badawcza stosowana przez Heinricha była nastawiona na skuteczność i precyzję. Można przypuszczać, że dla jego uczniów bardziej atrakcyjne były nie tyle filozoficzne poglądy Heinricha, ile raczej jego postawa metodologiczna w zmaganiu się z problemami. Wśród jego uczniów nie było bowiem bezpośrednich kontynuatorów jego filozoficznej myśli; każdy z nich poszedł własną drogą, ale inspiracje i ukierunkowania na trwałe pozostały w ich filozofowaniu. Wymagania, jakie mistrz stawiał swoim uczniom, były wysokie, ale i efekty znaczące. Wśród uczniów Heinricha znaleźli się między innymi: Leon Chwistek, Joachim Metallmann, Bolesław Gawęcki. Wszyscy oni odegrali ważną rolę w polskiej filozofii międzywojennej. Heinrich, obok zdolności naukowych i dydaktycznych, posiadał również talent organizatorski. Zaznaczyło się to w organizowaniu w Krakowie środowiska psychologicznego, filozoficznego, a także pedagogicznego.

Tadeusz Garbowski (1869-1940) studiował zoologię we Lwowie i Wiedniu. Habilitował się w 1897 r. w Wiedniu. W Krakowie pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, po uzyskaniu oeniam legendi, rozpoczął w 1898 r. w pracowni prof. Antoniego Wierzejskiego. Jako zoolog zajmował się

1

W Bibliotece Jagiellońskiej, pod nr 72942, znajduje się ręcznie pisany skrypt (jedną ręką) z dopiskiem: „Teoria poznania. Prof. Wł. Heinrich 1912". Skrypt ten zawiera systematyczny zapis wykładów.