1492317139

ROZDZIAŁ I

Ponadnarodowe grupy kapitałowe w gospodarce globalnej

1.1. Globalizacja korporacyjna

Celem niniejszego rozdziału jest wskazanie dominującej roli przedsiębiorstw ponadnarodowych¹ w procesie globalizacji gospodarki oraz omówienie przyczyn podejmowania przez nie międzynarodowej działalności gospodarczej w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Po przybliżeniu zagadnień dotyczących decentralizacji przedsiębiorstw, w ostatniej części rozdziału zostaną scharakteryzowane grupy kapitałowe.

W literaturze przedmiotu istnieje ogromna ilość opracowań na temat istoty, wyzwań, przyczyn i skutków globalizacji, których nie sposób przytoczyć. Przy istniejącej różnorodności stanowisk wobec pojęcia globalizacji oraz braku jednej, powszechnie obowiązującej definicji, zasadnym wydaje się wskazanie i wyodrębnienie elementów lub cech wspólnych dla wszystkich procesów globalizacji, świadczących o ich obiektywnym charakterze. Każdy z procesów globalizacji jest tożsamy poprzez swój obiektywny charakter, różnorodny jednak ze względu na jego treść.

Można przyjąć następujący zespół elementów opisujących obiektywny charakter procesów globalizacji²:

a. relacje oparte na wzajemnych powiązaniach,

b. wzrost współzależności,

c. sieciowy charakter,

d. brak ściśle przypisanego terytorium,

e. wielowymiarowość relacji (jako cechy pojawiające się definicjach globalizacji) oraz

f. dynamiczny charakter.

Biorąc pod uwagę powyższe składniki, K. Marzęda³ sformułowała ogólną definicję globalizacji, jako „.. .wielowymiarowy proces, polegający na wzroście wzajemnych powiązań

W literaturze przedmiotu wyróżnia się następujące ich typy: przedsiębiorstwa międzynarodowe, wielonarodowe, transnarodowe, ponadnarodowe, globalne, stowarzyszenia wielonarodowe i transnarodowe oraz korporacje wielonarodowe i transnarodowe. Zobacz m.in. w: Czupiał J., Przedsiębiorstwo międzynarodowe, Wrocław 2011, s. 13-15; Marzęda K., Proces Globalizacji Korporacyjnej, Bydgoszcz 2006, s. 40-41.

Zobacz w: Keohane R.O., Nye J.S. Jr., Globalization: What's New? What's Not? (And So What?), “Foreign Policy” Spring 2000, s. 104-109.

Marzęda K., op. cit., s. 26.