1869525420

268 RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA

kolejne mity, wśród których warto wymienić mit o homogeniczności sieci, o preferowaniu przez młodzież informacji wizualnej nad tekstem, przedkładaniu rozrywki nad szkolę, preferowaniu komunikacji oralnej, poszukiwaniu autorytetów wyłącznie wśród swoich rówieśników, wreszcie, mit najważniejszy: że lepiej od innych potrafią wyszukiwać informacje. Przekonanie, że zachowania informacyjne cyfrowego pokolenia różnią się od zachowań informacyjnych reszty populacji nie znalazło potwierdzenia w badaniach.

Próbie przewidzenia przyszłych kierunków rozwoju cyfrowego społeczeństwa poświęcone są dwa ostatnie rozdziały (B. Guntera i D. Nicholasa), które siłą rzeczy mają spekulatywny charakter.

Digital Consumers to książka przeznaczona dla bibliotekarzy, wydawców, dziennikarzy, archiwistów i muzealników. Można ją śmiało polecić wszystkim zainteresowanym badaniem użytkowników cyfrowych bibliotek i Internetu.

Zdzisław Dobrowolski Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych

Uniwersytet Warszawski

Tekst wpłynął do redakcji 25 maja 2009 r.

Anna Gruca: Nakładem własnym... Autorzy jako wydawcy swoich prac w Krakowie w dobie autonomii galicyjskiej. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007, s. 213, ISBN 978-83-233-2243-6

Książka Anny Grucy stanowi omówienie oryginalnego zagadnienia, interesującego dla badaczy dziejów polskiej książki. Recenzowana publikacja została wydana jako zeszyt 14 serii „Prace z Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej” publikowanej w ramach cyklu Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. We wstępie autorka przekonująco uzasadnia wybór tematu pisząc, że przebadana problematyka ma niewielką literaturę.

Za najważniejsze zagadnienie słusznie uznaje ona kwestię kategorii galicyjskich autorów, wydających książki własnym sumptem. Zaznacza, iż zebranie wiadomości na ich temat było trudnym zadaniem i że udało się uzyskać informacje tylko o 197 spośród 1295 autorów (15,1%). Trudności te wynikały z faktu, że część książek publikowali oni pod pseudonimami i kryptonimami, których nie udało się rozszyfrować. Poza tym książka wydana własnym sumptem nierzadko stanowiła jedyną publikację danej osoby. Trudno było też wyróżnić kategorie autorów, gdyż wykonywany lub wyuczony zawód uczonych, pisarzy, publicystów często nie pokrywał się z rodzajem działalności, dzięki której dany autor zapisał się w historii nauki i kultury, np. Leonard Lepszy, inżynier górnictwa, zapisał się w dziejach jako historyk sztuki; Jan Czubek, zanim został bibliotekarzem Akademii Umiejętności i historykiem literatury, pracował na stanowisku nauczyciela gimnazjalnego, a Stanisław Ciszewski przed zajęciem się etnografią zdobył zawód aptekarza. A. Gruca na podstawie danych, do jakich udało się jej dotrzeć, ustaliła kategorie zawodów i status społeczny poszczególnych autorów. Byli wśród nich: nauczyciele, w tym nauczyciele akademiccy, literaci, duchowni (księża, zakonnicy, katecheci), lekarze, urzędnicy, adwokaci, inteligencja techniczna, artyści, ziemianie. Pisząc o autorach wydających w Krakowie, pamiętała tak o mieszkańcach miasta, jak i osobach spoza Krakowa. Wykazała się obiektywizmem w kwestiach religijnych, nie pomijając duchownych innych wyznań i obrządków niż rzymskokatolickie, takich jak: Szymon Dankowicz (1840-1910), Leon Węgliński (1827-1905) - duchowny grekokatolicki, Aron Lewin (1879-1943) - nauczyciel religii mojżeszowej w Gimnazjum św. Anny i dyrektor szkoły