1999020473

JERZY KONDRACKI.

Geografia na Łotwie i Litwie

(Geographie en Letłonie et Lithuanie).

Samodzielny rozwój nauk geograficznych na Łotwie i Litwie datuje się od bardzo niedawna, co jest zrozumiałe wobec braku warstw wykształconych i własnych ośrodków naukowych u tych narodów w okresie pizedwojennym. Dopiero powstanie niepodległych państw i narodowych uniwersytetów w Rydze i Kownie postawiło na porządku dziennym kwestie nauki, co w interesującym nas zakresie wyraziło się przede wszystkim przez utworzenie katedr geografii i geologii. Działalność tych katedi wytworzyła pewną ilość specjalistów, którzy dziś posuwają naprzód znajomość swych krajów, zajmując miejsce, należące dotychczas do Niemców’, Polaków’ i Rosjan.

Uniwersytet Łotewski powstał z istniejącej przed wojną w Rydze politechniki. Geografię wykładał tu od roku 1920 najpierw docent, a od r. 1927 profesor Reinholds P u t n i n ś, wykształcony w Rosji i reprezentujący kierunek fizyczno-geograficzny (kartografia, oceanografia, geofizyka). I marł on w roku 1934 i odtąd katedra geografii jest nieob-sadzona, a stworzony przez niego Instytut Geografii Fizycznej zmieniony został na Instytut Geograficzny pod kier. doc. G. Ramansa, któ-lepiezentuje kierunek antropogeograficzny. Geografię fizyczną wykłada doc. geofizyki L. Slaucitajs, zajmujący się oceanografią, h\ drogi afią, morfometrią i magnetyzmem ziemskim. Katedrę meteorologii i klimatologii posiada bałtycki Niemiec prof. R. M e v e r. Instytutem geologicznym kierował przez 10 lat (od r. 1925) Niemiec z Królewca E. K ra us, a po jego w'yjeździe wykłady prowadzą jego uczniowie młodzi docenci N. Delie (geologia historyczna i paleontologia) oraz V. Za n s (geologia dynamiczna). Z innych zakładów uniwersyteckich, zw iązanych z nauką o ziemi, wymienimy jeszcze doskonale zaopatrzony w przyrządy Instytut Mineralogiczny, którego kierownikiem jest Rosjanin ryski prof. P o p o w. Przy Instytucie Geologicznym znajduje się niewielkie muzeum geologii Łotwy, obejmujące głównie 2 działy, tj. de-won i czwartorzęd.

Materiały geograficzne gromadzą — jak wszędzie — specjalne urzędy państwnwe: meteorologiczny, hydrograficzny i statystyczny, na-