2091575924

77

ROLA RADY EUROPY W DZIEDZINIE MEDIÓW MASOWYCH

w którym sędziowie są etatowo zatrudniani i koncentrują swoją aktywność wyłącznie na pracy w tym organie¹.

Europejska Konwencja Praw Człowieka ma fundamentalne znaczenie dla europejskiego systemu wolności słowa. Chodzi tu zwłaszcza o postanowienia art.10, w którym stwierdzono:

„1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność

posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych i kinematograficznych.

2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, które są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej”.

W ciągu 50. lat stosowania EKPC, Europejski Trybunał Praw Człowieka poświęcił zna-czącą uwagę interpretacji tego postanowienia konwencji . M.in. w słynnym orzeczeniu Handyside v. United Kingdom, ogłoszonym w dniu 7 grudnia 1976 r., Trybunał podkreślił znaczenie wolności informacji jako jednej z zasadniczych podstaw postępu w państwie demokratycznym i rozwoju osoby ludzkiej. Stwierdził on wówczas, że bez pluralizmu, tolerancji i nieskrępowanego spojrzenia, nie może być demokracji. Orzecznictwo dotyczące art. 10 EKPC stało się przedmiotem licznych opracowań naukowych¹³. Problematyka art. 10 EKPC była jednym z głównych zagadnień omawianych podczas 6. Międzynarodowego Kolokwium nt. Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w Sewilli (13-16 listopada 1985 r.).

Choć formalnie Europejski Trybunał Praw Człowieka nie jest częścią Rady Europy, a samodzielnym organem, to jednak jest z nią wielorako związany. Członków Trybunału wybiera Zgromadzenie Parlamentarne RE spośród trzech kandydatów zgłoszonych przez państwa członkowskie RE. Ratyfikacja i stosowanie EKPC znajdują się pod kontrolą RE w procedurze monitoringowej, zarówno w układzie przedmiotowym (dokonywanej przez Komitet Ministrów RE - np. w kwestii przestrzegania przez państwa członkowskie RE zasady wolności mediów), jak i w układzie podmiotowym (badanie przez Zgromadzenie Parlamentarne RE, czy nowo przyjęte państwa członkowskie RE wywiązały się ze zobowiązań przyjętych z chwilą przystąpienia do tej organizacji).

Problematyka mediów masowych i wolności słowa zajmuje ważną pozycję w działalności dwu statutowych organów RE: Komitetu Ministrów i Zgromadzenia Parlamentarnego. Warto odnotować, że w systemie instytucjonalnym Rady Europy głównym organem decyzyjnym jest Komitet Ministrów RE, złożony z ministrów spraw zagranicznych, którzy repre-

1

A. Przyborowska-Klimczak, Reforma systemu kontroli Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. „Państwo i Prawo” 1995, nr 10/11, s. 96 i n.

Case-Law concerning Ariele 10 of the European Convention on Humań Rights. 50^h Anniversary of the European Convention on Humań Rights, Strasbourg 2000, Directoratc General of Humań Rights, s. 5 i n.

M. Klocpfcr, Freedom of the Press and Tendency Protection under Art. 10 of the Convention on Humań Rights, Berlin 1997, s. 37 i n. i cyt. tam piśmiennictwo.