2212788118

Studia i Refleksje 35

Z tego punktu widzenia, nasycenie programu bogatą i zróżnicowaną działalnością w sferze czasu wolnego w istotnym stopniu poszerzało możliwości wypełniania funkcji wychowawczych przez Związek.

Bardzo rozbudowana była działalność kulturalna, nakierowana przede wszystkim na te dziedziny, które bezpośrednio lub drogą bardziej "okrężną" służyły budzeniu, rozwijaniu i utrwalaniu zainteresowań młodzieży światem kultury, kształtowaniu nawyków obcowania z kulturą w rożnych jej przejawach i postaciach. Tak było np. w dziedzinie zainteresowania książką i upowszechniania czytelnictwa. Służył temu m in Ogólnopolski Turniej Czytelniczy, impreza doroczna o masowym zasięgu Kształtowanie nawyków obcowania ze sztuką filmową wypełniała inicjatywa pod nazwą „Kino 900 tysięcy".

ZMS bardzo zabiegał o tworzenie i posiadanie własnej bazy materialnej dla tej działalności. Dzięki inicjatywom Związku powstała gęsta sieć klubów, świetlic i innych placówek umożliwiających rozwijanie działalności kulturalnej. Wiele z tych placówek charakteryzowało się wysokim poziomem artystycznym realizowanych spektakli i innych imprez, wielką pomysłowością i nowatorstwem poszukiwań artystycznych, rozmachem w rozwijaniu amatorskiego ruchu artystycznego, działalności upowszechnieniowej, rozrywkowej, rekreacyjnej.

Niektóre kluby ZMS zyskały wysoką renomę, stały się prawdziwie profesjonalnymi placówkami życia kulturalnego i działalności twórczej.

ZMS podejmował działania, które można by określić jako formę wywierania wpływu czy nacisku na profesjonalne - państwowe bądź znajdujące się w gestii związków zawodowych - placówki kulturalne ich repertuar, działania na rzecz przyciągania młodych do kin, teatrów, galerii filharmonii itp Współpracował ze środowiskami twórczymi, starał się pozyskiwać je dla podejmowania problemów i tematów związanych z życiem młodzieży, jego ambicjami i pasjami, rozterkami i konfliktami, dążeniami i celami życiowymi. Był to z pewnością jakiś sposób formułowania „zamówienia społecznego", swoistego „profilowania" twórczości, ale trudno byłoby to traktować jako reglamentowanie swobody twórczej, narzucanie jakichś schematów czy zwykłej propagandy Zdarzały się odstępstwa od tej zasady, ale trzeba te kwestie ujmować w szerszym kontekście ówczesnej polityki kulturalnej państwa i stosunków na linii władze - środowiska twórcze. Przełom październikowy 1956. wydarzenia marcowe 1968. wypadki na Wybrzeżu 1970. zmiany w konstytucji PRL w roku 1976 - odbijały się każdorazowo na kondycji politycznej i postawach ideowych środowisk twórczych, naukowych i innych odłamów inteligencji. Powodowało to