2711906051

WSTĘP

W literaturze historycznej Polski Ludowej wiele miejsca poświęcono badaniom dziejów ruchu ludowego i poszczególnych stronnictw chłopskich¹. Zagadnienia te znajduję także mocne odbicia w bogatej literaturze »• spom-nieniowej, tak byłych działaczy ludowych, jak również przedstawicieli innych ugrupowań politycznych. Opracowania i rozprawy w przeważajęcej Jednak mierze naświetlaję rozwój stronnictw w ich zasięgu ogólnopolskim, względnie dzielnicowym. Przed9 tawiaję Ich stosunek do węzłowych zagadnień politycznych i ekonomiczno-społecznych, głównie w oparciu o programy i działalność władz naczelnych. Odczuwa się natomiast brak większych monografii omawiajęcych genezę i rozwój ruchu ludowego w jego wymiarze regionalnym, czy lokalnym, chociaż ostatnio obserwować można wyraźnie zainteresowanie i na tyra odcinku.

Badania te wydaję się jednak ujmować zagadnienia w sposób dość jednostronny, prawie całkowicie podporzędkowujęcy życie polityczne wsi oraz działalność terenowych organizacji chłopskich akcjom, kampaniom i koncepcjom władz poszczególnych stronnictw, bez większego uwzględnienia specyfiki danej zbiorowości i środowiska. VY takiej sytuacji łatwo można zagubić istniejęce w szeregu przypadków zróżnicowanie i rozbieżności,jakie i-stniały w łonie poszczególnych stronnictw. Wyjętek 9tanowię prace: Jana Borkowskiego²# Józefa Ryszarda Szaflika'⁵ i Kazimierza Sarnowskiego⁴.

Możliwość naświetlenia wzajemnego stosunku między tymi dwoma platformami w ruchu ludowym, szczególnie odnośnie czasów galicyjskich, może dać

Dotychczasowy dorobek historiograf ii polskiej na tym odcinku charakteryzuję: S. Giza, Cz. Wycech, Materiały do bibliografii historii ruchu ludowego i zagadnień społecznych wsi 1864-1961. Druki zwarte, Warszawa 1964; W. P i ę t k o w s k i, Przeględ stanu badań nad historię ruchu ludowego w latach 1364-1918, “Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego “/RDzRl/, 1959, nr 1; S. K o w a 1 c z y k, Przeględ 9tanu badań nad historię ruchu ludowego w latach 1918-1939, Tamże; J. Szaflik, Stan i perspektywy badań nad dziejami polskiego ruchu ludowego. “Wieś Współczesna",

1968, nr 9/139.

2    3. Borkowski, Stronnictwo Ludowe na Kielecczyźnie w latach 1931-1939, Warszawa 1968.

³    J. R. Szaflik, Z dziejów radykalnego ruchu ludowego na Lu-belszczyźnie w latach 1918-1931, Lublin 1964; Polskie Stronnictwo Ludowe Piast 1926-1931, Warszawa 1970.

^ K. Sarnowski, Z działalności ruchu ludowego w powiecie Maków Mazowiecki w latach 1918-1939. “RDzRL“ 1968, nr 10.

o