3870136295

KPP 3/2007 86

Michał Królikowski

interpretacji. Z tego też powodu model stosowania i wykładni prawa karnego międzynarodowego powinien zapewnić możliwie największą spójność między zasadami wykładni norm prawa międzynarodowego i metodami interpretacji prawa karnego. Warto przy tym podkreślić, że dyrektywy wykładni prawa karnego wynikają zarówno z przyjętej kultury legalizmu karnego, jak również z ochrony w systemie wymiaru sprawiedliwości karnej istotnych wartości przysługujących jednostkom, takich jak pewność prawa, zaufanie obywateli do państwa, przewidywalność negatywnych konsekwencji za określone postępowanie, ochrona uzasadnionych interesów osoby podejmującej się określonego działania. Z tego też powodu, nawet jeśli korpus norm prawa karnego międzynarodowego został wyrażony w strukturze norm międzynarodowych, te same powody, które kształtują zasady wykładni krajowego prawa karnego, wymagają uwzględnienia w stosowaniu norm prawa karnego międzynarodowego⁵³.

Kluczowe zagadnienie w omawianej problematyce wykładni i stosowania norm prawa karnego międzynarodowego stanowi odniesienie zasad interpretacji traktatów wyrażonych w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r. do korpusu norm prawa karnego międzynarodowego. Jest to o tyle istotne, że konwencja ta wyraża powszechnie uznawane zasady, w wyniku czego zasięg jej oddziaływania jest szerszy niż wynikałoby to z liczby ratyfikacji.

Pierwszym zagadnieniem, które wymaga rozstrzygnięcia, jest kwestia, czy metody interpretacji wyrażone w Konwencji wiedeńskiej mają zastosowanie do wszystkich norm prawa karnego międzynarodowego. Obok norm zwyczajowych i traktatowych, takich jak statut Trybunału Specjalnego dla Sierra Leone lub statut rzymski MTK, część z nich zostało wrażonych w dokumentach międzynarodowych, które nie mają statusu konwencji ani zwyczaju. Dotyczy to w szczególności statutów międzynarodowych trybunałów karnych ad hoc dla byłej Jugosławii i Rwandy, wprowadzonych w drodze rezolucji Rady Bezpieczeństwa. Obserwacja orzecznictwa MTKR i MTKJ pozwala zauważyć, że te trybunały ad hoc nie tylko przyjęły omówioną już tezę o tym, że ich statuty stanowią sui generis konwencje międzynarodowe, ale również odwoływały się przy wykładni ich postanowień do zasad interpretacji traktatów zawartych w Konwencji wiedeńskiej, uznając ich ważność i relewantność w procesie wykładni norm statutowych⁵⁴. Ten zabieg jest do pewnego stopnia naturalny,

⁵³    S. Lamb, Nullum crimen...] W.A. Schabas, Interpreting the Statutes....

⁵⁴    Zob. np. Bagosora, MTKR 98-37-A, postanowienie z 8.6.1998 r., pkt 28-29; Delalić, MTKJ IT-96-21, wyrok z 16.11.1998 r., pkt 161.