Standardy współpracy administracji publicznej z sektorem pozarządowym, Instytut Spraw Publicznych. 2006
po prostu zapisów Ustawy [por. Jachimowicz 2006], ale odpowiadałyby na faktyczne potrzeby lokalne. Nadal zbyt wiele działań jest realizowanych w nowej formie, jednak w istocie na dotychczasowych zasadach;
• System finansowania nadal nie spełnia pokładanych nadziei. Praktycznie nie zdarza się - określone w Ustawie - powierzanie zadań (również kontraktowanie usług nie znalazło swojego miejsca we współpracy). Nagminne jest obniżanie kwoty dotacji w stosunku do składanego przez organizacje zapotrzebowania. Dodatkowo nadal tryb uchwalania „Rocznych programów współpracy” uniemożliwia w wielu przypadkach finansowanie współpracy w pierwszych miesiącach roku budżetowego;
• W kwestii wzajemnej komunikacji, dostępu do informacji i partycypacji nadal brakuje znaczącej zmiany, gdyż ciągle udział obywateli w życiu publicznym, w tym konsultacji społecznych jest traktowany w sposób formalny [por. Długosz, Wygnański 2005:19] i często nie jest brany pod uwagę przy podejmowaniu decyzji. Ciągle w samorządzie gminnym dominują finansowe formy współpracy [Gumkowska 2006: 13];
• Nadal ograniczone jest badanie efektywności działania organizacji pozarządowych, które z reguły sprowadza się przede wszystkim do sprawdzenia poprawności wykorzystania środków niż obserwacji rzeczywistych zmian dokonanych w wyniku działań organizacji.
Wydaje się jednak, że powyższe wnioski należy widzieć w kontekście różnorodności współpracy. Często gminy, które mogą być traktowane jako przykłady „dobrej praktyki” w obszarze współpracy z konkretną organizacją lub branżą organizacji nie realizują współpracy w innych obszarach. Dlatego też uogólnianie pewnych doświadczeń może stać się przyczyną nieporozumień. Po pierwsze należy zwrócić uwagę na różnice współpracy w różnych typach jednostek administracyjnych. Nie jest przypadkiem, że w gminach wiejskich jedynie ponad 70% jednostek uchwaliło program współpracy w porównaniu z ponad 90% gmin miejskich. Zasady współpracy z organizacjami pozarządowymi układają się zupełnie inaczej w gminach wiejskich. Nie wynika to jedynie z uwagi na różnicę w ilości organizacji działających na wsi i w mieście, ale także ze względu na różnicę w typie tych organizacji [por. Herbst 2005: 132], a także czasem z uwagi na przejmowanie zadań organizacji pozarządowych przez jednostki samorządu terytorialnego, które często finansują bezpośrednio z budżetu (np. poprzez