4442198705

448

ZDARZENIA — KSIĄŻKI — LUDZIE

rej „Joanna Godden'" znana była polskiej publiczności czytającej przed wojną.

Sheila Kaye-Smith jest konwertytką, jest powieściopisarką regionalną, a regionem jej są Sussex i Kent. Tylko nieliczne jej utwory noszą wyraźne piętno katolickie. Do takich należy właśnie „Upadek domu Alar-dów“. Książka ta przedstawia rozkład moralny i gospodarczy ziemiań-stwa angielskiego po pierwszej wojnie światowej. Wystawny tryb życia, pozbawionego treści duchowej, przy zmniejszających się dochodach, zmusza Alardów do szukania sojuszu wbrew sercu i sensowi, sojuszu z kapitalistyczną burżuazjją: Najstarszy syn poświęca dla posagu miłość kochanej i kochającej kobiety. Jego siostra, wydana za mąż dla pieniędzy, zdradza męża.

Przeciw niemoralnemu bezsensowi, cechującemu całe życie Alardów, buntuje się młodsze rodzeństwo. Młody Gerwazy zostaje mechanikiem w warsztatach samochodowych, a jego siostra ucieka z domu, by wyjść za mąż za prostego farmera, sąsiada ojca. Siłą sprzyjającą przemianie starego porządku w nowy, bardziej demokratyczny i postępowy, jest katolicyzm. Anglikanizm Alardów ulega rozkładowi wraz z formami życia społecznego, które musi popierać nawet wbrew sumieniu. Katolickie społeczeństwo ludowe, oparte na pracy, jest ideałem Sheili Kaye-Smith.

WALKA Z BABILONEM

Pisarze katoliccy pracują dla poprawy porządku społecznego dwojako: albo przez doskonalenie wewnętrzne czytelników, albo przez zdobywanie ich dla walki zs złem społecznym, którego usunięcie jest warunkiem nadejścia Królestwa.

Walka z Babilonem, z przytłaczającą, bezbożną i kapitalistyczną cywilizacją, przejawia się u nich rozmaicie. U publicysty Williama Tee-linga, który zwiedził Stany Zjednoczone częściowo w przebraniu włóczęgi, jest poprostu opisem życia amerykańskiego, zatytułowanym „Amerykański gulasz" („American Stew" 1934). U Bruce Marshalla, w znanej polskim czytelnikom „Chwale córy królewskiej" stanowisko społeczne jest bardziej sprecyzowane. Marshall występuje przeciw kapitalizmowi, mechanizacji życia, wojnie, faszyzmowi i snobizmowi. Jego księża są kapłanami z ludu i dla ludu. Zwłaszcza postać ks. Józefa Scotta ma przedstawiać wzór nowoczesnego kapłana, a jego kazanie wyraża pozytywny program społeczny autora.

SAM PRZEZ PIEKłO

Najbardziej wstrząsającą i tragiczną wizję niedobrego świata dał ^w swoich powieściach czołowy obecnie pisarz angielski — Graham Greene. O ile Chesterton należał do pokolenia wiktoriańskich optymistów, o tyle urodzony w 1904 konwertyta Greene należy do tego samego