4645771714

25

ZAGADNIENIE BUDOWNICTWA BIBLIOTECZNEGO

wierzchnia czytelń i magazynu. W rezultacie tych redukcji kubatura budowy zmniejszyła się do 62 400 m³, a przybliżony koszt do 3 120 0^0 zł.

Wspólne zebranie Komitetu Bibliotecznego i reprezentantów Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki oraz posłów na sejm z m. Krakowa w dniu 22 czerwca 1928 r. i interwencja ich u Ministra Robót Publicznych spowodowały przyspieszenie ogłoszenia konkursu na plany Biblioteki, wbrew intencji Senatu, który w piśmie z dnia 17 lipca 1928 r. do Ministerstwa WRiOP domagał się powierzenia wykonania budowy arch. Wacławowi Krzyżanowskiemu i zrezygnowania z zawodnej nieraz drogi konkursowej ⁿ.

Dnia 3 sierpnia 1928 r. został rozpisany konkurs na projekt szkicowy gmachu Biblioteki Jagiellońskiej, przy czym wzięto za podstawę program przerobiony bez wiedzy Uniwersytetu Jagiellońskiego według pisma Ministerstwa WRiOP z dnia 19 czerwca, które Rektorat UJ otrzymał dopiero 26 lipca 1928 r. Pismo Ministerstwa przyjęto za podstawę konkursu programu budowy, który nie odpowiadał potrzebom Uniwersytetu i nauki oraz nie zabezpieczał Bibliotece należytego rozwoju. Senat zaprotestował w piśmie z dnia 17 września skierowanym do Okręgowej Dyrekcji Robót Publicznych w Krakowie, a zarazem upoważnił swych przedstawicieli do złożenia do protokółu Sądu Konkursowego oświadczenia sprzeciwiającego się warunkom konkursu. Ostateczny termin składania prac konkursowych został ustalony na dzień 20 września 1928 r. (pierwszy teęmin wyznaczono na 10 września 1928 r.).

Warunki konkursu zakładały możność wznoszenia gmachu częściami, stanowiącymi zamknięte dla siebie całości. Możliwości finansowe narzucały realizację budowy w trzech etapach. W usytuowaniu budowy należało uwzględnić możność dalszej rozbudowy w przyszłości, w miarę rozwoju Biblioteki. Charakter gmachu i położenie jego przy reprezentacyjnej ulicy miasta wymagały monumentalnego ujęcia całości przy równoczesnym zastosowaniu architektury skromnej i szlachetnej. Wymagano realnego podejścia do zadania, celowego i utylitarnego rozplanowania rzutów, racjonalnego ujęcia zagadnienia komunikacji wewnętrznej gmachu oraz zastosowania najnowszych urządzeń służących do szybkiej komunikacji i wymiany książek. Podano też cztery zasadnicze grupy organicznie związane z potrzebami wewnętrznymi i porządkowymi Biblioteki. Przy wymienianiu poszczególnych lokali podano orientacyjną powierzchnię. Znaczne obcięcie pierwotnego programu stawiało pod znakiem zapytania celowość projektowanego gmachu, przy czym pierwsze punkty warunków konkursu szalenie utrudniły i tak skomplikowane założenia budownictwa bibliotecznego.

Sąd konkursowy, w skład którego weszli: delegat Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dyrektor Biblioteki Kuntze, rozpatrzył w czasie czterech posiedzeń w dniach 25 i 26 września 1928 r. 17 nadesłanych prac. Na pierwszym posiedzeniu delegaci Uniwersytetu złożyli do protokółu oświadczenie, ażeby przy opracowywaniu ostatecznych planów budowlanych gmachu Biblioteki Jagiellońskiej uwzględnić w pełnej mierze potrzeby przedstawione w tzw. „Zredukowanym programie budowy”, opracowanym przez Uniwersytet wspólnie z Dyrekcją Robót Publicznych w Krakowie.

W wyniku końcowym wybrano do szczegółowej analizy jedynie pięć prac, spełniających podstawowe warunki konkursu. Pierwszą i drugą nagrodę przyznano arch. Wacławowi Krzyżanowskiemu, który już od r. 1920 brał udział w pracach nad projektem budowy gmachu Biblioteki Jagiellońskiej. Zbyt krótki okres czasu (3VIII—20 IX 1928), nieodpowiednia dla tego rodzaju prac pora letnia,

¹¹ Arch. UJ S II 471 Akta z r. 1928.