4645771743

38

ZBIGNIEW KEMPKA

mienionych wyżej oszczędzeń, lecz zawsze za upoważnieniem Komisji Wojewódzkiej na przedstawienie dozoru.

Załączony do reskryptu „spis książek służyć mających do użytku szkół elementarnych" różni się nieco od wykazu zamieszczonego w Roczniku Instytutów Religijnych i Edukacyjnych⁸, który miał w ręku dr Łodyński i zawiera 18 następujących pozycji:

1.    Ewangelie na niedziele i święta⁴.

2. Życie Jezusa Chrystusa⁵.

3. Zbiór nauki chrześcijańskiej i obyczajowej⁶.

4.    Nauka początkowego czytania⁷.

5.    Nauka czytania, pisania i rachunków⁸.

6.    Tabele do czytania złożone z 48 tablic arkuszowych⁹.

7.    Wzory pisania dla szkół początkowych¹⁰.

8.    Instrukcja dla nauczycieli szkół elementarnych względem ich stanu i obowiązków¹¹.

9.    Pielgrzym w Dobromilu czyli nauki wiejskie¹².

10. P. Maciej z Jędrychowa¹⁸.

⁸ Rocznik Instytutów Religijnych i Edukacyjnych w Królestwie Polskim (Warszawa) T. 3 :1830, dodatek s. 2—4.

⁴    Ewangelie i epistoły tak niedzielne jako i wszystkich świąt... Przez księdza Jakuba Wujka S. J. przełożone ... Częstochowa 1819. Poprzednie wydania, które mogą wchodzić w rachubę: 1808, 1811, 1814.

⁵    Św. Bonawentura:    Żywot Pana i Boga naszego Jezusa Chrystusa,

to jest droga zbawienia drogą prawdy i żywotem. [B. m.] 1820. Poprzednie wyd. 1773.

⁶    Onufry Kopczyński: Zbiór nauki: I. Chrześcijańskiej. II. Obyczajowej, z dodaniem wzorów do początkowego czytania i rachowania, wydany dla szkół parafialnych. Warszawa 1818. Wyd. 2. 1819.

⁷    Konstantyn Wolski: Nauka czytania początkowego dla szkół elementarnych, nowo odmieniona. Warszawa 1819.

⁸    Konstantyn Wolski:    Nauka czytania, pisania i rachunków dla szkół

elementarnych. Warszawa 1819.

⁹    Józef Lipiński: Wykład sposobu wzajemnego uczenia zwanego metodą Lankastra, dla dokładnego objaśnienia chcących ten sposób zaprowadzić, a mianowicie dla nauczycieli do prowadzenia szkoły według tego urządzenia sposobią-cych się. Warszawa 1819.

Do wykładu dołączono 48 tablic abecadłowych i 36 tablic arytmetycznych. Tablice arytmetyczne wyszły z druku dopiero w 1822 r. Pamiętnik Warszawski w doniesieniach księgarskich (T. 16:1820) podawał, że „tabele te, które uważać można jak powszechny elementarz na wielkie arkusze rozłożony, zajmują całą naukę czytania od poznania liter, składania ich po dwie, trzy, cztery do czytania krótkich zdań, przysłów i przepisów religijnych i moralnych. Są one nie tylko dla samej wzajemnego uczenia metody użyteczne, ale i w każdej szkole zastąpić mogą tym korzystniej szczególne elementarze, że uczniowie nie osobno każdy po kolei nad swymi książkami ślęczą, ale się na wspólnych tabelach, wielkimi literami wybitych razem uczą, co i uczniom i nauczycielom oszczędzi mozołu i czasu”.

¹⁰    Wzory pięknego pisania przeznaczone dla uczącej się młodzieży. [B.m.r.n. i dr.].

Jackowski: Wzory pisania polskie początkowe dla młodzieży uczącej się.

Warszawa 1823.

¹¹    Instrukcja dla nauczycieli szkół początkowych wiejskich i miejskich względem ich stanu i obowiązków. Warszawa 1817.

¹²    Izabella Fortunata z Flemingów Czartoryska: Pielgrzym w Dobromilu, czyli nauki wiejskie. Warszawa 1818. Wyd. 2. 1819, wyd. 3. 1821-1822. Współwy-dane z Pielgrzymem Powieści wiejskie Marii Wirtemberskiej.

¹⁸ Pierre Laurent J u ssie u: Pan Maciej z Jędrychowa drelicharz jarmarkowy. Dzieło przeznaczone do czytania dla ludu miejskiego i wiejskiego, przełożone z zastosowaniem (przez Franciszka Skomorowskiego) z dzieła francuskiego Simon de Nantua ou le marchand forain. Warszawa 1819.