4656879058

Nie może więc być mowy także o jednej, „normalnej”, pełnej, całej czy totalnej dekonstrukcji. W tekście poświęconym wojnie (o) Paula de Mana (Like the Sound of the Sea Deep within a Shell: Paul de Man's War), po którego śmierci Derrida napisał dedykowane amerykańskiemu krytykowi wspomnienia o nim samym, słowo „dekonstrukcja” używane jest w liczbie mnogiej. Kwestionując tam różnicę między autobiografią a przemówieniem nad czyimś grobem, Derrida powiada, iż nie można totalizować życia, traktować go jako zapisu w raz na zawsze zamkniętym archiwum historii, w zamkniętej księdze przeszłej obecności. Jest więc w jakimś sensie dekonstruk-qa podzwonnym (jedno ze znaczeń słowa glos, stanowiącego wieloznaczny tytuł jednej z „książek” francuskiego filozofa) wszelkiego totalitaryzmu, umożliwia ona bowiem „analizę uwarunkowań totalitaryzmu we wszystkich jego przejawach, których nie da się zredukować do nazw poszczególnych reżimów”.

Choć Jacąues Derrida nie proponuje żadnego całościowego, precyzyjnie zdefiniowanego i domkniętego systemu pracy interpretacyjnej, to strategia Jego myślenia krytycznego stała się inspiracją w licznych interdyscyplinarnych badaniach i przemyśleniach w wyższych uczelniach całego świata, przypomniała o możliwości filozofowania. Der-ridiański dekonstruktywizm jest także ważkim czynnikiem powstawania wielu nowych kursów i programów nauczania uniwersyteckiego. Choć kontrowersje oraz akademickie spory wokół Jacques’a Derridy i dekonstruktywizmu, tak zresztą jak i wokół kondycji postmodernistycznej w ogóle, z pewnością będą trwały jeszcze długo, to wzbudzenie owych sporów, otwarcie dyskursu filozoficznego i akademickiego na „inność”, krytyczne zastanowienie nad rolą tego dyskursu i jego statusem w kulturze zawdzięczają niezmiernie wiele myśli i pismom francuskiego Filozofa.

Wielki wkład pracy akademickiej Profesora Derridy w myślenie o humanistyce w dwudziestym stuleciu jest niezaprzeczalny. Zarówno Jego pozycja akademicka, jak i inspirujący wpływ na wiele dociekań humanistycznych w naszej Uczelni bez wątpienia stanowią w pełni uzasadnioną podstawę do uczczenia Go tytułem Doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.

Tadeusz Rachwał

44