5487409292

#

ff?n    ig

W konsekwencji - społeczeństwo ukraińskie widziałoby chętnie ze strony polskiej tendencje do ułożenia współżycia przyszłego w sposób przypominający współżycie różnych narodowości w Stanach Zjednoczonych; leaderzy ukraińscy chcieliby narazie praktycznej formułki do wstępnego porozumienia, która dałaby im możność utrzymywania kontaktów polsko-ukraińskich,

Z tych wszystkich powodów przyjazd Gen.Sikorskiego wywołał w śro-dowiku ukraińskim duże zainteresowanie i zaniepokojenie. Zaniepokojenie to dotyczyło przedewszystkiem rozmów Naczelnego Wodza z przedstawicielami polityki amerykańskiej. Leaderzy ukraińscy obawiali się, że w tych rozmowach mogłaby zostać uregulowana sprawa polskich ziem wschodnich bez ich udziału. Była to obawa o utratę własnych atutów. Budują oni bowiem swą sytuację polityczną na tezie, że jeżeli nawet ich porozumienie z Polską nie jest w stanie zadecydować o przyszłości Ukraińców w kraju, to w każdym razie jest ono w stanie wzmocnić bardziej jeszcze pozycję Polski wobec Stanów Zjednoczonych, Rosji Sowieckiej i innych państw alianckich. Stąd też duża powściągliwość prasy i środowisk ukraińskich w pierwszych dniach pobytu Gen.Sikorskiego, już nawet po udzieleniu przezeń wywiadów prasowych.

Dopiero uchwała Rady Narodowej i lansowana pogłoska o wyjeździe Naczelnego Wodza z Washingtonu do Moskwy wywołała silną i negatywną wobec Polski reakcję.

Leaderzy ukraińscy w całym szeregu artykułów prasowych doszli do wniosku, że na płaszczyźnie uchwały Rady Narodowej rozmowy są niemożliwe, postawili tezę, że "Polska wraca do przedwojennego imperializmu" i z kolei przeszli do ataku, odmawiając Polsce prawa sięgania poza "etnograficznie polskie ziemie". Uciekli się nawet do gróźb wobec propagandy polskiej przestrzegając, że sytuacja obecna niczem nie przypomina okresu wojny ubiegłej, kiedy Paderewski bronił słusznej tezy odbudowy niepodległej Polski. Obserwacja odcinka ukraińskiego prowadzi do wniosku, że przywódcy ukraińscy po kilkakrotnych próbach nawiązania kontaktów, spodziewali się przynajmniej jakiejkolwiek formalnej obietnicy, nie wykraczającej coprawda poza zagadnienie integralności granic ale dającej im możliwość dalszych rozgrywek taktycznych. Dlatego też właśnie uczucie żalu podyktowało jednemu z publicystów słowa, że "nie należy żałować, Jeżeli jakiś rząd czy mąż stanu nie potrafi swą misją przekonać ludzi, kiedy ta misja oparta jest na gwałcie i ucisku".

Z drugiej zaś strony ogół ukraiński nie znalazł również w uchwale Rady Narodowej bodźca do zmiany swych dotychczasowych nastawień, jak to stało się po dyskusji w Radzie Narodowej na tematy ukraińskie, która to dyskusja wywołała szereg pozytywnych efektów, mimo że uważała autonomię jako maximum dopuszczalnych ustępstw. Nawet najbardziej nacjonalistyczne odłamy prasy ukraińskiej uważały poprzednią dyskusję w Radzie Narodowej i stanowisko posłów Ciołkosza i Żeligowskiego za wyraz nowych możliwości w normalizaoji stosunków polsko-ukraińskich. Sytuacja uległa więc wyraźnemu wyjaśnieniu: Ukraińcy zidentyfikowali całkowitą zgodność polityczną między Naczelnym Wodzem, Radą Narodową i Rządem i doszli do wniosku, że na stworzonej płaszczyźnie kontakty stały się niemożliwe. Ostrość polemiki daje się tłumaczyć tern jeszcze, że leaderzy ukraińscy w obecnym układzie stosunków polsko -ukraińskich spodziewają się pełnego oparcia we własnych organizacjach, oparcia dotąd zachwianego. Chcą więc przynajmniej od tej negatywnej strony doprowadzić do wzmocnienia własnej pozycji polityczno-organizacyjnej.