5996832545

33

i acidofilne lasy dębowo-bukowe zespołu Fago-Quercetum. Grądy w omawianym krajobrazie reprezentowane są przez zespół Stellario-Carpinetum i ograniczają się w swoim rozprzestrzenieniu do wąskich pasów na styku stoków i dolin cieków.

4.2.3.12.    Krajobraz niżowych buczyn i acidofilnych dąbrów jest pod wieloma względami podobny do poprzednio omawianego. Różni się tym, że obok lasów bukowych na znacznych obszarach rozprzestrzenione są siedliska acidofilnych lasów zespołu Fago-Quercetum.

Układ przestrzenny zbiorowisk roślinnych w fitokompleksach krajobrazowych, należących do omawianej jednostki, jest zwykle bardzo złożony. Widać to wyraźnie na szczegółowych mapach potencjalnej roślinności naturalnej z obszarów reprezentujących ten krajobraz w okolicach Kartuz (Matuszkiewicz W. 1966b) i Wierzycy (Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz A., Soliń-ska-Górnicka 1968). Specyfika rzeźby terenu powoduje, że w krajobrazie tym stosunkowo częste są siedliska borów bagiennych zespołu Yaccinio uligino-si-Pinetum.

Krajobraz pomorskich buczyn i dąbrów związany jest z obszarami wałów morenowych strefy marginalnej przede wszystkim z fazy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego, od Pomorza Gdańskiego na zachód. Podłożem geologicznym są tam gliny zwałowe, piaski moren czołowych i moren wyciśnięcia oraz żwiry.

Omawiany krajobraz jest bardzo rozpowszechniony na Pomorzu. Poza tym obszarem spotyka się go w typowej jeszcze postaci w okolicach Łagowa Lubuskiego oraz w znacznie odrębnym wariancie na Wzgórzach Trzebnickich i na przedpolu Sudetów zachodnich, w tych przypadkach z dąbrowami acidofilnymi, reprezentującymi raczej zespół Calamagrostio-Quercetum niż Fago-Quercetum.

4.2.3.13.    Krajobraz acidofilnych dąbrów pomorskich obejmuje obszary, na których zdecydowanie dominujące są siedliska acidofilnych lasów z klasy Quercetea robori-petraeae, głównie reprezentowanych przez zespół Fago-Quer-cetum, rzadziej (nad Zalewem Szczecińskim) przez Betulo-Quercetum.

Krajobraz ten spotyka się wyłącznie w regionie pomorskim na piaszczys-to-żwirowych obszarach związanych bądź z wysoczyznami morenowymi, bądź z Sandrami lub dyluwialnymi tarasami akumulacji rzecznej. Niedostatek szczegółowych materiałów nie pozwala na pewne opisywanie struktury fito-kompleksów należących do tego krajobrazu i czyni jego charakterystykę niezbyt pewną.

4.2.3.14.    Krajobraz grądów i wyżynnych buczyn, wyróżniony na Górnym Śląsku i w części Gór Świętokrzyskich, tworzony jest przede wszystkim przez układy siedlisk subkontynentalnych grądów w formie wyżynnej odmiany małopolskiej oraz żyznych buczyn typu wyżynnego, przy współudziale siedlisk borów mieszanych, ubogich buczyn i łęgów jesionowo-olszowych.

Krajobraz ten wyraźnie dzieli się na dwie niższe jednostki typologiczne: postać górnośląską, w której żyzne buczyny reprezentuje sudecki zespół Dentario enneaphyllidis-Fagetum, oraz postać świętokrzyską, gdzie spotyka się zespół buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum. W postaci górnoślą-

3 - Krajobrazy roślinne...