W domu i w przedszkolu
Bezpieczna zabawka
o roku, w grudniu, dzieci czekajÄ… na & marzenia dzieci kreowane sÄ… przez reklamÄ™
CMikołaja i prezenty, które im przyniesie. i modę na posiadanie tej, a nie innej zabawki.
Piszą listy, obiecują w nich, że będą  grzecz- Ceny niektórych zabawek często stanowią
ne , rysują to, o czym skrycie marzą, co spra- barierę dla mniej zasobnych rodzin, które nie
wiłoby im największą radość i & czekają czy mogą pozwolić sobie na tak duży przedświą-
pod choinką, w mikołajowym bucie, pod po- teczny wydatek.
duszką lub w innym magicznym miejscu  po- Często jednak wymarzone przez dzieci za-
jawi siÄ™ niespodzianka? bawki nie trafiajÄ… pod choinkÄ™ z innych po-
Wiele przedszkolnych spotkań z Mikoła- wodów  wadliwego wykonania, braku walo-
jem organizowanych jest w wielkiej tajemnicy rów edukacyjnych czy estetycznych.
przed najmłodszymi. Kupowanie zabawek, Dziecięcym rozczarowaniom towarzyszą-
ich transport do przedszkola, szykowanie pa- cym przy rozpakowywaniu prezentów można
czek, dekorowanie sali na mikołajową uroczy- zapobiec. Trzeba zacząć jednak działać o wie-
stość odbywa się w czasie, gdy dzieci nie ma le wcześniej. Najlepszym rozwiązaniem jest
w przedszkolu (w sobotę) lub kiedy odpoczy- planowe i świadome obdarowywanie dzieci
wają. W przygotowania włączają się również (już niemowląt) wartościowymi i  mądrymi
rodzice, którzy pomagają wybierać niespo- zabawkami, obserwowanie dziecka w czasie
dzianki dla swoich milusińskich. Na uroczy- zabaw nimi i rozmowa na ten temat, najlepiej
stość  zamawiany jest Mikołaj  tata lub dzia- podczas wspólnej zabawy.
dek, czasami pracownik przedszkola, ale
nierzadko przedstawiciel firmy specjalizujÄ…cej Jaka zabawka jest dobra
się w organizacji takich imprez. Wizycie dla małego dziecka?
i oczekiwaniu na prezenty towarzyszą zaba- W sklepach jest wiele zabawek. Wybór
wy, tańce, konkursy, piosenki. właściwej bywa bardzo trudny. Czym się nale-
Podobna atmosfera panuje w domach. ży kierować? Na co zwrócić uwagę? Jak wy-
Członkowie rodzin dokładają wszelkich starań, brać najbardziej odpowiednią do wieku, po-
by gwiazdkowe prezenty sprawiły maluchom trzeb i możliwości dziecka?
jak najwięcej radości. Wymieniają się informa- Zabawką może być każdy produkt lub ma-
cjami na temat dziecięcych życzeń, poszukują teriał zaprojektowany lub wyraz
nie przezna-
określonych zabawek: klocków, układanek, czony do użycia w zabawie przez dzieci
gier, samochodów, lalek, zabawek interaktyw- do lat 14.1 Najlepiej, by zabawka dawała
nych, kreatywnych, figurek bohaterów kreskó- dzieciom możliwość zdobywania wiedzy
wek, pluszaków i wielu innych. i doświadczenia; kształtowała umiejętności
Liczne z tych marzeń  przekazywanych Mi- i sprawności; pobudzała aktywność poznaw-
kołajowi przez rodziców, dziadków lub nauczy- czą, twórczą, ruchową oraz wspomagała spo-
cieli  spełniają się, niektóre jednak nie. Często łeczny i emocjonalny rozwój dziecka.
1
W Unii Europej skiej zasady dotyczące bezpieczeń stwa zabawek uregulowane są dyrektywą 88/378/EWG oraz dyrekty-
wÄ… 93/68/EWG, wprowadzajÄ…cÄ… zmiany do wymienionej dyrektywy ramowej. Zgodnie z jej przepisami, producenci zobowiÄ…zani
są do zapewnienia, aby wszystkie zabawki wprowadzane do obrotu były bezpieczne. Polska przejęła rozwiązania zgodne z obo-
wiązującymi w UE, przyjmując Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 września 2001 r. w sprawie wymagań dotyczących bezpie-
czeństwa zabawek, wydane na podstawie Ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów, oraz Rozporządzenie Rady Ministrów
z 19 paz
dziernika 2001 r., dotyczące procedur oceny zgodności oraz sposobu znakowania zabawek, wydane do Ustawy o syste-
mie oceny zgodności z 28 kwietnia 2000 roku.
52
Wychowanie w Przedszkolu nr 11
W domu i w przedszkolu
Z punktu widzenia wspomagania rozwoju nych, ani podczas burzy). Sposób montażu
dziecka, dobrze jest wybrać zabawkę, którą musi być dołączony do zabawek przeznaczo-
można bawić się na różne sposoby. Najmniej nych do zawieszania  huśtawek, zjeżdżalni,
wartościowe są takie, które narzucają określony lin. Zakwestionowano produkty przeznaczo-
sposób posługiwania się nimi  sposób bawienia ne dla dzieci poniżej 3 lat, od których łatwo
się nimi jest już w nich zawarty. odłączyć drobne elementy. Mogą być one po-
Dobra zabawka powinna więc być: efek- łknięte podczas zabawy. Ponadto odgłosy nie-
towna, ciekawa, budząca zainteresowanie których zabawek przekraczały dopuszczalne
dziecka; pasująca do wieku i etapu jego roz- limity (80 decybeli), grożąc uszkodzeniem słu-
woju; zajmująca je w twórczy sposób, zachę- chu malucha. Kolejnym zagrożeniem wykry-
cająca do dokonywania przekształceń, ekspe- tym w produktach dla najmłodszych okazało
rymentów; pobudzająca wyobraz
nię. się wyższe od dopuszczalnego stężenie ftala-
Ważne jest, aby bawiąc  uczyła: rozwijała nów  substancji, które mogą mieć negatywny
umiejętności dziecka, jego myślenie, ćwiczyła wpływ na zdrowie.
pamięć, spostrzegawczość i wytrwałość. Inspektorzy zakwestionowali także za-
Równie ważne jest, by podczas zabawy mieszczanie błędnych informacji, dotyczą-
dzieci mogły zaspokajać potrzebę ruchu. Za- cych przeznaczenia produktów, ze względu
bawki powinny uczyć dzieci okazywania emo- na wiek dzieci. Niektórzy producenci na plu-
cji, empatii, dbania o innych  te role spełnia- szowych maskotkach, klockach czy zestawach
ją doskonale ukochane przez dzieci pluszaki. do piaskownicy umieszczali ostrzeżenie, że
Każda zabawka powinna być jednak przede nie nadają się dla dzieci poniżej 3. roku życia,
wszystkim bezpieczna. a przecież zabawkami tego typu bawią się
właśnie one. Produkty te powinny być wyko-
Raport UOKiK nane więc w taki sposób, aby nie stwarzały
Pod koniec paz
dziernika 2010 roku Urząd żadnych zagrożeń.
Ochrony Konkurencji i Konsumentów ogłosił Wybierając zabawkę należy zwrócić szcze-
raport przygotowany na podstawie wyników gólną uwagę na to, czy zawiera ona magnesy
kontroli Inspekcji Handlowej na temat bez- albo części magnetyczne. Jeżeli tak, to
pieczeństwa artykułów i mebli dla małych na opakowaniu powinny znalez
ć się informa-
dzieci. Wynika z niego, że co trzecia zabawka cje o zagrożeniu dla zdrowia i życia dziecka.
dla najmłodszych nie spełnia wymagań praw- Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że połknię-
nych. te magnesy mogą złączyć się w organizmie
Inspektorzy na zlecenie Urzędu sprawdzili, dziecka, doprowadzając do uszkodzeń orga-
czy produkty dostępne na rynku nie stwarzają nów wewnętrznych, a nawet śmierci. 40 pro-
zagrożenia dla dzieci. Od stycznia do wrze- cent zabawek magnetycznych nie zawierało
śnia 2010 roku. skontrolowano 3 160 zaba- takiego ostrzeżenia.
wek. Różne go rodzaju nieprawidłowości
stwierdzono w 728 przypadkach (23 %). Na-
leżały do nich: brak wymaganych przez pra-
wo ostrzeżeń, informacji o producencie,
znaku CE, brak instrukcji montażu (np.:
informacji o tym, że zabawa dzie-
cięcą maszyną do szycia możli-
wa jest wyłącznie pod opieką
dorosłych; latawca nie po-
win no się używać
w pobliżu napowietrz-
nych linii elektrycz-
53
grudzień 2010
W domu i w przedszkolu
W efekcie przeprowadzonej przez Inspek- lð Krok V.
cję Handlową kontroli, Prezes UOKiK wyda- Każdą zabawkę można reklamować w cią-
ła 99 decyzji w sprawie zabawek. W 17 z nich gu dwóch lat od zakupu, ale nie póz
niej niż
nakazano wycofanie produktów z obrotu. w ciągu dwóch miesięcy od wykrycia wady
lub niezgodności z umową (produkt nie posia-
O czym należy pamiętać da cech, o których zapewniał przedsiębiorca).
wybierając zabawki Zwrot nieudanego prezentu, który nie ma
dla najmłodszych? wad, a jedynie nie podoba się dziecku, zależy
lð Krok 1. tylko od dobrej woli sprzedawcy.
Należy wybierać zabawkę odpowiednią
dla wieku dziecka. Pomocne bywajÄ… informa- lð Krok VI.
cje na opakowaniu, dla jakiej grupy wiekowej W każdej sytuacji kiedy zauważymy, że za-
jest ona przeznaczona. Zabawki przeznaczo- bawka, którą bawi się dziecko, nie jest bez-
ne dla najmłodszych nie mogą zawierać szkla- pieczna, należy zgłosić ten fakt do Inspekcji
nych lub porcelanowych elementów. W wy- Handlowej2.
borze pomocny jest znak CE, który musi
znalez
ć się na każdej zabawce. Oznacza on, Odpowiedzialny dobór zabawek dla dzieci
że produkt spełnia zasadnicze wymagania to obowiązek dorosłych. Pamiętajmy o tym
bezpieczeństwa. planując zakup świątecznych prezentów
i spełniając dziecięce marzenia...
lð Krok II.
Trze ba dokład nie obejrzeć zabawkę, *
szczególnie pod kątem bezpiecznego jej uży-
wania. Warto upewnić się czy zabawka nie Kiedy za oknami
ma ostrych krawędzi, sztywnych lub wystają- w śniegu zasną drzewa,
cych elementów. Zabawki, które można zło- kiedy nad polami wiatr
żyć (np. krzesełka, dziecięce deski do praso- o zimie śpiewa.
wania) muszą być wyposażone w blokadę Przyjedz
do nas Mikołaju, Mikołaju,
zabezpieczającą. Warto sprawdzić też, czy z workiem jak to niebo,
drobne elementy konstrukcji nie odpadajÄ… przywiez
radość i zabawki, i zabawki
przy lekkim naciśnięciu (dziecko może je po- dla nas, dla każdego, dla nas, dla każdego.
łknąć lub się udławić). Przyjedz
do nas, Mikołaju, Mikołaju
na saniach srebrzystych,
lð Krok III. niech ci gwiazdy drogÄ™ wskażą, drogÄ™ wskażą,
Należy sprawdzić, czy do zabawki dołączona gdzie czekamy wszyscy, gdzie czekamy wszy-
instrukcja montażu i obsługi w języku polskim. scy.
UsiÄ…dz
pod choinkÄ…,
lð Krok IV. porozmawiaj z nami
Trzeba zapoznać się ze składem użytych i tak, jak się śniło,
materiałów. Informacje na ten temat muszą obdziel podarkami.
3
być umieszczone na opakowaniu. Produkty Przyjedz
do nas, Mikołaju...
przeznaczone dla najmłod szych nie mogą
stwarzać zagrożeń dla dziecka w kontakcie
z oczami, śluzówką czy skórą. M.N.
2
Pełny rapotr UOKiK dostepny jest na stronie http://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=2306
3
Piosenka Przyjedz
do nas Mikołaju& słowa: Anna Bernat, muzyka: Zbigniew Ciechan, w: U. Smoczyńska-Nachtman, Rozśpiewane
przedszkole, WSIP, Warszawa 1992.
54
Wychowanie w Przedszkolu nr 11