672580819

Szczyt zestroju akcentowego — Szyderstwo 134

Tego ja się tylko przecie boję, że męstwo roztropność we mnie zwycięży.

(H. Sienkiewicz: Ogniem i mie-

leżem).

Nigdyż serce stęsknione Mar minionych nie prześni?

iJ. B. Zaleski: Śpiewak tęskniący).

Zob. też : Akcent logiczny. Anty-kadencja. Kadencja. Linia intonacyjna.

Szczyt zestroju akcentowego

(Wierzchołek). Samogłoska, na którą pada akcent organizujący zestrój. Np. w wierszu tonicznym :

Któż by się tego spodziewał,

Ze jeszcze dziś w listopadzie,

Rój pszczół na krzewie kwitnącym Z chciwym pobrzękiem się kładzie.

(J. Kasprowicz: Księga ubogich).

Por. Akcent zestrojowy. Zestrój akcentowy.

Szereg rytmiczny. Odcinek strumienia fonetycznego zorganizowany metrycznie (człon wykazujący podobieństwo do innych — wers w utworze).

Szkic. Utwór naukowy lub literacki poruszający temat ogólnie, nie wyczerpująco.

Szkoła literacka. Grupa pisarzy

0    sformułowanym programie artystycznym, podobnej metodzie i technice twórczej, niekiedy określonej tematyce utworów, związana z okresem lub prądem w historii literatury.

Szopka. 1. Jasełka. 2. Wzorowane na jasełkach utwory sceniczne, wystawiane w okresie noworocznym, o charakterze satyrycznym

1    parodiującym. Tekst szopki stanowią zwykle dialogi i piosenki ośmieszające aktualne sprawy i ludzi powszechnie znanych albo popularnych w danym środowisku.

Sztambuch (Imionnik). Album pamiątkowy, w którym przyjaciele wpisywali właścicielowi wiersze, sentencje itp.

Por. Wiersz sztambuchowy.

Sztuka zob. Dramat poważny.

Sztuka dla sztuki (L’art pour l’art). Hasło T. Gautier, poety francuskiego w XIX w., wyrażające dążność do stworzenia poezji czystej, tj. uwolnionej od służenia wszelkim celom pozaartystycznym, np. społecznym; charakterystyczne dla kierunków formali-stycznych, a w Polsce podjęte przez niektórych poetów Młodej Polski.

Sztuka z tezą. Dramat obyczajowy lub społeczny, w którym autor usiłuje zasugerować odbiorcom słuszność określonego ujęcia i rozwiązania jakiegoś problemu. Odmianę tę charakteryzuje zręczna intryga i ekspresyjne zakończenie, podkreślające tendencję. Np. J. Broszkiewicz: Imiona władzy; J. Makarczyk: Wielka polityka.

Szwabacha. Odmiana pisma gotyckiego, o liniach zaokrąglonych, używana również w polskim drukarstwie od XVI wieku.

Por. Fraktura. Pismo gotyckie.

Szyderstwo. Ironia nacechowana gwałtownością i agresywnością. Np.:

Tak jest, durniu! Na Śląsku przebywa

(już stale

Milion dzikich Chińczyków. To najgorsza z plag

Wodzem ich jest Kitajec — straszny

[PA FA WAG-Z długim warkoczem. Powieś się na nim.

ibęcwale'

(J. Tuwim: Do Londpńczyka).