7186602989

Izrael w relacjach międzynarodowych...

może szło, lecz bardzo szybko okazało się, że „stare” czyli antysemityzm, silnie zakorzeniło się wśród narodów europejskich. Co więcej, w wielu miejscach Europy antysemityzm zaczął się odradzać w nowej, jeszcze bardziej agresywnej postaci. Za sprawą przykrych doświadczeń ci, którzy wierzyli w dobrodziejstwa asymilacji, doznawali swoistych nawróceń. Wśród pierwszych „nawróconych” znajdował się Leo Pinsker (1821-1891), który urodził się na ziemiach polskich w Tomaszowie, a dorastał w Odessie. Ukończył studia prawnicze, lecz z powodu carskiego ustawodawstwa nie mógł prowadzić własnej praktyki. Z tego powodu podjął nowe studia, medyczne, i został lekarzem. Nawet restrykcje prawne, których doznał osobiście, nie zniechęciły go do asymilacji. Przewartościowanie w umyśle Pinskera nastąpiło wraz z pogromami Żydów w Rosji, które miały miejsce w latach 1881-1882. W 1882 roku ukazała się napisana przez niego (anonimowo) praca Samowyzwolenie. Apel do Żydów, ze słowem wstępnym Acha-da Ha-anTa. Pinsker zyskał uznanie i przyłączył się do ruchu Chowewej Syjon (Miłośnicy Syjonu). Znaczna część Żydów, szczególnie ortodoksi, uznała go za niepoprawnego rewolucjonistę. Owszem, wierzono w powrót do Ziemi Izraela, ale miało się to stać za sprawą przyjścia Mesjasza. Pinsker nie chciał już dłużej czekać i włożył wiele wysiłku w formowanie ruchu Miłośników Syjonu. Postanowił, że najważniejsze decyzje związane z planami odbudowy własnej siedziby narodowej powinien podjąć kongres. Delegaci z Francji, Niemiec, Palestyny, Rumunii, Królestwa Polskiego, Rosji i Wielkiej Brytanii zebrali się w 1884 roku w Katowicach - mieście, które, nie wiadomo dlaczego, polska historiografia często omija, gdy omawiana jest historia syjonizmu. Tymczasem o Katowicach uczą się dzieci w wielu żydowskich szkołach na całym świecie. Podczas obrad, które trwały od 6 do 11 listopada, postanowiono scentralizować ruch i utworzyć jego główną siedzibę w Odessie. Natomiast najważniejsza decyzja, którą podjęto, brzmiała: odbudowujemy swoje państwo na Bliskim Wschodzie.

W tym kontekście zupełnie poważnie brzmi tytuł artykułu Bartosza T. Wie-lińskiego Izrael powstał w Katowicach¹. Liczne spory wśród społeczności żydowskiej, brak odpowiednich funduszy oraz kłopoty ze zdrowiem sprawiły, że działalność Pinskera w kolejnych latach straciła impet. Szczęściem w nieszczęściu było to, że w kilka lat po śmierci Leo Pinskera na światowe salony polityczne wkroczył Teodor Her zł (1860-1904), pochodzący ze zgermanizowanej rodziny węgierskich Żydów, publicysta i pisarz. Herzl także miał za sobą lata wiary w asymilację i, podobnie jak Pinsker, doznał rozczarowania. Do jego świadomości przemówiła sprawa Dreyfusa. Alfred Dreyfus (1859-1935) został pierwszym Żydem w składzie francuskiego sztabu generalnego. W 1894 roku, na podstawie sfałszowanych dowodów, został oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec.

87

1

http://miasta.gazeta.p1/katowice/l,35055,2265328.html; stan na dzień: 27.04.2007.