7292100887

35G Miernictwo

i trójkąty.. Przy podziale wieloboku na trójkąty staro my się, by trójkąty były możliwie największe, oroz by w żadnym trójkącie nie było bardzo znacznych różnic miedzy długością podstawy a wysokości. Dzieląc wiclobok na paski

trapezowe, kreślimy je z\vykle pro-stopadle do najdłuższej sprzekątni. Jeżeli wypadają ostre przecięcia z obwodem wieloboku, lub paski zbyt wąskie, wkreśla sie proste po-mocuicze i oblicza skrawki osobno. Wymiary odmierzą sio dokładną podziałką, przy użyciu lupy.

Powierzchnie wieloboku obli-czyć można także d) przez podział na paski trapezowe o równej szerokości. Tego sposobu używa sie przy wyznaczaniu powierzchni przekrojów poprzecznych robót ziemnych (przekopów i nasypów, fig. 34). Przekroje poprzeczne narysowane są zwykle na papierze milimetrowym, w skali

100, mamy wiec nakreślone na nich - paski o szerokości

1 cm = 1 m, których średnie długości l dodajemy za-pomocą cyrkla. Załomy przekrojów, położone miedzy równoległymi bokami pasków, można wyrównać, mierząc odpowiednio średnia dłu-

4

Fig. 34.

paska ocenia sie na oko. P — 1,    /₂ -f- * • * -f-

sumę powierzchni skrawków.

e) Dowolny wielobok A B G D E F (fig. 35)

gość paska. Skrawki weższe od szerokości gdzie p ozuacza

przekształcić możemy

na trójkąt B, C D_x o tej samej powierzchni, znosząc kolejno wierzchołki

wieloboku. Następnie obliczamy powierzchnie trójkąta Bi C Di przez pomiar jego podstawy i wysokości.

Obliczanie powierzchni

zapomocą planimetrów. Planimetr biegunowy kompensacyjny Coradiego

_ (fig. 36) składa sie z dwóch ra-

J)_f mion:    biegunowego P

35.    i wodzącego A, które łą

czymy w punkcie D zapomocą łożyska kulistego. Na końcu ramienia P znajduje się biegun b, tj. ostrze z ciężarkiem do ustalenia położenia planimetru względem powierzchni obliczanej. W punkcie f jest wodzidło, tj. ostrze do obwodzenia powierzchni. Długość ramienia biegunowego jest zwykle stała, długość ramienia wodzącego zmienna. Na ramieniu wodzącem wyryta jest podziałka półmilimetrowa do nastawiania planimetru. Z ramieniem wodzącem połączone jest kółko całkujące L, którego oś jest równoległa do ramienia wodzącego. Z wielkości odwinięcia tego kółka obliczyć możemy wielkość powierzchni plani-

i

18