7648595054

ARYOAVIE X ICH SIEDZIB Y, 169

ludy Trackie i Frygijskie przechodziły z Grrecyi do Azyi mniejszej, Gralowie osiedlali się na wybrzeżach azyatyckich morza Śródziemnego, stąd analogicznie wnoszą przeciwnicy, że Ars⁷ o wie nie w Azyi, lecz w Europie mieli swą siedzibę. Ten wniosek nie jest logicznym wynikiem, opartym na danych przesłankach. Stąd, że ludy aryjskie na jaki dziesiątek wieków przed naszą erą przesiedlały się z Europy do Azyi, nie wynika całkiem, że w czasach przedhistorycznych, na kilkanaście wieków przedtem, wychodżtwo w kierunku przeciwnym nie miało miejsca. Zresztą, jeżeli analogia może służyć za dowód przekonywujący, to wiemy dobrze, że Pieczyngowie, Awarowie, Bułgarzy, Hunowie i Mongołowie z Azyi właśnie do Europy tłumnie się przesiedlili.

Zarzucano wreszcie nadużywanie filologii porównawczej, naciąganie jej do udowodnienia z góry postawionego twierdzenia. Nie przeczymy, że niektóre dowody, przytaczane przez obrońców azyatyckiego pochodzenia Aryów, mogły przekroczyć granice ścisłości naukowej, lecz nie idzie zatem, że wszystkie tego rodzaju dowody są bezpodstawne. Sam O. Schrader¹, który z niezwykłą zręcznością, a przytem, należy przyznać, z gruntowną znajomością przedmiotu, prowadził tu główną szermierkę, właśnie zapomocą filologii porównawczej usiłował dowieść twierdzenia wprost przeciwnego. Uczony etnograf opierając się na jednobrzmiących wyrazach języków aryjskich dowodzi, że pierwotne siedziby tych ludów mogły leżeć jedynie w krajach zimnych, a zatem nie w Ary i. Otóż domyślna przesłanka w tern rozumowaniu jest błędną: okolice Amu-Daria odpowiadają właśnie wnioskom wyciągniętym z filologii porównawczej, tak co do fauny, jak i co do flory. De Ujfalvy, który zwiedzał te miejscowości, pisze²: „Płaskowzgórza, sąsiadujące z Pamirem, Dar wazem, Karateginem i Kohistanem. odpowiadają doskonale wszystkim wnioskom filologii porównawczej. Kraj

O

p. p. T. XXV, 12

1

Spraclwergleichung and Urgeschichte. Linguistiscli-historisclie ur Id rfors chung des indo-germanisclien AltertJmms. Jena. 1883.

2

Bidletin de la Societe cVAnthropologie de Paris. 1884.