50 -lecie Polskiej Radiolokacji
5.2. Radar nawigacyjny N - 25
Radar okrętowy N-25 produkcji RADWAR był naturalną konsekwencją jako kolejna aplikacja rodziny radarów niskiego pułapu identyfikowanej pod wspólnym N-2. Parametry zasięgowe tego urządzenia i aparatura elektroniczna nie różniły się od wersji brzegowej N-23. Niezbędnymi dodatkowymi elementami w wersji okrętowej były blok stabilizacji płaszczyzny obrotów anteny, system stabilizacji zobrazowania względem kierunku północy oraz układ kompensacji prędkości okrętu w systemie filtracji dopplerowskiej. Ze względu na znaczną masę anteny z jej napędem i dodatkowym mechanizmem stabilizacji radar N-25 nadawał się na odpowiednio duże jednostki. Prototyp został zamontowany i poddany badaniom na trałowcu.
W systemie stabilizacji płaszczyzny obrotów anteny kompensację przechyłów okrętu zapewniały dwa silniki prądu stałego pochylające za pośrednictwem śrub tocznych dwie ramy wzajemnie prostopadle wahliwe. Umieszczony w kabinie radaru blok serwonapędu wytwarzał napięcia zasilające silniki na podstawie sygnałów błędu, które powstawały przez porównanie kąta pochylenia platformy anteny w dwóch płaszczyznach względem napięcia odniesienia (poziomu) dostarczanego z żyroskopu okrętowego.
Rys. 5.1. Antena radaru okrętowego N-25 na platformie kompensującej przechyły okrętu
Stabilizacja poziomego położenia płaszczyzny obrotów anteny była zachowana z dokładnością lepszą niż 1°, przy zakresie przechyłów poprzecznych do ±15° i przechyłów wzdłużnych do ±7°. Konstrukcja systemu stabilizacji anteny była poważnym wyzwaniem ze względu na wymaganą dynamikę całego układu z jednej strony oraz duże masy pochylane i duże momenty bezwładności części obrotowych z drugiej strony.
W długotrwałych badaniach na Bałtyku radar N-25 pokazał swoją zdolność do pracy w warunkach okrętowych, jednak nie znalazł szerokiego zastosowania prawdopodobnie ze względu na raczej skromne możliwości Marynarki w zakresie budowy nowych okrętów. Oprócz prototypu został zbudowany jeden egzemplarz produkcyjny, który został zamówiony przez sojuszniczą Marynarkę Wojenną ówczesnej NRD i zainstalowany na jej okręcie w 1988 roku.
5.3. Cichy radar nawigacyjny CRM-200
Radar CRM-200 jest okrętową wersją radaru RM-100. Jest to radar FMCW pracujący w paśmie X o niskim poziomie mocy nadajnika (1mWllW), co klasyfikuje go w grupie radarów trudno wykrywalnych (LPI). CRM-200 wykrywa cele nawodne i określa ich parametry ruchu. Radar może automatycznie śledzić wykryte cele i przekazywać informacje o nich do systemu dowodzenia. Wyposażony jest w moduły realizujące funkcje ARPA. CRM-200 współpracuje z zewnętrznymi źródłami informacji, w tym wykorzystywanymi w systemie nawigacyjnym okrętu (GPS, LOG, żyrokompas).
Radar CRM-200 składa się z następujących bloków konstrukcyjnych:
- Blok Nadawczo-Odbiorczy,
- Blok Napędu i Złącza,
- Blok Monitora, Komputera i Zasilacza. Bloki Nadawczo-Odbiorczy oraz Napędu i Złącza stanowią tzw. nadpokładową część radaru i są instalowane na maszcie, natomiast blok MKZ-20 jest instalowany w kabinie okrętu i stanowi tzw. podpokładową część radaru.
Blok Nadawczo-Odbiorczy BNO-10 składa się z głowicy nadawczo-odbiorczej FMCW zintegrowanej z parą anten falowodowych szczelinowych o aperturze 2m. Anteny są obracane z prędkością 30 obr./min za pomocą silnika trójfazowego współpracującego ze złączem obrotowym. Odebrane sygnały radiolokacyjne podlegają obróbce w torze przetwarzania sygnałów Bloku Monitora, Komputera i Zasilacza są wyświetlane na monitorze kolorowym o przekątnej 20”