8473659712

36

Jakub Nowak

Charakter Internetu sprawia, że dla przedstawicieli nowych ruchów społecznych jest on alternatywnym źródłem informacji i wiadomości, bo umożliwiającym obieg informacji niezależny od „oficjalnych” mediów (cyberaktywizm pierwszego rodzaju). Cyberaktywiści wykorzystują Internet między innymi do dystrybucji treści nieobecnych, mało obecnych lub inaczej przedstawianych w oficjalnym obiegu medialnym. Taka aktywność stała się już fundamentem działalności aktywistów w państwach niedemokratycznych, ale sprawdza się również w ugruntowanych demokracjach. Internet funkcjonuje w nich jako zdemokratyzowany (w sensie dostępu do produkcji i odbioru informacji), szybki i względnie tani kanał komunikacyjny.

Co więcej, Internet umożliwia prowadzenie działalności informacyjnej czy uświadamiającej, która nie ogranicza się tylko do zamieszczania materiałów tekstowych czy graficznych. Hipermedialność i interaktywność nowych mediów czyni je narzędziem o ogromnym potencjale, jeśli chodzi o wywoływanie zainteresowania u ich obecnych i przyszłych odbiorcach.

Działania informacyjne cyberaktywistów mają jeszcze, oprócz wyżej wymienionych, jedną niezwykle istotną cechę: w zdecydowanej większości tuż obok materiałów informujących o danym problemie są umieszczane zachęty do natychmiastowej reakcji. W len sposób Internet czasami bardzo „przyspiesza” aklywizm: między przeczytaniem informacji zawierającej opis problemu a konkretnym działaniem osoby, która nigdy wcześniej się z opisywaną sytuacją nie zetknęła, mija dosłownie kilka sekund -czas potrzebny na kilka kliknięć myszką.

W ten sposób następuje przejście do drugiego rodzaju działalności cyberaktywistów, który jest naturalnym następstwem podnoszenia świadomości i wyrażania poparcia - do działań organizacyjnych i mobilizacyjnych. Vegh rozróżnia wezwania do aktywności offline - czyli działania najprostsze, polegające na umieszczaniu na stronach WWW i w e-mailach rozsyłanych osobom zainteresowanym informacji na temat przygotowywanych akcji, jak i wezwania do działań, które mogą być prowadzone również Online - np. zachęty do podpisania petycji przygotowywanej w obu formach: papierowej i elektronicznej

Trzeci rodzaj cyberaktywizmu (akcje podejmowane bezpośrednio w Internecie) często jest uogólniany jako haktywizm (w uproszczeniu: działalność hakerska dokonywana przez aktywistów).

Opierając się na zaprezentowanej klasyfikacji Vegha oraz wynikach analizy trzech krajowych witryn, spróbuję odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób polscy cyberaktywiści w swej działalności wykorzystują Internet. W szczególności będą mnie intereso-

Vegh w tej kategorii działań umieścił również wezwania do aktywności możliwej tylko online, jak np. haktywizm, jednocześnie zaznaczając, że jest to kategoria pośrednia, bardziej pasująca do trzeciej grupy działań cyberaktywistów - action/reactiotr, zob. S. Vegli, Classyjying Forms..., jw., s. 74-75. Rodzaje działań wyliczone przez Vegha doprecyzowałbym, wyszczególniając jeszcze jeden istotny z punktu widzenia cyberaktywistów - pozyskiwanie członków i funduszy.