8565557764

Z ŻAŁOBNF.J KARTY 125

Uniwersytecie Poznańskim uzyskując w 1928 r. dyplom magistra filozofii w zakresie historii. Na wiosnę tegoż roku rozpoczął pracę w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, następnie w 1. 1928-1931 uczył kolejno w gimnazjach w Grodzisku i w Koźmianie oraz w Seminarium Nauczycielskim w Tucholi. W 1932 r. uzyskał dyplom nauczyciela szkół średnich. W międzyczasie odbył służbę wojskową zakończoną nominacją na podporucznika rezerwy.

Dnia 1.12.1931 r. rozpoczął pracę w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu i zawodowi bibliotekarskiemu pozostał wierny przez całe życie. Przeszedł wszystkie kolejne szczeble kariery bibliotekarskiej od stanowiska prowizorycznego asystenta do dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej. Były tylko trzy krótkie przerwy w Jego pracy zawodowej: podczas kampanii wrześniowej w 1939 r, którą odbył z 70 pułkiem piechoty; następnie w 1940 r. został ewakuowany do obozu w Głównej, skąd wrócił ponownie do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu wskutek reklamacji dyrekcji; trzecia przerwa to aresztowanie w 1944 r. i 3-miesięczny pobyt w obozie koncentracyjnym w Płaszowie.

Z powodu odmowy podpisania listy niemieckiej został wysiedlony z Poznania do Generalnej Guberni i znalazł się w Krakowie, gdzie 1.8.1941 r. podjął pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, przemianowanej wówczas na Staatsbibliothek. Pozostał tu do końca okupacji pracując w czytelni głównej i w referacie informacji bibliograficznej. Na równi z innymi pracownikami BJ starał się o zabezpieczenie zbiorów bibliotecznych przed okupantem i aktywnie działał w podziemnym Departamencie Oświaty i Kultury.

W marcu 1945 r. powrócił do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, by od stycznia 1948 r. znaleźć się z powrotem w Bibliotece Jagiellońskiej, tym razem już na stałe. Do Krakowa ściągnął Go ówczesny dyrektor BJ prof. Aleksander Birkenmajer, uznając w Nim najwybitniejszego bibliotekarza polskiego swego pokolenia. Jan Baumgart został wtedy zastępcą dyrektora i kierownikiem Działu Udostępniania Zbiorów. Był to okres wprowadzania w Bibliotece wielu zmian organizacyjnych i lokalowych, które na wiele lat ustaliły jej strukturę. W latach 1948-1950 zlikwidowano poczynione podczas okupacji przeróbki w gmachu i przywrócono pierwotny wygląd pomieszczeń. Została przeprowadzona reforma katalogów i opracowania zbiorów. Już jako dyrektor BJ, którym został 1.9.1955 r. (funkcję tę pełnił przez 19 lat. aż do przejścia na emeryturę) rozpoczął starania o rozbudowę gmachu. Pierwszy jej etap udało się urzeczywistnić w 1. 1961-1963, dzięki inwestycjom związanym z jubileuszem 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Okres pracy J. Baumgarta w BJ, to czas znacznego wzrostu czytelnictwa, wzrostu zakupu literatury naukowej, rozwinięcia wymiany wydawnictw z ośrodkami zagranicznymi. Kontynuował też przedwojenną tradycję Biblioteki organizowanie wystaw, największa — pn. „Uniwersytet Jagielloński w dokumencie i książce od 1364 do 1964” — miała miejsce w 1964 r. Odchodząc na emeryturę 30.9.1974 r. Dyrektor zostawił nowocześnie zorganizowaną Bibliotekę i wyszkolony personel, gdyż zawsze przykładał wielką wagę do systematycznego dokształcania zawodowego pracowników.

Działalność J. Baumgarta nie ograniczała się do czysto zawodowych prac związanych z bibliotekami, w których był zatrudniony. Wręcz przeciwnie, cechowała go wszechstronność zainteresowań, a jej rezultatem są osiągnięte przez niego wyniki w pracach naukowych i dydaktycznych, nie mówiąc o zakrojonej na szeroką skalę działalności społecznej. Nie sposób omówić tu wszystkiego, stąd tylko krótki zarys: doktorat uzyskał w 1945 r. na Uniwersytecie Poznańskim, docentem w Polskiej Akademii Nauk został w 1956 r., a w 1972 r. — profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był autorem ponad 230 publikacji naukowych, głównie z zakresu bibliotekoznawstwa. Zatrudniony dodatkowo w Instytucie Historii PAN w I. 1953-1968 był jednym z inicjatorów i redaktorów 18 tomów bieżącej Bibliografii Historii Polski obejmujących I. 1944-1967. W 1983 r. ukazał się wybór Jego prac zatytułowany Bibliotekarstwo, biblioteki, bibliotekarze.

Przez cały okres czynnego życia zawodowego nie opuszczała Go troska o właściwy poziom pracowników bibliotek. Zaraz po wojnie należał do organizatorów najróżniejszych kursów dokształcających i egzaminatorów praktyk międzybibliotecznych. Był jednym z orędowników wprowadzenia w bibliotekach naukowych kategorii bibliotekarzy dyplomowanych i współtwórcą

Komisji Egzaminacyjnej dla Bibliotekarzy Dyplomowanych. Równic liczące się są Jego wyniki