466 Teofil Lijewski
Równocześnie Niemcy rozbudowywali sieć kolejek wąskotorowych na obszarze województwa. Wtedy powstały linie z Lubicza przez Sierpc i Płońsk do Nasielska, z Mławy do Przasnysza, z Ostrołęki przez Myszyniec do Łcrmy i Kolna, z Grójca do Nowego Miasta n. Pilicą. Linie te miały m. in. na celu eksploatację gospodarczą okupowanych terenów, np. kolejka ostrołęcka umożliwiała wywóz drewna z Puszczy Kurpiowskiej.
Odziedziczona w r. 1918 przez Polskę sieć kolejowa nie zaspokajała nowych potrzeb gospodarczych. Zmiana granic politycznych i w związku z tym kierunków przewozów wymagała budowy nowych linii, podczas gdy wiele dotychczasowych straciło swoje znaczenie. Najbardziej ujemnie odbijały się na życiu gospodarczym młodego państwa wielkie obszary ,.próżni komunikacyjnej" otaczające byłe Królestwo. Cała północno-zachodnia część woj. warszawskiego była pozbawiona kolei. To semo, w nieco mniejszym stopniu, można powiedzieć i o północnej części województwa. nrędzy Narwią i linią mławską. Wreszcie i południe województwa na lewvm brzegu Wisły było upośledzone, bo docierała tu tylko kolejka wąskotorową z Warszawy. Dość dobrze wyposażone w sieć kolejową były okolice Warszawy, gdzie schodziło s'ę 6 linii dalekobieżnych i 5 linii kolejek dojazdowych. Również na południowym zachodzie województwa (na południe od Puszczy Kampinoskiej) i na wschodzie (zwłaszcza bliżej Warszawy), odległości od najbliższej linii kolejowej nie były duve.
Po odzyskaniu niepodległości rozpoczęto intensywne prace przy budowie nowych linii, łączących dawne zabory, oraz obsługujących obszary niedoinwestowane na zachodzie Królestwa. W r. 1921 uruchrm;ono bezpośrednią komunikację między Warszawą i Poznaniem przez Kutno i Konin. W ten sposób podrzędna dotychczas linia Warszawa-Łowicz awansowała na magistralę międzynarodową pierwszej klasy. Nie sprzyjał t^mu jej przebieg od Sochaczewa do Łowicza, dostosowany do dawnego kierunku na Kalisz, jak również przebieg odcinka Łowicz-Kutno.
W następnej kolejności wybudowano linie: z Nasielska do Sierpca przez Płońsk i Raciąż w r. 1924, w miejsce dotychczasowej kolejki wąskotorowej. oraz z Kutna do Płocka przez Gostynin w r. 1925. Ta ostatnia l:nia kończyła się na przedmieściu Płocka — Radziwiu, nie przekraczaiąc Wisły. Obie linie poprawiły nieco komunikację w najbardziej dotychczas zaniedbanej północno-zachodniej części woiewództwa.
Równocześnie rozbudowano ko7ejki dojazdowe na obszarach pozbawionych dotychczas komunikacji kolejowej. W r. 1922 została uru^hcnro-na linia wąskotorową z Sochaczewa do Wyszogrodu z odnogą do Piasków Kró'ewskich w Puszczy Kampinoskiej, a w r. 1923 linia Ciechanów-Grudusk.
Po usunięciu dotkliwych braków w sieci kolejowej, wywołanych zmaną granic politycznych po I wojnie światowej, przystąpiono do rozbudowy i modernizacji węzła warszawskiego, którego rola w niepodległej Polsce znacznie wzrosła. W tym celu zbudowano między innymi łącznice ko'e-jowe: Gołąbki-Włochy i Zielonka-Rembertcw. Ponieważ jedno połączenie mostowe przez Wisłę było niewystarczające, zwłaszcza d’a ruchu osobowego, otwarto w r. 1933 linię średnicową, biegnącą tunelem pod centrum miasta i przekraczającą Wisłę nowym mostem tzw. średnicowym.
W celu obsłużenia wzrastających przewozów podm ejskieh w związku z rozszerzeniem się budownictwa na coraz dalsze tereny, założono pierw-