984502150

1 OPIEKA NAD NIMI. 177

słych robotników, maximuin S godzin pracy dla przedsiębiorstw, w których praca pod powierzchnią ziemi trwa bez przerwy dzień i noc i dla robotników nieletnich; wzbroniono zatrudniania dzieci przed ukończeniem 14 lat; zakazano pracy w niedzielę, święta i w nocy, z oznaczeniem dokladnem wyjątków od ostatniego prawidła; praw opiekuńczych nad położnicami i obowiązkowego wydania przepisów porządkowych w każdym zakładzie. Partya ta wymagała urządzenia Rady roboczej i izb roboczych, urzeczywistnienia do międzynarodowego prawodawstwa opiekuńczego nad robotnikami, drogą porozumienia międzypaństwowego i zebrania statystyki zarobków.

Prawodawstwo opiekuńcze w Austryi.

W A u s t ry i istnieją dawniejsze przepisy, dotyczące uczniów rzemieślniczych, pracy dzieci i kobiet oraz święcenia niedzieli '). Dekret kancelaryi dworu z 11 czerw. 1842 r. dozwala przyjmować dzieci do fabryk dopiero po ukończeniu 12 lat, wyjątek dopuszcza się dla dzieci, które ukończyły 9 lat, jeżeli chodziły już 3 Jata do szkoły Zatrudnienie dzieci od 9 do 12 lat wieku ma trwać najwyżej 10 g. dziennie, od 12 do 16 lat wieku najwyżej 12 g., przegrodzonych odpoczynkiem przynajmniej jednogodzinnym. Praca nocna od 9g. w. do 5 g. r. zabronioną została osobom niema jacy m IG lat skończonych. Główną podstawą prawną opieki nad nieletnimi robotnikami jest prawo przemysłowe z d. 20 grud. 1859 r., zmodyfikowane następującemi późniejszemi przepisami:

Prawem z dn. 17 czerw. 1883 r., ustanawiającem inspektorów przemysłowych, prawem z d. 21 czerw. 1S84 r., dotyczącem zajęć górniczych i prawem z dn. 8 marca 1885 r. uzupełniającem i zmieniają-ceni niektóre przepisy prawa przemysłowego 1859 r.

Produkcya rolnicza i leśna, z zajęciami pobocznemi wyrabiającymi własne produkta, przemysł górniczy, praca zwykłego wyrobnika dziennego, zajęcia domowe dodatkowe, przedsiębiorstwa kolejowe i statków parowych, żegluga morska i rybołóstwo, wyjęte zostały z pod opieki prawa przemysłowego. Prawo powyższe, mówiąc o robotnikach pomocniczych, wyłącza z nich osoby wynagradzane rocznie lub miesięcznie, jakiemi są: werkfurerzy, mechanicy, faktorzy, buchalterzy, kasyerzy, chemicy, rysownicy, ekspedytorzy i in.

Jako robotników nieletnich uważa prawo austryackie wyrostków aż do ukończenia IG lat. Dzieci do ukończenia 12 lat wieku zabrania prawo zatrudniać prawidłowo w przemyśle; w wieku od 12 do 14 1. tylko w razach, kiedy zajęcie nie przeszkadza uczęszcza-

*) Dr. Emil Steinbach. Arbeiterscliutzgcsetzgebung in Oesterreicb. Iland "urterbuchdcr Staatswisscnschafien str. 4 2 2.

12

Tom IV. Listopad! 890.