9988996328

Cfinanse

lina usuwy kwartalnik internetowy

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Stwierdzenie to, choć dziś oczywiste, wówczas było przełomowe i postawiło fundamenty pod dalszy rozwój koncepcji i sposobów kwantyfikacji ryzyka. Ważnym podkreślenia jest fakt, że skłonność do podejmowania ryzyka zależy w głównej mierze od cech natury psychologicznej inwestora. Benjamin Graham, prekursor fundamentalnej teorii inwestowania, nawiązał do wagi psychologii w zarządzaniu ryzykiem w stwierdzeniu: „Decyzje inwestycyjne są w 25% określone przez inteligencję i w 75% przez psychologię” (Zarovin, 1987, s. 50).

Naszym zdaniem proporcja ta zależy od profilu inwestora i wraz z upływem czasu może ulegać wahaniom. Szczególnie w procesie długoterminowego kreowania przepływów kapitałowych elementy psychologiczne powinny odgrywać marginalną rolę, jednak jak wykazują nowe trendy w Wealth Management aspekty psychologiczne w coraz większym stopniu determinują zachowania inwestycyjne, zatem jeśli świadomość ryzyka jest tak ważną koncepcją, a za zarządzanie nim odpowiedzialny jest doradca Wealth Management, konieczne jest poznanie przez niego nie tylko osiągnięć nauk ścisłych, lecz także behawioralnych aspektów postaw względem ryzyka. Wiedza ta powinna ułatwić pełnienie podstawowej funkcji doradcy Wealth Management, tj. alokacji kapitału w odpowiednie klasy aktywów.

Główne pułapki psychologiczne - rady dla najbogatszych

Z punktu widzenia procesu Wealth Management najbardziej przydatną analizą decyzji jest metoda preskryptywna. Doradcy finansowi powinni kierować się właśnie tymi kryteriami w doradzaniu klientom HNWI, aby jak najlepiej służyć ich interesom. W procesie inwestycyjnym poznanie tego, jak ludzie formułują swoje oczekiwania, staje się kluczem. Wiele badań empirycznych dotyczących indywidualnych zachowań ludzi, także najbogatszych, odnośnie do sposobu podejmowania decyzji wykazało, że istnieją systematyczne odchylenia od racjonalności skutkujące postępowaniem niezgodnym z warunkiem pierwszym i drugim klasycznego paradygmatu racjonalności. Schematy nieracjonalności, które są niezgodne z pierwszym warunkiem, formułują tzw. zbiór błędów w sferze przekonań, natomiast te sprzeczne z warunkiem drugim decydują o tworzeniu alternatywnych modeli preferencji.

Na obecnym etapie rozwoju finansów behawioralnych zostało odkrytych już ponad 50 odchyleń w obszarze zarówno przekonań, jak i preferencji. Przedstawiamy tylko część z nich, które w naszym odczuciu są najczęściej popełniane przez najbogatszych i ich doradców w procesie inwestycyjnym. Dodatkowo, do każdego odchylenia zaproponujemy rekomendację pomagającą w ich diagnozie i ich unikaniu. Kategoryzacja odchyleń od racjonalności spotykana w literaturze z obszaru finansów behawioralnych nie będzie zastosowana, gdyż w naszej opinii nie jest to konieczne i potrzebne z punktu widzenia klienta HNWI.

Nadmierna pewność siebie

Wiele badań wykazało wyraźnie, że ludzie cechują się nadmierną pewnością siebie w obszarze formułowanych ocen szans inwestycyjnych. Najczęściej ulegają dwóm rodzajom pozorów. Z jednej strony - wyostrzają prawdopodobieństwa, przeszacowując duże i niedoszacowując małe. Gdy uważają coś za prawdopodobne w 80%, to jest to zgodne z pewnością, natomiast dla 20% prawdopodobieństwa wyznaczany jest poziom niemożliwości dla zdarzenia (Fischhoff, Slovic i Lichtenstein, 1977, s. 552-564). Z drugiej strony - przedziały pewności formułowane dla docelowych cen instrumentów finansowych są zbyt wąskie. Jak wskazali Alpert i Raiffa (Kahneman, Slovic i Tversky, 1994, s. 294-305),

60

Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse" 2011, vol. 7, nr 4 www.e-finanse.com

Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów

NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO