Cfinanse
lina usuwy kwartalnik internetowy
oznacza to, że gdy inwestorzy mieli oszacować wartość instrumentu z prawdopodobieństwem 98%, to tak naprawdę zrobili to jedynie z 60-% prawdopodobieństwem. Tym samym poziom błędu zamiast planowanych 2% wyniósł aż 40%.
Ciekawym spostrzeżeniem podzieli się w swoim artykule D. Kahneman (1998, s. 3), który stwierdził, że najbardziej odporni na nadmierną pewność siebie są meteorologowie oraz grupa związana z wyścigami konnymi. Wynika to z trzech przesłanek:
1) spotykają podobne problemy każdego dnia,
2) dokonują wyraźnie prawdopodobnych przybliżeń funkcji celu,
3) otrzymują wyraźne i regularne wyniki swoich decyzji.
Gdy nie są spełnione te trzy przesłanki, możemy się spodziewać występowania nadmiernej pewności zarówno u najbogatszych, jak i ich doradców.
Ze zjawiskiem nadmiernej pewności siebie związane są także zjawiska nadreakcji lub zbyt słabej reakcji na pojawiające się informacje, które mogą wpływać na kierunek decyzji inwestorów. Ciekawy z punktu widzenia profesjonalizmu doradców Wealth Management jest fakt, że im wyższy poziom profesjonalizmu, tym wyższy wskaźnik nadmiernej pewności siebie i tym większe odchylenia od właściwych decyzji, które mogą znacznie zachwiać portfelem najbogatszych (Daniel i Titman, 1997, s. 1-5).
Wśród najważniejszych rad łagodzących to odchylenie od racjonalności, jakie można zalecić doradcom i klientom Wealth Management, należy wskazać:
1) bycie świadomym, że proces inwestycyjny jest związany z niepewnością niezależnie od poziomu wiedzy klienta czy doradcy. Tym samym przedziały prawdopodobieństwa podejmowanych decyzji będę szersze i klienci HWNI będą dysponowali lepszym i bardziej prawdopodobnym horyzontem informacyjnym,
2) niepodejmowanie pochopnych i częstych decyzji zmierzających do sytuacji, w której inwestowanie zmienia się w hazard. Każda decyzja powinna być poprzedzona analizą instrumentu finansowego, a portfel poddawany regularnej ocenie nie tylko ze względu na poziom zysku, ale także porównywany z portfelem rynkowym, zyskami z alternatywnych form inwestycyjnych,
3) unikanie sytuacji, w której inwestycja w daną spółkę wynika z jej bliskości geograficznej lub lokalnego patriotyzmu. Wiele badań z zakresu psychologii rynków finansowych wykazało, że akcje spółek lokalnych traktowane są jako mniej ryzykowne właśnie ze względu na ich lokalny charakter,
4) nieprzenoszenie nadmiernej pewności siebie pomiędzy doradcę i klienta HNWI. Zbyt dobre wyniki w pomnażaniu bogactwa osłabiają czujność obu stron procesu inwestycyjnego i podnoszą poziom nadmiernej pewności siebie. Odnoszenie sukcesów do wyników portfeli rynkowych i ogólnie panujących trendów pozwoli na prawdziwą miarę zdolności doradców Wealth Management.
Optymizm i pobożne życzenia
Większość ludzi nierealistycznie postrzega swoje umiejętności i doświadczenie. W dużej części przypadków reguła ta potwierdza się w systematycznym planowaniu. Najczęściej zadania zaplanowane na pewien nieprzekraczalny termin w dużej części przypadków nie są dotrzymywane wykonywane na czas. Tym samym decydent zmierza w bardzo niebezpiecznym kierunku, który można określić jako iluzja kontroli. Cechuje się to sytuacją w której przeceniamy swoje możliwości kontrolowania sytuacji, na które w rzeczywistości mamy marginalny wpływ (np. sytuacja na rynkach finansowych w roku 2008).
Finansowy Kwartalnik Internetowy „e-Finanse" 2011, vol. 7, nr 4 www.e-finanse.com
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Ul. Sucharskiego 2 35-225 Rzeszów
NUMER DOFINANSOWANY PRZEZ MINISTERSTWO NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO
61