TYDZIEC
5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE ]
Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:
I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
2.  W sadzie" - praca z obrazkiem. Budowanie wypowiedzi poprawnej gramatycznie. Zapoznanie
z pracami wykonywanymi jesieniÄ… w sadzie.
3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.
II 4. Jesień - słuchanie wiersza J. Ratajczaka połączone z wykonaniem ćwiczenia  Owoce" w KI., 14.
PosÅ‚ugiwanie siÄ™ nazwami drzew owocowych. OkreÅ›lanie różnic w wyglÄ…dzie owoców tego sa­
mego gatunku. Globalne czytanie wyrazu owoce. Poznanie obrazu graficznego głoski o - litery o,
O. Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej.
5.  Strach na wróble w sadzie" - zabawa bieżna.
6.  Owoce" - lepienie z plasteliny. Odzwierciedlanie wyglÄ…du owocu w formie przestrzennej.
Rozwijanie sprawności manualnej.
7.  Poznaj swój kolor" - zabawa orientacyjno-porządkowa w ogrodzie.
III 8.  Złap toczące się jabłko" - zabawa z elementem toczenia.
9.  Owoce krajowe i egzotyczne" - zabawa dydaktyczna połączona z wykonaniem ćwiczenia  Słyszę
głoskę o" w KI., 15. Rozwijanie logicznego myślenia. Wyjaśnianie pojęć: owoce krajowe, owoce
egzotyczne. Globalne czytanie wyrazów: okno, serce, okulary, cukierek, oko. Doskonalenie ana­
lizy sylabowej. Wysłuchiwanie głoski o w nagłosie.
10.  Owoce w kÄ…ciku przyrody" - dziaÅ‚anie dzieci. Nazywanie owoców i okreÅ›lanie ich wÅ‚aÅ›ciwo­
ści: rodzaj (nazwa), kształt, wielkość, kolor. Grupowanie owoców według wybranych właściwości.
 Literka O" - wykonanie zadania z WJ.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: obrazek  W sadzie" do przygotowania przez N.; owoce: jabłka, gruszki,
Å›liwki (wÄ™gierka, renkloda, mirabelka), morela, cytryna, pomaraÅ„cza, winogrona, melon, porzecz­
ki, obrazki tych owoców do przygotowania przez N.; KI, kredki ołówkowe; opaska dla stracha,
tamburyno; plastelina; szarfy w czterech kolorach, kolorowe krążki; maÅ‚e pitki dla każdego dziec­
ka; taca, serweta, owoce przyniesione przez dzieci, tace, kosze, WJ
Rodzaj zajęć:
" Jesień - słuchanie wiersza Józefa Ratajczaka połączone z wykonaniem ćwiczenia
 Owoce" w KI., 14.
"  Owoce" - lepienie z plasteliny.
Przebieg dnia:
I
" Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
"  W sadzie" - praca z obrazkiem. Zwrócenie uwagi na wygląd drzew owocowych obrazek
jesienią. Nazywanie prac wykonywanych w sadzie jesienią: zbieranie owoców,  W sadzie"
umieszczanie ich w skrzyniach, ocieplanie drzew przed zimą - słoma i sznurek,
84
Dzień 1. | W sadzie
grabienie liści - grabie, przycinanie gałęzi - sekator, sadzenie nowych drzewek
- łopata. Próby uogólnienia treści obrazka i nadania mu tytułu.
" Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.
-  Jadą zaprzęgi" - zabawa bieżna. Dzieci ustawiają się w parach j edno za
drugim i trzymają za ręce, tworząc zaprzęgi. Biegają po obwodzie kola
w tempie podanym na instrumencie perkusyjnym. Poruszają się w różnym
tempie ze zmianą kierunku i z zamianą miejsc w zaprzęgach.
-  Poranna rozgrzewka" - ćwiczenie tułowia. Dzieci ustawione w rozsypce.
Wykonują skłony, wyprosty i skręty tułowia połączone z oddychaniem: wy-
prost - wdech, skłon - wydech.
-  Przechodzimy przez kładkę" - ćwiczenie równowagi. Chód równoważny
stopa za stopą. Ustawianie stóp w jednej linii, pięta przykleja się do palców.
Dzieci chodzÄ… ze zmianÄ… kierunku.
-  SÅ‚uchaj bÄ™benka" - bieg z wyskokiem w górÄ™. Dzieci biegajÄ… w tempie po­
danym na instrumencie perkusyjnym. Na mocne uderzenie w instrument -
wyskakują w górę i opadają do przysiadu podpartego.
- Maszerowanie z wyklaskiwaniem rytmu.
II
" Jesień - słuchanie wiersza Józefa Ratajczaka. owoce: jabłka,
g r u s z k i Å› l i w k i
Jesień '
, rn . " , (węgierka, renkloda,
v
T
Jozef Rataiczak °  . .
mirabelka), obrazki
Słońce się kładzie Ó
T YCH O W O C W
i cień się kładzie
na każdy owoc
w zielonym sadzie.
Na każdą śliwę
i każdą gruszę
sierpień czerwony
złota naprószył.
ChylÄ… siÄ™ drzewa
pełne owoców -
dopiero zimÄ…
sobie odpocznÄ….
Rozmowa kierowana pytaniami N.: Gdzie rosnÄ… drzewa owocowe?; O jakich drze­
wach była mowa w wierszu?; Na jakim drzewie rosną jabłka I gruszki I śliwki?
Oglądanie prawdziwych owoców, określanie różnic w wyglądzie jabłek, gruszek,
śliwek (węgierka, renkloda, mirabelka).
"  Owoce" - wykonanie ćwiczenia w KI., 14. KI, 14; kredki
1. Poznanie graficznego obrazu głoski o - litery o, O. Kolorowanie białych liter ołówkowe
o, O.
2. Kolorowanie fragmentów owoców zgodnie z kolorem kropek. Liczenie trój­
kątów na gruszce i jabłku oraz określanie, na którym owocu jest ich więcej.
"  Strach na wróble w sadzie" - zabawa bieżna. N. wybiera dziecko, które będzie opaska dla stracha,
strachem na wróble. Strach stoi z boku, trzyma tamburyn. Dzieci-wróble biega- tamburyno
jÄ… swobodnie, poruszajÄ…c ramionami uÅ‚ożonymi w skrzydeÅ‚ka. PrzykucajÄ…, dzio­
bią, ćwierkają. Na znak N. strach zaczyna uderzać w tamburyn, dz
wiÄ™k instru­
mentu płoszy ptaki. Dzieci uciekają, zatrzymując się we wcześniej ustalonym
85
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
miejscu. Gdy instrument cichnie, wróble znowu wracajÄ… do sadu. Po kilku po­
wtórzeniach N. zmienia stracha.
"  Owoce" - lepienie z plasteliny. Wypowiedzi na temat ulubionego owocu i uza- plastelina
sadnianie swojego wyboru. Staranne wykonywanie prac i umieszczanie ich na
wystawie.
"  Poznaj swój kolor" - zabawa orientacyjno-porządkowa w ogrodzie. N. rozdaje szarfy w czterech
dzieciom stojącym w kole szarfy w czterech kolorach. Na sygnał wzrokowy, np. kolorach,
żółty krążek, dzieci z szarfami w tym kolorze biegną wokół koła w lewą stronę kolorowe krążki
i szybko wracają na swoje miejsce. Można utrudnić zadanie, pokazując dwa
kolory.
III
"  Złap toczące się jabłko" - zabawa z elementem toczenia. Dzieci podzielone mata pitka dla
są na dwie grupy i ustawione naprzeciwko siebie, każde trzyma piłkę. Na sygnał każdego dziecka
N. dzieci z obu rzÄ™dów jednoczeÅ›nie zaczynajÄ… toczyć swoje piÅ‚ki w stronÄ™ ko­
legów. A
apią i znów toczą piłkę do kolegów z przeciwległego rzędu. Po kilku
minutach toczenia N. daje hasło: Złap jabłko!, wówczas dzieci podnoszą piłki
i pokazują w górze. N. zwraca uwagę na to, aby dzieci toczyły piłki, a nie je
podrzucały.
"  Owoce krajowe i egzotyczne" - zabawa dydaktyczna. Na tacy przykrytej serwe- owoce: jabłko,
tą znajdują się owoce: jabłko, gruszka, śliwka, morela, cytryna, pomarańcza, gruszka, śliwka,
winogrona, melon, porzeczki. Rozwiązanie zagadki Bożeny Godzimirskiej. morela, cytryna,
 pomarańcza,
r
Owoce .
r, ... . j " winogrona,
Znajdziesz le w sadzie , ,.
J J
, . melon, porzeczki,
lub na straganie.
&
taca, serweta,
SÄ… smaczne i zdrowe, obrazki tych
do zjedzenia gotowe. owoców
OdsÅ‚oniÄ™cie owoców i sprawdzenie, czy dzieci odgadÅ‚y prawidÅ‚owo. Rozpozna­
wanie i nazywanie owoców. Wyjaśnianie nowych pojęć: owoce krajowe i owoce
egzotyczne. Wyszukiwanie wśród owoców tego, którego nazwę N. wypowiada
sylabami i określanie, czy jest to owoc krajowy, czy egzotyczny. Określanie, jaką
głoskę słychać na początku wyrazu owoce.
" >  Słyszę głoskę o" - wykonanie ćwiczenia w KI., 15. Nazywanie rysunków, wpro- KI., 15, kredki
wadzenie do globalnego czytania wyrazów: okno, serce, okulary, cukierek, oko. ołówkowe
Wypowiadanie nazw rysunków sylabami, liczenie sylab w wyrazach i sprawdza­
nie, czy pod ilustracjami jest prawidÅ‚owa liczba kwadratów odpowiadajÄ…ca licz­
bie sylab. Wskazywanie obrazków, które w swej nazwie mają na początku głoskę
o, Å‚Ä…czenie ich z literÄ… o i kolorowanie ich.
"  Owoce w kąciku przyrody" - działanie dzieci. Nazywanie owoców, omawianie owoce
ich wyglądu, wielkości, kształtu, koloru. Układanie owoców na tacach lub w ko- przyniesione
r z e z
szykach, według wybranych właściwości, np. rodzaju (nazwy), koloru, wielkości, P dzieci, tace,
k o s z e
kształtu.
"  Literka O" - wykonanie zadania z WJ. Wypychanie litery O, kolorowanie we- WJ, kredki
dług własnego pomysłu. . ołówkowe
86
Dzień 2. | Jabłka, gruszki, śliwki
Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:
I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
2. Pac, gruszka do fartuszka - słuchanie piosenki połączone z oglądaniem owocowych przetworów
w kÄ…ciku przyrody. Zapoznanie ze sÅ‚owami i melodiÄ… piosenki. Poznanie różnych sposobów prze­
rabiania owoców.
3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 4.
II 4.  Więcej, mniej, tyle samo" - zabawa matematyczna połączona z wykonaniem ćwiczenia  Więcej,
mniej, tyle samo" w KI., 16. Porównywanie liczebności zbiorów owoców poprzez odwzorowanie
Idol .
5. Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. Ćwiczenie zręczności, coraz sprawniejsze wykonywanie
zadań.
6.  Owoce" - rysowanie kolorowÄ… kredÄ… w ogrodzie.
7.  Zerwij owoc z wysokiego drzewa" - zabawa z elementem podskoku w ogrodzie.
III 8. Jabłko i robaczek" - zabawa w kole.
9. Entliczek-pentliczek - słuchanie wiersza J. Brzechwy połączone z zabawą dydaktyczną Jaki to
owoc?". Dostrzeganie humoru tekstu literackiego. Rozumienie znaczenia jedzenia owoców dla
zachowania zdrowia. Poznanie budowy owoców. Rozwijanie zmysłu smaku.
10.  Znaki" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 9. Doskonalenie spostrzegawczości wzrokowej
i umiejętności swobodnego prowadzenia linii nieregularnych przecinających się. Wprowadzenie
do globalnego czytania wyrazu znaki.
ÅšRODKI DYDAKTYCZNE: CD; przetwory owocowe przyniesione przez dzieci; prawdziwe owoce np.
4 duże zielone jabÅ‚ka i 5 czerwonych mniejszych, 4 gruszki, 6 Å›liwek, 3 cytryny, 4 banany, 3 pomaraÅ„­
cze; KI; kredki ołówkowe; piłki; kolorowa kreda; woreczki; taca, wykałaczki, opaska; ZG
Rodzaj zajęć:
"  Więcej, mniej, tyle samo" - zabawa matematyczna połączona z wykonaniem
ćwiczenia  Więcej, mniej, tyle samo" w KI., 16.
Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3.
Przebieg dnia:
I
" Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
" Pac, gruszka do fartuszka - słuchanie piosenki. CD
Pac, gruszka do fartuszka
muz. Andrzej Szaliński
sl. Stanisław Karaszewski
Pod owocami zgina siÄ™ grusza,
wiatr konarami gruszy porusza!.
Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)
Spadają gruszki od soku miękkie,
nad gruszą krążą osa i szerszeń!
87
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)
Ja, choć nie jestem szerszeniem, osą,
też lubię gruszki pachnące rosą!
Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)
Stanę pod gruszą i w mój fartuszek
dla wszystkich dzieci nazbieram gruszek!
Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)
Rozmowa kierowana pytaniami N.: O jakich owocach jest mowa w piosence?;
Jakie owady krążyły nad gruszkami? Co można zrobić z gruszek?
"  Owocowe przetwory" - oglądanie przetworów w kąciku przyrody. Nazywanie przetwory
przetworów: dżem, kompot, konfitury, sok - określanie z jakich owoców zostały owocowe
zrobione. Opowiadanie o przygotowywaniu zapasów na zimę we własnym domu. przyniesione
" Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85). przez dzieci
II
"  Więcej, mniej, tyle samo" - zabawa matematyczna. Porównywanie liczebności prawdziwe owoce
zbiorów owoców poprzez odwzorowanie 1 do 1. Na stole leżą wymieszane różne np. 4 duże zielone
owoce np. 4 jabłka zielone duże i 5 czerwonych mniejszych, 4 gruszki zielone, jabłka
5
6 śliwek, 3 cytryny, 4 banany, 3 pomarańcze. ' czerwonych
Co jest na stole? Pogrupujcie owoce, byśmy wiedzieli co mamy. Dzieci grupują np. mniejszych,
4 r us z ki 6
wg gatunków i podają ich nazwy. Ale dużo owoców. Czy wszystkich jest po tyle g . śliwek,
3 c tr n
samo? Dzieci mogą odpowiedzieć  nie", bo to widać na oko, że nie po jest po tyle y y y.
4
samo. Wtedy N. Jak to sprawdzić? Jeśli dzieci zaproponują układanie 1 do 1, to banany,
należy to wykorzystać. W przeciwnym razie N. proponuje. Poukładajmy je. Ukla- pomarańcze
damy owoce jednego rodzaju w rzędzie, a obok równolegle układamy w rzędzie
owoce drugiego rodzaju tak aby widać było pary (jeden taki i jeden inny).
Najpierw sprawdz
my czy gruszek jest tyle samo co bananów?; Ile jest?
Wniosek: tyle samo, bo do każdej gruszki dopasowany jest dokÅ‚adnie jeden ba­
nan (tych i tych jest po 4).
Następnie porównujemy banany i pomarańcze. Wniosek: więcej bananów niż
pomarańczy. O jeden banan więcej. Czy gruszek jest tyle samo co pomarańczy?
Może niektóre dzieci bez układania i bez liczenia zauważą że skoro gruszek jest
tyle samo co bananów, zaÅ› bananów wiÄ™cej niż pomaraÅ„czy, to gruszek jest wiÄ™­
cej niż pomarańczy [logiczne wnioskowanie].
Czego jeszcze jest tyle samo co gruszek? (jabłek zielonych).
Czego jest najwięcej? (wszystkich jabłek, ale jeśli jabłka rozdzielić kolorami to
najwięcej jest śliwek); Ile jest śliwek?
Które owoce są najmniejsze? (śliwki). Wniosek, że śliwki wprawdzie najmniejsze,
ale jest ich najwięcej. Które owoce są największe?; Ile ich jest?
Czego jest najmniej? (cytryn i pomarańczy - po 3 i wniosek, że pomarańczy jest
tyle samo co cytryn).
Czy można owoce pogrupować inaczej?; Jak? Np. podzielić według kolorów
(i ustawić w rzędach), albo według pochodzenia na owoce krajowe i egzotyczne
88
Dzień 2. | Jabłka, gruszki, śliwki
(i także ustawić w rzÄ™dach). Których jest najwiÄ™cej?; Których najmniej?; O ile wiÄ™­
cej? O ile mniej?
*  Więcej, mniej, tyle samo" - wykonanie ćwiczenia w KI., 16. KI., 16, kredki
1. Nazywanie owoców na obrazkach. Otaczanie pętlą owoców tego samego ro- ołówkowe
dzaju. Których owoców jest najwięcej?; Ile?; Których owoców jest najmniej?;
0 ile mniej od śliwek I jabłek?
2. Czy jabłek jest tyle samo co śliwek? Sprawdzanie trafności swojej wypowiedzi
poprzez rysowanie linii łączących w pary jabłko ze śliwką.
3. Rysowanie tylu jabłek, aby było ich więcej niż gruszek.
" Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. piłki
-  Bawimy się piłkami" - swobodna zabawa piłkami: podrzucanie, łapanie,
odbijanie, kozłowanie. Moment wypoczynku - stanie w małym rozkroku,
wznoszenie piłki w górę - wdech, skłon do podłogi - wydech.
-  Złap piłkę" - zabawa z elementem biegu. Bieg z piłką trzymaną oburącz
przed sobą. Na hasło: Stop! dzieci zatrzymują się, podrzucają piłki, łapią
1 biegnÄ… w drugÄ… stronÄ™.
-  Toczenie piłki" - ćwiczenie tułowia. Dzieci stoją w rozkroku. Skłon w przód
i toczenie piłki z ręki do ręki szerokim ruchem. Wyprost - wznos piłki w górę.
Po przerwie, toczenie piłki wokół jednej, potem drugiej stopy - rysowanie
ósemki. Wyprost - wznoszenie piłki w górę
-  Kangurki" - ćwiczenie nóg. Piłka ułożona między kolanami, stopy razem,
ramiona na wysokości klatki piersiowej. Skoki obunóż w przód ze zmianą
kierunku ruchu.
-  Złap piłkę" - ćwiczenie tułowia. Dzieci stoją w rozkroku, piłka w dłoniach
- przenieÅ› piÅ‚kÄ™: na gÅ‚owÄ™, za gÅ‚owÄ™, puść i szybko zÅ‚ap. PiÅ‚ka za gÅ‚owÄ… - Å‚ok­
cie szeroko rozwarte, łopatki ściągnięte. Puść i złap - szybki obrót i złapanie
piłki odbitej od podłogi.
-  Toczenie piłki" - ćwiczenie stóp. Dzieci w siadzie skulnym podpartym, stopy
na piłce. Chwyt piłki stopami, kolana szeroko rozwarte. Podrzucanie piłki do
góry i chwytanie. Na zmianę - toczenie piłki stopami w przód, w tył i ruchem
okrężnym.
-  Mostek" - ćwiczenie mięśni brzucha. Dzieci w siadzie prostym, piłka na
podłodze przy kolanach. Unoszenie prostych nóg do siadu równoważnego,
przetaczanie piłki po podłodze pod uniesionym nogami. Na zmianę - siad
skulny, piłka między kolanami, kołysanie kolanami bez odrywania stóp od
podłogi.
-  Idz
za piłką" - ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy barkowej. Chód na
czworakach i popychanie piÅ‚ki gÅ‚owÄ…. Czworakowanie na ugiÄ™tych i na wy­
prostowanych nogach.
-  Toczenie piłki przed sobą" - ćwiczenie mięśni grzbietu. Przejście do leżenia
przodem. Toczenie piłki przed sobą z ręki do ręki. Na zmianę - wybijanie
piłką o podłogę podanego rytmu (np. liczenie do 10).
-  Piłka w górze" - ćwiczenie oddechowe. Przejście do leżenia tyłem. Ręce
z piÅ‚kÄ… za gÅ‚owÄ…, nogi ugiÄ™te w kolanach. Wznoszenie ramion z piÅ‚kÄ… i zÅ‚Ä…czo­
nych nóg w górę - wdech, powrót do poprzedniej pozycji - wydech.
-  Gdzie jest piłka?" - ćwiczenie mięśni brzucha. Pozycja jw., przenoszenie
prostych nóg za głowę - poszukaj piłki palcami stóp. Powrót do poprzedniej
pozycji.
89
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
-  Obrysuj piÅ‚kÄ™" - ćwiczenie równowagi. W staniu na jednej nodze wykony­
wanie ruchów obrysowujÄ…cych piÅ‚kÄ™ stopÄ… nogi uniesionej w górÄ™. Stopy ćwi­
czÄ… na zmianÄ™.
- Marsz po obwodzie koła z wybijaniem rytmu o piłkę.
"  Owoce" - rysowanie kolorową kredą w ogrodzie. Odzwierciedlanie kształtu kolorowa kreda
i kolorów owoców. Szanowanie wytworów pracy kolegów.
"  Zerwij owoc z wysokiego drzewa" - zabawa z elementem podskoku w ogro- woreczki
dzie. Dzieci ustawione w dwóch rzędach. N. stoi przed dziećmi i trzyma wysoko
w rÄ™kach woreczki za rożki. Dzieci z obu rzÄ™dów podchodzÄ… po kolei, podska­
kujÄ… i wyciÄ…gajÄ…c rÄ™kÄ™ do góry, próbujÄ… zÅ‚apać woreczek. Po jednej próbie wra­
cają na koniec rzędu. Po kilku próbach dzieci przeliczają swoje zbiory.
III
*  Jabłko i robaczek" - zabawa w kole. Dzieci wyliczanką Joanny Wasilewskiej
wybierajÄ… robaczka:
Na gałązce wisi jabłko,
robak pełznie po niej gładko.
Już jabłuszko w słońcu lśni,
a robaczkiem będziesz ty.
Robaczek stoi z boku, dzieci robią ścisłe koło - to jabłko. Na sygnał dziecko-
-robaczek próbuje przedostać siÄ™ do Å›rodka koÅ‚a. Szuka szczeliny miÄ™dzy kole­
gami, przez którą mógłby się przecisnąć. Dzieci stojące w kole starają się, aby
robaczek nie uszkodził jabłka i nie wpuszczają go. Podczas zabawy nie wolno
używać siły. Jeżeli robaczkowi uda się wejść do środka koła otrzymuje brawa,
jeżeli nie, N. wybiera po chwili zabawy inne dziecko.
* Entliczek-pentliczek - słuchanie wiersza Jana Brzechwy.
Entliczek-pentliczek
Jan Brzechwa
Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek,
A na tym stoliczku pleciony koszyczek.
W koszyczku jabłuszko, w jabłuszku robaczek,
A na tym robaczku zielony kubraczek.
Powiada robaczek:  I dziadek, i babka,
I ojciec, i matka jadali wciąż jabłka.
A ja już nie mogę! Już dosyć! Już basta!
Mam chęć na befsztyczek!" - I poszedł do miasta.
Szedł tydzień, a jednak nie zmienił zamiaru,
Gdy znalazł się w mieście, poleciał do baru.
SÄ… w barach - wiadomo - zwyczaje utarte:
Podchodzi doń kelner, podaje mu kartę,
A w karcie - okropność - przyznacie to sami:
Jest zupa jabłkowa i knedle z jabłkami,
Duszone są jabłka, pieczone są jabłka
I z jabłek szarlotka, i kompot, i babka!
No, widzisz, robaczku! I gdzie twój befsztyczek?
Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek.
90
Dzień 3. J Kosz z owocami
Zwrócenie uwagi na humor tekstu literackiego. WyjaÅ›nienie znaczenia wyra­
zów: kubraczek, basta, befsztyczek. Omawianie różnych form spożywania jabłek:
zupa z jabłek (owocowa), knedle z jabłkami, jabłka duszone, szarlotka, kompot,
dżem. Uświadamianie znaczenia owoców dla organizmu (z
ródło witamin) oraz
ich pozytywnego oddziaÅ‚ywania: zachowanie zdrowia, Å‚adny wyglÄ…d, dobre sa­
mopoczucie.
"  Jaki to owoc?" - zabawa dydaktyczna. Przekrojenie owoców i obejrzenie ich taca, owoce,
w środku - zapoznanie z budową owocu: skórka, miąższ, pestka (np. śliwka, wykałaczki,
brzoskwinia) i ogonek (np. jabłko, winogrono). Rozpoznawanie i nazywanie opaska
cząstek zjadanych owoców (zasłonięte oczy). Określanie ich smaku: słodkie,
kwaśne, gorzkie (grejpfrut).
"  Znaki" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 9. Wprowadzenie do global- ZG 9, kredki
nego czytania wyrazu znaki. A
ączenie linią takich samych znaków - linie mogą ołówkowe
się przecinać. Dorysowywanie pary takich samych znaków.
Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:
I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
2. Koszyk z owocami-ilustrowanie ruchem treści wiersza połączone z zabawą dydaktyczną  Owoce".
Rozwijanie sprawnoÅ›ci manualnej. Doskonalenie analizy i syntezy sylabowej. Wzbogacanie sÅ‚ow­
nika.
3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.
II 4.  Kosz z owocami" - zajÄ™cia plastyczne. KsztaÅ‚towanie postaw ekologicznych i postaw higienicz­
nych związanych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa w trakcie jedzenia owoców. Wzbogacanie
wiedzy rzeczowej i rozwijanie procesu percepcji poprzez analizÄ™ dzieÅ‚a sztuki, obserwacje Å›rodo­
wiska naturalnego. Zastosowanie zdobytej wiedzy we wÅ‚asnej dziaÅ‚alnoÅ›ci twórczej z zastoso­
waniem określonych środków ekspresji plastycznej (barwa, faktura, kształt). Wzbogacanie języka
wypowiedzi plastycznej w zakresie faktury, barwy, kształtu.
5.  Owoce do kosza" - zabawa orientacyjno-porzÄ…dkowa.
6.  Owoce" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst P. Siewiera-
-Koztowskiej. Usprawnianie ruchomych narządów artykulacyjnych, w szczególności ćwiczenia
pionizacji języka.
7.  Przeskocz przez linkÄ™" - zabawa z elementem skoku w ogrodzie.
III 8.  Piłka do kosza" - zabawa z elementem rzutu.
9.  Owocowe ukÅ‚adanki" - wykonanie zadania z niezbÄ™dnika WÅš. PosÅ‚ugiwanie siÄ™ nazwami owo­
ców. Rozumienie określeń w koszu, poza koszem. Rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej,
sprawności manualnej i koordynacji wzrokowo-ruchowej.
10.  GÅ‚owa, ramiona" - zabawa ze Å›piewem. Ilustrowanie ruchem treÅ›ci piosenki. Doskonalenie orien­
tacji w schemacie własnego ciała.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE owoce, np. jabłko, gruszka, cytryna, pomarańcza, opaska do zasłaniania oczu;
WSz - Balthazar van der Ast Martwa natura z koszem owoców, biaÅ‚e i kolorowe kartki A4, farby pla­
katowe, gąbki, talerzyki jednorazowe, nożyczki, kleje, plansze przedstawiające wymienione w wierszu
skarby jesieni (jabłko, orzechy, kasztany, makówki, strąki łopianu, fasoli, kapusta, kalina, owoce
klonu i inne (gruszki, śliwki, winogrona), okazy naturalne do zabaw poznawczych; kreda lub taśma;
linka; lekkie piłki średniej wielkości dla połowy grupy; niezbędnik WŚ, kredki, kartony; WM
91
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
Rodzaj zajęć:
"  Kosz z owocami" - zajęcia plastyczne
*  Owoce" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst Pa­
trycji Siewiera-Kozlowskiej.
Przebieg dnia:
I
« Zabawy dowolne w kÄ…cikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
" Koszyk z owocami - ilustrowanie ruchem treści wiersza.
Koszyk z owocami
To mój koszyk z owocami, Pokazujemy zaciśnięta dłoń.
Chętnie się podzielę z wami.
Jedna gruszka, Unosimy jeden palec.
Dwa jabłuszka, Unosimy drugi palec.
Trzy morele, Unosimy trzeci palec.
Brzoskwiń wiele. Unosimy czwarty palec.
I pięć śliwek - robaczywek! Paluszki imitują ruch robaczków.
*  Owoce" - zabawa dydaktyczna. Nazywanie owoców i określanie ich wyglądu, owoce, opaska do
np. jabłko - małe i czerwone, gruszka - duża i zielona. Dzielenie nazw owoców zasłaniania oczu
na sylaby. N. wypowiada sylabami nazwy owoców, a wybrane dziecko podaje
nazwÄ™ owocu i okreÅ›la jego cechy. NastÄ™pnie kolejne dziecko zasÅ‚ania oczy opa­
ską, a N. chowa jeden z owoców. Po zdjęciu opaski dziecko wypowiada sylabami
nazwę owocu, którego brakuje.
* Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).
II
"  Kosz z owocami" - zajęcia plastyczne WSz, białe
Opowiadanie o obrazie - dla dziecka i rodziców i kolorowe kartki
A4
Obraz przedstawia kosz pełen pięknych, kuszących nas swym wyglądem > farby
owoców. Barwne, krągłe jabłka, brzoskwinie, winogrona wyglądają tak natu- plakatowe, gąbki,
ta erz
ralnie, że chcielibyśmy ich dotknąć, poczuć zapach i smak. Tę  martwą natu- ' ylrę" ożywiają wspaniałe, kolorowe motyle, ważka i pszczoły zwabione owoco- jednorazowe,
wym aromatem. nożyczki, kleje,
plansze
Smaczne sÄ… owoce przedstawiajÄ…ce
Ewa Szelburg-Zarembina skarby jesieni,
Smaczne są śliwki, jabłuszka, okazy naturalne
Wędrują z buzi do brzuszka.
Smaczne sÄ… i bardzo zdrowe
Gruszeczki, jabłuszka surowe.
A
adna buzia nie jest blada
Gdy owoców dużo zjada.
I Marcysia i Stefanek -
Każdy buzię ma rumianą.
Smaczne są gruszki, jabłuszka
Wędrują z buzi do brzuszka.
JedzÄ…: Krzysio, StaÅ› i Witek
Ale tylko te umyte.
92
Dzień 3. | Kosz z owocami
Skarby jesieni
Hanna Zdzitowiecka
A czy wiecie, co to sÄ…  skarby jesieni"?
Piękne jabłko, co się w sadzie rumieni.
Garść orzechów na leszczynie zbieranych.
SpadajÄ…ce z wysoka kasztany.
Pełne maku słodkiego makówki
I czepliwe, łopianowe główki
StrÄ…k fasoli i kapusty luszczyny
I czerwone jagody, kaliny,
I na klonach nasionka skrzydlate,
Co z jesiennym ścigają się wiatrem.
Część I - zasilanie percepcyjne
Na tych zajÄ™ciach najważniejsze dziaÅ‚ania bÄ™dÄ… skierowane na percepcjÄ™. Poroz­
mawiamy z dziećmi na temat owoców: ich kształtów, wielkości, kolorów. Pojawi
siÄ™ również element smaku oraz faktury. Powinno siÄ™ to odbywać w trakcie ob­
serwacji okazów naturalnych, które dzieci będą mogły dotknąć, powąchać,
skosztować. Podczas analizy dzieła sztuki ukazujemy dzieciom piękno przyrody.
Ilustracje oraz tekst sÄ… elementami dodatkowymi, wspierajÄ…cymi zakres percep-
cyjny i pamięciowy.
Część II - aktywność twórcza
Zadaniem dzieci będzie przygotowanie dużych płaskich form owoców. Pierwszy
etap to malowanie kartek A4 kolorami adekwatnymi do kolorów jabÅ‚ek, gru­
szek, śliwek, winogron. Farby przygotowujemy na plastikowych talerzykach,
dbając o to, by w przypadku kolorów jabłka zaproponować dziecku nie tylko
czerwieÅ„, ale i żółć, zieleÅ„, pomaraÅ„cz. Podobnie w przypadku malowania in­
nych owoców. Dzieci bÄ™dÄ… malowaÅ‚y gÄ…bkami caÅ‚e kartki tak, aby po wyschniÄ™­
ciu posłużyły do wycinania kształtów poszczególnych owoców. Zachęcajmy do
eksperymentowania. Pozwólmy na samodzielne rysowanie bez posługiwania się
szablonami. Do ewentualnego uszczegóławiania (gaÅ‚Ä…zki, ogonki, listki) może­
my zaproponować dowolne narzędzie.
Gotowe sylwety możemy eksponować w różnorodny sposób, np. naklejać każdy
owoc na kartkę w kontrastowym kolorze lub ułożyć na dużym kartonie ogromną
martwÄ… naturÄ™. PozostaÅ‚Ä… na talerzykach farbÄ™ możemy wykorzystać do stem­
plowania, przygotowujÄ…c formy owoców np. z gÄ…bki. To może być kosz owo­
ców, przetwory - (stemplowanie w sylwecie dużego słoja), owoce na stole lub
owocowe ornamenty.
Część III - omówienie i prezentacja
Po zakoÅ„czonej pracy i przygotowaniu owocowych kompozycji powinniÅ›my po­
wrócić do rozmowy na temat owoców. Pytania należy skonstruować w taki spo­
sób, aby dzieci wykazaÅ‚y siÄ™ zdobytÄ… wiedzÄ… na temat ksztaÅ‚tów, wielkoÅ›ci, kolo­
rów i smaków poszczególnych okazów. Możemy również sprawdzić, czy znają
ich nazwy oraz czy pamiętają o zasadach bezpieczeństwa i higieny.
"  Owoce do kosza" - zabawa orientacyjno-porządkowa. N. rysuje kredą lub wy- kreda lub taśma
kleją taśmą na środku sali duże koło i wybiera dziecko, które będzie zbierało
owoce do kosza. Dzieci-owoce biegajÄ… wokół kosza, zatrzymujÄ… siÄ™ i podskaku­
ją, siadają na podłodze, kładą się i turlają. Na umówiony sygnał wybrane dziec-
93
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
ko chodzi między owocami i ten, kogo dotknie, wskakuje do kosza. Kiedy
wszystkie dzieci będą w kole, N. wybiera innego zbierającego.
"  Owoce" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst Pa­
trycji Siewiera-Kozłowskiej.
Owoce
Patrycja Siewiera-Kozlowska
W pięknym, pełnym słońca sadzie, na wysokich drzewach (czubek języka
siÄ™ga do górnych zÄ™bów, wargi otwarte) dojrzewaÅ‚y owoce: okrÄ…gÅ‚e jabÅ‚ka (na­
peÅ‚nimy policzki powietrzem, wargi zamkniÄ™te), podÅ‚użne gruszki (wargi wyciÄ…­
gniÄ™te do przodu, policzki wypeÅ‚nione powietrzem) i drobne Å›liweczki (wypy­
chamy językiem policzek na zmianę z prawej i z lewej strony). Przyszła Zosia
z koszykiem (otwarte szeroko wargi, język porusza się  w koszyku " na dole jamy
ustnej, za dolnymi zÄ™bami) i dalej siÄ™gać po czerwone jabÅ‚uszka! NajpiÄ™kniej­
sze rosną na wysokich gałęziach (czubek języka dotyka do podniebienia, usta
otwarte szeroko). Zosia delikatnie zrywa jabłuszka i odkłada do koszyka tak,
by siÄ™ nie poobijaÅ‚y (czubek jÄ™zyka dotyka do podniebienia - zrywamy jabÅ‚usz­
ko i wędruje do dołu jamy ustnej - delikatnie wkłada jabłko do koszyka). W ten
sposób Zosia zerwała 5 jabłuszek (N. liczy kolejne jabłka, dzieci wykonują
ćwiczenie). Teraz dziewczynka podeszła do gruszy. Grusza ma niskie gałęzie
(czubek języka sięga do górnych zębów trzonowych) i tam rosną najlepsze
gruszki, ale trzeba je odkładać do koszyka jeszcze delikatniej niż jabłka (N.
liczy: jedna gruszka, druga gruszka..., a dzieci siÄ™gajÄ… czubkiem jÄ™zyka od gór­
nych zębów trzonowych po obu stronach do  koszyka" na dnie jamy ustnej -
zbieramy pięć gruszek). Koszyk Zosi już prawie peÅ‚en owoców: sÄ… w nim okrÄ…­
gÅ‚e j abÅ‚ka (policzki napeÅ‚nione powietrzem) i podÅ‚użne gruszki (wargi wysuniÄ™­
te do przodu, policzki wypełnione powietrzem), ale Zosia ma jeszcze ochotę na
Å›liwki! Dziewczynka potrzÄ…sa gaÅ‚Ä™ziami Å›liwy (jÄ™zyk szybko porusza siÄ™ w pra­
wo i w lewo) i śliwki same spadają: pac, pac, pac (dziecipowtarzają onomato-
peję). Zosia zbiera je do koszyka (wypychamy językiem na przemian prawy
i lewy policzek).
"  Przeskocz przez linkÄ™" - zabawa z elementem skoku w ogrodzie. N. wybiera linka
dwoje dzieci, które trzymają linkę nisko nad ziemią. Pozostali, ustawieni jeden
za drugim, kolejno przeskakujÄ… przez linkÄ™. WykonujÄ… skoki obunóż bez rozbie­
gu i wracajÄ… na koniec kolejki. Kiedy wszyscy przeskoczÄ… przez linkÄ™, zmieniamy
osoby, które ją trzymały i rozpoczynamy zabawę od nowa.
III
"  Piłka do kosza" - zabawa z elementem rzutu. Dzieci dobierają się dwójkami lekkie pitki
i jedno z pary trzyma piłkę. Dzieci ustawione są w dwóch rzędach - pary naprze- średniej wielkości
ciwko siebie - w odległości ok. 2 m. W jednym rzędzie stoją osoby trzymające dla potowy grupy
pitki, dzieci z drugiego rzędu robią kosz - koło ze splecionych rąk na wysokości
klatki piersiowej. Dzieci z pierwszego rzÄ™du próbujÄ… trafić piÅ‚kÄ… do kosza. Celu­
ją i rzucają niezbyt mocno. Po 3, 4 rzutach następuje zmiana.
"  Owocowe układanki" - wykonanie zadania z niezbędnika WŚ. Nazywanie owo- niezbęnik WS,
ców znajdujących się w koszu i poza nim. Kolorowanie obrazka konturowego, kredki, nożyczki,
Pocięcie obrazka wzdłuż zaznaczonych linii. Złożenie obrazka z części i nakle- klej, kartony
jenie go na karton.
94
Dzień 4. | Owocowe smakołyki
*  Głowa, ramiona" - zabawa ze śpiewem.
GÅ‚owa, ramiona
według Marty Bogdanowicz
Ach, gimnastyka, dobra sprawa, Ręce na biodrach, stopy przyklejone do podłogi.
dla nas wszystkich to zabawa. Dzieci wykonują półobroty.
Ręce w górę, w przód i w bok
skłon do przodu, w górę skok.
Głowa, ramiona, kolana, pięty, Dotykają odpowiednich części ciała.
Głowa, ramiona, kolana, pięty,
kolana, pięty, kolana, pięty.
Głowa, ramiona, kolana, pięty,
oczy, uszy, usta, nos!
"  JabÅ‚ka" - wykonanie zadania z WM. Klasyfikowanie jabÅ‚ek wedÅ‚ug jednek ce­
chy (kolor wielkość).
Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:
I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
2. Twardy orzech - słuchanie wiersza H. A
ochockiej. Uważne słuchanie utworu. Wzbogacanie słownika
o nazwy orzechów. Rozumienie określenia twardy orzech do zgryzienia oraz dziadek do orzechów.
3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.
II 4. Bajeczka o małym jabłuszku - słuchanie utworu A. Galicy połączone z wykonaniem zadania
 O małym jabłuszku" z WŚ. Ocena zachowania bohaterów, zdefiniowanie myśli przewodniej
utworu - zgodne współdziałanie pozwala pokonać trudności. Samodzielne układanie historyjki
według chronologii wydarzeń i opowiadanie jej treści.
5.  Wrzuć worek do obręczy" - zabawa z elementem rzutu i celowania.
6.  SpadajÄ…ce gruszki" - zabawa do piosenki Pac, gruszka do fartuszka poÅ‚Ä…czona z zabawÄ… prze­
strzennÄ…  Owocowe smakoÅ‚yki". Utrwalanie słów i melodii piosenki. Rozwijanie orientacji w prze­
strzeni. Reagowanie na sygnat. Uwrażliwienie na rejestr.
7.  Gra w kolory" - zabawa z elementem rzutu w ogrodzie.
III 8.  Znajdz
swoją połówkę" - zabawa orientacyjno-porządkowa.
9. Jaki owoc mam na myśli?" - zabawa dydaktyczna połączona z działaniem dzieci.  Owocowe
szaszÅ‚yki". Rozwijanie logicznego myÅ›lenia. Samodzielne wykonywanie prostych czynnoÅ›ci go­
spodarczych. Spożywanie własnoręcznie przygotowanej potrawy. Zwrócenie uwagi na wygląd
szaszłyków, zapach, smak oraz wartości odżywcze.
10.  Owocowe domino" - gra dydaktyczna z WÅš. Doskonalenie spostrzegawczoÅ›ci wzrokowej. PosÅ‚u­
giwanie się nazwami owoców. Wdrażanie do radzenia sobie z przegraną.
ÅšRODKI DYDAKTYCZNE: orzechy: wÅ‚oskie, laskowe, ziemne, dziadek do orzechów; obrazki ilustru­
jące opowiadanie Bajeczka o małym jabłuszku; WŚ - domino owocowe i historyjka obrazkowa
 O małym jabłuszku", klej, nożyczki; bę'benki i trójkąty; trzy papierowe talerze lub koszyki, na /
w każdym inne owoce: I - gruszka, II - dwa jabłka, III - śliwka (może być trochę niedojrzała); duża
piłka; duże obręcze dla połowy dzieci, jedno bez pary; taca, owoce, np. jabłka, banany, winogrona,
Å›liwki; owoce, patyczki do szaszÅ‚yków (dla bezpieczeÅ„stwa dzieci odcinamy ostre koÅ„cówki), far­
tuszki, chusteczki lub opaski na głowę, nożyki, deski do krojenia, miseczki
95
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
Rodzaj zajęć:
" Bajeczka o małym jabłuszku - słuchanie utworu Agnieszki Galicy połączone
z wykonaniem zadania  O małym jabłuszku" z WS.
"  Spadające gruszki" - zabawa do piosenki Pac, gruszka do fartuszka połączona
z zabawą przestrzenną  Owocowe smakołyki".
Przebieg dnia:
I
" Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
" Twardy orzech - słuchanie wiersza Hanny A
ochockiej. orzechy: włoskie,
Twardy orzech laskowe, ziemne,
j. . , , dziadek do
Hanna A
ochocka , .
orzechów
Pod leszczyną mieszkał
do orzechów dziadek,
co siedem orzeszków
chrupał przed obiadem.
Lecz dzisiaj nie może
osłabł ze zmęczenia.
- Ależ twardy orzech
Mam tu do zgryzienia! -
A sÄ…siadka ruda,
schowana za listkiem,
woła:
- Mnie siÄ™ uda!
Ja rozgryzÄ™ wszystkie!
Cztery oddam tobie,
schrupiÄ™
piaty z szóstym,
a zagwiżdżę sobie
na tym siódmym,
pustym...
WyjaÅ›nienie powiedzenia (zwiÄ…zku frazeologicznego) twardy orzech do zgryzie­
nia. Oglądanie orzechów, nazywanie: włoskie, laskowe, ziemne i określanie ich
cech: duże, małe, gładkie, chropowate, twarde. Określanie, czym rozłupujemy
orzechy - dziadek do orzechów oraz wyjaśnienie terminu.
9
Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).
II
" Bajeczka o małym jabłuszku - słuchanie utworu Agnieszki Galicy. obrazki ilustrujące
Bajeczka o małym jabłuszku opowiadanie
, . ,  ,. Bajeczka o matym
Agnieszka Galica ,, ,
jabłuszku
Wypatrzyła je polna myszka. Stanęła pod jabłonką i pokręciła noskiem.
- Ach, jak pięknie pachnie, jakie dojrzałe, pyszne jabłuszko - myślała,
zastanawiając się, jak je zerwać.
PróbowaÅ‚a nawet wdrapać siÄ™ na jabÅ‚onkÄ™, ale w polowie pnia Å‚apki zeÅ›li­
zgiwały się i pac, myszka lądowała na ziemi.
- Hej ! Ty tam! - śmiały się z niej wróbelki. - Udajesz, że jesteś fruwającą
myszkÄ…?
96
Dzień 4. | Owocowe smakołyki
- Znalazłam jabłko, ale nie mogę go zerwać - odpowiedziała zawstydzona
myszka.
- A my potrafimy! - zaćwierkały wróbelki.
Usiadły na gałęzi i zaczęły nią potrząsać. Jabłuszko spadło, potoczyło się
po trawie i zatrzymaÅ‚o koÅ‚o drzemiÄ…cego na sÅ‚oÅ„cu zajÄ…ca. Obudzony zajÄ…­
czek złapał jabłko i zadowolony zamruczał tak: Myślałem, że mi się śniło, a to
naprawdę było. To wcale nie był sen, zaraz jabłuszko zjem!
- To ja zobaczyłam jabłuszko, to moje! - piszczała myszka.
- Oddawaj! - ćwierkały wróbelki. - To nasze jabłuszko.
- Ale ja je znalazłem - bronił się zajączek. - Nie oddam.
- Oddaj, bo będziemy dziobać - złościły się wróbelki.
- To moje, to moje! - piszczała myszka.
Kłócili się, wyrywali sobie pachnące jabłuszko i nawet nie zauważyli, kiedy
z zarośli wyszedł dzik. Chrząkał tak głośno, że zajączek, myszka i wróbelki
odskoczyli ze strachu, a jabłuszko zostało na trawie.
- Widzę śliczne jabłuszko - chrząknął dzik. - Dzikie jabłuszko dla dzika.
- Ale ja je pierwsza zobaczyłam - pisnęła myszka.
- A my zerwałyśmy je z drzewa - tłumaczyły wróbelki.
- Ale tak naprawdę, to ja znalazłem je w trawie - mówił zajączek.
- Też lubię chrupać słodkie jabłuszka - przyznał dzik.
Na polance zapadła cisza. Myszka popatrzyła na wróbelki, wróbelki na
zajÄ…ca, a potem wszyscy przyjrzeli siÄ™ dzikowi.
 Jest taki wielki, silny i dziki", pomyśleli.  Pewnie zabierze nam jabłuszko".
- Myślicie, że jak jestem dziki, to pewnie też jestem zły? - spytał dzik. -
A to nieprawda. Wiem, co trzeba zrobić.
- Co? Co? Powiedz, co? - wołali jedno przez drugie.
- Sprawiedliwie podzielimy jabÅ‚uszko i każdy dostanie po kawaÅ‚ku. Mysz­
ka za to, że wypatrzyła jabłuszko na jabłonce, wróbelki za to, że je strąciły
z gałązki, zając za to, że je znalazł, a ja, bo nie pozwoliłem wam się dalej
kłócić. Niewiele brakowało, a doszłoby do bijatyki. I każdy dostał cząstkę
słodkiego jabłka. Ach, jakie było pyszne!
Rozmowa kierowana pytaniami N.: Dlaczego myszka nie mogła zerwać jabłka
z jabÅ‚onki?; Co zrobiÅ‚y wróbelki?; Co siÄ™ staÅ‚o, kiedy wróbelki strÄ…ciÅ‚y jabÅ‚ko z ga­
Å‚Ä™zi?; O co kłóciÅ‚y siÄ™ myszka, wróble i zajÄ…c?; Co zwierzÄ™ta pomyÅ›laÅ‚y, kiedy zoba­
czyły dzika?; Jak zachował się dzik?; Za co każde ze zwierząt dostało kawałek
jabÅ‚ka?; Czy myszce udaÅ‚oby siÄ™ zerwać jabÅ‚ko z drzewa? Ocena zachowania bo­
haterów utworu. Wyciągnięcie wniosku, że działając zgodnie, wspólnie możemy
pokonać trudności.
*  O małym jabłuszku" - wykonanie zadania z WŚ. Opowiadanie, co dzieje się WŚ, klej, nożyczki
na kolejnych obrazkach. Wycinanie ilustracji. Układanie historyjki w ramkach
-w prawidÅ‚owej kolejnoÅ›ci, od lewej do prawej strony (kropki na kostce suge­
rują kolejność), naklejanie. Próby samodzielnego opowiadania historyjki.
"  Wrzuć worek do obręczy" - zabawa z elementem rzutu i celowania. Dzieci dwie duże
ustawione są w dwóch rzędach przed obręczami leżącymi w odległości ok. 2 m. obręcze, woreczki
Dzieci po kolei celują i starają się wrzucić swój woreczek do obręczy. Po wyko- dla każdego
naniu wszystkich rzutów N. liczy trafienia w jednym i w drugim rzędzie. Na cześć dziecka
rzędu, który uzyska! większą liczbę trafień, koledzy wznoszą okrzyki uznania,
np. Hip, hip, hura!
97
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
*  Spadające gruszki" - zabawa do piosenki Pac, gruszka do fartuszka. Wspólne bębenki, trójkąty
śpiewanie piosenki - przypomnienie słów i melodii. Dzieci poruszają się w kręgu
podczas zwrotek piosenki. PróbujÄ… Å›piewać razem z nagraniem. Na podÅ‚odze we­
wnątrz koła leżą instrumenty: trzy bębenki i trzy trójkąty. Wraz z końcem zwrotki
koło tańczących zatrzymuje się. Refrenowi towarzyszą następujące działania:
Pac, gruszka - N. dotyka jedno z dzieci w kole, dziecko przykuca,
Pac, gruszka - N. dotyka kolejne dziecko, które także przykuca,
Hop, do fartuszka - dotknięte dziecko wskakuje do środka koła.
Po jednym przeÅ›piewaniu refrenu w Å›rodku koÅ‚a znajduje siÄ™ dwójka dzieci, któ­
re wybierajÄ… sobie instrumenty.
Przy śpiewaniu refrenu po drugiej zwrotce N. dotyka dzieci podobnie, jak za
pierwszym razem z tym, że znajdujÄ…ce siÄ™ już w kole dzieci akompaniujÄ… na in­
strumentach:
Pac, gruszka - uderzenie w bębenek na Pac
Pac, gruszka - uderzenie w bębenek na Pac
Hop, do fartuszka - uderzenie w trójkąt.
Przy trzecim refrenie akompaniuje czwórka dzieci, a przy czwartym - szóstka.
Działania N. za każdym razem są takie same.
*  Owocowe smakołyki" - zabawa przestrzenna. Każdemu rodzajowi owocu to- trzy papierowe
warzyszy inny sygnał dz
więkowy: gruszka - uderzenie w tamburyn, jabłka - dwa talerze lub koszyki,
uderzenia w bębenek, śliwka - tremolo na trójkącie (szybkie poruszanie pałecz- na / w każdym inne
ką pomiędzy dwoma bokami instrumentu). Talerze z owocami rozmieszczone owoce: I - gruszka,
są w różnych miejscach sali (np. leżą na krzesłach). N. gra sygnał na jednym " ~ dwa jabłka, III
_
z instrumentów, a dzieci przemieszczają się do odpowiedniego talerza i stają śliwka (może być
wokół niego. trochę niedojrzała)
*  Gra w kolory" - zabawa z elementem rzutu w ogrodzie. Dzieci ustawione są w kole, duża piłka
w Å›rodku stoi N. N. rzuca kolejno piÅ‚kÄ™ do dzieci, wypowiadajÄ…c gÅ‚oÅ›no nazwy kolo­
rów. Dzieci łapią piłkę i odrzucają do N. Kiedy N. wymienia kolor czarny, piłki nie
należy łapać, kto to zrobi, odchodzi na bok i czeka do następnej kolejki
III
*  Znajdz
swoją połówkę" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci biegają duże obręcze
między rozłożonymi w bezpieczny sposób obręczami. Na hasło: Szukaj swojej dla połowy dzieci,
połówki! szybko wskakują po dwoje do jednej obręczy. Kto nie znajdzie swojej jedno bez pary
połówki, musi odgadnąć zagadkę o owocach i w powtórzeniu zabawy powinien
szybko szukać pary.
*  Jaki owoc mam na myśli?" - zabawa dydaktyczna. Nazywanie owoców i okre- taca, owoce,
sianie ich cech, np. śliwka - mała, owalna, fioletowa, ma pestkę i jest słodka; np. jabłka, banany,
jabłko - duże, okrągłe, zielone i ma pestki. Wyznaczone dziecko wybiera sobie winogrona, śliwki
owoc znajdujÄ…cy siÄ™ wÅ›ród innych na tacy (nie dotyka owocu, wybiera go wzro­
kiem). Reszta dzieci zgaduje, jaki to owoc, poprzez zadawanie sensownych, kon­
kretnych pytań, np.: Czy ten owoc jest zielony?; Czy jest okrągły?; Czy jest kwaśny?
itp. Wybrane dziecko odpowiada: tak, nie.
*  Owocowe szaszłyki" - działanie dzieci. Przygotowanie: dzieci zakładają fartusz- owoce, patyczki
ki i chustki (lub opaski), myją ręce. N. wspólnie z dziećmi myje i obiera owoce, do szaszłyków, fartuszl
dzieli śliwki na połówki i wyjmuje pestki, następnie kroi je na małe kawałki. Owo- chusteczki lub opaski
na
ce można kroić na małych deseczkach, niezbyt ostrymi nożami (noże stołowe). głowę, nożyki, deski
Pokrojone owoce układamy w oddzielnych naczyniach tak, aby każdy mógł swo- do krojenia, miseczki
bodnie po nie siÄ™gnąć. Dzieci otrzymujÄ… patyczki do szaszÅ‚yków (wczeÅ›niej nale­
ży zwrócić uwagę na bezpieczne posługiwanie się nimi) i nadziewają na nie owo-
98
Dzień 5. | Wiemy dużo o owocach
ce wedÅ‚ug okreÅ›lonego schematu, np. banan - winogrono - jabÅ‚ko - Å›liwka, ba­
nan - winogrono... Szaszłyki należy zjeść zaraz po przygotowaniu. Smacznego!
"  Owocowe domino" - gra dydaktyczna z WŚ. Poznanie reguł zabawy. W czasie WŚ
gry posługiwanie się nazwami owoców.
Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:
I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
2.  Owoce trujÄ…ce" - praca z obrazkiem. Poszerzanie wiedzy przyrodniczej. Wdrażanie do zachowa­
nia ostrożności w kontaktach z nieznanymi roślinami.
3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.
II 4.  Owoce" - rozwiązywanie zagadek E. Stadtmuller połączone z wykonaniem ćwiczenia graficznego
 Owoce" w ZG 10. Rozwijanie logicznego myślenia. Globalne czytanie wyrazu owoce. Przeliczanie
w zakresie pięciu, różnicowanie wielkości. Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej.
5. Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. Ćwiczenie zrÄ™cznoÅ›ci, coraz sprawniejsze wykonywa­
nie zadań.
6. Zabawy dowolne w ogrodzie - zwracanie uwagi na przestrzeganie zasad dotyczÄ…cych bezpie­
czeństwa.
7.  Wyścig po smakołyki" - zabawa bieżna w ogrodzie.
III 8. Jabłka, gruszki, śliwki" - zabawa orientacyjno-porządkowa.
9. Przetwory - słuchanie wiersza M. Strzałkowskiej połączone z wykonaniem zadania  Rymowanki"
z WJ. Uważne sÅ‚uchanie utworu. Rozwijanie sÅ‚uchu fonematycznego poprzez dopowiadanie wy­
razów rymujących się. Dobieranie w pary obrazków, których nazwy się rymują.
10. List do Cioci Halinki - zabawa z wykorzystaniem wiersza M. Bogdanowicz. Doskonalenie koordy­
nacji stuchowo-ruchowej. Rozwijanie sprawności manualnej.
ÅšRODKI DYDAKTYCZNE: obrazki roÅ›lin trujÄ…cych do przygotowania przez N.: cis, kalina, jemioÅ‚a, waw­
rzynek - rośliny, a obok - ich owoce; ZG, kredki ołówkowe; tacki z kawałkami owoców na patyczkach
lub wykałaczkach; szarfy w trzech kolorach: czerwone, żółte, niebieskie, obrazki przedstawiające
jabłko, gruszkę i śliwkę; WJ - góry, konfitury, malina, lina, sad, bat, muszka, poduszka; klej, kartka
dla każdego dziecka
Rodzaj zajęć:
"  Owoce" - rozwiązywanie zagadek Ewy Stadtmuller połączone z wykonaniem
ćwiczenia graficznego  Owoce" w ZG 10.
" Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3.
Przebieg dnia:
I
8
Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
 Owoce trujące" - praca z obrazkiem. Poznanie cisu - rośliny posiadającej tru- obrazki roślin trujących
jÄ…ce owoce. Cis może wyglÄ…dać jak drzewo lub krzew. Jego owoce sÄ… maÅ‚e, czer­
wone, okrÄ…gÅ‚e i bardzo trujÄ…ce. Nie wolno ich zjadać. Zwrócenie uwagi, iż nie­
znanych roślin nie wolno zrywać i zjadać.
" Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).
99
Tydzień 5. JESIEC
DAJE NAM OWOCE
II
 Owoce" - rozwiÄ…zywanie zagadek Ewy Stadtmuller.
Okrągłe, rumiane,
każde dziecko powie,
że wszystkim, prócz Śnieżki,
wychodzÄ… na zdrowie.
(jabłka)
W jabłuszku zajmują
miejsce honorowe.
Mogą z nich wyrosnąć
jabłoneczki nowe.
(pestki)
Mogą być czerwone,
czarne albo białe,
są świetne w kompocie,
w dżemie też wspaniałe.
(porzeczki)
Większa niż śliweczka
słodsza niż jabłuszka,
złocista, soczysta
pyszna pani
(gruszka)
Zielone, żółte
lub fioletowe,
pyszne w powidłach,
pyszne surowe.
(śliwki)
«  Owoce" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 10. Globalne czytanie pod- ZG10, kredki
pisu do obrazka owoce. N. wymawia nazwy owoców sylabami, a dzieci wskazują ołówkowe
odpowiedni owoc. Liczenie jabÅ‚ek, gruszek, Å›liwek, nastÄ™pnie wszystkich owo­
ców i określanie liczebnikiem, ile ich jest. Wskazywanie owoców większych
i mniejszych. Kończenie kolorowania.
" Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3 (s. 89).
" Zabawy dowolne w ogrodzie - zwracanie uwagi na przestrzeganie zasad doty­
czących bezpieczeństwa.
"  Wyścig po smakołyki" - zabawa bieżna w ogrodzie. N. wyznacza w ogrodzie tacki z kawałkami
trasę wyścigu w taki sposób, aby dzieci mogły biegać wahadłowo tzn. dobiec do owoców na
celu i wrócić (np. do ściany, klepnąć i wrócić na miejsce startu). Dzieci ustawio- patyczkach lub
ne jedno za drugim. Na hasło: Start! kolejno przebiegają wyznaczoną trasę. Po wykałaczkach
ukończeniu biegu przez wszystkie dzieci N. częstuje uczestników owocowymi
przysmakami. Po zjedzeniu owoców N. zbiera patyczki.
III
"  Jabłka, gruszki, śliwki" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci zakładają szarfy w trzech
szarfy i w ten sposób dzielą się na trzy grupy: czerwone to jabłka, żółte to grusz- kolorach: czerwone,
ki, niebieskie to śliwki. Wszyscy stoją w gromadce. N. pokazuje obrazki, a wy- żółte, niebieskie,
wołane owoce biegają swobodnie w różnych kierunkach. Kiedy obrazek znika, obrazki przedstawiając!
dzieci stają z boku. N. może wywoływać owoce pojedynczo, parami lub wszyst- jabłko, gruszkę i śliwkę
kie naraz.
100
Dzień 5. | Wiemy dużo o owocach
* Przetwory - sÅ‚uchanie wiersza MaÅ‚gorzaty StrzaÅ‚kowskiej. N. recytuje wiersz, za­
wieszając głos w odpowiednich momentach, a dzieci dopowiadają rymujące się
wyrazy.
Przetwory
Małgorzata Strzałkowska
O! Moje konfitury! O! Moje drogie dżemy!
Kochamy was szalenie i jemy, jemy, jemy...
Owoców mam dwa wory,
więc zrobię z nich ... (przetwory),
mam jabłek cale góry,
usmażę ... (konfitury),
morele chętnie jem,
z moreli zrobię ... (dżem),
wycisnę z wiśni... (sok),
wystarczy mi na rok!
O! Moje konfitury! O! Moje drogie dżemy!
Kochamy was szalenie i jemy, jemy, jemy...
"  Rymowanki" - wykonanie zadania z WJ. Nazywanie tego, co przedstawiajÄ… WJ, klej, kartki
obrazki. Wypychanie elementów, dobieranie w pary obrazków, których nazwy
siÄ™ rymujÄ… na podstawie utworu Przetwory i naklejanie ich na kartonie.
9
List do Cioci Halinki - zabawa z wykorzystaniem wiersza Marty Bogdanowicz.
Dzieci siedzą w parach - jedno za drugim. Dziecko, które siedzi z tylu rysuje na
plecach kolegi wzory ilustrujące treść utworu. Zamiana ról w parach.
List do Cioci Halinki
Marta Bogdanowicz
 Do Cioci Halinki! Naśladowanie pisania.
Posyłam Ci malinki"
Maliny klujÄ…, Naciskanie palcami obu rÄ…k
drapiÄ…, Delikatne drapanie.
spadają Przesuwanie dłoni po plecach z góry na dół.
i się rozgniatają. Naciskanie obiema dłońmi
Pakujemy maliny do pudełka, Ułożenie prawej dłoni na lewej.
naklejamy taśmę, Przesuwanie dłoni z góry na dół, z lewej do prawej.
znaczek, Dotknięcie dłonią głowy.
przybijamy pieczątkę Delikatne uderzenie pięścią w plecy.
i... wysyłamy. Objęcie kolegi i delikatne kołysanie.
TYDZIEC
5: JESIEC
DAJE NAM OWOCE 1
Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć
o tym, jak żyć, co robić i jak postępować,
nauczyłem się w przedszkolu...
Robert Fulghum
Drodzy Rodzice!
Dzieci w grupie przedszkolnej stajÄ… siÄ™ dla siebie nawzajem nauczycielami. Liczne przykÅ‚ady potwier­
dzają, że jeśli dzieci są poprowadzone do wspólnej wytrwałej pracy nad powierzonymi zadaniami, ich
intelektualne postÄ™py mogÄ… być nawet wiÄ™ksze niż podczas pracy indywidualnej. JednoczeÅ›nie pamiÄ™­
tać trzeba, że sytuacje takie stają się niejednokrotnie okazjami do konfliktów. Dziecko staje bowiem
w sytuacji, gdy koleżanka lub kolega inaczej rozumie okoliczności, chce czegoś innego. Do dziecka
dociera więc, że na te same rzeczy i zdarzenia można spojrzeć inaczej. Proces uczenia się spojrzenia
na sprawy z perspektywy drugiej osoby jest dÅ‚ugi i bywa bolesny. Jednakże to wÅ‚aÅ›nie te sytuacje kon­
taktu z drugim małym człowiekiem (partnerem) i jego punktem widzenia danej sytuacji (innym niż
mój wÅ‚asny) uczÄ… otwartoÅ›ci na ludzi i na Å›wiat. I wreszcie, uczÄ… też godzenia różnych punktów widze­
nia i wspólnego rozwiązywania sytuacji konfliktowych, bo przecież, by być razem na co dzień, dzieci
muszą w końcu nauczyć się te różne punkty widzenia uzgadniać, oczywiście na miarę dziecięcego
Å›wiata spraw i zdarzeÅ„. UczÄ… siÄ™ w ten sposób współpracy i współdziaÅ‚ania mimo różnorodnych punk­
tów widzenia (a może właśnie dzięki nim)!
Wprowadzamy w świat wartości: szacunek, współpraca, zgodność, bezpieczeństwo, zdrowie...
Uczymy tego, co najważniejsze:
" Doświadczenia emocjonalno-spoleczne:
- rozwijanie umiejętności porozumiewania się poprzez słuchanie poleceń i pytań nauczyciela,
wypowiadanie się na określony temat z zachowaniem płynności mówienia i panując nad swoim
głosem, słuchanie wypowiedzi innych;
- rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów na zasadzie wygrana-wygrana w myśl zasady,
iż wspólnie można pokonać trudności i osiągnąć więcej - na przykładzie zachowania bohaterów
opowiadania;
- budowanie poczucia bezpieczeÅ„stwa i odpowiedzialnoÅ›ci za swoje zdrowie m.in. poprzez wyra­
bianie nawyku dbałości o zdrowe żywienie, zachowanie ostrożności w zetknięciu z nieznanymi
roślinami.
* Doświadczenia sensoryczno-motoryczne i poznawcze:
- rozwijanie spostrzegawczoÅ›ci, analizy i syntezy wzrokowej; rozwijanie wrażliwoÅ›ci, analizy i syn­
tezy słuchowej;
- poznanie graficznego obrazu głoski o (liter o, O) oraz podpisów do obrazków (np. okno, oko,
okulary);
- rozwijanie słuchu fonematycznego m.in. poprzez dobieranie obrazków, których nazwy się
rymujÄ…;
- wspomaganie rozwoju mowy i umiejÄ™tnoÅ›ci poprawnego wypowiadania siÄ™ m.in. poprzez dba­
Å‚ość o poprawne pod wzglÄ™dem artykulacyjnym wymawianie słów i budowanie dÅ‚uższych wypo­
wiedzi; wzbogacanie sÅ‚ownika o pojÄ™cia zwiÄ…zane z tematami zajęć oraz wdrażanie do rozumie­
nia wieloznaczności wyrazów;
- rozwijanie sprawności manualnej i koordynacji ręka-oko m.in. podczas rysowania po śladzie
i w ograniczonym polu;
- rozwijanie umiejętności odzwierciedlania kształtu jakiegoś elementu w formie przestrzennej np.
owocu z plasteliny;
102
Listy do Rodziców |
- porównywanie liczebności zbiorów z użyciem określeń: więcej, mniej, tyle samo;
- doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciata - lewa i prawa strona, przód i tył, części
ciała.
Jak wspierać dziecko?
Warto wspierać dziecko w rozwijaniu rozumienia perspektywy drugiej osoby. To dÅ‚ugi i nieÅ‚atwy pro­
ces. Przedszkolak jest na etapie egocentrycznego ujmowania świata i jest to naturalny etap rozwojowy.
Jednakże możliwości rozwojowe pięciolatka i sześciolatka pozwalają mu już na coraz sprawniejsze
odrywanie siÄ™ od wÅ‚asnego punktu widzenia. Dobrze jest wykorzystać te możliwoÅ›ci i zachÄ™cać dziec­
ko, by np. obejrzało jakąś rzecz z różnych perspektyw i za każdym razem opowiadało w szczegółach,
co widzi.
Warto wykorzystać codzienne sytuacje, by ćwiczyć z dzieckiem porównywanie liczebności zbiorów
poprzez przyporządkowanie elementów  jeden do jednego", np. podczas przygotowania produktów
na sałatkę (Których owoców jest więcej - zielonych czy czerwonych? itp.).
Warto porozmawiać o... różnorodności na świecie!
MaÅ‚e dziecko w naturalny sposób jest otwarte na Å›wiat i jego różnorodność. Gdy zaczyna być Å›wiado­
me tych różnic, trzeba tę otwartość i postawę szacunku pielęgnować. Warto rozmawiać z dzieckiem
o różnorodnoÅ›ci na Å›wiecie - tym stworzonym przez naturÄ™ i tym tworzonym przez czÅ‚owieka - wyka­
zujÄ…c, iż wÅ‚aÅ›nie dziÄ™ki temu Å›wiat jest niezwykle ciekawy, a ludzie mogÄ… siÄ™ tak wiele od siebie nawza­
jem nauczyć.
Warto poczytać...
R. Jędrzejewska-Wróbel, Każdy jest inny, WSiP.
W następnym tygodniu potrzebne będą: różne warzywa, np. pomidor, marchewka, papryka, cukinia,
kabaczek, bakłażan, burak, cebula, ogórek, ziemniak, dynia oraz pestki z dyni (w łupinach), drobno
posiekana cebula, słoik, cukier, fartuszek i chusteczka na głowę, deska do krojenia, nożyk, miseczka,
duża miska, łyżka, talerzyk, widelec, sól, pieprz, wykałaczki.