ROZDZIAŁ 6
PLANOWANIE OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ
NAD KOBIETĄ Z ZABURZENIAMI STATYKI NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
Urszula Sioma - Markowska
Ważne pojęcia
Statyka narządów płciowych
Przodozgięcie macicy
Przodopochylenie macicy
Aparat podporowy narządów płciowych
Aparat wieszadłowy
Obniżenie narządów płciowych
Wypadanie narządów płciowych
Tyłozgięcie macicy
Wprowadzenie
Zaburzenia statyki narządów płciowych stanowią istotny problem w opiece ginekologicznej. Najczęściej przyczyną hospitalizacji jest obniżenie i/lub wypadanie narządów płciowych. Są to zmiany dotyczące położenia macicy w stosunku do płaszczyzn poziomych, stanowiące w klasyfikacji V grupę zaburzeń statyki narządów płciowych.
Zdecydowanie rzadziej przyczyną hospitalizacji są zaburzeniami statyki pozostałych czterech grup:
I grupa zaburzeń (zmiany położenia macicy odbiegające od jej przodozgięcia)
Tyłozgięcie macicy (retroflexio)
Zgięcie boczne (lateroflexio) - w stronę prawą (dextroflexio), w stronę lewą (sinistroflexio/
Nadmierne zgięcie do przodu (hyperanteflexio)
II grupa zaburzeń (zmiany położenia macicy odbiegające od jej przodopochylenia)
Tyłopochylenie macicy (retroversio)
Pochylenie boczne (lateroversio) - w stronę prawą (dextroversio), w stronę lewą (sinistroversio)
III grupa zaburzeń statyki (zmiany położenia macicy w stosunku do osi miednicy)
Przesunięcie macicy ku przodowi (antepositio)
Przesunięcie macicy ku tyłowi (retropositio)
Przesunięcie boczne macicy (latropositio) - w stronę prawą (dextropositio), w stronę lewą (sinistropositio)
IV grupa zaburzeń statyki (skręt macicy wokół swej osi)
Skręt w prawo - lewy brzeg macicy przesuwa się w prawo
Skręt w lewo - odwrotnie
Statyką narządów płciowych określa się zespół warunków decydujących o położeniu i ruchomości narządów miednicy mniejszej, a przede wszystkim macicy.
Prawidłowe położenie narządów płciowych zapewniają:
Mięśnie i powięzie dna miednicy,
Tkanka łączna miednicy małej,
Więzadła.
Proces pielęgnowania należy rozpocząć od zgromadzenia informacji o stanie fizycznym, psychicznym i społecznym kobiety. Znajomość stopni obniżenia i wypadania narządów płciowych, oraz objawów ułatwi położnej rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych związanych ze stanem biologicznym.
Wyróżnia się następujące stopnie obniżenia i wypadania narządów płciowych.
Stopień I - część pochwowa poniżej linii międzykolcowej, macica przemieszczona ku dołowi.
Stopień II - trzon macicy w pochwie. Ujście zewnętrzne szyjki macicy lub cała część pochwowa widoczna w szparze sromowej.
Stopień III - wypadanie narządów płciowych. Szyjka macicy, trzon macicy i odcinek przedniej i tylnej ściany pochwy widoczne przed sromem.
6.1. Diagnoza pielęgniarska i plan opieki nad kobietą z obniżeniem pochwy.
Obniżenie pochwy (descensus vaginae) może przebiegać pod postacią obniżenia przedniej ściany pochwy i/lub obniżenia tylnej ściany pochwy. Obniżenie przedniej ściany często wiąże się z obniżeniem pęcherza moczowego i cewki moczowej (cystocoele) tzw. uchyłek pęcherzowy. Może przebiegać z nietrzymaniem moczu lub bez. Natomiast w obniżeniu tylnej ściany pochwy stwierdza się zwykle jednoczesne obniżenie przedniej ściany odbytu (rectocoele). Porody z przedłużającym się II okresem porodu oraz porody zabiegowe predysponują do tej postaci obniżenia pochwy. Czynnikiem sprzyjającym są również zaparcia stolca.
Obniżenie pochwy usposabia do zapaleń pochwy.
Model opieki pielęgniarskiej zarówno w obniżeniu ścian pochwy, jak również w obniżeniu i wypadaniu macicy i pochwy będzie uzależniony od metody leczenia. W pewnych przypadkach stosuje się leczenie zachowawcze. Gdy nie przynosi rezultatu preferowane jest leczenie operacyjne.
Wybór metody leczenia zależy od:
Rodzaju zmian anatomicznych i czynnościowych
Ogólnego stanu zdrowia
Wieku rodzącej
Ogólnej sprawności fizycznej
Postępowanie zachowawcze może też mieć miejsce, gdy występuje duże ryzyko operacyjne, lub kobieta nie zgadza się na zabieg operacyjny. W leczeniu zachowawczym można wyróżnić dwie metody postępowania:
Leczenie farmakologiczne - preferowane jest podawanie estrogenów w maściach i globulkach, początkowo 2-3 razy w tygodniu, następnie 1 raz w tygodniu. Estrogeny działają na tkankę łączną zwiększając w niej zawartość kolagenu u kobiet po menopauzie.
Fizjoterapię.
Poprawne rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych, czyli określenie diagnozy pielęgniarskiej pozwoli położnej zaplanować właściwą opiekę nad kobietą. W obniżeniu przedniej ściany pochwy mogą wystąpić następujące problemy pielęgnacyjne:
Ból w okolicy kości krzyżowej.
Uczucie pociągania w podbrzuszu.
Konieczność częstszego oddawania moczu.
Oddawanie moczu kroplami.
Uczucie parcia na pęcherz moczowy.
Nietrzymanie moczu przy wysiłku.
Występowanie upławów.
Zakłopotanie i lęk spowodowany występowaniem objawów ze strony pęcherza moczowego prowadzący do zmiany stylu życia. Kobiety tracą pewność siebie, w mniejszym stopniu uczestniczą w życiu społecznym, boją się odczuwania zapachu moczu przez otoczenie, ograniczają ilość przyjmowanych płynów, przestają uprawiać sport, uczestniczyć w życiu publicznym.
U kobiet z obniżeniem tylnej ściany pochwy typowe (znamienne dla tej postaci obniżenia) problemy pielęgnacyjne można sformułować następująco:
Zaparcia.
Ból okolicy kości krzyżowej.
Uczucie ciężaru w podbrzuszu.
Stan zapalny pochwy.
Głównym celem opieki pielęgniarskiej nad pacjentką leczoną ambulatoryjnie jest przygotowanie kobiety do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych. Położna wyjaśnia i uzasadnia przyjęte postępowanie. Jeżeli jest to niewielkiego stopnia obniżenie mogą być stosowane estrogeny i ćwiczenia Kegla. Należy wyjaśnić celowość i regularność przyjmowania estrogenów zgodnie ze zleceniem lekarza. Nauczyć kobietę i przekonać do wykonywania ćwiczeń Kegla. Są bardzo pomocne i dają dobre wyniki w początkowym okresie obniżenia narządów płciowych. Ćwiczenia Kegla wzmacniają mięśnie krocza. Można przygotować pisemną instrukcję dla pacjentki dotyczącą tych ćwiczeń. Poniżej zamieszczona propozycja cwiczeń Kegla ze względu na łatwość ich wykonywania, na pewno spotka się z pełną akceptacją wszystkich kobiet.
Ćwiczenia Kegla - instrukcja dla pacjentki:
Rano, po przebudzeniu z pełnym pęcherzem, staraj się oddawać mocz bardzo małymi porcjami. Kilkakrotnie, przy pomocy skurczów mięśni zatrzymuj strumień moczu, aż do całkowitego opróżnienia pęcherza.
Ćwicz zatrzymywanie strumienia moczu także w innych porach dnia. Jeżeli sprawia ci to trudność, ćwicz przy okazji każdego oddania moczu.
Ćwicz mięśnie zwieracze również, gdy nie oddajesz moczu. Kurcz i rozkurczaj je 15 razy 6x w ciągu dnia. Utrzymuj skurcz mięśni przez 3 sekundy (Rosenthal, Murtry).
Jeżeli lekarz zaleci stosowanie krążka lub obecnie pessaru, położna powinna przeszkolić kobietę w zakładaniu i postępowaniu z krążkiem dopochwowym/pessarem. Stosowane wcześniej krążki dopochwowe były wykonane z gumy, ebonitu, plastiku. Stwarzały wiele kłopotów w pielęgnacji. Wymagały wyjmowania na noc, codziennego płukania pochwy, lub stosowania leków dopochwowych, ponieważ predysponowały do stanów zapalnych pochwy, odleżyn w pochwie, upławów a nawet krwawień.
Obecnie częściej stosuje się pessary silikonowe. Wprowadzono je w 1992 roku. Jeżeli są dobrane do wielkości pochwy nie wymagają codziennego wyjmowania.
Nie wymagają też szczególnej dezynfekcji. Wymagają mycia pod wodą bieżącą z użyciem mydła i szczoteczki. Położna informuje o kontrolnych badaniach 1 x na kwartał (w przypadku stosowania pessarów jest to konieczne).
Pessar przed założeniem należy posmarować kremem np. Clotrimazolem. U kobiet starszych kremem zawierającym estrogeny lub wodą. Istnieją różne rodzaje pessarów:
Kołnierzowy cewki moczowej,
Pierścieniowy gruby,
Talerzowy,
Grzybkowy cienki,
Kołnierzowy szyjki macicy.
Pessar silikonowy zakłada lekarz. Proponuje się przyjmowanie 1 x w tygodniu preparatu przeciwgrzybiczego np.Gyno-Pevaryl, oraz preparatu estrogenowego np. Depot Ovulum. Ponadto należy kobietę poinformować o:
Utrzymaniu krocza w czystości - higiena intymna.
Prowadzeniu higienicznego trybu życia - zapobieganie otyłości poprzez prawidłowe odżywianie się, zapobieganie zaparciom, unikanie ciężkiej pracy fizycznej.
W przypadku, gdy założenie krążka czy pessara jest niemożliwe (np. silny stan zapalny, odleżyny w pochwie) wprowadza się do pochwy tampon z waty pokryty gazą i zaleconą przez lekarza maścią. Tampon oprócz wprowadzenia leku pełni jednocześnie funkcję podtrzymującą. Jest to prosty sposób zapobiegania wypadaniu macicy. Na krocze należy położyć podpaskę i założyć przylegającą bieliznę osobistą.
Kobietę należy poinformować o konieczności codziennej wymiany tamponu i utrzymaniu higieny krocza. Położna i pielęgniarka powinna znać i przestrzegać zasady obowiązujące przy zakładania tamponu z maścią do pochwy.
Zakładanie tamponu powinno odbywać się w pokoju zabiegowym. Przed zabiegiem kobieta powinna oddać mocz i umyć krocze. Po ułożeniu chorej na fotelu ginekologicznym nakłada się maść na tampon, zakłada jałowe rękawiczki i delikatnie wprowadza tampon do pochwy tak, aby końce nitki wystawały na zewnątrz. Tampon może być pozostawiony na 12- 24 h. Rozmiar tamponu należy dostosować do szerokości pochwy, aby jego wprowadzenie nie było bolesne, ani żeby sam nie wypadł zaraz po założeniu.
Niektóre maści mają działanie drażniące, dlatego też powierzchnia tamponu pokryta maścią powinna odpowiadać wielkości zmiany chorobowej i nie działać na zdrową tkankę.
W przypadku, gdy leczenie zachowawcze stanów obniżenia pochwy nie przynosi rezultatu preferowane jest leczenie operacyjne. Są to operacje polegające na przywróceniu prawidłowych stosunków anatomicznych w obrębie mięśni dna miednicy i krocza. Określa się je jako operacje odtwórcze (plastyka krocza, przedniej, tylnej ściany pochwy - kolpomyoperineoplastica, czasem połączona z usunięciem macicy przez pochwę).
W planie opieki pielęgniarskiej nad pacjentką hospitalizowaną, przygotowywaną do operacji plastycznej krocza należy uwzględnić:
Zapewnienie wypoczynku,
Pomoc w pielęgnacji krocza,
Przygotowanie psychiczne i fizyczne do operacji według przyjętych standardów,
Pielęgnację po operacji.
6.2. Pielęgnacja pacjentki po operacji plastycznej krocza
Operacje plastyczne polegają na rekonstrukcji ścian pochwy oraz mięśni krocza i skóry krocza. Są to zabiegi pozaotrzewnowe - technicznie prostsze i zarazem o niewielkim stopniu zagrożenia dla życia pacjentek. Stanowią około 30% wszystkich operacji ginekologicznych (Słomko).
Pielęgnacja zostanie omówiona głównie w aspekcie różnic w stosunku do postępowania z chorymi operowanymi drogą brzuszną.
Doba operacyjna
Ze względu na bogate unerwienie miejsca operowanego w pielęgnacji należy szczególną uwagę zwrócić na ból rany krocza. Zapewnić podawanie leków przeciwbólowych
Postępowanie farmakologiczne, profilaktyczno-usprawniające i pielęgnacyjne u chorych operowanych w znieczuleniu ogólnym w zasadzie nie różni się od postępowania stosowanego u chorych operowanych przez powłoki brzuszne.
Postępowanie dietetyczne: w dobie operacyjnej prowadzone jest odżywianie pozajelitowe. Pacjentka otrzymuje najczęściej 2500 -3000 ml płynów infuzyjnych (płyn wieloelektolitowy, 5% glukoza, płyn Ringera, 0,9% Na Cl) zgodnie z kartą zleceń lekarskich.
Po znieczuleniu zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym postępowanie ukierunkowane jest dodatkowo na zaspokojenie potrzeb wynikających ze zniesienia czucia w kończynach dolnych. Położna / pielęgniarka powinna wiedzieć, że:
Chora może nie zgłaszać skarg w przypadku niewygodnego ułożenia, zimna,
Nie można liczyć w tym okresie na współpracę pacjentki np. podczas podkładania basenu itp.
Często kończyny układa się lekko uniesione (na poduszce lub złożonym kocu).
Po operacjach plastycznych krocza założone setony do pochwy usuwa się najczęściej przy wykonywaniu toalety wieczornej ewentualnie porannej.
Kolejne doby pooperacyjne
W postępowaniu farmakologicznym uwzględnia się podawanie antybiotyku, leku przeciwzakrzepowego (Clexan, Fragmin, Fraxiparyna), leków przeciwbólowych, leku odkażającego drogi moczowe ( Furaginum).
Postępowanie dietetyczne we wczesnym okresie pooperacyjnym ma na celu uzyskanie płynnego stolca i regularnych wypróżnień. Dlatego przez pierwsze 2-3 dni zaleca się dietę płynną, potem lekkostrawną. W trzeciej dobie po operacji podaje się środek przeczyszczający - Bisacodyl w postaci czopka. Nie wykonuje się u tych pacjentek lewatywy!
Postępowanie pielęgnacyjne po operacjach plastycznych krocza jest w szczególności ukierunkowane na obserwację i pielęgnację krocza. Pielęgnacja krocza ma zapewniać optymalne warunki dla procesu gojenia i przeciwdziałać sytuacjom sprzyjającym powstawaniu jakichkolwiek powikłań. Do czynników warunkujących dobre gojenie się rany krocza należą:
Czystość,
Suchość,
Dostęp świeżego powietrza.
W postępowaniu pielęgnacyjnym należy uwzględnić jałowe mycie krocza, częste wietrzenie krocza, częstą zmianę bielizny pościelowej i osobistej, częstą zmianę wkładek na koczu, dokładne osuszanie krocza po każdym myciu.
Wszystkie czynności pielęgnacyjne położna/pielęgniarka dokumentuje w karcie procesu pielęgnacji. W oddziałach ginekologicznych i placówkach opieki otwartej spotyka się różne sposoby prowadzenia dokumentacji procesu pielęgnowania.
Poniżej przedstawiono propozycję sformułowania problemu pielęgnacyjnego wraz z założonymi celami opieki pielęgniarskiej, oraz plan pielęgnacji krocza (tab. I.)
Tabela I. Plan pielęgnacji krocza
Problem piel. |
Cel opieki |
Planowane działania piel. |
Rana krocza |
Zapewnienie optymalnych warunków dla prawidłowego procesu gojenia krocza.
Zapobieganie powikłaniom.
|
1. Jałowe zmywanie krocza (2 x dz, oraz po każdym oddaniu moczu i stolca - zwłaszcza stolca aż do 4 doby) 2. W późniejszym okresie podmywanie krocza najlepiej w bidetach, z zastosowaniem delikatnego mydła. 3. Zadbanie o czystość rąk i właściwą wymianę wkładek. 4. Wietrzenie krocza. 5. Dokładne osuszanie krocza. 6. Nie zakładanie bielizny osobistej w czasie przebywania w łóżku. 7. Aseptyczne wykonywanie wszystkich zabiegów w pobliżu miejsca operowanego. 8. Częsta zmiana bielizny osobistej i pościelowej. |
Podczas pielęgnacji krocza należy uważnie obserwować ranę. Poprawnie prowadzona obserwacja pozwala na wczesne wychwycenie nieprawidłowości w gojeniu się rany krocza. Położna i pielęgniarka powinna prowadzić obserwację w kierunku występowania:
Obrzęku,
Zaczerwienienia,
Stopnia nasilenia bólu,
Oceny charakteru wydzieliny z rany (kolor, zapach)
Krwiaka,
Rozejścia się brzegów rany.
W przypadku wystąpienia nieprawidłowości w gojeniu rany krocza, należy stosować zalecenia lekarskie. W tych sytuacjach często wykonywane są okłady z Altacetu, przymoczki z Rivanolu, Oxycort spray, maści. Powyższe czynności (założenie maści, okłady przymoczki) powinny być poprzedzone:
Oddaniem moczu przez chorą,
Jałowym umyciem krocza.
Zabiegi o charakterze wilgotnym, a więc okłady, przymoczki nie powinny działać na ranę dłużej niż 2 godziny, a po zabiegu wskazane jest wietrzenie rany krocza.
Postępowanie usprawniające pacjentek po operacjach plastycznych krocza jest identyczne jak u pacjentek operowanych drogą brzuszną, różnica jest jednak w pionizacji. Należy wyłączyć fazę siadania. W 5-7 dobie po operacji, z uwagi na rozpuszczanie się szwów, chora powinna dużo wypoczywać w łóżku.
Operacjom odtwórczym mięsni krocza w pierwszych dniach po zabiegach mogą towarzyszyć problemy z mikcją. Planując opiekę pielęgniarską należy o tym pamiętać. Dokładnie obserwować diurezę i mikcję, aby wcześnie rozpoznać problem i podjąć właściwe działania pielęgnacyjne.
Jednym z częściej występujących problemów są trudności w samodzielnym oddaniu moczu.
Postępowanie:
Uspokojenie pacjentki i wyjaśnienie, że w miarę postępu procesu gojenia przywrócone zostaną samoistne warunki do swobodnego oddawania moczu.
W chwili uczucia parcia - prowokacja (odkręcenie kurka z wodą w kranie, polewanie krocza ciepła wodą, podanie basenu z ciepłą wodą, stworzenie warunków intymności, odprężenia psychicznego.
W przypadku braku powodzenia prowokacji - cewnikowanie.
Działanie farmakologiczne na zlecenie lekarza - podanie środków rozkurczowych (np. No spa).
W niektórych przypadkach chore mogą zgłaszać uczucie parcia i bolesne oddawanie moczu (infekcja pęcherza moczowego i cewki moczowej).
Postępowanie w tej sytuacji to przede wszystkim działania farmakologiczne. Położna odpowiada za podawanie zleconych lęków.
Pacjentki po operacjach plastycznych krocza powinny przestrzegać regularnych wypróżnień i zapobiegać wystąpieniu zaparć. Położna i pielęgniarka powinna przeprowadzić edukację pacjentki i jej rodziny w zakresie postępowania dietetycznego i zachęcić do stosowania metod dietetycznych. W przypadku wystąpienia zaparć w postępowaniu można uwzględnić:
Stosowanie od 5 doby środków przeczyszczających - doustnie lub doodbytniczo.
Zapewnienie właściwej diety.
Edukację pacjentki w zakresie postępowania dietetycznego.
Nieodłącznym elementem procesu pielęgnowania chorej jest edukacja zdrowotna. Położna powinna przygotować kobietę do postępowania i pielęgnacji krocza w warunkach domowych. Poinformować o:
Zasadach higieny osobistej,
Sposobach pielęgnacji krocza w warunkach domowych,
Zapobieganiu zaparciom poprzez stosowanie odpowiedniej diety i stylu życia,
Unikanie wysiłku fizycznego w okresie pooperacyjnym,
Prowadzeniu ginekologicznych badań kontrolnych.
6.3. Model opieki nad kobietą z obniżeniem lub wypadaniem macicy
Obniżenie macicy (descensus uteri) rozpoznaje się, gdy szyjka macicy znajduje się poniżej linii międzykolcowej, lecz nie przekracza sromu. Jeżeli szyjka ukazuje się przed sromem, wówczas ten stan określa się wypadaniem macicy (prolapsus uteri). Obniżenie i wypadanie macicy są kolejnymi etapami tego samego procesu. Wypadanie macicy rozwija się powoli. Zasadniczą przyczyną jest niewydolność przepony miednicy i moczowo-płciowej. Liczne porody oraz nieprawidłowy ich przebieg, ciężka praca fizyczna podjęta zbyt wcześnie w okresie połogu prowadzą do niewydolności mięśni dna miednicy. Szczególnie szkodliwa jest tzw. klasyczna ochrona krocza z podpieraniem krocza i spychaniem główki płodu w kierunku spojenia łonowego.
Obniżeniu macicy zwykle towarzyszy obniżenie pochwy. W przemieszczonej poniżej linii międzykolcowej szyjce macicy dochodzi do zastoju krwi i chłonki. Jeżeli ten proces jest długotrwały szyjka ulega przerostowi i wydłużeniu, przekracza swoje naturalne wymiary.
Wybór metody leczenia uzależniony jest od rodzaju zmian anatomicznych i czynnościowych oraz ogólnego stanu zdrowia kobiety, jej wieku, ogólnej sprawności fizycznej.
Współczesne leczenie obniżenia, a szczególnie wypadania macicy polega na leczeniu operacyjnym - przywróceniu prawidłowych stosunków anatomicznych w obrębie mięśni dna miednicy i krocza. W przypadku o dużym ryzyku operacyjnym lub braku zgody na operację stosuje się leczenie zachowawcze, takie jak w przypadku obniżenia pochwy.
Model opieki pielęgniarskiej uzależniony jest od metody leczenia, postępowania. Rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych indywidualnie dla każdej pacjentki jest podstawą do określenia celów opieki i sporządzenia planu pielęgnacji. Najczęściej występujące problemy pielęgnacyjne w obniżeniu i wypadaniu macicy to:
Dyskomfort spowodowany ciągłym czuciem ciężaru w podbrzuszu.
Ból podbrzusza.
Ból okolicy kości krzyżowej.
Mimowolne oddawanie moczu.
Zaparcia.
Występowanie odleżyn i owrzodzeń na wypadniętej szyjce macicy i wynicowanych ścianach pochwy.
Powierzchnia szyjki macicy i ściany pochwy suche, ulegające łatwo otarciom.
W przypadku całkowitego wypadnięcia macicy (prolapsus totalis uteri) może wystąpić problem:
Obrzęknięta (wskutek zastoju krwi w macicy) i powiększona wypadnięta macica, która nie daje się odprowadzić.
W planie opieki pielęgniarskiej w przypadku pacjentki hospitalizowanej i przygotowywanej do zabiegu operacji należy uwzględnić:
Zapewnienie wypoczynku.
Odprowadzenie macicy i zakładanie tamponu z lekami do pochwy, (gdy macica daje się odprowadzić).
Pielęgnację wypadniętej i nie dającej się odprowadzić macicy.
Pomoc w pielęgnacji krocza.
Przygotowanie pacjentki do operacji
Pielęgnację po operacji.
6.4. Rola położnej w profilaktyce wypadania narządów płciowych
Celem profilaktyki zaburzeń statyki narządów płciowych jest zmniejszenie sił przemieszczających narządy płciowe, a z drugiej strony zapobieganie uszkodzeniom aparatu podtrzymującego narządy płciowe w prawidłowym położeniu.
Zadania położnej w profilaktyce obniżania i wypadania narządów płciowych można rozpatrywać w dwu kategoriach:
Edukacyjnej - polegającej na propagowaniu higienicznego trybu życia wśród kobiet.
Poprawności opieki okołoporodowej i poporodowej.
Położna powinna edukować kobiety o czynnikach sprzyjających obniżaniu i wypadaniu narządów płciowych takich jak:
Złe odżywianie, a w następstwie otyłość.
Niesystematyczne opróżnianie pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego.
Wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej - podnoszenie, dźwiganie ciężarów.
Propagować zasady zdrowego stylu życia:
Stosowanie diety bogatej w błonnik, aktywność ruchową (profilaktyka zaparć).
Uprawianie sportu, ćwiczeń gimnastycznych, (sprzyja większej sprawności mięśni).
Unikanie ciężkiej pracy fizycznej - podnoszenia, dźwigania ciężarów.
Regularne opróżnianie pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego (należy kształtować te nawyki już od dzieciństwa).
Poprawność prowadzenia porodu i połogu jest najistotniejszym elementem w profilaktyce obniżania i wypadania narządów płciowych. Położna powinna:
Zapewnić poprawną opiekę okołoporodową - właściwa ochrona krocza podczas porodu (szczególnie szkodliwa jest tzw. klasyczna ochrona krocza).
Zapewnić poprawną opiekę w połogu (aktywność ruchowa, wczesne uruchamianie).
Propagować ćwiczenia w połogu - szczególnie ćw. Kegla.
Informować położnice o szkodliwości podejmowania ciężkiej pracy fizycznej w połogu, a szczególnie we wczesnym okresie.
Informować położnice po szyciu naciętego lub pękniętego krocza, aby pomiędzy 5-7 dniem połogu więcej odpoczywały w pozycji leżącej, wstrzymywały się od ciężkich prac związanych z wysiłkiem fizycznym. W tym czasie nici katgutowe ulegają rozpuszczeniu i wchłonięciu, a ich siła przybliżenia brzegów rany zbliża się do zera. Niezbędny czas na zrośnięcie się brzegów rany (skóry krocza i ścian pochwy) wynosi średnio 7-9 dni.
Piśmiennictwo
[1] Beck. W., Jr: Położnictwo i Ginekologia. Wrocław, Urban & Partner 1995 [2] Benson R. C.: Położnictwo i Ginekologia. Warszawa, PZWL 1988 [3] Klimek R.(red.).: Ginekologia. Warszawa, PZWL 1982 [4] McPherson A.: Problemy zdrowotne kobiet. Warszawa, Springer PWN 1997 [5] Słomko Z.: Ginekologia. Warszawa, PZWL.1977
316