larsen0922

922 II Anestezjologia ogólna

SAHA zaleca kaniulizację jednej z żyt dołu łokciowego i wstrzykiwanie leku w postaci bolusa, po którym przepłukuje się naczynie 20 ml 0,9% roztworu NaCI, a następnie zgina ramię.

Wyjątkowo rzadko nie udaje się uzyskać dostępu do żadnej żyły, wtedy doświadczony ratownik może szybko wykonać chirurgiczne odsłonięcie żyły. Najczęs'ciej ze względu na łatwość dostępu odsłania się żyłę w okolicy kostki. Po odsłonięciu żyły punktuje się ją cewnikiem, a zeszycie skóry można wykonać później. Zob. także pkt 7.5.3.

W czasie postępowania resuscytacyjnego lek wstrzyknięty do żyły w dole łokciowym osiąga swoje maksymalne stężenie w dużych tętnicach po ok. 1,5-3 min. Przepłukując naczynie po wstrzyknięciu leku 20 ml soli fizjologicznej można skrócić ten czas o 40%.

7.4.2    Centralny cewnik żylny

W porównaniu z podaniem leku do żyły obwodowej iniekcja do jednej z żył centralnych charakteryzuje się szybszym uzyskaniem maksymalnego stężenia leku w dużych tętnicach, a tym samym prowadzi do szybszego i silniejszego działania farmakologicznego. W badaniach eksperymentalnych na zwierzętach czas do osiągnięcia maksymalnego stężenia leku w tętnicy udowej wynosił ok. 30 s. Pomimo tych niewątpliwych korzys'ci wynikających z dostępu do żyły centralnej, ma on poważne wady:

-    resuscytację krążeniowo-oddechową należy przerwać,

-    technika zakładania cewnika do żyły centralnej jest trudna, a powodzenie jest mniejsze od 100%,

-    mogą wystąpić poważne powikłania, np. odma płucna lub krwawienia, u pacjentów w czasie leczenia przeciwzakrzepowego.

Jeśli jednak uda się założyć cewnik do żyły centralnej, to leki podane tą drogą działają szybciej.

7.4.3    Dooskrzelowe podawanie leków

Przy zatrzymaniu krążenia intubacja dotchawicza jest najczęściej wykonywana bardzo szybko, tzn. jeszcze przed założeniem dostępu do żyły. Jeśli nie udaje się założyć cewnika dożylnego, to by nie tracić czasu niektóre leki można podać także przez rurkę dotchawiczą. Należą do nich:

-    adrenalina,

-    atropina,

-    lidokaina,

-    bretylium,

-    nalokson.

Nie wiadomo, czy są one wchłaniane w wielkiej sieci naczyń włosowatych w płucach, czy przez błonę śluzową w oskrzelach. Adrenalina powoduje skurcz naczyń, dlatego osiąga niskie stężenie w osoczu, a maksymalne działanie wywiera ze znacznym opóźnieniem, ale jej działanie jest długie. Podobnie opóźnione jest działanie atropiny.

Dawkowanie i sposób rozcieńczania leków podawanych dooskrzelowo nie są jednoznacznie ustalone. W takich przypadkach ERC zaleca:

9 Dawka leku podawanego dooskrzelowo po-Sjnj winna być 2 razy wyższa od ogólnie przyjętej dawki dożylnej. Taką dawkę należy rozcieńczyć w 10 ml 0,9% roztworu NaCI i za pomocą cewnika stosowanego do odsysania podać przez rurkę dotchawiczą do drzewa oskrzelowego. Potem należy wykonać 5 sztucznych oddechów, aby uzyskać rozprzestrzenienie się leku.

Zasadniczo leki można podawać przez rurkę dotchawiczą tylko wtedy, gdy brak jest dostępu do żyły. Powinno się również pamiętać, że do oskrzela nie wolno podawać leków, które mogą uszkadzać tkanki. Dlatego:

Nigdy nie wolno podawać dooskrzelowo wodo-rowęglanu sodu.

7.4.4 Wstrzyknięcie dosercowe

Dosercowe wstrzyknięcie adrenaliny, wcześniej powszechnie stosowane, ze względu na związane z nim znaczne ryzyko i trudności techniczne wykonania obecnie jest stosowane wyjątkowo rzadko, np. gdy nie można uzyskać żadnego dostępu dożylnego oraz gdy niemożliwe jest także wykonanie intubacji dotehawiczej i dotchawicze podanie leków.

Technika. Wstrzyknięcie dosercowe wykonuje się długą, cienką igłą 25-G w V przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie mostka. Prawidłowo prowadzona igła dociera do lewej komory. Innym sposobem jest wkłucie poniżej i na lewo od wyrostka mieczykowatego, przesuwając igłę ku tyłowi bocznie i dogłowowo. Przy tej technice ryzyko uszkodzenia tętnicy wieńcowej przedniej zstępującej jest mniejsze. Szybki napływ krwi w czasie aspiracji świadczy o prawidłowym położeniu igły.