RODZAJE MASAŻU
Klasyczny masaż leczniczy polega na odpowiednim ułozeniu chorego oraz stosowaniu klasycznych technik masazu(głaskanie,rozcieranie,ugniatanie,oklepywanie,wstrząsanie i wibracja).Znajduje on zastosowanie głównie w schorzeniach narządu ruchu.W zależnosci od wielkosci pow.tk.objetej masazem może miec forme m.czesciowego lub ogólnego.Może go wykonywac masażysta lub automasaż.Powinien byc wykonywany metodą ręczną bez urzycia aparatów.Grupę specjalistycznych masazy leczniczych stanowi zbiór stosowanych,zmodyfikowanych sposobów wykonywania masaży odpowiednich do wystepujących schorzen.Wiekrzosc z tych sposobów masażu ma zast.w leczeniu schorzen internistycznych,a technika wyk.wynika z neuroodruchowej teorii oddziaływania bodzców.
Masaz w srodowisku wodnym - wymaga specjalistycznych urządzen,wspólna cechą jest wielokierunkowe oddziaływanie bodzców:cisnienia strumienia wody wykonanego przez urzadzenie,oddziaływania środowiska wodnego na tkanki(cisnienie,temp,skład chem.wody)
Masaż przy urzyciu aparatów - uwzglednia różne rodzaje bodzców dostosowane do tkanek przez specjalnie do tego celu skonstruowane urządzenia wibrujące(akwawibron,redor lub urządzenie pneumatyczno-ciśnieniowe).
RODZAJE MASAZU LECZNICZEGO
Masaż klasyczny - Klasyczne techniki masazu:ułozenie rozluzniające,technika głaskania,technika rozcierania,oklepywania,wstrzasania,wibracji.
Masaż specjalistyczny - segmentarny,łącznotkankowy,okostnowy,izometryczny.
Masaz w środ.wodnym - wirowy,podwodny,natryskowy.
Masaz przyrządowy - wibracyjny,pneumatyczny,synkardialny.
METODY MASAŻU
Może byc wykonywany recznie,przy urzyciu aparatów i urządzen do masażu oraz metodą łaczną.Recznie najczesciej,pozwala to na palpaciną ocene reaktywności tk.masowanych oraz na ocenę występowania zmian tkankowych tj.zgrubienie łącznotkankowe,tkliwosc bólowa,przeczulica,zmiany napiecia mięsniowego.Pozwala na dokładne opracowanie topograficzne tkanek z uwzględnieniem odpowiedniego doboru wyk.masażu stosownie do okolicy masowanej i wystepujących zmian chorobowych.jako samodzielne zabiegi lecznicze stosuje sie masaz aparatem Akwawibron,masaz synkardialny i masaz ultradzwiekowy.Zastosowanie aparatów i urządzen do masazu jako samodzielnych źródeł energii mech.przekazywanych tkankom jest w zasadzie metodą uzupełniającą.Urządzenia stosowane w masazu wytwarzają głównie(wibracja)drganie mech.
FORMY MASAZU LECZNICZEGO
Moze byc wykonywany miejscowo na ściśle określone okolice ciała lub całe ciało.W pierwszym przypadku mówimy o masazu czesciowym,a w drugim o masazu ogólnym lub całkowitym.Ale podział mozemy przedstawic równiez na masaz krótkobodzcowy,średniobodzcowy i długobodzcowy.
Masaż krótkobodzcowy - 10-20 min.należy dostarczyć taką ilosc bodzców,aby w czasie zabiegu wystąpił odczyn miejscowy.Można wykonywac codziennie.Odczyn powinien powodowac odpowiednie przestrojenie funkcji fizjologicznych różnych ukł.
Masaz Sredniobodzcowy - 20-30 min.wykonywac codziennie lub co drugi dzien .Dostarczyc taką ilosc bodzców aby wystąpił odczyn miejscowy i czesciowo odpowiednie reakcje ogólne.
Masaż długobodzcowy - 30-45min.Wyk.co 2 dzien.Oprócz odczynu miejscowego mozna zaobserwowac reakcje ogólne.
MECHANIZM DZIAŁANIA MASAZU
Działanie centralne - Pobudzenie ukł.nerwowego za pośrednictwem odruchów i czynności koordynacyjnych kory mózgu może wpływac na wszelkie narządy i układy org.
Działanie lokalne - mechaniczny przepływ krwi w naczyniach oraz chłonki w naczyniach chłonnych.
W czasie masażu docierają do mózgu miliony bodzców.Wywołują one stan pobudzenia kory mózgu,która jest narzadem kierującym czynnosciami wszystkich narządów a zatem i miesni.Pobudzenie kory mózgowej powoduje szybsze i bardziej sprawne wykonywanie czynnosci przez narządy wykonawcze.
WPŁYW NA POSZCZEGÓLNE UKŁADY
Wpływ na skóre - masaz przyspiesza obieg krwi i limfy w naczyniach skórnych dzieki czemu z jednej strony nastepuje bardziej aktywne dostarczanie tkankom i organom masowanego odcinka substancji odzywczych,a z drugiej szybsze wydalanie produktów przem.mat..Skórne naczynia krwionosne rozszerzaja sie przez co poprawia sie odzywianie skóry oraz znajdujących sie w niej gruczołow.Poprawia czynnosc wydalniczą gruczołów łojowych i potowych,ułatwia oddychanie skóry.
Wpływ na tk.mieśniową - masaż pobudza włókna mięsniowe do skórczu i podnosi ich napięcie co zapobiega zanikom miesniowym,zwiekrza zdolnosc mięsni do pracy.Po 5 min.masazu zdolnosc do pracy zmęczonego mięsnia wzrasta 3-5 krotnie.Powoduje szybsze wydalanie produktów przem.mat.Pod wpływem masazu tk.mięsniowa jest obficiej zaopatrzona w tlen.
Stawy i aparat więzadłowy - szybciej przywraca sie zdolnosc stawów i aparaty wiez.do pracy.Masaz stawu polepsza jego ukrwienie przez co nastepuje szybsza wymiana prod.rozpadu na subst.odzywcze.Pod wpływem masazu zwiekrza sie elastycznosc i wytrzymałość aparatu więzadłowego a zatem stopień ruchomości stawu.
Ukł.krwionosny i limf. - Pod wpływem masazu naczynia krwionośne rozszerzają się i zwiekrza sie szybkosc obiegu krwi w tetnicach przez co ułatwia prace serca,ułatwia dopływ krwi żylnej,przyspiesza usuwanie z organizmu produktów rozpadu,pobudza ukł.krwionosny i limf.do pracy co powoduje wzmozenie zasilenia organów w tlen i subst.odzywcze.
Ukł.nerwowy - działa uspokajająco lub pobudzająco - głaskanie,delikatne rozcieranie,słaba wibracja działają uspokajająco.Ugniatanie,oklepywanie,silna wibracja działają pobudzająco.Masaż działający na ośrodkowy ukł.nerw.powoduje wysyłanie bodzców do mięsni,gruczołów wydzielaniawew.oraz poszczególnych narządów.Wywiera działanie na ośrodkowy ukł.nerw.za posrednictwem włókien czuciowych obwodowych.Masaz jako bodziec mech.przede wszystkim działa na OUN
Pozostałe ukł. - Masaz powoduje przyspieszenie procesów biochemicznych zachodzących w org.a co za tym idzie wpływa na szybsze usunięcie prod.przem.mat.i dostarczania subst.odżywczych do tkanek i narządów.Podczas masazu zwiekrza sie ilosc krwi przepływającej przez nerki,przez co ulega poprawie i stymulacji czynnosc filtracyjna nerek i wydalane są z moczem prod.przem.mat.Masaz posrednio wpływa na ukł.pokarmowy polepszając jego ukrwienie,co w znacznym stopniu poprawia trawienie i przyswajanie subst.odżywczych a takze przyspiesza wydalanie z przewodu pok.prod.niestrawionych.
ZASADY OBOWIĄZUJĄCE
Wszystkie techniki w masazu klas.wykonuje sie wzłóż przebiegu naczyn limf.
Kk.d - od stopy do st.kolanowego a potem do biodrowego
Kk.g - od dłoni do st.łokciowego i ramiennego
Powłoki brzuszne - w kierunku węzłów chłonnych
Klp - od mostka na boki węzłów chłonnych pachowych oraz w góre w kierunku węzłów podobojczykowych
szyja - od rzuchwy i do ucha w dół do wezłów chłonnych podobojczykowych
głowa i twarz - w strone wezłów chłonnych przyusznych
kark i ob.barkowa - w kier.węzłów chłonnych podpotylicznych i pachowych
grzbiet - od kregosłupa na boki oraz z dołu do góry w kier.węzł.chłonnych pochowych
miednica i ok.krzyżową - w kier.pachwiny
WSKAZANIA I PRZECIWSKAZANIA
Wskazania do masażu czesciowego
w chorobach skóry - zaburzenia odżywcze skóry,odmrozenia choroby naczyn krwion.i limf.wyst.blizn pooperacyjnych i zrostów powstałych po wstrzyknieciach domięśniowych cele kosmetyczne
w chorobach ukł.krążenia - stany obnizonego cisnienia krwi,choroby naczyn krwionosnych,niewydolnosc krązenia,stwardnienie tetnic obwodowych,stany po przebytych zap.żył k.d,choroba Reynauda.
w chorobach ukł.miesniowego - zapobieganie i leczenie zaników miesniowych,pobudzenie mm.narządów wew.likwidacja skurczów bł.mięsniowej naczyn krwionosnych,rozluznianie napiecia m oddechowych w przewlekłych nierzytach oskrzeli oraz w dychawicy oskrzelowej w okresie miedzynapadowym,stan pourazowy mm,przewlekłe stany zapalne mięsni,zaniki miesniowe pochodzenia neurogennego(niedowłady,porazenia)
w chorobach narządu ruchu - wady wrodzone oraz zaburzenia rozwoju narządu ruchu,zmiany zniekształcające kostno-stawowe w nastepstwie procesu zwyrodnieniowego,stany po przewlwkłym zap.stawów,mięsni,wiezadeł i torebek sciegnistych,przypadki po zdjeciu opatrunku gipsowego w celu usuniecia zrostów oraz poprawy krązenia i trofiki skóry,stany pooperacyjne narządu ruchu,choroby kosci i stawów,stany pourazowe,zmiany narządu ruchu bedące nastepstwem przeciązenia
w chorobach reumatycznych - wszystkie postacie gośćca,szczególnie tk.miękkich w celu zmniejszenia obrzeków i bólu oraz zapobiegania zanikom miesniowym.
Wskazania do masazu czesciowego
W okresie rekonwalescencji,jako masaz kondynacujny,w celu zapobiegania odlezynom i zaburzeniom ukł.krązenia,w otyłości i nadwadze,w stanach związanych z długim przebywaniem w łóżku,w nerwicach typu psychicznego(masaz obniza stan nadpobudliwosci ukł.nerwowego)
Przeciwskazania do masazu klas.
Wszelkiego rodzaju zmiany dermatologiczne,zap.szpiku kostnego z przetokami,wczesny okres po złamaniach,skreceniach,zwichnieciach,ostre i podostre steny zap.krwotoki i skłonność do wyst.stany chorobowe przebiegające z wysoką temp.powyżej 38 st.świerze zakrzepy,kamica wątrobowa i nerkowa,stany zapalne dróg żółciowych,choroba jelit z owrzodzeniem,choroba wrzodowa a krwawieniami,nowotwory,menstruacja,tetniaki,niewyrównywalne wady serca
MASAZ POSZCZEGÓLNYCH CZESCI CIAŁA
Masaz grzbietu - masaz całego ciała rozpoczynamy od najwiekrzych jego powierzchni i dlatego rozpoczynamy od masazu grzbietu.masowany lezy na brzuchu,kkg,ułozone wzłóz tułowia,.Stojąc z lewej strony masowanego na wysokosci odcinka ledzwiowego,prowadzimy masaz na stronie przeciwnej grzbietu stosujac wszystkie techniki.Masaz grzbietu mozna przeprowadzic w pozycji stojąc tylko po jednej stronie masowanego.Masaz grzbietu przeprowadzamy od posladka do barku oraz do kregosłupa do linii pachowej srodka.Techniki: głaskanie-podłuzne,poprzeczne,rozcieranie-podłuzne poprzeczne,ugniatanie.
Masaz kregosłupa - masowany lezy na brzuchu,kk.g ułozone wzdłóżciała,prezy masazu kl,kregosłupa zalecany jest kierunek od dołu do góry czyli od k.krzyzowej do barku.Dla dokładniejszego rozmasowania m kregosłupa które narazone są na duze przeciązenia nalezy stosowac kilka rodzajów rozcierania i ugniatania.Techniki: głaskanie,rozcieranie ugniatanie oklepywanie
Masaz karku i obreczy barkowej - Mozna przeprowadzic w poz.siedzacej lub lezącej.W pozycji siedzacej masowanego układa on k.g na stoliku a ciało opiera na swoich rekach.W pozycji siedzacej masowany moze opierac czoło na wałku a k.g na udach.W pozycji lezącej na brzuchu masowany podkłada konczyny pod czoło.Masaz obejmuje okolice karku,barków,łopatek.Po obu stronach kregosłupa przeprowadzamy:głaskanie,rozcieranie,ugniatanie,oklepywanie,wibracja.
Masaz kl.p - Masowany lezy na plecach,kk.g ułozone wzdłóż ciała.Masaz prowadzimy wzdłóż mostka i pod obojczykiem oraz stosujemy:głaskaniepodł€żne i poprzeczne,rozcieranie podłóżne i poprzeczne,uniatanie mm piersiowych w kilku pasmach,oklepywanie górnejczęsci klp.wibracje podłóżną i poprzeczną.
Masaz mm miedzyżebrowych - masowany siedzi na lezance lub na wysokim krzesle bez oparcia.Stoimy za nim.Opuszki palców 2,3,4 jednej reki przykładamy miedzy poszczególne żebra przy mostku.Masaz prowadzimy od mostka do kregosłupa w przestrzeniach miedzyzebrowych.Głaskanie,rozcieranie,wibracje.Najpierw masujemy po jednej stronie a potem po drugiej.
Masaz powłok brzusznych - pozycja na plecach,kk.g wzdłuz ciała,kk.d ustawione w zgięciu w stawach kolanowych i biodrowych pod które układamy wałek.Stajemy po prawej stronie masowanego.Masaz prowadzimy w prawą strone.wg.wskaz.zegara.Wyk.głaskanie,rozcieranie,ugniatanie,oklepywanie,wibracje.
Masaz k.dolnej - pozycja leząca na plecach,brzuchu lub boku,w zaleznosci od grupy mięsniowej która chcemy masowac.k.d masujemy etapami,rozpoczynając od palców stopy a koncząc na stawie biodrowym.Masaz przedniej str.konczyny dolnej przeprowadzamy,rozcieranie,głaskanie równoczesnie na wszystkich palcach stopy od palców do pięty prowadząc:głaskanie,rozcieranie,ugniatanie str.przysrodkowej i bocznej stopy,oklepywanie,głaskanieKolejno masujemy str.grzbietowa stopy wykonując głaskanie oraz rozcieranie wzdłóż poszczególnych k.śródstopia od palców do st.skokowego Przeprowadzamy tu rozcieranie wokół kostek oraz pow.przedniej stawu między kostkami.
Masaz k.górnej - Wykonujemy w pozycji siedzącej albo w lezeniu na plecach.Masaz przeprowadza sie atapowo rozpoczynając od palców reki.
Reka i st.nadgarstkowy -Rozpoczynamy od palców które masujemy oddzielnie przeprowadzając od paliczka dalszego w kierunku st.śródręcznopaliczkowego.Na palcach wykonujemy głaskanie,rozcieranie i ugniatanie po stronie grzbietowej,dłoniowej i stronach bocznych.Grzbiet reki masujemy od stawów śródręczno-paliczkowych od stawu nadgarstkowego wzdłóż poszczególnych kosci śródrecza.Na grzbiecie ręki stosujemy:głaskanie,rozcieranie,Na stronie dłoniowej:głaskanie,rozcieranie,ugniatanie,ugniatanie kłebu i kłębika,oklepywanie,głaskanie.Staw nadgarstkowy Masujemy na całej szerokości stosując głaskanie i rozcieranie.
Masaz przedramienia i stawu łokciowego - Przeprowadzamy od st.nadgarstkowego do łokciowego.Głaskanie,rozcieranie,ugniatanie,wibracja.Staw łokciowy masujemy przy lekkim zgięciu przedramienia.Wykonuje sie rozcieranie samego stawu oraz najblizszego jego otoczenia.
Masaż całego ciała - rozpoczynamy od największego obszaru czyli od masażu tylnej strony tułowia.>masowany leży na brzuchu z kończynami górnymiwzdłóż tułowia, głowa na boku. W pierwszej kolejności masujemy grzbiet i kręgosłupa następnie kark i bark. Przy masażu karku i barku masowany leży na brzuchu zrękami podłożonymi pod ciało.Kolejno wykonujemy masaż mięśni pośladkowych a póżniej tylnych stron kończyn dolnych. Rozpoczynamy od masazu ścięgna pięty Achillesa, nastepnie masujemy łydke i tylną strone uda. Poi masazu stron kończych dolnych masowany obraca sie na plecy i przeprowadzamy masaz stron konczyn dolnych.Rozpoczynamy od masazu palców nastepnie masujemy strone podeszwową stopy i jej str.grzbietową.Kolejno wykonujemy masaz st.skokowego,podudzia,st.kolanowego oraz uda.Po masazu konczyndolnych masujemy powłoki brzuszne i klp.w pozycji lezenia masowanego na plecach.Następnie przeprowadzamy masaz kk.g w pozycji lezenia masowanego na plecach albo w poz.siedzącej.W poz.siedzącej masujemy równiez głowe i szyję.
TECHNIKI WYKONYWANIA MASAZU KL.
Przygotowanie pacjeta do zabiegu wynika z toku zabiegu i podstawowych wymagan klinicznych.Chory przygotowuje miejsce do zabiegu,odkrywa daną czesc ciała,odzierz powyzej miejsca masowanego nie powinna uciskac,skóra pacjeta powinna byc czysta i nie mogą wystepowac zadne choroby skóry.Odpowiednie ułozenie chorego,rozluzniające,stosownie do okolicy zabiegu,stosujemy podgłówki,wałki,kliny.Miejsce nie masowane powinno byc zakryte przescieradłem.Odpowiednie ułozenie ma na celu:rozluznienie,unikanie bólu,unikamy czestych zmian ułozenia w trakcie zabiegu,zapewnia ekonomiczny dostep masazysty do chorego,wyeliminowac wszystkie niekorzystnie wpływające czynniki zewnętrzne.
Pozycje ułozeniowe -
Lezenie tyłem - W tej poz.zwrócic uwage na lordoze szyjną,włozyc płaski wałeczek w celu odciązenia tego odcinka.
Lezenie przodem -Ułozenie to wymaga wyrównanie fizjologiczne lordozy columnea,recznik pod kolce biodrowe przednie górne,głowa na bok twarzą do masazysty.W celu uzyskania rozlużnienia mm.grzbietu pod barki wkładamy małe kliny w okolice st.skokowych podkładamy wałeczek w celu rozlużnienia mm.podudzi.
Lezenie na boku - Wymagane ułozenie głowy na poduszce i podłozyc miekki wałek pod talię w celu zmniejszenia napiecia w odcinku C i TH-L,konczyny górne zgięte w łokciach spoczywają przed tułowiem,noga lekko zgięta spoczywa na podłozu a k.górna jest przetorowana na wałku wzdółż podudzia.
Pozycja siedząca - Istotne jest stabilne i wygodne i jak najbardziej rozluzniające mięsnie usytuowanie pacjęta do zabiegu.Przy masazu okolic głowy i karku a tym bardziej obreczy k.górnej konieczne jest podparcie głowy i ustabilizowanie kk.górnych przez oparcie ich na biodrze.
TEHNIKI
Głaskanie -technika mająca na celu stonizowanie napięcia poprzez odpowiedni nacisk opuszkami palców na powierzchnie skóry i wykonywanie naprzemiennych posuwistych ruchów po tkance masowanej.Mozemy wykonywac stroną dłoniową , grzbietową reki lub opuszkami palców.Dłon możebyć ułożona prostopadle do masowanych miesni lub poprzecznie,palce mogą być złączone lub rozstawione.Istotą jest by podczas głaskania cała powiszchnoia dłoni przylegała do powierzchni masowanej,wywierając równomierny nacisk.Kierunek wykonywania róuchów zgodny z anatomicznym przebiegiem miesni i naczyń.Dzielimy na:głaskanie powierzchowne, głebokie, płaskie obejmujące
1Powierzchowne -w fazie wstępnej przy dominacji objawów bólowych oraz tam gdzie wskazany jest łagodny i uspakajający bodziec,wykonujemy powoli w rytmie 24-25/min.Powoduje:uspokojenie układu nerwowego,obniża pobudliwość emocjonalną i tonizuje napięcie.Dzieki temu powoduje rozlużnienie i poprawe funkcji naczyn skórnych,prztransportowanie materiałow odżywczych skornrj i podskórnej tk łącznej.
2Głebokie -przyspiesza krazenie krwi i chłonki(zmniejsza zastoje i obżęki).Pod jego wpływem jest wchłanianie płynów z podskórnej tk łącznej.Wykonujemy rytmiczniei energicznie wplywając na pobudzajaco na OUN przyspieszajac krążenie,pprzekrwienie miesnipobudzajac gruczoły potowe i łojowe w skórze.U pacjentów z niedoewładamii porazeniemiagłaskanie lekkieobniza pobudliwosc kom.rdzenia kręgowego,ana klp.zwalnia ruchy oddechowe.
Głaskanie oczyszcza skóre ze zrogowaciałych łusek naskórka,poprawia oddychanie skórne.Masaz zaczynamy,konczymy i przeplatamy kazdą technike głaskaniem.
Rozcieranie -technika po głaskaniumajaca na celu przesuwanie głębszych warstw ruchami kolisto-posuwistymi tk.masowanej.Powodduje to utworzenie sie fałdów w którym wystepuje rozcieranie i rozciąganie tkanki.Rozróżniamy powierzchowne i głęboie>stosuje sie w okolicach stawów przy artrozach,patologicznych zmianach tk.okołowstawowych,w leczeniu przykurczy,bliznowatych deformacji skórnych,zrostów pourazowych.Tempo wolne,krótkotrwałe na jednym i tym samym odcinku od 60-100 ruchów/min. Nie stosowac środków wspomagających przesuwanie sie.Podzcas rozcierania pojawia sie uczucie ciepła.Temp.tk.może wzrosnąć nawet o 5st.
Ugniatanie -technika w której masazysta swoimi rękami unosi,uciska i wyciska tk masowaną.Wykonujemy na dużych grupach mięśniowych.W tempie 40-50 ruchów /min.i pod jego wpływem powstaja podraznienia proprioreceptywna,co powoduje że w OUN powstają procesy pobudzające.Dzieki tej technice osiągamy regeneracje funkcjonalnej niewydolnosci miesnia i stymulacje procesu wymiany tlenu i CO2.Odmianami ugniatania są: wałkowanie,zruszanie i zwijanie.Istotne jest aby rece objeły dokładnie część tkanki masowanej i dzieki temu odciągnęły bezboleśnie i ucisneły odpowiednie tkanki,ręce muszą płynnie przesuwac sie po masowanym miesniu.Nie wilno powodowac zeslizgniecia sie reki,nierównomiernego prowadzenia i szarpania.Wałkowanie wykonujemy na kończynach głównie na mm osłabionych po urazach i stanach patologucznych naczyn obwodowych.Zawijanie wykonuje sie przy masazu przedniej sciany brzucha gdy mm są osłabione i zwiotczałe.Zruszanie w oklicach gzdie trudnonm uchwycic mm,głównie na plecach w okolicach przykręgosłupowych.
Oklepywanie -polega na uderzaniu rekoma w tkanki masowane.Jest silnym bodzcem mecanicznym.Wykonuje sie najczesciej dłoniowa czescia paliczkow lub opuszkami palcow.Uderzenie powinno być sprężyte,krótki ale bezbolesne.
Dzielimy na: łyżeczkowe -dłonowa czescia reki przy zgietych palcach tworzacy rwaz z kciukami tzw.łyżeczki,powstaje poduszka powietrzna miedzy czescią dłoniowa mazsazysty a tk masowaną.Miotełkowanie -brzegami bocznymi rostawionych palcow 5-4-3-2 w czsaie uderzenia reka ustawiona pod katem 45st a palce kolejno uderzaja o siebie i tkanki.Siekanie -miedzy brzegiem łokcowym a palcem uderzenia sa zwarten lub lekko odwiedzone.Technika tak dostosowana,aby kontakt był jak najkrótszy z tkanka a sieła uderzenia była równomiernie rozłozona.W tempie 250-300 uderzen/min.Dobór sposobu zalezy od okolicy masowanej,grubosci tkanki tłuszczowej,stanu fizjologicznego tkanki nerwowej.Wykonujemy wzdłuz przebiegu włókienn miesniowych i nerwoow obwodowych.Słabe oklepywanie powoduje zwezenie naczyn krwionosnych,szybkiepowoduje rozszezenie naczyn,podwyzszenie temp.tk wywołuje odruchowe skórze mm podwzszajac napiecie miesniowe.Nie stosuje ssie przy wzmozonym napieciu i porazeniach spastycznych.
Wstrząsanie -potrząsanie tkankami.Przekazywaniwe rekami drgan mechanicznych o znacznej amplitudziem i czestotliwoscina konczynach w celu obnizenia napiecia miesniowego i obnizenie aparatu wiezadłowego.Konczyny górne chwytajac rekoma konczyne pacjenta w okolicy nadgarstka.Konczyna dolna w okolicy stawu skokowego powoduje zmniejszenie spastyczności, stymuluje gruczoły zewnętrznego wydzielania,aktywuje obieg chłonki,poprawia krążenie obwodowe,zwieksza elastycznosc w wiezadłach stawowych.
Wibracje -technika polegajaca na przekazywaniu drgań mech.Poprawne i dokładne wykonanie wibracji wymaga dużego wysiłku ze strony masazysty.Dlatego stosuje sie aparaty wibrujace.Rozróżniamy wibracje: lobilną -wykonywana wzdłuż przebiegu mm narządów i naczyn.Wuwołujac wibracje nalezy wywiłac nacisk na tkanki,na początku lekki a potem silniejszy i znowu słabszhy.Drgania mogą byc przekazywane przez cała dłoń. Stabilną -na bolesne punkty w miejscach wyjscia nerwow obwodowych oraz miejsca złamania.Wykonujemy w czasie 5-15sek.Wibracja punktowa obniża pobudliwosc nerwowa,działa przeciw bólowo,przyśpiesza tworzenie kostniny oraz zmniejsza powstawanie obżęków.
TOK ZABIEGU
Podstawowa informacja dla masazysty jest podanie w skierowaniu rozpoznania zasadniczego dostosywania masazu oraz wystepujacych schorzen wspolistiejacych u chorego kierowanego na zabieg.Tok ten ma trzy części:
1.Część Wstępna - 3-10min.Rozpoznanie sie ze zleceniem,uzyskanie dodatkowych inf.od chorego o delegliwosciach,zorganizowanie stanowiska pracy,odpowiednie pomoce dla chorego,poinformowanie chorego o sposobie przygotowania sie i ewentualna pomoc choremu w rozebraniu sie,przyjeciu wkasciwej pozycji,przygotowanie tkanek do zabiegu.
2.Część Główna -10-30min.
Faza Przygotowawcza -palpacyjna occena reaktywnosci tkanek i reakcji ogólnej chorego,występowania zmian tkankowych(przeczulica,napiecie miesniowe).Masaż wstępny okolic funkcjonalnie związanych z miejscem wyst.schorzenia
Faza właściwa -masaz tk.powierzch.w okolicy zmian chorobowych,tkanek głebiej połozonych w okolicy zmian chorobowych.
Faza utrwalająca -masaz tk funkcjonalnie zwiazanych zprocesem chorobowych,ruchy bierne lub czynne w stawach funkcjonalnie zwiazanych z okolica masowana w fazie właściwej.
3.Część Końcowa - 5-10min.Czyszczenie skóry chorego i rak masazysty po zabiegu,poinformowanie chorego o przewidywanych reakcjach po zabiego,pomoc choremu w ubraniu sie i poinformowaniwe chorego o zacowaniu sie po zabiegu,uporzadkowanie stanowiska zabiegowego.
Proporcje czasowe zaleza od rodzaju schorzenia,kolejnosci zabiegu i reaktywnosci chorego.
MASAZ ŁĄCZNOTKANKOWY
Technika tego masazu jest specyficzna i polega na rozcieraniu małymi ruchami palców 3 i 4 miejsc wrazliwych w tk.łacznej.Pacjent odczuwa tą technikę jako wrazenie zacięcia lub zadraśnięcia jakby masaz był wykonywany paznokciem.Zależnie od prowadzonej warstwy tk.łącznej rozróżniamy techniki:skórna,podskórna i powięziowa. Wykonujemy w sytuacjach gdy powłoki ciała są napięte.Wynika to z powiązań tej tk z autonomicznym ukł.nerwowym.Dzięki przesuwaniu i jej mozliwosci zmniejsza sie napiecie i to wpływa na odczuwanie dolegliwosci bólowych.Dzięki temu znajduje to zastosowanie w leczeniu chorób wew.Technika polega na powierzchownym przesuwaniu tk łącznej od brzegów kości i mięśni.Zasadą jest przesuwanie a nie ucisk.Podczas zabiegu nalezy kolejno masowac strefy zmian łącznotkankowych:przy brzegu k krzyzowej,okolicy krzyzowo-odbytowego,okolice kretarza wiekrzego,wyrostków kolczystych w kierunku bocznych stron ciała i okolice m prostownika grzbietu oraz brzegi łopatek.Reakcje wywołane przez ten masaz dzielimy na: subiektywne odczucia pacjenta -są uzaleznione od stopnia napiecia tej tk.Im wiekrze zmiany łącznotk. tym silniejsze są odczucia i wrazenia.Reakcje tkanki skórnej -uczucie goraca,zniesienie bólu,zmożoną potliwością.Objawy te mogąutrzymywac sie do 24h po zabiegu.Reakcja Nerwowa -wyst.po 2h po zabiegu.Pacjent odczuwa zmeczenie jako reakcje wzmozonego nap.układu przywspół.Zjawisko to jest normalnym objawem pozabiegowym.Wystarczy odpoczynek 30min.i ten stan normalizuje sie.Spotyka sie nawet wzmozony apetyt i pragnienie.Niektórzy mają zwiększenie oddawania moczu.Typowe reakcje dla masazu tkanki łącznej są wykorzystywane w leczeniu chorób naczyn krwionosnych,zaburzen tarczycy i chorób nerek. Reakcje Opóźnione .
MASAŻ OKOSTNOWY
Polega na uciskowym,punktowym masazu odpowiednich powierzchni kostnych.Odziaływanie plega na miejscowym pobudzeniu przekrwienia i regeneracji komórek w tkance kostnej.Wpływa to również na drodze neuroodruchowej które są pobudzone wraz z pow.tk.kostnej wszelkie narządy.Wewnętrzna struktóra okostnej i warstwa rozrodcza okostnej spełnia ważna role we wzroście fizjologicznym trzonu kości i przy zanikach kostnych,chorobavch reumatycznych a nawet chorobie Sudecka.Badania fizjologiczne potwierdzają że bodziec uciskowy skirowany na okostną wywołuje reakcje odruchowe w tkankach i narządach unerwionych przez ten sam segment rdzenia kręg.co stymulowana okostna.
Czyli powoduje skórcze napięciowe,wzmożona plastyczność sie zmniejsza a wiodkość tk.przyjmuje normalne napięcie.Zjawisko to potwierdzają badania kliniczne pęcherzyka żółciowego,dróg żółciowych i żołądka obserwując po masazu powrót do normalnego stanu pracy.Wskazania do tego masazu to: wiele chorób wyst. w obrębie głowy i tułowia,naczyniowo ruchowe bóle głowy,atrficzny katar,schorzenia Columnea,bóle przeciążeniowe krzyża,stany po zapaleniu płuc,owrzodzenia żołądka i dwunastnicy,zwyrodnienia stawów,skręcenia i zwichnięcia,po długotrwałych unieruchomieniach.
Omijamy miesnie aby osiągnąć jak najbliższy kontakt z kością i gdy palec uciskający bedzie odczuwał opór tk.kost.należy na nim wykonać kilka małych obrotów na pow.około 5mm.Nastepnie na kciuku zmniejsza sie nacisk bezodrywania palca od pow.Może mieć charakter wiercący.Trwa to 4-10sek.Powtarzac co 2/4min.Kończymy głaskaniem głębokim opuszkami palców lub kłębem w miejscu zabiegu.Czas cyklu 20min.W stanach ostrych 1-3 zabiegów w tygodniu.
P-wskazania: osteoporoza,pierwotnei przeżutowe gózy kości,stany zapalne tk.kostnej.
ZASADY STOSOWANIA - WYBRANE CHOROBY
W chorobach urazowych - umiejętnie stosowany masaz leczniczy jest bardzo pomocnym środkiem w leczeniu i rehabilitacji schorzeń ortopedyczno-urazowych.Masaz w miejscu urazu mozna stosowac dopiero po całkowitym wygojeniu się uszkodzonych tkanek.Nie należy stosowac masazu tkanek w okolicy zespolenia sie kości z elementami metalowymi gdyż może to spowodować odczyny zapalne w tej okolicy.Szczególnie przydatne jest stosowania masazu wolnymi ruchami głaskania,rozcierania i ugniatania w odruchowo wzmożonym napięciu miesniowym.Rozcieranie tkanek okołostawowych,blizny pourazowe,po wszelkich zabiegach,w obrębie tkanek miękkich zapobiegamy tworzeniu sie przykórczy bliznowatych.Stosowanie masazu w okresie unieruchomienia na dużych grupach mięśniowych tułowia czy kończyn wcześnie nieuruchomionych aktywizuje układ krwionośny dostarczając bodźców proprioreceptywnych i skutecznie zapobiega powstawaniu odleżyn.Masaz stosowany po zdjęciu gipsu przyśpiesza regeneracje skóry,poprawie ukrwienie tkanek miękkich,wpływa na poprawe elastyczności aparatu więzadłowego i przyśpiesza mineralizacje kości a stosowany zi nnymi zabiegami wpływa na skrócenie okresu rekonwalescencji.
Układ Nerwowy -Celem stosowania masazu u chorych z uszkodzeniem OUN bedzie przeciwdziałanie powstawaniu obrzęków,działanie przeciwbólowe,pobudzenie mm współdziałających i antagonistycznych.Masaz wykonywac delikatnie w krótkich seriach klkakrotnie w ciągu dnia.Skóteczne stosowanie masazu segmentarnego i łącznotkankowego wspomagać możemy zabiegami cieplnymi.Masaz klasyczny stosowany w uszkodzeniach n.obwodowych zapobiega zwłóknieniom w obrębie tkanek miękkich i są to techniki: rozcieranie,ugniatanie i oklepywanie.
W chorobach reumatycznych -RZS- masaz powinien rozluźniać napięte mm.Techniki: głaskanie,rozcieranie,wstrząsanie i wibracja.W okresie remisji unikać silnych bodźców które spowoduja ból.Tutaj ma znaczenie głaskanie i rozcieranie,wykonywane wolno i rytmicznie na okołostawowych tkankach miękkich.Z doświadczeń wynika że stosowanie masazu rak w okresie podostrym w znacznym stopniu ułatwia chorym wykonywanie ruchów w paliczkach zmniejszając ból i obrzeki. ZZSK -celem masazu jest łagodzenie objawów bólowych,zmniejszenie napiecia miesniowego miesni posladkowych,m.miedzyżebrowych a regularne stosowanie masazu w okresach remisji poprawia ukrwienie mm,zapobiega utrwalaniu przykórczy i opóźnia procesy zwyrodnieniowe w tkance miesniowej.
W chorobach wewnętrznych -wpływa na układ krażenia i chłonny w oparciu o nowe metody masazu segmentarnego,łącznotkankowego i okostnowego.Mozemy go stosowac w chorobach naczyn obwodowych w celu zmniejszenia obzęków i przyśpieszenia krążenia żylnego.W chorobach przebiegających ze zmniejszeniem sie napiuecia nazcyn limfatycznych i włosowatych.Korzystny wpływ masazu w chorobach ukł oddech,zapaleniu oskrzeli,dychawicy oskrzelowej,dystonii płucnej.Masaz klp rozluźnia mm oddech co umożliwia wykonanie bardziej efektywnych ruchów oddechowych.Podczas masazu zalecane jest oklepywanie,wibracja i wstrząsanie klp w różnych specjalnych drenażowych ułożeniach.W ginekologii i polożnictwie we wczsnym okresie połogowym skóra jest rozciągnieta.Masaz zaczynamy od kd,brzucha,tk łącznej.Masaz nóg pobudza przepływ krwi żylnej i chłonki-głaskanie i ugniatanie w okolicy powiedeszwowej stopy i pięt oraz podudzi nw zakresie żyły odpiszczelowej.W żylakach na wewn.pow.podudzia.Masaz brzucha wspomaga procesy wsteczne w obrebie powłok brzusznych,pobudza funkcje układu krążenia jelit.Wykonuje sie w lezeniu tyłem-powierzchniowe ugniatanie powłok brzusznych całą dłonią i opuszkami palców.Zwrócic uwage aby unikac ucisku na obkurczającą sie macice w pierwszych dniach po rozwiazaniu.Ważne są ruchy rozcierania mm czworobocznych lędźwi i miejsc połączenia tego miesnia zmm poprzeczn ym brzucha- wpływa to na szybkie ustepowanie bólów krzyża i zmniejszenie siestanów hipotonicznych mm skosnych brzucha.