9

Czy

wiesz

,

˝e

?

Uwa˝am

na drodze

Jak nale˝y si´

zachowaç?

– wskazówki dla dzieci

●

Zawsze trzeba mieç czas, by

przed wkroczeniem na jezdni´
uwa˝nie spojrzeç w lewo, w prawo,
potem znowu w lewo. Po dojÊciu
w okolice Êrodka jezdni nale˝y po-
nownie spojrzeç w prawo.

●

Nie wolno przebiegaç przez uli-

c´. Dlatego nale˝y wychodziç odpo-
wiednio wczeÊnie, by si´ nie spóê-
niaç.

●

Bawiç si´ tylko w wyznaczonych

do tego celu miejscach takich, jak
skwery czy tereny sportowe, a nie
na chodniku lub na jezdni.

●

Gdy gdzieÊ idziemy, ca∏y czas

koncentrowaç si´ na tym, co dzieje
si´ wokó∏ nas – nawet, jeÊli znamy
drog´ na pami´ç.

nie. JeÊli kolega lub rodzic zawo∏a
je z drugiej strony ulicy, w pierw-
szym odruchu dziecko b´dzie
chcia∏o przebiec na drugà stron´.
Kiedy bawi si´, czy wykonuje zada-
nie, które sobie wyznaczy∏o, nic nie
jest w stanie zak∏óciç zamkni´tego
Êwiata, w którym krà˝à jego myÊli.

●

Dziecko, które chodzi wcià˝ tà

samà drogà (np. do szko∏y i z po-
wrotem), staje si´ mniej uwa˝ne –
na poczàtku b´dzie przeceniaç nie-
bezpieczeƒstwo, ale z biegiem cza-
su zacznie je minimalizowaç.

●

JeÊli na ulicy, w obliczu niebez-

pieczeƒstwa, dziecko wpadnie
w panik´, daje si´ ponieÊç impul-
som – biegnie naprzód lub staje jak
skamienia∏e, nie bioràc pod uwag´
tego, co dzieje si´ wokó∏.

Cel zaj´ç

Kszta∏towanie u dzieci umiej´tnoÊci

rozpoznawanie zagro˝eƒ wynikajàcych

z ich zachowania na ulicy.

Doskonalenie u dziecka umiej´tnoÊci

obserwacji miejsca, w którym ˝yje.

Obserwacja miejsca, w którym ˝yjemy.

Wdra˝anie do stosowania synonimów

w wypowiedziach.

●

9% wypadków, których ofiarami sà dzieci, ma miejsce

w bezpoÊredniej bliskoÊci szko∏y

.

●

65% wypadków zdarza si´ w strefie

bliskiej miejsca

zamieszkania

. Dlatego warto uÊwiadomiç dzieciom, jak wa˝ne

jest, by nie spieszy∏y si´, wracajàc do domu.

Naucz
dziecko, by si´ nie

spieszy∏o

●

Dziecko usi∏uje przede wszyst-

kim zaspokoiç swoje potrzeby (ba-
wiç si´, byç w ruchu, dogoniç ro-
dziców po drugiej stronie ulicy
etc.). Nie zwraca wtedy uwagi na
ruch uliczny.

●

Dziecko zaczyna rozumieç poj´-

cie niebezpieczeƒstwa dopiero
w wieku oko∏o 7 lat. Nie jest wi´c
w pe∏ni Êwiadome, ˝e swoim za-
chowaniem mo˝e nara˝aç w∏asne
˝ycie. W niektórych zabawach uda-
je, ˝e umar∏o, potem podnosi si´
i znowu ˝yje. Do 11 roku ˝ycia nie
jest w stanie rozumowaç w oparciu
o hipotezy, w sposób abstrakcyjny.
Uwzgl´dnia tylko to, co jest rzeczy-
wiste i namacalne, a nie to, co
mo˝liwe.

●

Fakt, ˝e mo˝e skupiç uwag´ tyl-

ko na jednej rzeczy naraz, zwi´ksza
zagro˝enie. W wielu sytuacjach nie
kontroluje swych reakcji, nara˝ajàc
si´ na niebezpieczeƒstwo. Na przy-
k∏ad, gdy zbli˝a si´ do domu, jest
mniej uwa˝ne. To samo zachowa-
nie b´dzie mu towarzyszyç, jeÊli
spóênia si´ do szko∏y albo gdy spie-
szy si´ do kolegi.

●

Ulica mo˝e przekszta∏ciç si´

w teren do zabaw: s∏upki, murki,
chodniki, s∏upy, barierki mogà staç
si´ elementami do wspinaczki, sko-
ków, wieszania si´ etc. Pierwszym
odruchem dziecka, któremu pi∏ka
wypadnie na jezdni´, jest jej z∏apa-

ZA

CHOW

ANIE, CIA¸O

1

wiedzieç powinno

Co dziecko

wiedzieç powinno

●

Ulica jest miejscem niebezpiecznym, w którym dziecko

musi nauczyç si´ panowaç nad swymi impulsami
i emocjami. Nie jest to miejsce zabaw.

KOMENTARZ DO

çwiczeƒ

åwiczenie 1

åwiczenie 2

åwiczenie

1

●

W ma∏ych grupach sporzàdziç list´ sytuacji, które zach´cajà dzieci do bie-

gania po ulicy. Ka˝da grupa wyznacza sprawozdawc´, który zaprezentuje od-
powiedzi. Nauczyciel notuje na tablicy wymieniane sytuacje i organizuje dys-
kusj´ na temat mo˝liwych konsekwencji (np. grasz z kolegami w pi∏k´ na
chodniku – na jakie niebezpieczeƒstwo si´ nara˝asz?).

Cel: rozpoznanie niebezpieczeƒstwa. åwi-

czenie to podkreÊla potrzeb´ zabawy dziecka i jego
impulsywne zachowania.

Cel: praca nad s∏ownictwem i synonimami

s∏owa „niebezpieczny”, aby lepiej zrozumieç dok∏ad-
ny jego sens.

Cel: wyselekcjonowanie zacho-

waƒ niebezpiecznych. Dziecko staje wobec
dwóch elementów: spóênienia si´ i bezpie-
czeƒstwa. Musi wybraç priorytet – swoje
w∏asne bezpieczeƒstwo.

åwiczenie 3

åwiczenie

4

●

Przy okazji wyjÊcia z klasà sporzàdziç

list´ miejsc, w których dzieci mogà si´ bez-
piecznie bawiç: skwery, parki, place zabaw
etc.

●

Zwróciç uwag´ dzieci na niebezpieczne

miejsca: chodniki, pobocza.

●

Poprosiç dzieci, aby wymyÊli∏y, jakie bez-

pieczne miejsca do zabawy mog∏yby si´ poja-
wiç w okolicy (np. boisko do gry w koszyków-
k´, tor dla deskorolek itd.). Przygotowaç
z dzieçmi pismo w imieniu klasy, stwierdza-
jàce stan istniejàcych obiektów tego typu
i sposoby ich naprawienia.

åwiczenie

2

●

Przed szko∏à. Poprosiç jednego

z uczniów, aby zademonstrowa∏ spo-
sób, w jaki pokonuje swojà tras´
z domu do szko∏y w sytuacji, gdy jest
spóêniony. Zorganizowaç dyskusj´
z innymi dzieçmi na temat ich reak-
cji, kiedy sà spóênione. Postaraç si´,
aby zrozumia∏y, ˝e nale˝y wyjÊç od-
powiednio wczeÊniej, aby, nie spie-
szàc si´, dotrzeç do celu na czas.

●

OkreÊliç wraz z dzieçmi dzia∏a-

nia, które nale˝y wykonaç, aby si´
nie spóêniaç (obliczenie czasu nie-
zb´dnego na przygotowanie si´ ra-
no, a nast´pnie na spokojne dojÊcie
do szko∏y – dzieci b´dà wiedzia∏y,
o której powinny wstaç i o której
wyjÊç z domu).

åwiczenie

3

●

Na dziedziƒcu szkolnym ustawiç dziesi´cioro dzieci w szeregu i nadaç ka˝-

demu numer od 1 do 3. Pozosta∏e dzieci obserwujà gr´. Nauczyciel rzuca dzie-
ciom pi∏k´, podajàc numer – np. 3. Pi∏k´ mogà ∏apaç tylko dzieci noszàce ten
numer. Obserwatorzy zwracajà uwag´, czy numery 1 i 2 ruszy∏y si´ z miejsca.
Tylko co trzecie dziecko powinno próbowaç z∏apaç pi∏k´.
Wyciàgnàç wnioski odnoÊnie odruchu ∏apania pi∏ki i impulsywnych zacho-
waƒ dzieci w ogóle, a w szczególnoÊci podczas zabawy.

ZA

CHOW

ANIE, CIA¸O

1

znajdujàcych si´ w zeszycie ucznia