●

w samochodzie

Aby zapewniç wy˝szy poziom bez-
pieczeƒstwa, w pojazdach
wyposa˝onych w pasy, wszystkie
dzieci w wieku do 12 lat, których
wzrost nie przekracza 150 cm
powinny siedzieç w fotelikach lub na
siedziskach dostosowanych do ich
wagi i wzrostu, oraz byç zapi´te
pasami. Nie nale˝y krzyczeç i robiç
ha∏asu, poniewa˝ mo˝e to zmniej-
szyç uwag´ kierowcy i spowodowaç
wypadek. Niebezpieczne jest rów-
nie˝ wyrzucanie przedmiotów za
okno lub wychylanie si´ – mo˝na ko-
goÊ zraniç lub zrobiç sobie krzywd´.
Nale˝y wsiadaç i wysiadaç z samo-
chodu od strony chodnika, aby nie
nara˝aç si´ na niebezpieczeƒstwo
potràcenia przez jadàce pojazdy.

●

na rowerze

Dobrze jest za∏o˝yç kask. Zachowaç
odpowiednià odleg∏oÊç w stosunku
do innych pojazdów. Nie ocieraç si´
o nie przy wyprzedzaniu ani nie za-

Jak nale˝y si´

zachowaç na
ulicy?

●

poruszajàc si´ pieszo

Uwa˝aç na innych przechodniów,
unikajàc potràcania ich. Chodziç
chodnikiem, a w przypadku ulicy
bez chodnika, zawsze poboczem le-
wej strony drogi, a gdy go nie ma
lewà stronà drogi. Przechodziç po
pasach dla pieszych tylko wtedy,
gdy “ludzik” jest zielony, a pojazdy
zatrzyma∏y si´. Spojrzeç w lewo,
potem w prawo, a nast´pnie po-
nownie w lewo i zrobiç krok do
przodu, aby byç lepiej widocznym
i dopiero wtedy przejÊç przez jezd-
ni´. Na Êrodku jezdni spojrzeç jesz-
cze raz w prawo. Wieczorem i nocà
oraz w warunkach z∏ej widocznoÊci
stosowaç ró˝ne elementy odblasko-
we, aby zasygnalizowaç kierowcom
swojà obecnoÊç.

Cel zaj´ç

Karta ta stanowi ogólne wprowadzenie

do zagadnieƒ bezpieczeƒstwa na drodze

i przekazuje najwa˝niejsze rady dla dzieci

zawarte w karcie tematycznej

Przemieszczanie si´.

UÊwiadomienie dzieciom koniecznoÊci

istnienia przepisów.

Zredagowanie karty obywatela

prawid∏owo post´pujàcego na ulicy.

Czy

wiesz,

˝e

?

●

Kierujàcy rowerem mo˝e zostaç ukarany mandatem za

potràcenie pieszego. Rowerzysta korzystajàc z chodnika lub

drogi dla pieszych jest zobowiàzany ustàpiç pieszym

i zachowaç szczególnà ostro˝noÊç.

●

Pieszy tak˝e mo˝e zostaç ukarany

mandatem

– za

przechodzenie w miejscach niedozwolonych, np.:

jeÊli przechodzi przez jezdni´ poza pasami dla pieszych,

a te znajdujà si´ w odleg∏oÊci poni˝ej 100 m od miejsca,

w którym si´ znajduje.

▼

Zasady ˝ycia

spo∏ecznego

●

Te niepisane zasady zaczynajà

dzia∏aç z chwilà, gdy kilka osób
dzieli wspólnà przestrzeƒ. Ka˝dy
musi przestrzegaç pewnych przyj´-
tych zwyczajów, aby ˝ycie by∏o ∏a-
twiejsze i przyjemniejsze dla
wszystkich. Zarówno w domu, jak
i w szkole istniejà pewne normy
wspó∏˝ycia w grupie, których nale-
˝y przestrzegaç.

Âwiat ulicy
równie˝

ma

swoje zasady

●

Ulica jest miejscem publicznym,

a zatem dost´pnym dla wszystkich.
Przestrzeganie zasad poruszania
si´ po ulicy polega na nieutrudnia-
niu ruchu innym i nienara˝aniu si´
na niebezpieczeƒstwo.

●

Uwa˝anie na innych to tak˝e za-

pewnienie bezpieczeƒstwa sobie
samemu. Nieprzestrzeganie zasad
na ulicy mo˝e mieç bardzo powa˝-
ne skutki – zarówno dla nas, jak
i dla innych uczestników ruchu: na
przyk∏ad, 8-letni rowerzysta jadàcy
chodnikiem mo˝e potràciç lub prze-
wróciç pieszego.

Ucz´ si´ zasad prawid∏owego

post´powania

wiedzieç powinno

Co dziecko

wiedzieç powinno

●

Istniejà pisane i niepisane zasady, dzi´ki którym ˝ycie

w spo∏eczeƒstwie i na ulicy jest ∏atwiejsze.

WPROW

ADZENIE

1

åwiczenie

1

●

Uwa˝nie przeanalizowaç regula-

min wewn´trzny szko∏y. PodkreÊliç
zasady wspó∏˝ycia spo∏ecznego.
Porównaç je z kodeksem drogowym.
Poprosiç uczniów o wymienienie
ró˝nych regulaminów, jakie znajà
(regu∏y gry planszowej, pi∏ki no˝nej,
zalecenia, jakich nale˝y przestrzegaç
w sklepie, na basenie itp.).

●

Zach´ciç dzieci do zastanowienia

si´ nad pytaniem: „Dlaczego istniejà
regulaminy? Co by si´ dzia∏o, gdyby
ich nie by∏o?”

●

Opracowaç wewn´trzny regula-

min klasy.

åwiczenie

3

Praktyka w warunkach rzeczywistych

●

Uczniowie notujà swoje pytania, dotyczàce zastosowania prawa w przypad-

ku naruszenia kodeksu drogowego. Klasa udaje si´ do sàdu, aby wys∏uchaç
rozprawy, której przedmiotem jest jedno z takich naruszeƒ. Uczniowie robià
notatki.

●

Po powrocie do klasy nauczyciel sprawdza, czy wizyta w sàdzie rozstrzy-

gn´∏a wàtpliwoÊci uczniów.

åwiczenie

2

●

Nauczyciel dzieli klas´ na cztery grupy. Ka˝da z nich wybiera jeden z na-

st´pujàcych sposobów transportu: pieszo, rower, pasa˝er samochodu, pasa˝er
komunikacji miejskiej, i opracowuje zasady prawid∏owego zachowania si´
w tych sytuacjach.

●

Ka˝da grupa prezentuje ustnie swojà kart´ prawid∏owego zachowania. Po-

zosta∏e dzieci uzupe∏niajà jà w razie potrzeby.

ostro˝noÊci, z daleka od jezdni, gdy
nie przeszkadza to pieszym. Osoby
je˝d˝àce na rolkach czy hulajnodze
obowiàzujà te same zasady co pie-
szych, ale wi´ksza szybkoÊç, z jakà
si´ poruszajà, wymaga od nich
uwa˝nego zachowania, zwracania
uwagi na pieszych i noszenia odpo-
wiednich zabezpieczeƒ. Nale˝y kon-
trolowaç swojà szybkoÊç, ostrzec
przechodnia, który nie
zauwa˝y∏ jadàcego, aby uniknàç ko-
lizji.

●

w Êrodkach komunikacji

miejskiej
Nie zajmowaç miejsc zarezerwowa-
nych dla osób w podesz∏ym wieku,
kobiet w cià˝y lub/i z dzieckiem do
lat 4, niepe∏nosprawnych, rannych
i inwalidów. Ustàpiç im miejsca na-
wet wtedy, kiedy nie siedzi si´ na
miejscu dla nich zarezerwowanym.
Wsiadaç i wysiadaç czekajàc na
swojà kolej, bez przepychania si´.
Poczekaç a˝ wszyscy pasa˝erowie

wysiàdà i dopiero wtedy wsiadaç.
Poczekaç, a˝ autobus odjedzie i do-
piero wtedy przejÊç przez jezdni´.

Jak nale˝y si´

zachowaç?

●

Nale˝y stosowaç zasady oparte na

poszanowaniu innych i siebie same-
go.

●

WejÊç w po∏o˝enie innych, aby

oceniç, do jakiego stopnia nasze
zachowanie mo˝e im przeszkadzaç.

●

Zawsze zadawaç sobie nast´pujà-

ce pytanie: je˝eli to zrobi´, to czy b´-
dzie to stanowi∏o dla mnie zagro˝e-
nie? A dla innych?

●

Powiedzieç sobie, ˝e bezpieczeƒ-

stwo wszystkich zale˝y tak˝e ode
mnie!

je˝d˝aç drogi. Uwa˝aç na przejÊcia
dla pieszych i na sygnalizacj´ Êwietl-
nà. Zasygnalizowaç innym zamiar
skr´tu poprzez wyciàgni´cie r´ki
w po˝àdanym kierunku. Dzieci
w wieku poni˝ej 10 lat mogà jeêdziç
na rowerze po chodniku, wy∏àcznie
pod opiekà doros∏ych. Starsze muszà
jeêdziç po Êcie˝ce rowerowej, a gdy
jej nie ma – poboczem prawej strony
drogi lub blisko kraw´dzi prawej
strony jezdni. Nale˝y uwa˝aç na po-
tencjalne zagro˝enia (wyjazd z gara-
˝u lub parkingu, etc.). Nocà i przy
z∏ej pogodzie w∏àczyç Êwiat∏o i stoso-
waç ró˝ne elementy odblaskowe,
aby byç dobrze widocznym i nie na-
ra˝aç si´ na potràcenie.

●

na rolkach, na hulajnodze

Na rolkach i hulajnodze nale˝y
raczej jeêdziç z dala od drogi, na
placach zabaw oraz po alejkach
osiedlowych lub parkowych. Jazda
po chodniku jest mo˝liwa, ale pod
warunkiem zachowania bardzo du˝ej

KOMENTARZ DO

çwiczeƒ

åwiczenie 2

W trakcie tego çwiczenia dziecko powinno

samodzielnie rozró˝niç to, co jest zachowaniem oby-
watelskim od tego, co takim zachowaniem nie jest.
Sprowokowaç mi´dzy dzieçmi dyskusj´ na temat ich
w∏asnych doÊwiadczeƒ. Zach´ciç dzieci do zastano-
wienia si´ nad ró˝nicami w ich zachowaniu w obr´bie
w∏asnej klasy.

åwiczenie to daje dziecku mo˝liwoÊç wypo-

wiedzenia si´ i zrozumienia, jakie zachowania innych
osób mogà lub mog∏yby byç utrudnieniem w ruchu
lub nara˝aç innych na niebezpieczeƒstwo. Uczeƒ mo-
˝e równie˝ uÊwiadomiç sobie, ˝e on sam te˝ mo˝e
utrudniaç poruszanie si´ innym (pieszym i pojazdom).

Zwróciç uwag´ dzieci na to, ˝e

nieobywatelskie zachowanie mo˝e prze-
szkadzaç innym i spowodowaç ich nie-
ostro˝noÊç.

åwiczenie 3

åwiczenie 1

WPROW

ADZENIE

znajdujàcych si´ w zeszycie ucznia

1