25

Zasady

bezpieczeƒstwa

– wskazówki dla dzieci

Wsiadanie i wysiadanie
z samochodu

●

Zawsze nale˝y wsiadaç i wysiadaç

z prawej strony samochodu, aby unik-
nàç kolizji z samochodami poruszajàcy-
mi si´ po jezdni. Przed wysiadaniem
nale˝y si´ upewniç, czy na chodniku
w pobli˝u samochodu nie ma pieszych.

●

Przed wysiadaniem nale˝y spraw-

dziç, czy samochód ca∏kowicie si´ za-
trzyma∏.

●

Nigdy nie pozostawaç z ty∏u samo-

chodu podczas manewrowania, ponie-
wa˝ kierowcy trudno zauwa˝yç dziecko
z powodu jego niskiego wzrostu (patrz
karta tematyczna Wzrost).

Siedzenie w samochodzie

●

W Europie zgodnie z Dyrektywà

Rady (91/671/EWG) i polskim Prawem
o ruchu drogowym w pojazdach
wyposa˝onych w pasy, wszystkie dzieci
w wieku do 12 lat, których wzrost nie
przekracza 150 cm, powinny siedzieç
w fotelikach lub na siedziskach

sposób zabezpieczone w razie wypad-
ku. Przy zderzeniu czo∏owym z pr´dko-
Êcià 50 km/h, energia kinetyczna powo-
duje dwudziestokrotny przyrost masy.

●

Aby prawid∏owo zabezpieczyç dzieci

w wieku od 3 do 12 lat, których wzrost
nie przekracza 150 cm, nale˝y u˝ywaç
posiadajàcego atest fotelika lub
siedziska oraz trzypunktowych pasów
bezpieczeƒstwa. W przeciwieƒstwie do
ogólnie panujàcego przekonania, fotelik
nie s∏u˝y wy∏àcznie do podwy˝szenia
dziecka (aby lepiej widzia∏o drog´), lecz
do dostosowania pasa do jego wzrostu
i wagi (patrz karta tematyczna Wzrost).
Jednoczesne u˝ycie fotelika wraz z pa-
sem bezpieczeƒstwa zmniejsza niebez-
pieczeƒstwo urazu o 30%.

●

Pas nale˝y za∏o˝yç, zgodnie z instruk-

cjà znajdujàcà si´ na foteliku lub w za-
∏àczonej informacji, na dwie metalowe
prowadnice wbudowane w fotelik. Pro-
wadnice te uniemo˝liwiajà przesuni´cie
pasa z miednicy na brzuch i utrzymujà
go w okolicy stawów biodrowych. Cz´Êç
pasa przechodzàca ukoÊnie winna znaj-
dowaç si´ na Êrodku barku dziecka.

●

Dzieci od 0 do 2 lat wa˝àce do

13 kg powinny podró˝owaç w foteliku
ustawionym na tylnym siedzeniu, ty∏em
do kierunku jazdy. W pojazdach wypo-
sa˝onych w poduszki powietrzne nigdy
nie nale˝y umieszczaç fotelika na
przednim siedzeniu. W przypadku wy-
pe∏nienia poduszek gazem dziecko zo-
sta∏oby gwa∏townie wypchni´te do góry
z powodu niewielkiej odleg∏oÊci mi´dzy
oparciem siedzenia a deskà rozdzielczà.

dostosowanych do ich wagi i wzrostu
oraz byç zapi´te pasami. Fotelik dla
dziecka, który powinien byç umieszczo-
ny i zamocowany na tylnym siedzeniu,
zapewnia zatrzymanie i ochron´ dziec-
ka w razie kolizji/wypadku.

●

Miejsce Êrodkowe na tylnym siedze-

niu jest najbezpieczniejsze w razie zde-
rzenia bocznego.

●

Dzieciom do 12 roku ˝ycia zabrania

si´ zajmowania miejsc z przodu
pojazdu, z wyjàtkiem sytuacji, gdy
dziecko siedzi w foteliku ochronnym.
Nale˝y przy tym pami´taç, ˝e nie wolno
przewoziç dziecka ty∏em do kierunku
jazdy, je˝eli w samochodzie
zainstalowana jest poduszka powietrzna
dla pasa˝era.

Zapinanie pasów
w samochodzie

●

Zapinanie pasów w samochodzie jest

obowiàzkowe nawet na krótkich tra-
sach, tak˝e w przypadku, gdy pojazd
jest wyposa˝ony w poduszki powietrzne.
W przypadku zderzenia osoba nieprzy-
pi´ta pasami jest gwa∏townie wyrzuca-
na do przodu. JeÊli pasy nie sà zapi´te,
zderzenie mo˝e mieç skutek Êmiertelny,
nawet przy pr´dkoÊci 30 km/h. Ma∏e
dziecko trzymane na r´kach przez doro-
s∏ego siedzàcego z ty∏u nie jest w ˝aden

Czy

wiesz,

˝e

?

●

30% pasa˝erów podró˝ujàcych na tylnym siedzeniu odnosi

obra˝enia na skutek wypadku i sà to dzieci poni˝ej 10 roku ˝ycia.

●

W 96% przypadków u˝ywanie fotelików i pasów bezpieczeƒstwa

zapobiega wyrzuceniu dziecka do przodu.

●

Zderzenie czo∏owe przy pr´dkoÊci 50 km/h odpowiada

wypadni´ciu z trzeciego pi´tra. Niezapi´cie dziecku pasa

bezpieczeƒstwa jest tym samym, co pozwolenie mu na zabaw´

na balkonie bez balustrady.

èród∏o: Laboratorium ds. Wypadków, Biomechaniki i Badaƒ Zachowaƒ Cz∏owieka
(PSA Peugeot, Citroen, Renault).

Wsiadam do

samochodu

Cel zaj´ç

Zapoznanie dzieci z g∏ównymi
zasadami prawid∏owego siedzenia
w samochodzie.
Wyrabianie i utrwalanie nawyku
stosowania tych zasad i bezpiecznego
podró˝owania samochodem.

wiedzieç powinno

Co dziecko

wiedzieç powinno

●

Dziecko jest pasa˝erem w pe∏nym tego s∏owa znaczeniu.

Dlatego powinno przestrzegaç zasad bezpieczeƒstwa

obowiàzujàcych wszystkich pasa˝erów samochodu,

a przede wszystkim zawsze zapinaç pasy bezpieczeƒstwa.

PRZEMIESZCZANIE SI¢

2

åwiczenie

1

●

Powi´kszyç na kserokopiarce ilustracj´ znajdujà-

cà si´ obok. Rozdaç uczniom. Poprosiç uczniów, ˝e-
by wskazali miednic´, a nast´pnie pokazali, w któ-
rym miejscu znajduje si´ trzypunktowy pas bezpie-
czeƒstwa.

●

U dzieci przednie górne kolce biodrowe miednicy

nie sà jeszcze wykszta∏cone. W przypadku zderzenia
czo∏owego ich nierozwini´te talerze koÊci biodro-
wych nie mogà zatem utrzymaç pasa, co jest przy-
czynà cz´stych urazów jamy brzusznej. Fotelik wy-
posa˝ony w prowadnice zmienia po∏o˝enie pasa
przechodzàcego przez brzuch tak, aby przesunà∏ si´
na uda dziecka. Wówczas w przypadku zderzenia
pas nie naciska na brzuch.

●

Wyt∏umaczyç dzieciom przydatnoÊç fotelików.

åwiczenie

2

●

Materia∏y: wieczko od pude∏ka na buty, dwie kostki do gry, taÊma samo-

przylepna, s∏ownik.

●

Po∏o˝yç kostki na Êrodku wieczka. Zaznaczyç o∏ówkiem miejsce, gdzie si´

znajdujà. Powoli przesuwaç wieczko, zaobserwowaç przemieszczanie si´ ko-
stek ku jego ty∏owi. Powtórzyç çwiczenie w przeciwnym kierunku. Zaobser-
wowaç przemieszczanie si´ kostek ku przodowi wieczka.

●

Po∏o˝yç s∏ownik w odleg∏oÊci 40 cm od wieczka i przesuwaç je ze sta∏à

pr´dkoÊcià a˝ do zderzenia ze s∏ownikiem. Zwróciç uwag´, ˝e kostki nadal
si´ przesuwajà. Porównaç z samochodem po zderzeniu czo∏owym z pasa˝era-
mi niezapi´tymi pasami.

●

Powtórzyç çwiczenie po przykleje-

niu kostek do wieczka i porównaç
z sytuacjà, gdy pasa˝erowie majà za-
pi´te pasy.

åwiczenie

3

●

Ustawiç obok siebie trzy krzes∏a, a nast´p-

nie dwa inne przed nimi. Przedstawiajà one
samochód. Pokazaç dzieciom, gdzie jest uli-
ca i chodnik. Poprosiç pi´cioro dzieci (dwoje
z nich b´dzie gra∏o role rodziców), aby poka-
za∏y, jak wsiadajà do samochodu, jak jadà
i wysiadajà.

●

Pozosta∏e dzieci obserwujà i komentujà.

Nauczyciel powinien zwróciç szczególnà
uwag´ na wsiadanie i wysiadanie z samo-
chodu na chodnik, zapinanie pasów bezpie-
czeƒstwa i u˝ywanie fotelików.

Trzypunktowy pas bezpie-
czeƒstwa opiera si´ na
talerzu koÊci biodrowej.
U dzieci nie sà one dosta-
tecznie wytrzyma∏e, pas
winien wi´c p∏asko le˝eç
na udach.

Talerz koÊci
biodrowej

Przednie górne kolce

biodrowe miednicy

KOMENTARZ DO

çwiczeƒ

Cel: Rozpoznanie odruchowych reakcji

dziecka wsiadajàcego do samochodu i sprawdzenie,
czy zapina ono pas. Nauczyciel mo˝e zebraç odpowie-
dzi i omówiç je z uczniami.

Cel: zaobserwowanie zachowania dziecka:

czy wsiada ono od strony chodnika i zajmuje miejsce
z ty∏u samochodu na foteliku dla niego przeznaczo-
nym.

åwiczenie 3

Cel: Upewnienie si´, czy dzieci prawi-

d∏owo zajmujà miejsca w samochodzie, czy
wiedzà, dlaczego nale˝y siadaç na tylnym fote-
liku i jak bezpiecznie wysiadaç z samochodu.

Wskazanie wspólnie z dzieçmi wszy-

stkich cz´Êci cia∏a chronionych przed groênymi
urazami dzi´ki zastosowaniu odpowiedniego
fotelika podczas jazdy samochodem.

åwiczenie 1

åwiczenie 2

åwiczenie 4

znajdujàcych si´ w zeszycie ucznia

PRZEMIESZCZANIE SI¢

2