TYDZIEŃ 7. JESIEŃ W PARKU

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się umiarkowanym

głosem.

2. „W parku" - praca z obrazkiem. Nazywanie zwierząt i drzew występujących w parku. Poznanie

roli, jaką pełnią parki w miastach oraz zasad zachowania się w parku.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. Kolorowy bukiet - słuchanie wiersza B. Lewandowskiej połączone z wykonaniem ćwiczenia

„Listki" w

KI., 20. Posługiwanie się nazwami drzew: kasztanowiec, dąb, brzoza, klon. Określanie

różnic w wyglądzie liści. Globalne czytanie wyrazów:

listek, listki. Doskonalenie spostrzegawczo­

ści wzrokowej i sprawności manualnej. Poznanie obrazu graficznego głoski / - litery

I, L

5. „Wiatr i liście" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

6. „Kolorowe liście" - praca plastyczna. Dokładne wykonywanie poleceń. Rozumienie określenia

je­

sienne kolory. Doskonalenie sprawności manualnej.

7. Tworzenie bukietów z liści w ogrodzie. Rozpoznawanie i nazywanie drzew, np. kasztanowca,

dębu, klonu, brzozy.

III 8. „Pajączki" - zabawa z elementem czworakowania.

9. „W którym wyrazie schował się lis?" - wykonanie ćwiczenia w

KI., 21. Doskonalenie analizy sy­

labowej. Wysłuchiwanie wyrazu te w słowach

listy, listek. Globalne czytanie wyrazów: lis, listy,

listek. Rozwijanie sprawności manualnej.

10. „Listki na wietrze" - ćwiczenia oddechowe. Wdrażanie prawidłowego toru oddechowego, regu­

lowanie siły wydechu, poszerzanie wydolności oddechowej płuc.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

obrazek „W parku"; obrazki drzew: dąb, kasztanowiec, klon, brzoza; liście

tych drzew; K I , kredki oiówkowe; bębenek; suszone liście, białe kartki, kredki bambino (bez pa­
pierowej osłonki); liście; liście zawieszone na nitkach, WJ

Rodzaj zajęć:

• Kolorowy bukiet -

słuchanie wiersza Barbary Lewandowskiej połączone z wyko­

naniem ćwiczenia „Listki" w K I . , 20.

• „Kolorowe liście" - praca plastyczna.

Przebieg dnia:
I

» Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się

umiarkowanym głosem.

• „W

parku" - praca z obrazkiem. Opowiadanie, co dzieje się na obrazku. Nazy- obrazek

wanie zwierząt: wiewiórka, wróbel, jeż; drzew: dąb, kasztanowiec, jarzębina, „W parku"
świerk

oraz ich owoców: żołędzie, kasztany, korale jarzębiny, szyszki. Wyjaśnienie,

że w parku ludzie mogą odpoczywać oraz podziwiać zwierzęta i rośliny. W parku
nie wolno zrywać kwiatów, łamać gałęzi, straszyć i dokarmiać zwierząt.

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).

128

Dzień 1. | W parku

II

• Kolorowy bukiet -

słuchanie wiersza Barbary Lewandowskiej. liście, obrazki

Kolorowy bukiet

d r z e w

Barbara Lewandowska

Do parku przyszły
z przedszkola dzieci.
Chcą zrobić z liści
barwny bukiecik.
Listki czerwone

jak malowane.

Leżą pod klonem
i pod kasztanem.
Pod dębem leżą
brązowe liście.
Liście pod wierzbą

błyszczą srebrzyście.
Serduszka złote
spadają z brzozy.
Jaś ma ochotę
w bukiet je włożyć.
Gdy ten bukiecik
stanie na stole,
Ozdobi dzieciom
całe przedszkole.

Rozmowa kierowana pytaniami N.: Gdzie poszły dzieci?; Co chciały zrobić z li­

ści?; Pod jakimi drzewami leżały czerwone liście?; Jakie liście leżały pod dębem?;

Co robiły liście pod wierzbą?; Z jakiego drzewa spadały liście jak serduszka złote?;
Co zrobią dzieci z bukietem z liści?

Zapoznanie z rolą, jaką spełniają opadłe li­

ście: ozdoba w bukiecie, zabezpieczenie roślin i nasion przed mrozem, schronie­
nie na zimę dla zwierząt, np. dla jeża. Oglądanie liści dębu, kasztanowca, klonu,
brzozy. Opowiadanie o wyglądzie liści: kształt (podłużne, palczaste, w kształcie
serca), kolor, wielkość. Nazywanie drzew z których pochodzą - układanie liści
przy obrazkach drzew, z których pochodzą.

• „Listki" - wykonanie ćwiczenia w KI., 20. KI., 20, kredki

1. Poznanie graficznego obrazu głoski / - litery 1, L. Kolorowanie białych liter otówkowe

I, L.

2. Nazywanie drzewa, z jakiego pochodzi liść. Wprowadzenie do globalnego

czytania wyrazu listek. Nalepianie na listku dębu zaznaczonych fragmentów.
Liczenie nalepek i określanie ich liczby liczebnikiem. Wskazywanie nalepki
w kształcie koła. Kolorowanie liścia.

• „Wiatr i liście" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci-liście poruszają się bębenek

swobodnie po sali w rytm wygrywany przez N., np. na bębenku: wolno, szybciej,
szybko; szybko, wolniej, wolno. Kiedy N. przestaje grać, wiatr cichnie - listki
kucają.

• „Kolorowe liście" - praca plastyczna. Oglądanie liści i nazywanie ich kolorów suszone liście, biate

- wyjaśnienie określenia jesienne kolory. Układnie na kartce różnorodnych liści kartki, kredki bambino

129

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

130

- żyłkami do góry i nakładanie na liście drugiej kartki. Kolorowanie powierzch­
ni kartki bokiem kredki bambino - jesienne kolory.

• Tworzenie bukietów z liści w ogrodzie. Zbieranie listków, np. kasztanowca,

dębu, klonu, brzozy. Nazywanie drzew, z których pochodzą, kolorów. Posługi­

wanie się określeniami mały - większy - największy.

III

• „Pajączki" - zabawa z elementem czworakowania. Dzieci podzielone na dwie

grupy i ustawione naprzeciwko siebie. W pozycji tyłem na czworakach idą przed
siebie, ostrożnie mijają się na środku i zajmują pozycje po przeciwnej stronie.
Po każdym przejściu odpoczywają w leżeniu tyłem, ręce i nogi uniesione w górę
- pająki tkają pajęczyny.

• „W którym wyrazie schował się lis?" - wykonanie ćwiczenia w KI., 22. Nazywa- KI., 22, kredki

nie kolorowych obrazków na górze strony. Dzielenie wyrazów: lis, listy, listek na ołówkowe
sylaby. Określanie, w których wyrazach słychać słowo lis. Uświadomienie dzie­
ciom, że czasami sylaba jest także oddzielnym wyrazem, który coś oznacza.
Wprowadzenie do globalnego czytania wyrazów lis, listy, listek. Określanie,
które słowo jest najkrótsze, a które najdłuższe. Kolorowanie rysunków. Nalepia­
nie w okienkach pod wyrazami takich samych wyrazów.

• „Listki na wietrze" - ćwiczenia oddechowe. Dmuchanie na liście zawieszone na liście zawieszone

nitkach. Regulowanie siły wydechu według poleceń: wieje slaby wietrzyk; wieje na nitkach

silny wiatr.

• „Literka L" - wykonanie zadania z WJ. Wypychanie litery L, kolorowanie według

własnego pomysłu.

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się umiarkowanym

głosem.

2.

W kasztanowym mieście - słuchanie piosenki połączone z wykonaniem kompozycji z kasztanów

„Kasztanowe miasto". Zapoznanie ze stówami i melodią piosenki. Rozwijanie pomysłowości i wy­
obraźni. Wdrażanie do zgodnej współpracy w zespole.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. Cztery kasztany - słuchanie wiersza A. Łady-Grodzickiej połączone z wykonaniem ćwiczenia

„Kasztany" w

KI., 22. Uważne słuchanie utworu. Poznanie liczby cztery i jej znaku graficznego

- cyfry

4. Posługiwanie się nazwami liczebników porządkowych w zakresie 1—4. Doskonalenie

pamięci i spostrzegawczości wzrokowej. Rozwijanie sprawności manualnej.

5.

Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. Ćwiczenie zręczności, coraz sprawniejsze wykonywanie

zadań ruchowych.

6. Jesienne kompozycje" - układanie z materiału przyrodniczego dowolnych wzorów w ogrodzie.

7. „Zbieramy szyszki, kasztany i żołędzie" - zabawa z elementem rzutu w ogrodzie.

III 8. „Liczymy kasztany" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

9. „Korale z kasztanów i żołędzi" - zabawa dydaktyczna połączona z wykonaniem ćwiczenia

„Korale" w

KI., 23. Rozwijanie uwagi. Posługiwanie się nazwami przyrodniczymi: kasztan, żolqdź.

Rozumienie określeń: z

lewej/prawej strony, owalny, na zmianę. Tworzenie rytmicznego układu

elementów.

10. Zabawy dowolne w sali - zachęcanie dzieci do korzystania z gier i układanek.

Dzień 2. | Zabawy kasztanami i żołędziami

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

CD; kasztany, obrazki kasztanów - analogicznie do wiersza, kosz z kaszta­

nami; KI, kredki ołówkowe, W M ; liście; kasztany, szyszki, żołędzie (przynajmniej trzy dla każdego
uczestnika), 3 pojemniki; bębenek

Rodzaj zajęć:

• Cztery kasztany

- słuchanie wiersza Anny Łady-Grodzickiej połączone z wyko­

naniem ćwiczenia „Kasztany" w KI., 22.

» Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3.

Przebieg dnia:
I

» Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się

umiarkowanym głosem.

• W kasztanowym mieście -

słuchanie piosenki. CD

W

kasztanowym mieście

sl. Dorota Gellner
muz. Adam Markiewicz

W kasztanowym mieście

wszystko jest z kasztana:

kasztanowe drzewa

szumią tu od rana,

kasztanowe chmury

płyną ponad miastem,

słońce jest zielone,

śmieszne i kolczaste.

Ref: Kasztanowy konik,

kasztanowy bat,

na koniku kasztanowym

pojedziemy w świat.

Na koniku kasztanowym

pojedziemy w świat.

W kasztanowym mieście,

w kasztanowy ranek,

każdy na śniadanie

je kasztanów dzbanek,

a listonosz stary

zawsze oczywiście

nosi zamiast listów

kasztanowe liście.

Ref: Kasztanowy konik...

Rozmowa kierowana pytaniami N.: O jakim mieście była mowa w piosence?;
Co w kasztanowym mieście było z kasztanów?

• „Kasztanowe miasto" - tworzenie kompozycji z kasztanów. Dzieci wspólnie kasztany

układają kasztanowe miasto - ilustrują treść piosenki.

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).

131

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

II

* Cztery kasztany

- słuchanie wiersza Anny Łady-Grodzickiej. N. recytuje wiersz, obrazki kasztanów

umieszczając na tablicy kolejne obrazki kasztanów. - analogicznie

„ . . do wiersza, kosz

Cztery kasztany

* Ł J s—' J ' i z kasztanami

Anna Łada-Grodzicka

Pierwszy kasztan zielony, dumnie kolce jeży.
Zobaczcie: Mam płaszczyk trawiasty jak należy!
Drugi, dwukolorowy, brązowo-zielony,
zgubił pół skorupki, jest niezadowolony...
Trzeci, brązowy cały, wypina brzuszek:

A ja swoją łupinkę odszukać muszę!

Czwarty, czekoladowy, z jasnymi plamkami,

woła: A po co wam te łupinki kochani?

Rozmowa kierowana pytaniami N.: O czym była mowa w wierszu?; Ile jest kasz­
tanów?; Jak wygląda pierwszy kasztan I drugi I trzeci I czwarty?; Na którym miejscu

jest kasztan z jasnymi plamkami?; Na którym miejscu jest kasztan cały brązowy

(bez łupinki) ?; Na którym miejscu jest zielony kolczasty kasztan ?; Na którym miej­

scu jest kasztan z połową łupinki?; Ile jest wszystkich kasztanów?

N. na oczach dzieci zamienia miejscami kasztany, np. przestawia pierwszego z trze­
cim i pyta: A ile jest teraz kasztanów? Czynność zamiany kasztanów miejscami po­

wtarza jeszcze dwa razy, wymieniając np. drugi z czwartym lub pierwszy z drugim
bądź jeszcze inaczej, a po każdej takiej zamianie pytamy: A ile jest teraz kasztanów?

Następnie N. rozsuwa cztery kasztany tak, aby szereg przez nie tworzony byl dłuższy
niż na początku i pyta: A ile jest teraz kasztanów? Potem ścieśnia kasztany, by szereg
był krótszy niż na początku i znowu pyta: .4 ile jest teraz kasztanów? [Zapewne nie­
którym dzieciom będzie się wydawać, że zmiana ułożenia powoduje zmianę liczby
kasztanów, to sygnał, że należy zadbać o to, by dzieci gromadziły doświadczenia
będące podstawą uświadomienia sobie, że inne ułożenie lub odwrócenie kierunku
liczenia nie zmienia sumy elementów (uznawanie stałości ilości nieciągłych).]
Można postawić kosz z kasztanami i każde dziecko bierze z kosza tyle kasztanów,
ile jest na obrazkach (ile było w wierszu). Wszyscy ustawiają swoje kasztany w sze­

reg i liczą je. Potem pierwszy w szeregu przenoszą na koniec rzędu i sprawdzają, ile

jest teraz. Następnie zamieniają miejscami drugi z trzecim i liczą, ile jest teraz itp.

Dzieci mogą też ustawić kasztany „parami" i sprawdzić, ile jest w takim ułożeniu.
Ważne, by same doświadczały stałości liczby kasztanów przy zmianie ich ułożenia.

* „Kasztany"-wykonanie ćwiczenia w KI., 22. KI., 22, kredki

1. Kolorowanie cyfry 4, oznaczającej liczbę cztery. Liczenie, ile jest klocków ołówkowe, WM

w okienku.

2. Kolorowanie czterech wybranych figur.
3. Kończenie rysowania kasztanów. Nalepianie w okienkach obok kasztanów

kolejnych cyfr.

Zadanie dodatkowe: Wypychanie cyfry 4 z WM, kolorowanie jej według własne­
go pomysłu. Cyfrę przestrzenną można wykorzystać poczas różnych zabaw dy­
daktycznych.

* Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3 (s. 89).
* „Jesienne kompozycje" - układanie z materiału przyrodniczego dowolnych kasztany,

wzorów w ogrodzie. Zapoznanie z możliwościami wykorzystania: liści, kaszta- żołędzie, liście,
nów, żołędzi... Nazywanie własnych wytworów, szanowanie prac kolegów. szyszki

132

Dzień 3. | Jesienne liście

133

8

„Zbieramy szyszki, kasztany i żołędzie" - zabawa z elementem rzutu w ogro- kasztany, szyszki,

dzie. N. rysuje kredą trzy duże kola, w środku każdego ustawia pojemnik. Na żołędzie
linii jednego koła układa kasztany, na linii drugiego żołędzie, a trzeciego szysz- (przynajmniej
ki. Dzieci podzielone na trzy zespoły. Każda grupa podchodzi do jednego koła

3

dla każdego

i na sygnał N. podnosi ułożone przybory i celuje do pojemnika. Podczas rzucania uczestnika),
nie wolno przekraczać narysowanej linii. Po wykonaniu wszystkich rzutów, dzie-

3

pojemniki

ci

przeliczają i wspólnie ustalają, która grupa nazbierała najwięcej darów jesieni.

III
• „Liczymy kasztany" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci biegają w tern- bębenek

pie podanym na instrumencie perkusyjnym. Zatrzymują się i słuchają, ile razy
N. uderzy mocno w instrument, tyle kasztanów spadło z drzewa. Dzieci liczą
i szybko tworzą małe kółeczka po tyle osób, ile było uderzeń. Chodzą przez
chwilę w tym ustawieniu, potem znów biegają.

• „Korale z kasztanów i żołędzi" - zabawa dydaktyczna. N. układa elementy kasztany, żołędzie

w szeregu i mówi: Układam korale: kasztan - żołądź - kasztan - żolądź - kasz­
tan...

zawiesza głos, a dzieci dopowiadają, co trzeba położyć. Odczytywanie

wspólnie z dziećmi rytmicznego układu korali ułożonych przez N.

• „Korale" - wykonanie ćwiczenia w KI., 23. Nalepianie na górze kartki: z lewej strony KI., 23

kasztana - liścia kasztanowca, z prawej strony żołędzia - liścia dębu. Kończenie ko­
rali, nalepianie na przemian: kasztan - na kółku, żołądź - na owalu, kasztan, żolądź...

• Zabawy dowolne w sali - zachęcanie dzieci do korzystania z gier i układanek.

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się umiarkowanym

głosem.

2. „Liście i listki" - zabawa dydaktyczna. Rozwijanie pamięci i spostrzegawczości wzrokowej.

Wdrażanie do przestrzegania reguł zabawy.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. Jesienne liście" - zajęcia plastyczne. Rozwijanie procesu percepcji poprzez rozpoznawanie liści róż­

nych rodzajów drzew (kształt, wielkość, faktura, barwa), omówienie różnic. Analiza dzieła sztuki ze
szczególnym uwzględnieniem gamy kolorystycznej, charakterystycznej dla jesieni. Rozwijanie spraw­
ności percepcyjnej w zakresie opisywania sytuacji przedstawionych na obrazie, sięganie do własnych

doświadczeń i wiedzy. Rozwijanie twórczej wyobraźni dzieci w trakcie analizy dzieła sztuki.

5. Jaki to listek?" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

6. Jesienne liście" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst P. Siewiera-

-Kozłowskiej. Wdrażanie do zachowywania prawidłowego toru oddechowego. Pionizacja języka.
Prawidłowa artykulacja dźwięku sz.

7. „Zagarnianie liści" - zabawa z elementem podskoku w ogrodzie.

III 8. „Wiatr i liście" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

9. Jesienne liście - słuchanie wiersza M. Przewoźniaka połączone z wykonaniem ćwiczenia graficz­

nego „Listki" w

ZG 12. Uważne słuchanie utworu. Rozpoznawanie liści: dębu, kasztanowca, klo­

nu i brzozy. Posługiwanie się nazwami drzew:

dąb, kasztanowiec, klon, brzoza. Rozwijanie spo­

strzegawczości wzrokowej. Doskonalenie umiejętności rysowania linii nieregularnych i ukośnych.
Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

10.

Jawor - zabawa ze śpiewem. Przestrzeganie reguł zabawy. Czerpanie radości ze wspólnej zabawy

z kolegami. „Listki" - wykonanie zadnia z

WM. Klasyfikowanie według koloru i kształtu.

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

134

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: liście: dębowy, klonowy, brzozowy, kasztanowca, opaska do zasłaniania
oczu; WSz - Aleksander Gerymski Człowiek w alei, flizelina z klejem, liście, farby akwarelowe,
miękkie pędzle, kartki białe A3 do podkładania; kartka formatu A4 w kolorze szarym (najlepiej
tekturka z tylu bloku), liście (powinny być zebrane dzień wcześniej, na noc włożone pomiędzy ga­

zety i przyciśnięte, nie mogą być suche), klej wikol, taśma dwustronna, żelazko; 3 listki: podłużny,
zaokrąglony, palczasty, instrument perkusyjny, np. bębenek; długa skakanka; obrazki drzew: dąb,
kasztanowiec, klon, brzoza; liście tych drzew; ZG, ołówki, kredki ołówkowe; CD

Rodzaj zajęć:

• „Jesienne liście" - zajęcia plastyczne.
• „Jesienne liście" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu

o tekst Patrycji Siewiera-Koztowskiej.

Przebieg dnia:
I

• Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się

umiarkowanym głosem.

• „Liście i listki" - zabawa dydaktyczna. N. układa w szeregu liście i nazywa je: liście czterech

dębowy, klonowy, brzozowy, kasztanowca.

Dzieci powtarzają nazwy liści i starają drzew, opaska do

się zapamiętać ich ułożenie. Wybrane dziecko zasłania oczy opaską, a N. zamie- zasłaniania oczu
nia miejscami dwa liście. Po odsłonięciu oczu, dziecko wskazuje, które liście
zostały przełożone i podaje ich nazwy.

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).
II
• „Jesienne liście" - zajęcia plastyczne. WSz, flizelina

Opowiadanie o obrazie - dla dziecka i rodziców z klejem, kartka
Obraz Aleksandra Gierymskiego przedstawia jesienny krajobraz. Liście formatu A4

ścielą parkową aleję, zmieniają swoje barwy: żółkną, czerwienieją, ciemnieją

w

kolorze szarym,

w brązy. Szeleszczą pod nogami. Ich różnorodne kształty i barwy gdzienie- '

i ś c i e

'

gdzie rozjaśniają promienie słońca i prześwity w koronach drzew. akwarelowe,

miękkie pędzle,

W jesiennym parku kartki białe A3 do

Czesław Janczarski podkładania; wikol,
W jesiennym parku ileż kolorów, taśma dwustronna
Wśród lip, kasztanów, klonów, jaworów

W jesiennym parku ileż jest echa
Wśród rdzawych liści suną po ziemi
W jesiennym parku pod lipą, klonem
Wszystko jest w kolo jakby zmyślone
Wśród tych kolorów szelestnym echem
Słuchamy bajki pięknej jesieni.
Listki tańczą

sł. Krystyna Różecka
muz. Tadeusz Kierski

1. Złocisty listeczek na ziemię spadł.

Z wysokiej topoli zerwał go wiatr.
I znowu spadł listek i jeszcze dwa,
bo wiatr jesienny do tańca gra.

Dzień 3. | Jesienne liście

135

Ref.: La, la, la, la, la, la, la, la, la

bo wiatr jesienny do tańca gra.

2. Zachodzi słoneczko za ciemny las.

Już dosyć, listeczki, odpocząć czas.
Zachodzi słoneczko, wiatr przestał grać,

już dosyć listki, idziemy spać.

Ref.: La, la, la, la, la, la, la, la, la

już dosyć listki, idziemy spać.

Część I - zasilanie percepcyjne

Jak na początku każdych zajęć istotne jest wprowadzenie dzieci w problematy­

kę. W tym przypadku podstawowe zagadnienia będą związane z kolorystyką

charakterystyczną dla jesieni, a także kształtami (liści). Pojawi się element fak­

tury i wielkości. W tym celu nauczyciel powinien wykorzystać proponowane

środki dydaktyczne oraz wybrane przez siebie zabawy aktywizujące. W trakcie

omawiania kształtów i wielkości liści może pojawić się element klasyfikowania

poprzez zestawienia mały - duży.
Część II - aktywność twórcza

1. Przed przystąpieniem do pracy plastycznej gromadzimy liście o różnorod­

nych kształtach i kolorach, prostujemy je między papierami, ale nie wysusza­

my. Najlepsza będzie praca (w parach lub małych grupach) na formacie kart­

ki zbliżonym do A3, dostosowanym do wielkości szyby w sali, gdzie ukończo­

ne kompozycje mogą być później wyeksponowane. Dla każdego zespołu

przygotowujemy kawałki flizeliny o takich samych rozmiarach i kartkę białą

A3. Na jednym kawałku materiału na stronie z klejem dzieci układają swo­

bodną kompozycję z liści (nie powinny zachodzić jeden na drugi), następnie

przykładają na przygotowaną pracę drugi kawałek materiału klejem do dołu.

Zadaniem N. jest ostrożne zebranie prac i przeprasowanie ich żelazkiem

przez papier tak, aby obyda kawałki flizeliny skleiły się i utrzymały ułożone

liście. Kolejny etap to malowanie kompozycji kolorowymi tuszami lub akwa­

relami z bardzo dużą ilością wody, aby kolory zapływały na siebie, tworząc

jesienny dywan. Przed malowaniem podkładamy kartki papieru A3, żeby za­

bezpieczyć stoliki. Po wyschnięciu prace znakomicie się prezentują na

oknach, przepuszczając światło i tworząc swego rodzaju witraże. Można przy­

klejać je papierową taśmą w dowolnym kolorze. Technika ta pozwala również

na uzupełnienie kompozycji tłustymi pastelami nawet po malowaniu akwa­

relą. Podłożona kartka zabezpieczająca może okazać się ciekawym elemen­

tem do kolejnej pracy.

2. Przed przystąpieniem do pracy plastycznej gromadzimy liście o różnorodnych

kształtach i kolorach, prostujemy je między papierami, ale nie wysuszamy.

Następnie przyklejamy (wikol lub taśma dwustronna) liście na szare kartki,

tworząc kompozycję. Mogą to być zwierzaki-liściaki lub zwierzaki-cudaki.

Przy układaniu liści rozwijamy dziecięcą wyobraźnię. Po skończeniu pracy

prosimy, aby dzieci nadały imiona swoim zwierzakom.

Część III - omówienie i prezentacja
W tej części staramy się porozmawiać z dziećmi na temat zajęć. Bardzo istotne

są pytania dotyczące jesiennej kolorystyki i nastroju związanego z tą porą roku,

kształtów, wielkości, faktury liści - dzieci powinny je wyróżniać i opisywać.

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

136

Ważne są również wypowiedzi na temat realizowanego zadania plastycznego,
czy kolory pojawiające się w pracach, to kolory jesieni itd. Wykonane prace będą
stanowiły doskonałą jesienną dekorację sali.

• „Jaki to listek?" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci biegają w tempie trzy listki: podłużny,

podanym na instrumencie perkusyjnym. Na mocne uderzenie zatrzymują się zaokrąglony,
i patrzą, jaki listek pokaże N. Za każdym razem próbują przybrać pozycję zbli- palczasty,
żoną do kształtu liścia: podłużny - pozycja wyprostowana: stanie, leżenie przo- instrument
dem łub tyłem. Zaokrąglony - siad skrzyżny, klęczny, przysiad podparty, palcza- perkusyjny,
sty - siad prosty rozkroczny itp.

n

P- bębenek

• „Jesienne liście" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu

o tekst Patrycji Siewiera-Kozłowskiej.

Jesienne liście
Patrycja Siewiera-Kozłowska

Czy

wiecie, co potrafią jesienne liście? Niektóre z nich jeszcze całkiem mocno

trzymają się gałęzi (języki mocno przyklejone do podniebienia, wargi otwarte),
a gdy powieje silny wiatr (głęboki wdech przez nos, silny wydech przez usta) listki
na gałęziach rozmawiają szu - szu - szu (dziecipowtarzają onomatopeję, N. zwra­

ca uwagę na układ narządów artykulacyjnych: wargi wyciągnięte do przodu jak ry­

jek, język uniesiony do walka dziąsłowego za górnymi zębami).

Są też listki, które

oderwały się już od gałęzi i na silnym wietrze (głęboki wdech przez nos, silny wy­

dech przez usta)

wirują (język wolno krąży po linii warg, zataczamy koło raz w jed­

ną, raz w drugą stronę).

Inne listki już spadły - leżą pod nogami przechodniów

na chodnikach i czekają na dzieci, które przechodząc będą szurały butami szuch

- szuch - szuch (dzieci powtarzają, N. zwraca uwagę na prawidłową realizację
dźwięku sz-j.w.).
A czy wiecie, co można zrobić z jesiennych liści? Można je pozbierać, żeby uło­
żyć kolorowy bukiet (czubek języka dotyka kolejno punktów na górnej wardze -

zbieramy po jednym listku).

Można też je zasuszyć i wkleić do zielnika (płaski

język nieruchomo leży między wargami),

można nimi szeleścić szu - szu - szu

(powtarzamy j.w.)

lub odrysować na kartce (czubek języka rysuje na podniebieniu

kształt łiścia).

• „Zagarnianie liści" - zabawa z elementem podskoku w ogrodzie. N. wybiera długa skakanka

dwoje dzieci, które będą zagarniały liście. Dzieci-liście ustawione w gromadkę
na środku, wybrana dwójka trzyma rozciągniętą skakankę i przesuwa ją po pod­
łodze w kierunku grupy kolegów. Dzieci-liście przeskakują nad przesuwającą się

pod ich nogami skakanką. Za pierwszym razem przesuwanie skakanki powinno
odbywać się powoli, następnym można to zrobić szybciej. Po 2, 3 powtórzeniach
N. zmienia zagarniających.

III
• „Wiatr i liście" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci-liście poruszają się bębenek

swobodnie po sali w rytm wygrywany przez N. na bębenku: wolno, szybciej, szyb­
ko; wolniej, wolno. Kiedy wiatr cichnie - N. przestaje grać - listki kucają.

Dzień 3. | Jesienne liście

137

• Jesienne liście -

słuchanie wiersza Marcina Przewoźniaka. obrazki drzew: dąb,

T

. . kasztanowiec, klon,

Jesienne liście , , ,

. „ , . , brzoza; liście tych

Marcin Przewozniak . '

drzew

Co to? Złote i zielone,
i brązowe, i czerwone...
Piękne liście! Już zbieramy!

I po kształtach odróżniamy:

Te wycięte jak serduszka
w podarunku dała brzózka.
Liść dębowy - ma falbanki

falujące jak firanki.
Z liści klonu - bukiet marzeń.
Mogą także być wachlarzem.
A tym w kształcie łapy stracha,
kasztanowiec do nas macha.
Pokazuje paluchami,
Gdzie posypał kasztanami!

Rozmowa kierowana pytaniami N.: Skąd wiemy, że w wierszu jest mowa o jesien­

nych liściach?; Jakie kolory mają jesienne liście?; Z jakich drzew pochodzą liście,
o których była mowa w wierszu?; Jaki kształt mają liście dębu I kasztanowca I
klonu I brzozy?

• „Listki" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 12. Określanie, z jakich drzew ZG12, liście: dębu,

pochodzą liście przedstawione na rysunkach: dąb, kasztanowiec, klon, brzoza, kasztanowca, klonu,

Łączenie linią par takich samych liści - rysowanie na drugim liściu każdej pary brzozy, ołówki,

żyłek. Dowolne kolorowanie liści jesiennymi kolorami. kredki ołówkowe

• Jawor -

zabawa ze śpiewem.

Jawor, jawor
sł. i muz. popularne
Jawor, jawor

jaworowi ludzie,

co wy tu robicie?

Budujemy mosty

dla pana starosty.
Tysiąc koni przepuszczamy,
a jednego zatrzymamy. (2x)

Dwoje dzieci tworzy most - stają przodem do siebie w odległości kroku, podają
sobie ręce i podnoszą je do góry. Pozostałe dzieci robią zaprzęgi - stają jedno za
drugim i podają sobie ręce. Zaprzęgi poruszają się po obwodzie koła, kolejno prze­

jeżdżając pod mostem. Przy słowach ,a jednego zatrzymamy" para będąca mostem

opuszcza ręce i łapie jeden z zaprzęgów. Złapane dzieci tworzą nowy most.

• „Listki" - wykonanie zadania z WM. Klasyfikowanie liści według kształtu i ko- WM

loru. Wypychanie liści i plamek; układanie na tabeli do klasyfikacji.

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

138

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się umiarkowanym głosem.

2. „Drzewa" - rysowanie pod dyktando w oparciu o wiersz E. M. Minczakiewicz. Wdrażanie do

uważnego słuchania i obserwowania. Rozwijanie koordynacji słuchowo-ruchowej.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. Wiewiórka i dąb - słuchanie utworu T. Jabłońskiego połączone z wykonaniem ćwiczenia „Od żołę­

dzia do dębu" z

WŚ. Uważne słuchanie utworu. Poznanie etapów rozwoju drzewa. Dostrzeganie na­

stępstwa pór roku. Rozwijanie logicznego myślenia. Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

5. Jaszczurki wśród liści" - zabawa z elementem czworakowania (pełzanie).

6. „W kasztanowym mieście" - tworzenie akompaniamentu do piosenki połączone z zabawą umuzy-

kalniającą „Kto ma w ręku kasztan?". Uwrażliwienie na frazę muzyczną. Doskonalenie poczucia rytmu.
Rozwijanie pamięci muzycznej. Zachęta do samodzielnego śpiewu. Ćwiczenie poprawnej intonacji.

7. „Drzewa w parku" - zabawa ruchowa w ogrodzie.

III 8. „Zeskocz na stertę liści" - zabawa z elementem skoku.

9. „Drzewa iglaste" - praca z obrazkiem połączona z wykonaniem ćwiczenia „Szyszkowe ludziki"

w

KI., 24. Poznanie nazwy i wyglądu sosny, świerku i jodły. Rozwijanie spostrzegawczości wzroko­

wej i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Utrwalanie pojęcia

para.

10. „Zgadnij, kto to mówił?" - zabawa dydaktyczna. Doskonalenie spostrzegawczości słuchowej.

Przestrzeganie reguł zabawy.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

kartony, gruby flamaster, kredki; WŚ - historyjka obrazkowa „Od żołędzia do

dębu"; nożyczki, klej, kasztany, żółty liść, ławka gimnastyczna, materac; obrazki drzew: świerk, jodła, sosna
- wyraźnie zaznaczone różnice w wyglądzie igieł: - świerk: krótkie, czworokątne; jodła - krótkie, szerokie,
płaskie; sosna - długie, wąskie; szyszki na gałązkach; KI; kredki ołówkowe; opaska do zasłaniania oczu

Rodzaj zajęć:
• Wiewiórka i dąb -

słuchanie utworu Tomasza Jabłońskiego połączone z wykona­

niem ćwiczenia „Od żołędzia do dębu" z WŚ.

» „W

kasztanowym mieście" - tworzenie akompaniamentu do piosenki połączone

z zabawą umuzykalniającą „Kto ma w ręku kasztan?".

Przebieg dnia:
I
• Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się

umiarkowanym głosem.

• „Drzewa" - rysowanie pod dyktando w oparciu o wiersz Elżbiety Marii Mincza- kartony, gruby

kiewicz. N. recytuje wiersz, rysując jego treść. flamaster, kredki

Drzewa

Elżbieta Mana Minczakiewicz

Dwie kreseczki prosto,
Jedna biegnie krzywo.
Gdy razem połączysz,
To wyrośnie drzewo.
Pieniek obok pieńka,
Chmurka, wiele chmur.
Połącz je z pieńkami,

A wyrośnie bór.

Dzień 4. | Drzewa liściaste i iglaste

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).
II
• Wiewiórka i dąb -

słuchanie utworu Tomasza Jabłońskiego. WS - historyjka

Wiewiórka i dąb obrazkowa

Tomasz Jabłoński

Jesienią wiewiórka znalazła małego żołędzia i zakopała go pod drzew­

kiem. Pomyślała sobie: „Zakopię go tutaj i będę miała na później, jak zgłod­

nieję." Zatarła rączki z radością bo pomyślała sobie, że jest bardzo sprytna.

Gdy przyszła zima, wiewiórka zgłodniała, więc pobiegła w miejsce gdzie za­

kopała żołędzia. Szuka, szuka, biega w prawo, biega w lewo, wreszcie zatrzy­

muje się i drapie pazurkami po rudym łebku: „Gdzie ja go zostawiłam?",

myśli na głos, „Gdzie ja zakopałam tego żołędzia?". Wiewióreczka pomyśla­

ła jeszcze chwilkę, po czym dała sobie spokój. Nie pamiętam." - wzruszyła

ramionami i pobiegła do domku.

Tymczasem, na las spadla gruba pierzyna śniegu. Przykryła drzewa, krze­

wy i liście. Wszystkie zwierzątka szukały jedzonka, ale było trudno, bo wszę­

dzie leżał śnieg. Wiewiórka też szukała. Myślała czasem o swoim żołędziu,

ale nie mogła sobie przypomnieć gdzie go zakopała i była bardzo smutna.

A żołądź, pod grubą śniegową kołderką, spał sobie w najlepsze i nic sobie

z tego wszystkiego nie robił.

Gdy zima się skończyła, przyszła wiosna, bo tak to już zwykle jest. Zamiast

śniegu pojawiło się ciepłe słoneczko. Zaczęło świecić i przygrzewać. Wszystkim

nagle zrobiło się bardzo cieplutko. Żołądź, zakopany w ziemi przez wiewiórkę,

też poczuł, że jest mu ciepło. Otworzył jedno oczko, a potem drugie. Pomyślał

sobie: ,A która to godzina? Chyba spałem już troszkę za długo." Ziewnął sobie

139

N. ponownie recytuje wiersz, dzieci samodzielnie rysują drzewa, a potem kolo­
rują obrazek.

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

140

od ucha do ucha i zaczął się przeciągać. Tymczasem na dworze zaczął padać
deszczyk, a jak pada deszczyk, to wszystko ładnie rośnie. Tylko, że pan żołądź
był bardzo leniwy. Otworzył jedno oko, popatrzył i pomyślał: „E, tam. Jak taka
pogoda, to ja nigdzie nie idę." - i poszedł spać dalej. Deszczyk czasem padał,
czasem świeciło słonko i zaczęło się robić coraz cieplej i cieplej. Wreszcie żo­
łądź znowu się obudził. „Oj, teraz to chyba już nieźle zaspałem" - pomyślał
sobie i znowu zaczął się przeciągać. Przeciągał się i przeciągał i nagle pomyślał,

że mu jest bardzo ciasno tam, gdzie leży. Wyciągnął jedną rączkę i przebił się
przez grubą warstwę ziemi, pod którą zakopała go wiewiórka. Potem przecią­
gnął się jeszcze raz i wystawił drugą rękę. Potem podniósł się i rozejrzał po
okolicy. Wszędzie świeciło słoneczko i cały park budził się z zimowego snu.
Wszystkie drzewka i roślinki też się przeciągały, więc pan żołądź sobie pomy­
ślał: „Muszę się przeciągać szybciej, bo inaczej mnie inne drzewka prześcigną!"
i tak się zaczął przeciągać i przeciągać, wypuszczać nowe gałązki, a na nich
nowe listki, że wyrosło z niego wcale niezłe drzewko.

Gdy przyszło lato, gorące i słoneczne, wiewiórka znowu pomyślała o swo­

im żołędziu. Pobiegła na miejsce gdzie go zakopała przed zimą i jakże wielkie
było jej zdziwienie, gdy na miejscu zobaczyła wielki dąb, z gałęziami i liśćmi
sięgający nieba.

„Ojej!" - pomyślała wiewiórka - „Ale wielkie drzewo! Ciekawe gdzie ten

mój zakopany żołądź. Musi gdzieś tu być!" - i zaczęła biegać w kółko i szukać
zawzięcie, ale nie wiem czy znalazła, bo zrobiło się już późno i musiałem iść
do domu.

Rozmowa kierowana pytaniami N.: Co wiewiórka zrobiła z żołędziem jesienią?;
W jakiej porze roku żołądź spał?; Co na wiosnę obudziło żołędzia?; Co stało się

z żołędziem wiosną ?; Dlaczego w lecie wiewiórka zdziwiła się, kiedy odnalazła miej­
sce, gdzie zakopała żołędzia?

• „Od żołędzia do dębu" - wykonanie zadania z WŚ. Opowiadanie treści obraz- nożyczki, klej, WS

ków. Wycinanie obrazków, układanie w ramkach we właściwej kolejności - od
lewej do prawej strony kartki, naklejanie. Opowiadanie historyjki obrazkowej

według kolejności zdarzeń.

• „Jaszczurki wśród liści" - zabawa z elementem czworakowania (pełzanie). Dzie-

ci-jaszczurki pełzają (poruszają się, leżąc na brzuchu i odpychając rękami i no­
gami) swobodnie po całej sali. Na hasło: Jaszczurki wygrzewają się na słońcu!
zastygają w bezruchu. Na zmianę dzieci biegają w tempie podanym na instru­
mencie - liście wirują na wietrze.

» „W kasztanowym mieście" - tworzenie akompaniamentu do piosenki. Każde kasztany

z dzieci otrzymuje dwa kasztany. Grupa śpiewa piosenkę i akompaniuje stukając
kasztanem o kasztan w rytmie ćwierćnut (czyli w tempie kolejnych sylab Wkasz-
-ta-no-wym mieś-cie).

W ten sposób naśladuje stukot kopyt kasztanowego koni­

ka. Konik porusza nogami cały czas, a więc nawet, gdy w piosence pojawiają się
zatrzymania w rytmie lub pauzy, dzieci kontynuują akompaniament - realizują
tzw. puls. Należy zwrócić uwagę na dłuższą przerwę w tekście pod koniec refre­
nu - nie ma wtedy śpiewu, lecz jedynie odgłos końskich kopyt wykonywany na
kasztanach.
WARIANTY ZABAWY:

- dzieci grają na kasztanach tylko podczas długiej przerwy w tekście pod ko­

niec refrenu (przed powtórzeniem ostatniego wersu Na koniku kasztanowym
pojedziemy w świat)

Dzień 4. | Drzewa liściaste i iglaste

141

- każde z dzieci ma w ręku tylko jeden kasztan. Stuka nim o podłogę, krzesła,

parapet lub kasztan kolegi / koleżanki zgodnie z poleceniem N.

• „Kto ma w ręku kasztan?" - zabawa umuzykalniająca. Dzieci siedzą w kręgu trzy kasztany

zwrócone twarzą do środka kola. Półotwarte dłonie trzymają za plecami, gotowe i żółty liść
na otrzymanie od N. jesiennego „podarunku". Zamykają oczy i recytują:

Kto ma w ręku kasztan?

Kto ma w ręku dwa?

Kto ma w reku żółty liść?

Może...

Ja mam w ręku kasztan,

Ja mam w ręku dwa.

Ja mam w ręku żółty liść.

Gra już trwa, gra już trwa...

Podczas recytacji wierszyka N. chodzi na zewnątrz okręgu i wybranej trójce dzie­

ci wkłada w ręce: kasztan, dwa kasztany i żółty liść. Po słowach: „gra już trwa"

dzieci otwierają oczy. N. Dołącza do kręgu i śpiewa na dwóch dźwiękach pytania

o jesienne skarby. Dzieci, które mają je w rękach, odpowiadają, śpiewając te

same, co nauczyciel, dźwięki. Zabawa przebiega wg schematu:

N: „Kto ma w ręku kasztan?"

Dziecko 1: „Ja mam w reku kasztan"

N: „Kto ma w reku dwa kasztany?"

Dziecko 2: „Ja mam w reku dwa kasztany"

N: „Kto ma w reku żółty liść?"

Dziecko 3: „Ja mam w ręku żółty liść"

• „Drzewa w parku" - zabawa ruchowa w ogrodzie. N. dzieli dzieci na dwie grupy.

Jedna grupa to drzewa, druga to dzieci na spacerze. Dzieci-drzewa stoją w roz­

sypce, wznoszą w górę ręce i kołyszą nimi jak gałęzie na wietrze. Druga grupa

idzie na spacer: chód, bieg, podskoki między drzewami. Na hasło: Szukaj drze­
wa!

dzieci podbiegają do drzew i stają, opierając się o nie plecami. Jeżeli ktoś

został bez pary, dostaje zadanie do wykonania, np. cztery przysiady, pięć pod­

skoków itd. Po dwóch powtórzeniach zmian ról.

III

• „Zeskocz na stertę liści" - zabawa z elementem skoku. N. opowiada dzieciom

o tym, że jesienią spada z drzew dużo liści i zgrabia się je w duże sterty. My też

zrobimy miękką stertę, na którą będzie można bezpiecznie skoczyć. Dzieci usta­

wione w rzędzie przed ławką, wspinają się na nią i zeskakują na materac. Lądu­

ją na lekko ugiętych kolanach.

• „Drzewa iglaste" - praca z obrazkiem. Nazywanie drzew i omawianie różnic obrazki drzew, szyszki

w wyglądzie igieł: świerk - krótkie, czworokątne; jodła - krótkie, szerokie, na gałązkach

płaskie; sosna - długie, wąskie. Zwrócenie uwagi na kształt szyszek i to, w jaki
sposób są one umocowane do gałęzi - świerkowe są podłużne i zwisają z gałę­

zi, sosnowe są jajowate i zwisają z gałęzi, jodłowe są podłużne i „stoją" na ga­

łązkach.

• „Szyszkowe ludziki" - wykonanie ćwiczenia w KI., 24. Łączenie w pary szyszko- KI., 24, kredki

wych ludzików. Kolorowanie drugiego ludzika według wzoru. ołówkowe

• „Zgadnij, kto to mówił?" - zabawa dydaktyczna. Wypowiadanie przez kolejne opaska na oczy

dzieci krótkich, samodzielnie tworzonych sekwencji, np. Hop, hop!, Hej, hej!...
itp. Jedno z dzieci zasłania oczy opaską i odgaduje, kto mówił.

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

142

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się umiarkowanym

gtosem.

2. „Kasztany i żołędzie" - zabawa dydaktyczna. Układanie elementów w szeregu, dobieranie w pary.

Szacowanie, których elementów jest

mnie] / więcej. Doskonalenie liczenia w dostępnym zakresie.

3.

Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. „Skarby jesieni" - rozwiązywanie zagadek E. Stadtmuller połączone z wykonaniem ćwiczenia gra­

ficznego Jarzębinowe korale" w

ZG 13. Rozwijanie logicznego myślenia. Rysowanie linii nieregu­

larnych po śladzie i samodzielnie. Kolorowanie małych form.

5.

Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. Ćwiczenie zręczności coraz sprawniejsze wykonywanie

zadań ruchowych.

6. Jesienne drzewa" - obserwacje przyrodnicze w ogrodzie.

7. „Nasze skarby" - zabawa integracyjna w ogrodzie.

III 8. Jarzębinowe korale" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

9. Jesienią w parku" - słuchanie wiersza B. Formy połączone z wykonaniem ćwiczenia „Postacie

z kasztanów i żołędzi" w

KI., 25. Uważne słuchanie utworu. Doskonalenie spostrzegawczości

wzrokowej. Kolorowanie elementów w określonym rytmie barw.

10. Jesienne obrazki" - oglądanie obrazków o tematyce jesiennej. Pozbywanie się lęku przed wyra­

żaniem własnego zdania. Wzbogacanie słownika o wyrazy związane z tematem.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

zestaw kasztanów i żołędzi (liczba w zależności od możliwości dzieci) - dla

każdego dziecka, maté szyszki; ZG, kredki ołówkowe; KI; obrazki o tematyce jesiennej, karton
z „okienkami"

Rodzaj zajęć:
• „Skarby jesieni" - rozwiązywanie zagadek Ewy Stadtmuller połączone z wyko­

naniem ćwiczenia graficznego „Jarzębinowe korale" w ZG 13.

• Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3.

Przebieg dnia:

I
• Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do porozumiewania się

umiarkowanym głosem.

• „Kasztany i żołędzie" - zabawa dydaktyczna. Każde z dzieci ma zestaw kaszta- zestaw kasztanów

nów i żołędzi. i żołędzi dla

1. Układanie kasztanów i żołędzi w szeregach. Ocenianie na oko, czego jest każdego dziecka

więcej / mniej - kasztanów, czy żołędzi.

2. Liczenie połączone ze wskazywaniem kolejnych kasztanów, żołędzi i określa­

nie ich liczby liczebnikiem. Określanie, czego jest więcej / mniej - kasztanów,
czy żołędzi.

3. Sprawdzanie, czy odpowiedź dzieci była prawidłowa - dobieranie w pary

kasztana i żołędzia.

« Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).

Dzień 5. | Skarby jesieni

II

• „Skarby jesieni" - rozwiązywanie zagadek Ewy Stadtmiiller.

Gdy wiatr chiodny dmuchnie,
sypią się rzęsiście,
szeleszczące cicho
kolorowe
(liście)
Okrągłe sosnowe,

podłużne świerkowe,

w jesiennego ludka

zmienić się gotowe.
(szyszki)
Brązowe kuleczki

w kolczastych płaszczykach
- wspaniały materiał...

Na co? Na ludzika!
(kasztany)
W czapeczkach z antenką
prześlicznie nam będzie
- stwierdziły leżące
pod dębem
(żołędzie)
Następna zagadka

nie jest trudna wcale:

to drzewo jesienią

stroi się w korale?
(jarzębina)

" „Jarzębinowe korale" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 13. Kolorowa- ZG 13, kredki

nie owoców jarzębiny i nawlekanie ich na nitkę. Prowadzenie linii po śladzie, ołówkowe

a później samodzielnie.

• Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3 (s. 89).

• „Jesienne drzewa" - obserwacje przyrodnicze w ogrodzie. Omawianie budowy

drzewa: pień, konary, gałęzie, Uście. Dotykanie kory drzewa i określanie jej cech:

szorstka, twarda.

• „Nasze skarby" - zabawa integracyjna w ogrodzie. Dzieci ustawione w kole, każ- kasztany,

dy trzyma swój skarb (kasztan, szyszka, żołądź) w lewej dłoni, dłoń skierowana żołędzie, małe

do dołu, prawa ręka otwarta skierowana ku górze. Na hasło: Szukamy skarbu! szyszki

wszystkie dzieci jednocześnie przekładają swoje skarby do ręki kolegi. Przez

chwilę oglądają je i znów zamykają w lewej dłoni, a prawą przygotowują do ode­

brania następnego skarbu

III

• „Jarzębinowe korale" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci-korale jarzę­

binowe siedzą skrzyżnie w oddaleniu od siebie. Wybrane dziecko ma za zadanie

zebrać wszystkie korale na sznurek. Biega między kolegami i ten, kogo dotknie

wstaje i razem tworzą sznurek korali. Dzieci chwytają się za ręce i kiedy wszyst­

kie korale są zebrane, robią duże kolo. Poruszają się przez chwilę w tym usta­

wieniu, potem puszczają ręce, rozbiegają się i znów siadają skrzyżnie.

143

Tydzień 7. JESIEŃ W PARKU

» Jesienią w parku -

słuchanie wiersza Bożeny Formy.

Jesienią w parku
Bożena Forma
Jarzębina i żołędzie
w parku pełno jest ich wszędzie.
Zbieraj wszystko do koszyka -

woła Paweł i Monika.

Wiatr powiewa, deszczyk pada,

a tu grad kasztanów spada.

Lecą liście i żołędzie,

śmiechy dzieci słychać wszędzie.
Będzie ludzik kasztanowy,

za nim piesek żołędziowy.
Z jarzębiny koraliki
dla laleczki Weroniki.

Rozmowa kierowana pytaniami N.: Co dzieci zbierały w parku ?; Co zrobiły z kasz­

tanów I żołędzi I jarzębiny?

* „Postacie z kasztanów i żołędzi" - wykonanie ćwiczenia w KI., 25. Wyszukiwa- KI., 25, kredki

nie pięciu różnic i zaznaczanie ich na obrazku z lewej strony. Oglądanie gąsie- ołówkowe

nicy na dole strony. Nazywanie jej kolorów: brązowy - żółty - brązowy - żółty -
brązowy...

Ustalanie, co będzie dalej. Kolorowanie gąsienicy w określonym ryt­

mie barw.

* „Jesienne obrazki" - oglądanie obrazków o tematyce jesiennej. Domyślanie się obrazki o tematyce

treści obrazka odsłanianego fragmentami. Opowiadanie, co się na nim dzieje, jesiennej, karton

Pozbywanie się lęku przed wyrażaniem własnego zdania. Wzbogacanie słownika z okienkami
o wyrazy związane z tematem.

TYDZIEŃ 7: JESIEŃ W PARKU

Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć

o tym, jak żyć, co robić i jak postępować,
nauczyłem się w przedszkolu...

Robert Fulghum

Drodzy Rodzice!
Podczas wielu zabaw i różnorodnych zajęć dzieci uczą się pojęć i rozwijają umiejętności, które będą
niezbędne do poradzenia sobie w szkole już w niedalekiej przecież przyszłości. Począwszy od umiejęt­

ności skupienia uwagi na tym, co mówi nauczyciel i umiejętności zrozumiałego komunikowania swoich
myśli (na miarę dziecięcych możliwości, oczywiście) po umiejętność rysowania po śladzie czy rozumie­
nia pojęcia stałości liczby (o czym więcej w poradach „Jak wspierać dziecko?"). Przede wszystkim
powinnyśmy pamiętać, by nie ganić dziecka za to, że czegoś nie rozumie. Dzieci w wieku przedszkol­
nym i jeszcze wczesnoszkolnym, by pojąć pewne zasady i nabyć umiejętności, potrzebują bardzo wielu
powtórzeń. Możemy je wesprzeć przede wszystkim cierpliwością i zachętą do działania, mądrze wyko­
rzystując codzienne sytuacje lub organizując pewne zabawy. Bo to jest właśnie podstawowa tajemnica
inteligencji - aby coś zrozumieć, potrzebujemy tego doświadczyć, czasem wielokrotnie!

Wprowadzamy w świat wartości: szacunek, współpraca, przyroda, twórczość...

Uczymy tego, co najważniejsze:

• Doświadczenia emocjonalno-społeczne:

- rozwijanie wrażliwości na świat przyrody oraz postawy poszanowania przyrody;
- rozwijanie umiejętności porozumiewania się m.in. poprzez słuchanie poleceń i pytań nauczycie­

la oraz odpowiadanie na pytania, rozwijanie odwagi wypowiadania własnych myśli;

- wdrażanie do życia w grupie społecznej m.in. poprzez uczenie czerpania radości ze wspólnej

zabawy, zgodnej współpracy przy wykonywaniu wspólnych prac plastycznych i poszanowania
pracy własnej i innych osób;

- rozwijanie właściwego poczucia własnej wartości m.in. poprzez doświadczanie sprawstwa i twór­

czego działania podczas wytwarzania prac plastycznych wg własnego pomysłu;

- budowanie poczucia bezpieczeństwa m.in. poprzez przestrzeganie zasad bezpieczeństwa pod­

czas zabaw i spaceru.

• Doświadczenia sensoryczno-motoryczne i poznawcze:

- rozwijanie sprawności ruchowej, zwinności i zręczności, koordynacji wzrokowo-ruchowej i słu-

chowo-ruchowej;

- rozwijanie wrażliwości, analizy i syntezy słuchowej m.in. poprzez wysłuchiwanie głoski /, dziele­

nie wyrazów na sylaby i składanie wyrazów z sylab, wysłuchiwanie słowa lis w innych słowach;
rozwijanie spostrzegawczości i pamięci słuchowej oraz koordynacji słuchowo-ruchowej m.in.
poprzez rysowanie pod dyktando;

- rozwijanie spostrzegawczości i pamięci wzrokowej m.in. poprzez odwzorowywanie rysunku, sku­

pianie uwagi na obrazku i organizowanie pola spostrzeżeniowego; rozwijanie analizy i syntezy

wzrokowej - poznanie graficznego obrazu głoski / (liter 1, L) oraz podpisów do obrazków z okre­

ślanie wyrazu najkrótszego i najdłuższego;

- rozwijanie wrażliwości plastycznej na kolory i kształty; wdrażanie do rozumienia określenia je­

sienne kolory;

rozwijanie pomysłowości i wyobraźni m.in. poprzez tworzenie kompozycji z kasz­

tanów do wysłuchanej piosenki;

- wdrażanie do rozumienia pojęcia liczby 4 i jej graficznego obrazu; wdrażanie do rozumienia

aspektu porządkowego liczb i posługiwanie się liczebnikami porządkowymi; wdrażanie do ro­
zumienia stałości liczby przedmiotów w zbiorze niezależnie od zmiany w ich układzie; szacowa-

145

Listy do Rodziców j

nie na oko, w którym zbiorze jest więcej elementów, a w którym mniej oraz określanie czego jest
więcej,

a czego mniej przez przeliczanie elementów oraz dobieranie w pary.

Jak wspierać dziecko?

Warto wykorzystać codzienne sytuacje, by kształtować rozumienie stałości liczby elementów niezależ­

nie od zmian w ich układzie np. można ułożyć cukierki w szeregu, poprosić o sprawdzenie, ile ich jest,

a następnie przełożyć cukierek z końca szeregu na początek (lub rozrzucić cukierki w nieładzie) i za­

pytać o to, ile teraz jest cukierków. Jeśli dziecko nie rozumie jeszcze stałości liczby elementów nieza­

leżnie od zmian w układzie tych elementów, aby odpowiedzieć na pytanie o ich liczbę, będzie musiało

je ponownie policzyć. Nie należy się wówczas denerwować i zabraniać przeliczania elementów! Prze­

ciwnie, należy takich zabaw wykonać z dzieckiem więcej, a z czasem samo „wpadnie" na to, że nie musi

przeliczać elementów za każdym razem.

Warto porozmawiać o... tym, co nas otacza!

Warto zadbać o to, by świadomie kształtować w dzieciach wrażliwość na otaczający świat - świat przy­

rody i świat kultury. Dzieci z natury swej są ciekawe świata. Wykorzystujmy to, zwracając przy różnych

okazjach uwagę na to, co nas otacza, na wytwory natury i kultury, rozmawiając o uczuciach, które

wzbudzają. I zawsze pamiętając, by była to rozmowa, a więc wzajemne dzielenie się odczuciami.

W następnym tygodniu potrzebne będą: szyszki, żołędzie.