TYDZIEŃ 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE ]

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.

2. „W sadzie" - praca z obrazkiem. Budowanie wypowiedzi poprawnej gramatycznie. Zapoznanie

z pracami wykonywanymi jesienią w sadzie.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. Jesień - słuchanie wiersza J. Ratajczaka połączone z wykonaniem ćwiczenia „Owoce" w KI., 14.

Posługiwanie się nazwami drzew owocowych. Określanie różnic w wyglądzie owoców tego sa­
mego gatunku. Globalne czytanie wyrazu owoce. Poznanie obrazu graficznego głoski o - litery o,
O. Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

5. „Strach na wróble w sadzie" - zabawa bieżna.

6. „Owoce" - lepienie z plasteliny. Odzwierciedlanie wyglądu owocu w formie przestrzennej.

Rozwijanie sprawności manualnej.

7. „Poznaj swój kolor" - zabawa orientacyjno-porządkowa w ogrodzie.

III 8. „Złap toczące się jabłko" - zabawa z elementem toczenia.

9. „Owoce krajowe i egzotyczne" - zabawa dydaktyczna połączona z wykonaniem ćwiczenia „Słyszę

głoskę o" w KI., 15. Rozwijanie logicznego myślenia. Wyjaśnianie pojęć: owoce krajowe, owoce
egzotyczne. Globalne czytanie wyrazów: okno, serce, okulary, cukierek, oko. Doskonalenie ana­
lizy sylabowej. Wysłuchiwanie głoski o w nagłosie.

10. „Owoce w kąciku przyrody" - działanie dzieci. Nazywanie owoców i określanie ich właściwo­

ści: rodzaj (nazwa), kształt, wielkość, kolor. Grupowanie owoców według wybranych właściwości.
„Literka O" - wykonanie zadania z WJ.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: obrazek „W sadzie" do przygotowania przez N.; owoce: jabłka, gruszki,
śliwki (węgierka, renkloda, mirabelka), morela, cytryna, pomarańcza, winogrona, melon, porzecz­
ki, obrazki tych owoców do przygotowania przez N.; KI, kredki ołówkowe; opaska dla stracha,
tamburyno; plastelina; szarfy w czterech kolorach, kolorowe krążki; małe pitki dla każdego dziec­
ka; taca, serweta, owoce przyniesione przez dzieci, tace, kosze, WJ

Rodzaj zajęć:
• Jesień

- słuchanie wiersza Józefa Ratajczaka połączone z wykonaniem ćwiczenia

„Owoce" w KI., 14.

• „Owoce" - lepienie z plasteliny.

Przebieg dnia:
I
• Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
• „W sadzie" - praca z obrazkiem. Zwrócenie uwagi na wygląd drzew owocowych obrazek

jesienią. Nazywanie prac wykonywanych w sadzie jesienią: zbieranie owoców, „W sadzie"

umieszczanie ich w skrzyniach, ocieplanie drzew przed zimą - słoma i sznurek,

8 4

Dzień 1. | W sadzie

grabienie liści - grabie, przycinanie gałęzi - sekator, sadzenie nowych drzewek
- łopata. Próby uogólnienia treści obrazka i nadania mu tytułu.

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

- „Jadą zaprzęgi" - zabawa bieżna. Dzieci ustawiają się w parach j e d n o za

drugim i trzymają za ręce, tworząc zaprzęgi. Biegają po obwodzie kola

w tempie podanym na instrumencie perkusyjnym. Poruszają się w różnym

tempie ze zmianą kierunku i z zamianą miejsc w zaprzęgach.

- „Poranna rozgrzewka" - ćwiczenie tułowia. Dzieci ustawione w rozsypce.

Wykonują skłony, wyprosty i skręty tułowia połączone z oddychaniem: wy-
prost - wdech, skłon - wydech.

- „Przechodzimy przez k ł a d k ę " - ćwiczenie równowagi. Chód równoważny

stopa za stopą. Ustawianie stóp w jednej linii, pięta przykleja się do palców.
Dzieci chodzą ze zmianą kierunku.

- „Słuchaj bębenka" - bieg z wyskokiem w górę. Dzieci biegają w tempie po­

danym na instrumencie perkusyjnym. Na mocne uderzenie w instrument -

wyskakują w górę i opadają do przysiadu podpartego.

- Maszerowanie z wyklaskiwaniem rytmu.

II
• Jesień -

słuchanie wiersza Józefa Ratajczaka. owoce: jabłka,

Jesień

g r u s z k i

'

ś l i w k i

T

, rn .

• , (węgierka, renkloda,

Jozef Rataiczak

v

° „ . .

mirabelka), obrazki

Słońce się kładzie

T Y C H O W O C

Ó

W

i cień się kładzie
na każdy owoc

w zielonym sadzie.

Na każdą śliwę
i każdą gruszę
sierpień czerwony
złota naprószył.

Chylą się drzewa
pełne owoców -
dopiero zimą
sobie odpoczną.

Rozmowa kierowana pytaniami N.: Gdzie rosną drzewa owocowe?; O jakich drze­

wach była mowa w wierszu?; Na jakim drzewie rosną jabłka

I gruszki I śliwki?

Oglądanie prawdziwych owoców, określanie różnic w wyglądzie jabłek, gruszek,
śliwek (węgierka, renkloda, mirabelka).

• „Owoce" - wykonanie ćwiczenia w KI., 14. KI, 14; kredki

1. Poznanie graficznego obrazu głoski o - litery o, O. Kolorowanie białych liter ołówkowe

o, O.

2. Kolorowanie fragmentów owoców zgodnie z kolorem kropek. Liczenie trój­

kątów na gruszce i jabłku oraz określanie, na którym owocu jest ich więcej.

• „Strach na wróble w sadzie" - zabawa bieżna. N. wybiera dziecko, które będzie opaska dla stracha,

strachem na wróble. Strach stoi z boku, trzyma tamburyn. Dzieci-wróble biega- tamburyno

ją swobodnie, poruszając ramionami ułożonymi w skrzydełka. Przykucają, dzio­

bią, ćwierkają. Na znak N. strach zaczyna uderzać w tamburyn, dźwięk instru­
mentu płoszy ptaki. Dzieci uciekają, zatrzymując się we wcześniej ustalonym

8 5

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

8 6

miejscu. Gdy instrument cichnie, wróble znowu wracają do sadu. Po kilku po­

wtórzeniach N. zmienia stracha.

• „Owoce" - lepienie z plasteliny. Wypowiedzi na temat ulubionego owocu i uza- plastelina

sadnianie swojego wyboru. Staranne wykonywanie prac i umieszczanie ich na

wystawie.

• „Poznaj swój kolor" - zabawa orientacyjno-porządkowa w ogrodzie. N. rozdaje szarfy w czterech

dzieciom stojącym w kole szarfy w czterech kolorach. Na sygnał wzrokowy, np. kolorach,
żółty krążek, dzieci z szarfami w tym kolorze biegną wokół koła w lewą stronę kolorowe krążki
i szybko wracają na swoje miejsce. M o ż n a utrudnić zadanie, pokazując dwa
kolory.

III
• „ Z ł a p toczące się jabłko" - zabawa z elementem toczenia. Dzieci podzielone mata pitka dla

są na dwie grupy i ustawione naprzeciwko siebie, każde trzyma piłkę. Na sygnał każdego dziecka
N. dzieci z obu rzędów jednocześnie zaczynają toczyć swoje piłki w stronę ko­
legów. Łapią i znów toczą piłkę do kolegów z przeciwległego rzędu. Po kilku
minutach toczenia N. daje hasło: Złap jabłko!, wówczas dzieci podnoszą piłki
i pokazują w górze. N. zwraca uwagę na to, aby dzieci toczyły piłki, a nie je
podrzucały.

• „Owoce krajowe i egzotyczne" - zabawa dydaktyczna. Na tacy przykrytej serwe- owoce: jabłko,

tą znajdują się owoce: jabłko, gruszka, śliwka, morela, cytryna, pomarańcza, gruszka, śliwka,

winogrona, melon, porzeczki. Rozwiązanie zagadki Bożeny Godzimirskiej. morela, cytryna,

„ pomarańcza,

Owoce

r

.

r, ... .

j • winogrona,

Znajdziesz le w sadzie , ,.

,

J J

. melon, porzeczki,

lub na straganie.

&

taca, serweta,

Są smaczne i zdrowe, obrazki tych
do zjedzenia gotowe. owoców

Odsłonięcie owoców i sprawdzenie, czy dzieci odgadły prawidłowo. Rozpozna­

wanie i nazywanie owoców. Wyjaśnianie nowych pojęć: owoce krajowe i owoce
egzotyczne.

Wyszukiwanie wśród owoców tego, którego nazwę N. wypowiada

sylabami i określanie, czy jest to owoc krajowy, czy egzotyczny. Określanie, jaką
głoskę słychać na początku wyrazu owoce.

•> „Słyszę głoskę o" - wykonanie ćwiczenia w KI., 15. Nazywanie rysunków, wpro- KI., 15, kredki

wadzenie do globalnego czytania wyrazów: okno, serce, okulary, cukierek, oko. ołówkowe
Wypowiadanie nazw rysunków sylabami, liczenie sylab w wyrazach i sprawdza­
nie, czy pod ilustracjami jest prawidłowa liczba kwadratów odpowiadająca licz­
bie sylab. Wskazywanie obrazków, które w swej nazwie mają na początku głoskę
o,

łączenie ich z literą o i kolorowanie ich.

• „Owoce w kąciku przyrody" - działanie dzieci. Nazywanie owoców, omawianie owoce

ich wyglądu, wielkości, kształtu, koloru. Układanie owoców na tacach lub w ko- przyniesione
szykach, według wybranych właściwości, np. rodzaju (nazwy), koloru, wielkości, P

r z e z

dzieci, tace,

kształtu.

k o s z e

• „Literka O" - wykonanie zadania z WJ. Wypychanie litery O, kolorowanie we- WJ, kredki

dług własnego pomysłu. . ołówkowe

Dzień 2. | Jabłka, gruszki, śliwki

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.

2. Pac, gruszka do fartuszka - słuchanie piosenki połączone z oglądaniem owocowych przetworów

w kąciku przyrody. Zapoznanie ze słowami i melodią piosenki. Poznanie różnych sposobów prze­
rabiania owoców.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 4.

II 4. „Więcej, mniej, tyle samo" - zabawa matematyczna połączona z wykonaniem ćwiczenia „Więcej,

mniej, tyle samo" w

KI., 16. Porównywanie liczebności zbiorów owoców poprzez odwzorowanie

I d o l .

5. Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. Ćwiczenie zręczności, coraz sprawniejsze wykonywanie

zadań.

6. „Owoce" - rysowanie kolorową kredą w ogrodzie.

7. „Zerwij owoc z wysokiego drzewa" - zabawa z elementem podskoku w ogrodzie.

III 8. Jabłko i robaczek" - zabawa w kole.

9. Entliczek-pentliczek - słuchanie wiersza J. Brzechwy połączone z zabawą dydaktyczną Jaki to

owoc?". Dostrzeganie humoru tekstu literackiego. Rozumienie znaczenia jedzenia owoców dla
zachowania zdrowia. Poznanie budowy owoców. Rozwijanie zmysłu smaku.

10. „Znaki" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 9. Doskonalenie spostrzegawczości wzrokowej

i umiejętności swobodnego prowadzenia linii nieregularnych przecinających się. Wprowadzenie
do globalnego czytania wyrazu znaki.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: CD; przetwory owocowe przyniesione przez dzieci; prawdziwe owoce np.

4 duże zielone jabłka i 5 czerwonych mniejszych, 4 gruszki, 6 śliwek, 3 cytryny, 4 banany, 3 pomarań­
cze; KI; kredki ołówkowe; piłki; kolorowa kreda; woreczki; taca, wykałaczki, opaska; ZG

Rodzaj zajęć:
• „Więcej, mniej, tyle s a m o " - zabawa matematyczna połączona z wykonaniem

ćwiczenia „Więcej, mniej, tyle s a m o " w KI., 16.

» Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3.

Przebieg dnia:
I
• Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
• Pac, gruszka do fartuszka -

słuchanie piosenki.

CD

Pac, gruszka do fartuszka

muz. Andrzej Szaliński
sl. Stanisław Karaszewski

Pod owocami zgina się grusza,

wiatr konarami gruszy porusza!.

Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)

Spadają gruszki od soku miękkie,
nad gruszą krążą osa i szerszeń!

8 7

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)
Ja, choć nie jestem szerszeniem, osą,
też lubię gruszki pachnące rosą!
Pac, gruszka

pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)
Stanę pod gruszą i w mój fartuszek
dla wszystkich dzieci nazbieram gruszek!
Pac, gruszka
pac, gruszka
hop, do fartuszka. (x2)

Rozmowa kierowana pytaniami N.: O jakich owocach jest mowa w piosence?;

Jakie owady krążyły nad gruszkami? Co można zrobić z gruszek?

• „Owocowe przetwory" - oglądanie przetworów w kąciku przyrody. Nazywanie przetwory

przetworów: dżem, kompot, konfitury, sok - określanie z jakich owoców zostały owocowe
zrobione. Opowiadanie o przygotowywaniu zapasów na zimę we własnym domu. przyniesione

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85). przez dzieci

II

• „Więcej, mniej, tyle s a m o " - zabawa matematyczna. Porównywanie liczebności prawdziwe owoce

zbiorów owoców poprzez odwzorowanie 1 do 1. Na stole leżą wymieszane różne np. 4 duże zielone
owoce np. 4 jabłka zielone duże i 5 czerwonych mniejszych, 4 gruszki zielone, jabłka
6 śliwek, 3 cytryny, 4 banany, 3 pomarańcze. '

5

czerwonych

Co jest na stole? Pogrupujcie owoce, byśmy wiedzieli co mamy.

Dzieci grupują np. mniejszych,

wg gatunków i podają ich nazwy. Ale dużo owoców. Czy wszystkich jest po tyle

4

g

r u s z k i

.

6

śliwek,

samo?

Dzieci mogą odpowiedzieć „nie", bo to widać na oko, że nie po jest po tyle

3 c

y

t r

y

n

y.

samo. Wtedy N. Jak to sprawdzić? Jeśli dzieci zaproponują układanie 1 do 1, to

4

banany,

należy to wykorzystać. W przeciwnym razie N. proponuje. Poukładajmy je. Ukla- pomarańcze
damy owoce jednego rodzaju w rzędzie, a obok równolegle układamy w rzędzie
owoce drugiego rodzaju tak aby widać było pary (jeden taki i jeden inny).

Najpierw sprawdźmy czy gruszek jest tyle samo co bananów?; Ile jest?

Wniosek: tyle samo, bo do każdej gruszki dopasowany jest dokładnie jeden ba­
nan (tych i tych jest po 4).
Następnie porównujemy banany i pomarańcze. Wniosek: więcej bananów niż
pomarańczy. O jeden b a n a n więcej. Czy gruszek jest tyle samo co pomarańczy?
Może niektóre dzieci bez układania i bez liczenia zauważą że skoro gruszek jest
tyle samo co bananów, zaś bananów więcej niż pomarańczy, to gruszek jest wię­
cej niż pomarańczy [logiczne wnioskowanie].
Czego jeszcze jest tyle samo co gruszek?

(jabłek zielonych).

Czego jest najwięcej?

(wszystkich jabłek, ale jeśli jabłka rozdzielić kolorami to

najwięcej jest śliwek); Ile jest śliwek?

Które owoce są najmniejsze?

(śliwki). Wniosek, że śliwki wprawdzie najmniejsze,

ale jest ich najwięcej. Które owoce są największe?; Ile ich jest?
Czego jest najmniej?

(cytryn i pomarańczy - po 3 i wniosek, że pomarańczy jest

tyle samo co cytryn).
Czy można owoce pogrupować inaczej?; Jak?

N p . podzielić według kolorów

(i ustawić w rzędach), albo według pochodzenia na owoce krajowe i egzotyczne

8 8

Dzień 2. | Jabłka, gruszki, śliwki

(i także ustawić w rzędach). Których jest najwięcej?; Których najmniej?; O ile wię­

cej? O ile mniej?

* „Więcej, mniej, tyle samo" - wykonanie ćwiczenia w KI.,

16. KI., 16, kredki

1. Nazywanie owoców na obrazkach. Otaczanie pętlą owoców tego samego ro- ołówkowe

dzaju. Których owoców jest najwięcej?; Ile?; Których owoców jest najmniej?;
0 ile mniej od śliwek I jabłek?

2. Czy jabłek jest tyle samo co śliwek?

Sprawdzanie trafności swojej wypowiedzi

poprzez rysowanie linii łączących w pary jabłko ze śliwką.

3. Rysowanie tylu jabłek, aby było ich więcej niż gruszek.

• Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. piłki

- „Bawimy się piłkami" - swobodna zabawa piłkami: podrzucanie, łapanie,

odbijanie, kozłowanie. M o m e n t wypoczynku - stanie w małym rozkroku,

wznoszenie piłki w górę - wdech, skłon do podłogi - wydech.

- „Złap piłkę" - zabawa z elementem biegu. Bieg z piłką trzymaną oburącz

przed sobą. Na hasło: Stop! dzieci zatrzymują się, podrzucają piłki, łapią
1 biegną w drugą stronę.

- „Toczenie piłki" - ćwiczenie tułowia. Dzieci stoją w rozkroku. Skłon w przód

i toczenie piłki z ręki do ręki szerokim ruchem. Wyprost - wznos piłki w górę.
Po przerwie, toczenie piłki wokół jednej, p o t e m drugiej stopy - rysowanie
ósemki. Wyprost - wznoszenie piłki w górę

- „Kangurki" - ćwiczenie nóg. Piłka ułożona między kolanami, stopy razem,

ramiona na wysokości klatki piersiowej. Skoki obunóż w przód ze zmianą
kierunku ruchu.

- „Złap piłkę" - ćwiczenie tułowia. Dzieci stoją w rozkroku, piłka w dłoniach

- przenieś piłkę: na głowę, za głowę, puść i szybko złap. Piłka za głową - łok­
cie szeroko rozwarte, łopatki ściągnięte. Puść i złap - szybki obrót i złapanie
piłki odbitej od podłogi.

- „Toczenie piłki" - ćwiczenie stóp. Dzieci w siadzie skulnym podpartym, stopy

na piłce. Chwyt piłki stopami, kolana szeroko rozwarte. Podrzucanie piłki do
góry i chwytanie. Na zmianę - toczenie piłki stopami w przód, w tył i ruchem
okrężnym.

- „Mostek" - ćwiczenie mięśni brzucha. Dzieci w siadzie prostym, piłka na

podłodze przy kolanach. Unoszenie prostych nóg do siadu równoważnego,
przetaczanie piłki po podłodze pod uniesionym nogami. Na zmianę - siad
skulny, piłka między kolanami, kołysanie kolanami bez odrywania stóp od
podłogi.

- „Idź za piłką" - ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy barkowej. Chód na

czworakach i popychanie piłki głową. Czworakowanie na ugiętych i na wy­
prostowanych nogach.

- „Toczenie piłki przed sobą" - ćwiczenie mięśni grzbietu. Przejście do leżenia

przodem. Toczenie piłki przed sobą z ręki do ręki. Na zmianę - wybijanie
piłką o podłogę podanego rytmu (np. liczenie do 10).

- „Piłka w górze" - ćwiczenie oddechowe. Przejście do leżenia tyłem. Ręce

z piłką za głową, nogi ugięte w kolanach. Wznoszenie ramion z piłką i złączo­
nych nóg w górę - wdech, powrót do poprzedniej pozycji - wydech.

- „Gdzie jest p i ł k a ? " - ćwiczenie mięśni brzucha. Pozycja jw., przenoszenie

prostych nóg za głowę - poszukaj piłki palcami stóp. Powrót do poprzedniej
pozycji.

8 9

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

9 0

- „Obrysuj piłkę" - ćwiczenie równowagi. W staniu na jednej nodze wykony­

wanie ruchów obrysowujących piłkę stopą nogi uniesionej w górę. Stopy ćwi­
czą na zmianę.

- Marsz po obwodzie koła z wybijaniem rytmu o piłkę.

• „Owoce" - rysowanie kolorową kredą w ogrodzie. Odzwierciedlanie kształtu kolorowa kreda

i kolorów owoców. Szanowanie wytworów pracy kolegów.

• „Zerwij owoc z wysokiego drzewa" - zabawa z elementem podskoku w ogro- woreczki

dzie. Dzieci ustawione w dwóch rzędach. N. stoi przed dziećmi i trzyma wysoko

w rękach woreczki za rożki. Dzieci z obu rzędów podchodzą po kolei, podska­

kują i wyciągając rękę do góry, próbują złapać woreczek. Po jednej próbie wra­
cają na koniec rzędu. Po kilku próbach dzieci przeliczają swoje zbiory.

III

* „Jabłko i robaczek" - zabawa w kole. Dzieci wyliczanką Joanny Wasilewskiej

wybierają robaczka:

Na gałązce wisi jabłko,
robak pełznie po niej gładko.
Już jabłuszko w słońcu lśni,
a robaczkiem będziesz ty.

Robaczek stoi z boku, dzieci robią ścisłe koło - to jabłko. Na sygnał dziecko-
-robaczek próbuje przedostać się do środka koła. Szuka szczeliny między kole­
gami, przez którą mógłby się przecisnąć. Dzieci stojące w kole starają się, aby
robaczek nie uszkodził jabłka i nie wpuszczają go. Podczas zabawy nie wolno
używać siły. Jeżeli robaczkowi uda się wejść do środka koła otrzymuje brawa,

jeżeli nie, N. wybiera po chwili zabawy inne dziecko.

* Entliczek-pentliczek -

słuchanie wiersza Jana Brzechwy.

Entliczek-pentliczek

Jan Brzechwa

Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek,
A na tym stoliczku pleciony koszyczek.
W koszyczku jabłuszko, w jabłuszku robaczek,

A na tym robaczku zielony kubraczek.

Powiada robaczek: „I dziadek, i babka,
I ojciec, i matka jadali wciąż jabłka.

A ja już nie mogę! Już dosyć! Już basta!

M a m chęć na befsztyczek!" - I poszedł do miasta.
Szedł tydzień, a jednak nie zmienił zamiaru,
Gdy znalazł się w mieście, poleciał do baru.
Są w barach - wiadomo - zwyczaje utarte:
Podchodzi doń kelner, podaje mu kartę,

A w karcie - okropność - przyznacie to sami:
Jest zupa jabłkowa i knedle z jabłkami,
Duszone są jabłka, pieczone są jabłka
I z jabłek szarlotka, i kompot, i babka!
No, widzisz, robaczku! I gdzie twój befsztyczek?
Entliczek-pentliczek, czerwony stoliczek.

Dzień 3. J Kosz z owocami

Zwrócenie uwagi na h u m o r tekstu literackiego. Wyjaśnienie znaczenia wyra­
zów: kubraczek, basta, befsztyczek. Omawianie różnych form spożywania jabłek:
zupa z jabłek (owocowa), knedle z jabłkami, jabłka duszone, szarlotka, kompot,
dżem. Uświadamianie znaczenia owoców dla organizmu (źródło witamin) oraz
ich pozytywnego oddziaływania: zachowanie zdrowia, ładny wygląd, dobre sa­
mopoczucie.

• „Jaki to owoc?" - zabawa dydaktyczna. Przekrojenie owoców i obejrzenie ich taca, owoce,

w środku - zapoznanie z budową owocu: skórka, miąższ, pestka (np. śliwka, wykałaczki,
brzoskwinia) i ogonek (np. jabłko, winogrono). Rozpoznawanie i nazywanie opaska
cząstek zjadanych owoców (zasłonięte oczy). Określanie ich smaku: słodkie,
kwaśne, gorzkie (grejpfrut).

• „Znaki" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG 9. Wprowadzenie do global- ZG 9, kredki

nego czytania wyrazu znaki. Łączenie linią takich samych znaków - linie mogą ołówkowe
się przecinać. Dorysowywanie pary takich samych znaków.

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.

2. Koszyk z owocami-ilustrowanie ruchem treści wiersza połączone z zabawą dydaktyczną „Owoce".

Rozwijanie sprawności manualnej. Doskonalenie analizy i syntezy sylabowej. Wzbogacanie słow­
nika.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. „Kosz z owocami" - zajęcia plastyczne. Kształtowanie postaw ekologicznych i postaw higienicz­

nych związanych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa w trakcie jedzenia owoców. Wzbogacanie
wiedzy rzeczowej i rozwijanie procesu percepcji poprzez analizę dzieła sztuki, obserwacje środo­
wiska naturalnego. Zastosowanie zdobytej wiedzy we własnej działalności twórczej z zastoso­
waniem określonych środków ekspresji plastycznej (barwa, faktura, kształt). Wzbogacanie języka
wypowiedzi plastycznej w zakresie faktury, barwy, kształtu.

5. „Owoce do kosza" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

6. „Owoce" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst P. Siewiera-

-Koztowskiej. Usprawnianie ruchomych narządów artykulacyjnych, w szczególności ćwiczenia
pionizacji języka.

7. „Przeskocz przez linkę" - zabawa z elementem skoku w ogrodzie.

III 8. „Piłka do kosza" - zabawa z elementem rzutu.

9. „Owocowe układanki" - wykonanie zadania z niezbędnika WŚ. Posługiwanie się nazwami owo­

ców. Rozumienie określeń w koszu, poza koszem. Rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej,
sprawności manualnej i koordynacji wzrokowo-ruchowej.

10. „Głowa, ramiona" - zabawa ze śpiewem. Ilustrowanie ruchem treści piosenki. Doskonalenie orien­

tacji w schemacie własnego ciała.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE owoce, np. jabłko, gruszka, cytryna, pomarańcza, opaska do zasłaniania oczu;

WSz - Balthazar van der Ast Martwa natura z koszem owoców, białe i kolorowe kartki A4, farby pla­

katowe, gąbki, talerzyki jednorazowe, nożyczki, kleje, plansze przedstawiające wymienione w wierszu
skarby jesieni (jabłko, orzechy, kasztany, makówki, strąki łopianu, fasoli, kapusta, kalina, owoce
klonu i inne (gruszki, śliwki, winogrona), okazy naturalne do zabaw poznawczych; kreda lub taśma;
linka; lekkie piłki średniej wielkości dla połowy grupy; niezbędnik WŚ, kredki, kartony; WM

91

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

Rodzaj zajęć:

• „Kosz z owocami" - zajęcia plastyczne
* „Owoce" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst Pa­

trycji Siewiera-Kozlowskiej.

Przebieg dnia:
I

« Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
• Koszyk z owocami

- ilustrowanie ruchem treści wiersza.

Koszyk z owocami
To mój koszyk z owocami, Pokazujemy zaciśnięta dłoń.
Chętnie się podzielę z wami.
Jedna gruszka, Unosimy jeden palec.
Dwa jabłuszka, Unosimy drugi palec.
Trzy morele, Unosimy trzeci palec.
Brzoskwiń wiele. Unosimy czwarty palec.
I pięć śliwek - robaczywek! Paluszki imitują ruch robaczków.

* „Owoce" - zabawa dydaktyczna. Nazywanie owoców i określanie ich wyglądu, owoce, opaska do

np. jabłko - małe i czerwone, gruszka - duża i zielona. Dzielenie nazw owoców zasłaniania oczu
na sylaby. N. wypowiada sylabami nazwy owoców, a wybrane dziecko podaje
nazwę owocu i określa jego cechy. Następnie kolejne dziecko zasłania oczy opa­
ską, a N. chowa jeden z owoców. Po zdjęciu opaski dziecko wypowiada sylabami
nazwę owocu, którego brakuje.

* Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).

II

• „Kosz z owocami" - zajęcia plastyczne WSz, białe

Opowiadanie o obrazie - dla dziecka i rodziców i kolorowe kartki
Obraz przedstawia kosz pełen pięknych, kuszących nas swym wyglądem

A 4

> farby

owoców. Barwne, krągłe jabłka, brzoskwinie, winogrona wyglądają tak natu- plakatowe, gąbki,
ralnie, że chcielibyśmy ich dotknąć, poczuć zapach i smak. Tę „martwą natu-

t a

'

e r z

yl<i

r ę " ożywiają wspaniałe, kolorowe motyle, ważka i pszczoły zwabione owoco- jednorazowe,

wym aromatem. nożyczki, kleje,

plansze

Smaczne są owoce

przedstawiające

Ewa Szelburg-Zarembina

skarby jesieni,

Smaczne są śliwki, jabłuszka, okazy naturalne
Wędrują z buzi do brzuszka.
Smaczne są i bardzo zdrowe
Gruszeczki, jabłuszka surowe.
Ładna buzia nie jest blada
Gdy owoców dużo zjada.
I Marcysia i Stefanek -
Każdy buzię ma rumianą.

Smaczne są gruszki, jabłuszka
Wędrują z buzi do brzuszka.
Jedzą: Krzysio, Staś i Witek

Ale tylko te umyte.

92

Dzień 3. | Kosz z owocami

93

Skarby jesieni

Hanna Zdzitowiecka

A czy wiecie, co to są „skarby jesieni"?
Piękne jabłko, co się w sadzie rumieni.
Garść orzechów na leszczynie zbieranych.
Spadające z wysoka kasztany.
Pełne maku słodkiego makówki
I czepliwe, łopianowe główki
Strąk fasoli i kapusty luszczyny
I czerwone jagody, kaliny,
I na klonach nasionka skrzydlate,
Co z jesiennym ścigają się wiatrem.

Część I - zasilanie percepcyjne
Na tych zajęciach najważniejsze działania będą skierowane na percepcję. Poroz­
mawiamy z dziećmi na temat owoców: ich kształtów, wielkości, kolorów. Pojawi
się również element smaku oraz faktury. Powinno się to odbywać w trakcie ob­
serwacji okazów naturalnych, które dzieci będą mogły dotknąć, powąchać,
skosztować. Podczas analizy dzieła sztuki ukazujemy dzieciom piękno przyrody.
Ilustracje oraz tekst są elementami dodatkowymi, wspierającymi zakres percep-

cyjny i pamięciowy.

Część II - aktywność twórcza
Zadaniem dzieci będzie przygotowanie dużych płaskich form owoców. Pierwszy
etap to malowanie kartek A4 kolorami adekwatnymi do kolorów jabłek, gru­
szek, śliwek, winogron. Farby przygotowujemy na plastikowych talerzykach,
dbając o to, by w przypadku kolorów jabłka zaproponować dziecku nie tylko
czerwień, ale i żółć, zieleń, pomarańcz. Podobnie w przypadku malowania in­
nych owoców. Dzieci będą malowały gąbkami całe kartki tak, aby po wyschnię­
ciu posłużyły do wycinania kształtów poszczególnych owoców. Zachęcajmy do
eksperymentowania. Pozwólmy na samodzielne rysowanie bez posługiwania się
szablonami. Do ewentualnego uszczegóławiania (gałązki, ogonki, listki) może­
my zaproponować dowolne narzędzie.
Gotowe sylwety możemy eksponować w różnorodny sposób, np. naklejać każdy
owoc na kartkę w kontrastowym kolorze lub ułożyć na dużym kartonie ogromną
martwą naturę. Pozostałą na talerzykach farbę możemy wykorzystać do stem­

plowania, przygotowując formy owoców np. z gąbki. To może być kosz owo­
ców, przetwory - (stemplowanie w sylwecie dużego słoja), owoce na stole lub
owocowe ornamenty.
Część III - omówienie i prezentacja
Po zakończonej pracy i przygotowaniu owocowych kompozycji powinniśmy po­
wrócić do rozmowy na temat owoców. Pytania należy skonstruować w taki spo­
sób, aby dzieci wykazały się zdobytą wiedzą na temat kształtów, wielkości, kolo­
rów i smaków poszczególnych okazów. Możemy również sprawdzić, czy znają
ich nazwy oraz czy pamiętają o zasadach bezpieczeństwa i higieny.

• „Owoce do kosza" - zabawa orientacyjno-porządkowa. N. rysuje kredą lub wy- kreda lub taśma

kleją taśmą na środku sali duże koło i wybiera dziecko, które będzie zbierało
owoce do kosza. Dzieci-owoce biegają wokół kosza, zatrzymują się i podskaku­

ją, siadają na podłodze, kładą się i turlają. Na umówiony sygnał wybrane dziec-

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

9 4

ko chodzi między owocami i ten, kogo dotknie, wskakuje do kosza. Kiedy

wszystkie dzieci będą w kole, N. wybiera innego zbierającego.

• „Owoce" - ćwiczenia z zakresu profilaktyki logopedycznej w oparciu o tekst Pa­

trycji Siewiera-Kozłowskiej.

Owoce

Patrycja Siewiera-Kozlowska

W pięknym, pełnym słońca sadzie, na wysokich drzewach (czubek języka

sięga do górnych zębów, wargi otwarte)

dojrzewały owoce: okrągłe jabłka (na­

pełnimy policzki powietrzem, wargi zamknięte),

podłużne gruszki (wargi wycią­

gnięte do przodu, policzki wypełnione powietrzem)

i drobne śliweczki (wypy­

chamy językiem policzek na zmianę z prawej i z lewej strony).

Przyszła Zosia

z koszykiem (otwarte szeroko wargi, język porusza się „ w koszyku " na dole jamy
ustnej, za dolnymi zębami)

i dalej sięgać po czerwone jabłuszka! Najpiękniej­

sze rosną na wysokich gałęziach (czubek języka dotyka do podniebienia, usta
otwarte szeroko).

Zosia delikatnie zrywa jabłuszka i odkłada do koszyka tak,

by się nie poobijały (czubek języka dotyka do podniebienia - zrywamy jabłusz­
ko i wędruje do dołu jamy ustnej - delikatnie wkłada jabłko do koszyka).

W ten

sposób Zosia zerwała 5 jabłuszek (N. liczy kolejne jabłka, dzieci wykonują
ćwiczenie).

Teraz dziewczynka podeszła do gruszy. Grusza ma niskie gałęzie

(czubek języka sięga do górnych zębów trzonowych)

i tam rosną najlepsze

gruszki, ale trzeba je odkładać do koszyka jeszcze delikatniej niż jabłka (N.
liczy: jedna gruszka, druga gruszka..., a dzieci sięgają czubkiem języka od gór­

nych zębów trzonowych po obu stronach do „koszyka" na dnie jamy ustnej -
zbieramy pięć gruszek).

Koszyk Zosi już prawie pełen owoców: są w nim okrą­

głe j abłka (policzki napełnione powietrzem) i podłużne gruszki (wargi wysunię­
te do przodu, policzki wypełnione powietrzem),

ale Zosia ma jeszcze ochotę na

śliwki! Dziewczynka potrząsa gałęziami śliwy (język szybko porusza się w pra­
wo i w lewo)

i śliwki same spadają: pac, pac, pac (dziecipowtarzają onomato-

peję).

Zosia zbiera je do koszyka (wypychamy językiem na przemian prawy

i lewy policzek).

• „Przeskocz przez linkę" - zabawa z elementem skoku w ogrodzie. N. wybiera linka

dwoje dzieci, które trzymają linkę nisko nad ziemią. Pozostali, ustawieni jeden
za drugim, kolejno przeskakują przez linkę. Wykonują skoki obunóż bez rozbie­
gu i wracają na koniec kolejki. Kiedy wszyscy przeskoczą przez linkę, zmieniamy
osoby, które ją trzymały i rozpoczynamy zabawę od nowa.

III

• „Piłka do kosza" - zabawa z elementem rzutu. Dzieci dobierają się dwójkami lekkie pitki

i jedno z pary trzyma piłkę. Dzieci ustawione są w dwóch rzędach - pary naprze- średniej wielkości
ciwko siebie - w odległości ok. 2 m. W jednym rzędzie stoją osoby trzymające dla potowy grupy
pitki, dzieci z drugiego rzędu robią kosz - koło ze splecionych rąk na wysokości
klatki piersiowej. Dzieci z pierwszego rzędu próbują trafić piłką do kosza. Celu­

ją i rzucają niezbyt mocno. Po 3, 4 rzutach następuje zmiana.

• „Owocowe układanki" - wykonanie zadania z niezbędnika WŚ. Nazywanie owo- niezbęnik WS,

ców znajdujących się w koszu i poza nim. Kolorowanie obrazka konturowego, kredki, nożyczki,
Pocięcie obrazka wzdłuż zaznaczonych linii. Złożenie obrazka z części i nakle- klej, kartony

jenie go na karton.

Dzień 4. | Owocowe smakołyki

9 5

* „Głowa, r a m i o n a " - zabawa ze śpiewem.

Głowa, ramiona
według Marty Bogdanowicz

Ach, gimnastyka, dobra sprawa, Ręce na biodrach, stopy przyklejone do podłogi.

dla nas wszystkich to zabawa. Dzieci wykonują półobroty.
Ręce w górę, w przód i w bok
skłon do przodu, w górę skok.
Głowa, ramiona, kolana, pięty, Dotykają odpowiednich części ciała.
Głowa, ramiona, kolana, pięty,
kolana, pięty, kolana, pięty.
Głowa, ramiona, kolana, pięty,
oczy, uszy, usta, nos!

• „Jabłka" - wykonanie zadania z WM. Klasyfikowanie jabłek według jednek ce­

chy (kolor wielkość).

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.

2. Twardy orzech - słuchanie wiersza H. Łochockiej. Uważne słuchanie utworu. Wzbogacanie słownika

o nazwy orzechów. Rozumienie określenia twardy orzech do zgryzienia oraz dziadek do orzechów.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. Bajeczka o małym jabłuszku - słuchanie utworu A. Galicy połączone z wykonaniem zadania

„O małym jabłuszku" z WŚ. Ocena zachowania bohaterów, zdefiniowanie myśli przewodniej
utworu - zgodne współdziałanie pozwala pokonać trudności. Samodzielne układanie historyjki
według chronologii wydarzeń i opowiadanie jej treści.

5. „Wrzuć worek do obręczy" - zabawa z elementem rzutu i celowania.

6. „Spadające gruszki" - zabawa do piosenki Pac, gruszka do fartuszka połączona z zabawą prze­

strzenną „Owocowe smakołyki". Utrwalanie słów i melodii piosenki. Rozwijanie orientacji w prze­
strzeni. Reagowanie na sygnat. Uwrażliwienie na rejestr.

7. „Gra w kolory" - zabawa z elementem rzutu w ogrodzie.

III 8. „Znajdź swoją połówkę" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

9. Jaki owoc mam na myśli?" - zabawa dydaktyczna połączona z działaniem dzieci. „Owocowe

szaszłyki". Rozwijanie logicznego myślenia. Samodzielne wykonywanie prostych czynności go­
spodarczych. Spożywanie własnoręcznie przygotowanej potrawy. Zwrócenie uwagi na wygląd
szaszłyków, zapach, smak oraz wartości odżywcze.

10. „Owocowe domino" - gra dydaktyczna z WŚ. Doskonalenie spostrzegawczości wzrokowej. Posłu­

giwanie się nazwami owoców. Wdrażanie do radzenia sobie z przegraną.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: orzechy: włoskie, laskowe, ziemne, dziadek do orzechów; obrazki ilustru­

jące opowiadanie Bajeczka o małym jabłuszku; WŚ - domino owocowe i historyjka obrazkowa

„O małym jabłuszku", klej, nożyczki; bę'benki i trójkąty; trzy papierowe talerze lub koszyki, na /

w każdym inne owoce: I - gruszka, II - dwa jabłka, III - śliwka (może być trochę niedojrzała); duża
piłka; duże obręcze dla połowy dzieci, jedno bez pary; taca, owoce, np. jabłka, banany, winogrona,

śliwki; owoce, patyczki do szaszłyków (dla bezpieczeństwa dzieci odcinamy ostre końcówki), far­
tuszki, chusteczki lub opaski na głowę, nożyki, deski do krojenia, miseczki

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

Rodzaj zajęć:

• Bajeczka o małym jabłuszku -

słuchanie utworu Agnieszki Galicy połączone

z wykonaniem zadania „O małym jabłuszku" z WS.

• „Spadające gruszki" - zabawa do piosenki Pac, gruszka do fartuszka połączona

z zabawą przestrzenną „Owocowe smakołyki".

Przebieg dnia:
I

• Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.
• Twardy orzech -

słuchanie wiersza Hanny Łochockiej. orzechy: włoskie,

Twardy orzech laskowe, ziemne,

j. . , , dziadek do

Hanna Łochocka , .

orzechów

Pod leszczyną mieszkał
do orzechów dziadek,
co siedem orzeszków
chrupał przed obiadem.
Lecz dzisiaj nie może
osłabł ze zmęczenia.

- Ależ twardy orzech

M a m tu do zgryzienia! -
A sąsiadka ruda,
schowana za listkiem,

woła:
- Mnie się uda!
Ja rozgryzę wszystkie!

Cztery oddam tobie,
schrupię
piaty z szóstym,
a zagwiżdżę sobie
na tym siódmym,
pustym...

Wyjaśnienie powiedzenia (związku frazeologicznego) twardy orzech do zgryzie­

nia.

Oglądanie orzechów, nazywanie: włoskie, laskowe, ziemne i określanie ich

cech: duże, małe, gładkie, chropowate, twarde. Określanie, czym rozłupujemy
orzechy - dziadek do orzechów oraz wyjaśnienie terminu.

9

Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).

II
• Bajeczka o małym jabłuszku -

słuchanie utworu Agnieszki Galicy. obrazki ilustrujące

Bajeczka o małym jabłuszku opowiadanie

, . , „ ,. Bajeczka o matym

Agnieszka Galica ,, ,

jabłuszku

Wypatrzyła je polna myszka. Stanęła pod jabłonką i pokręciła noskiem.
- Ach, jak pięknie pachnie, jakie dojrzałe, pyszne jabłuszko - myślała,

zastanawiając się, jak je zerwać.

Próbowała nawet wdrapać się na jabłonkę, ale w polowie pnia łapki ześli­

zgiwały się i pac, myszka lądowała na ziemi.

- H e j ! Ty tam! - śmiały się z niej wróbelki. - Udajesz, że jesteś fruwającą

myszką?

9 6

Dzień 4. | Owocowe smakołyki

9 7

- Znalazłam jabłko, ale nie mogę go zerwać - odpowiedziała zawstydzona

myszka.

- A my potrafimy! - zaćwierkały wróbelki.
Usiadły na gałęzi i zaczęły nią potrząsać. Jabłuszko spadło, potoczyło się

po trawie i zatrzymało koło drzemiącego na słońcu zająca. Obudzony zają­
czek złapał jabłko i zadowolony zamruczał tak: Myślałem, że mi się śniło, a to
naprawdę było. To wcale nie był sen, zaraz jabłuszko zjem!

- To ja zobaczyłam jabłuszko, to moje! - piszczała myszka.
- Oddawaj! - ćwierkały wróbelki. - To nasze jabłuszko.
- Ale ja je znalazłem - bronił się zajączek. - Nie oddam.
- Oddaj, bo będziemy dziobać - złościły się wróbelki.
- To moje, to moje! - piszczała myszka.
Kłócili się, wyrywali sobie pachnące jabłuszko i nawet nie zauważyli, kiedy

z zarośli wyszedł dzik. Chrząkał tak głośno, że zajączek, myszka i wróbelki
odskoczyli ze strachu, a jabłuszko zostało na trawie.

- Widzę śliczne jabłuszko - chrząknął dzik. - Dzikie jabłuszko dla dzika.
- Ale ja je pierwsza zobaczyłam - pisnęła myszka.
- A my zerwałyśmy je z drzewa - tłumaczyły wróbelki.
- Ale tak naprawdę, to ja znalazłem je w trawie - mówił zajączek.
- Też lubię chrupać słodkie jabłuszka - przyznał dzik.
Na polance zapadła cisza. Myszka popatrzyła na wróbelki, wróbelki na

zająca, a potem wszyscy przyjrzeli się dzikowi.

„Jest taki wielki, silny i dziki", pomyśleli. „Pewnie zabierze nam jabłuszko".

- Myślicie, że jak jestem dziki, to pewnie też jestem zły? - spytał dzik. -

A to nieprawda. Wiem, co trzeba zrobić.

- Co? Co? Powiedz, co? - wołali jedno przez drugie.
- Sprawiedliwie podzielimy jabłuszko i każdy dostanie po kawałku. Mysz­

ka za to, że wypatrzyła jabłuszko na jabłonce, wróbelki za to, że je strąciły
z gałązki, zając za to, że je znalazł, a ja, bo nie pozwoliłem wam się dalej
kłócić. Niewiele brakowało, a doszłoby do bijatyki. I każdy dostał cząstkę
słodkiego jabłka. Ach, jakie było pyszne!

Rozmowa kierowana pytaniami N.: Dlaczego myszka nie mogła zerwać jabłka

z jabłonki?; Co zrobiły wróbelki?; Co się stało, kiedy wróbelki strąciły jabłko z ga­

łęzi?; O co kłóciły się myszka, wróble i zając?; Co zwierzęta pomyślały, kiedy zoba­
czyły dzika?; Jak zachował się dzik?; Za co każde ze zwierząt dostało kawałek

jabłka?; Czy myszce udałoby się zerwać jabłko z drzewa?

Ocena zachowania bo­

haterów utworu. Wyciągnięcie wniosku, że działając zgodnie, wspólnie możemy
pokonać trudności.

* „O małym jabłuszku" - wykonanie zadania z WŚ. Opowiadanie, co dzieje się WŚ, klej, nożyczki

na kolejnych obrazkach. Wycinanie ilustracji. Układanie historyjki w ramkach

-w prawidłowej kolejności, od lewej do prawej strony (kropki na kostce suge­
rują kolejność), naklejanie. Próby samodzielnego opowiadania historyjki.

• „Wrzuć worek do obręczy" - zabawa z elementem rzutu i celowania. Dzieci dwie duże

ustawione są w dwóch rzędach przed obręczami leżącymi w odległości ok. 2 m. obręcze, woreczki
Dzieci po kolei celują i starają się wrzucić swój woreczek do obręczy. Po wyko- dla każdego
naniu wszystkich rzutów N. liczy trafienia w jednym i w drugim rzędzie. Na cześć dziecka
rzędu, który uzyska! większą liczbę trafień, koledzy wznoszą okrzyki uznania,
np. Hip, hip, hura!

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

9 8

* „Spadające gruszki" - zabawa do piosenki Pac, gruszka do fartuszka. Wspólne bębenki, trójkąty

śpiewanie piosenki - przypomnienie słów i melodii. Dzieci poruszają się w kręgu
podczas zwrotek piosenki. Próbują śpiewać razem z nagraniem. Na podłodze we­

wnątrz koła leżą instrumenty: trzy bębenki i trzy trójkąty. Wraz z końcem zwrotki

koło tańczących zatrzymuje się. Refrenowi towarzyszą następujące działania:

Pac, gruszka -

N. dotyka jedno z dzieci w kole, dziecko przykuca,

Pac, gruszka -

N. dotyka kolejne dziecko, które także przykuca,

Hop, do fartuszka

- dotknięte dziecko wskakuje do środka koła.

Po jednym prześpiewaniu refrenu w środku koła znajduje się dwójka dzieci, któ­
re wybierają sobie instrumenty.
Przy śpiewaniu refrenu po drugiej zwrotce N. dotyka dzieci podobnie, jak za
pierwszym razem z tym, że znajdujące się już w kole dzieci akompaniują na in­
strumentach:

Pac, gruszka

- uderzenie w bębenek na Pac

Pac, gruszka -

uderzenie w bębenek na Pac

Hop, do fartuszka

- uderzenie w trójkąt.

Przy trzecim refrenie akompaniuje czwórka dzieci, a przy czwartym - szóstka.
Działania N. za każdym razem są takie same.

* „Owocowe smakołyki" - zabawa przestrzenna. Każdemu rodzajowi owocu to- trzy papierowe

warzyszy inny sygnał dźwiękowy: gruszka - uderzenie w tamburyn, jabłka - dwa talerze lub koszyki,

uderzenia w bębenek, śliwka - tremolo na trójkącie (szybkie poruszanie pałecz- na / w każdym inne
ką pomiędzy dwoma bokami instrumentu). Talerze z owocami rozmieszczone owoce: I - gruszka,
są w różnych miejscach sali (np. leżą na krzesłach). N. gra sygnał na jednym " ~ dwa jabłka, III
z instrumentów, a dzieci przemieszczają się do odpowiedniego talerza i stają

_

śliwka (może być

wokół niego. trochę niedojrzała)

* „Gra w kolory" - zabawa z elementem rzutu w ogrodzie. Dzieci ustawione są w kole, duża piłka

w środku stoi N. N. rzuca kolejno piłkę do dzieci, wypowiadając głośno nazwy kolo­
rów. Dzieci łapią piłkę i odrzucają do N. Kiedy N. wymienia kolor czarny, piłki nie
należy łapać, kto to zrobi, odchodzi na bok i czeka do następnej kolejki

III

* „Znajdź swoją p o ł ó w k ę " - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci biegają duże obręcze

między rozłożonymi w bezpieczny sposób obręczami. Na hasło: Szukaj swojej dla połowy dzieci,

połówki!

szybko wskakują po dwoje do jednej obręczy. Kto nie znajdzie swojej jedno bez pary

połówki, musi odgadnąć zagadkę o owocach i w powtórzeniu zabawy powinien
szybko szukać pary.

* „Jaki owoc mam na myśli?" - zabawa dydaktyczna. Nazywanie owoców i okre- taca, owoce,

sianie ich cech, np. śliwka - mała, owalna, fioletowa, ma pestkę i jest słodka; np. jabłka, banany,

jabłko - duże, okrągłe, zielone i ma pestki. Wyznaczone dziecko wybiera sobie winogrona, śliwki

owoc znajdujący się wśród innych na tacy (nie dotyka owocu, wybiera go wzro­
kiem). Reszta dzieci zgaduje, jaki to owoc, poprzez zadawanie sensownych, kon­
kretnych pytań, np.: Czy ten owoc jest zielony?; Czy jest okrągły?; Czy jest kwaśny?
itp. Wybrane dziecko odpowiada: tak, nie.

* „Owocowe szaszłyki" - działanie dzieci. Przygotowanie: dzieci zakładają fartusz- owoce, patyczki

ki i chustki (lub opaski), myją ręce. N. wspólnie z dziećmi myje i obiera owoce, do szaszłyków, fartuszl
dzieli śliwki na połówki i wyjmuje pestki, następnie kroi je na małe kawałki. Owo- chusteczki lub opaski
ce można kroić na małych deseczkach, niezbyt ostrymi nożami (noże stołowe).

n a

głowę, nożyki, deski

Pokrojone owoce układamy w oddzielnych naczyniach tak, aby każdy mógł swo- do krojenia, miseczki
bodnie po nie sięgnąć. Dzieci otrzymują patyczki do szaszłyków (wcześniej nale­
ży zwrócić uwagę na bezpieczne posługiwanie się nimi) i nadziewają na nie owo-

Dzień 5. | Wiemy dużo o owocach

9 9

ce według określonego schematu, np. banan - winogrono - jabłko - śliwka, ba­
nan - winogrono... Szaszłyki należy zjeść zaraz po przygotowaniu. Smacznego!

• „Owocowe d o m i n o " - gra dydaktyczna z WŚ. Poznanie reguł zabawy. W czasie WŚ

gry posługiwanie się nazwami owoców.

Propozycja zapisu w dzienniku zajęć:

I 1. Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.

2. „Owoce trujące" - praca z obrazkiem. Poszerzanie wiedzy przyrodniczej. Wdrażanie do zachowa­

nia ostrożności w kontaktach z nieznanymi roślinami.

3. Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3.

II 4. „Owoce" - rozwiązywanie zagadek E. Stadtmuller połączone z wykonaniem ćwiczenia graficznego

„Owoce" w ZG 10. Rozwijanie logicznego myślenia. Globalne czytanie wyrazu owoce. Przeliczanie
w zakresie pięciu, różnicowanie wielkości. Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

5. Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3. Ćwiczenie zręczności, coraz sprawniejsze wykonywa­

nie zadań.

6. Zabawy dowolne w ogrodzie - zwracanie uwagi na przestrzeganie zasad dotyczących bezpie­

czeństwa.

7. „Wyścig po smakołyki" - zabawa bieżna w ogrodzie.

III 8. Jabłka, gruszki, śliwki" - zabawa orientacyjno-porządkowa.

9. Przetwory - słuchanie wiersza M. Strzałkowskiej połączone z wykonaniem zadania „Rymowanki"

z WJ. Uważne słuchanie utworu. Rozwijanie słuchu fonematycznego poprzez dopowiadanie wy­
razów rymujących się. Dobieranie w pary obrazków, których nazwy się rymują.

10. List do Cioci Halinki - zabawa z wykorzystaniem wiersza M. Bogdanowicz. Doskonalenie koordy­

nacji stuchowo-ruchowej. Rozwijanie sprawności manualnej.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: obrazki roślin trujących do przygotowania przez N.: cis, kalina, jemioła, waw­
rzynek - rośliny, a obok - ich owoce; ZG, kredki ołówkowe; tacki z kawałkami owoców na patyczkach
lub wykałaczkach; szarfy w trzech kolorach: czerwone, żółte, niebieskie, obrazki przedstawiające

jabłko, gruszkę i śliwkę; WJ - góry, konfitury, malina, lina, sad, bat, muszka, poduszka; klej, kartka

dla każdego dziecka

Rodzaj zajęć:
• „Owoce" - rozwiązywanie zagadek Ewy Stadtmuller połączone z wykonaniem

ćwiczenia graficznego „Owoce" w ZG 10.

• Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3.

Przebieg dnia:
I

8

Zabawy dowolne w kącikach tematycznych - wdrażanie do zgodnej zabawy.

» „Owoce trujące" - praca z obrazkiem. Poznanie cisu - rośliny posiadającej tru- obrazki roślin trujących

jące owoce. Cis może wyglądać jak drzewo lub krzew. Jego owoce są małe, czer­
wone, okrągłe i bardzo trujące. Nie wolno ich zjadać. Zwrócenie uwagi, iż nie­

znanych roślin nie wolno zrywać i zjadać.

• Ćwiczenia poranne - zestaw nr 3 (s. 85).

Tydzień 5. JESIEŃ DAJE NAM OWOCE

II

„Owoce" - rozwiązywanie zagadek Ewy Stadtmuller.

Okrągłe, rumiane,
każde dziecko powie,

że wszystkim, prócz Śnieżki,
wychodzą na zdrowie.

(jabłka)

W jabłuszku zajmują
miejsce honorowe.
Mogą z nich wyrosnąć

jabłoneczki nowe.

(pestki)

Mogą być czerwone,
czarne albo białe,
są świetne w kompocie,

w dżemie też wspaniałe.

(porzeczki)

Większa niż śliweczka
słodsza niż jabłuszka,
złocista, soczysta
pyszna pani
(gruszka)
Zielone, żółte
lub fioletowe,
pyszne w powidłach,
pyszne surowe.

(śliwki)

« „Owoce" - wykonanie ćwiczenia graficznego w ZG

10. Globalne czytanie pod- ZG10, kredki

pisu do obrazka owoce. N. wymawia nazwy owoców sylabami, a dzieci wskazują ołówkowe
odpowiedni owoc. Liczenie jabłek, gruszek, śliwek, następnie wszystkich owo­
ców i określanie liczebnikiem, ile ich jest. Wskazywanie owoców większych
i mniejszych. Kończenie kolorowania.

• Ćwiczenia gimnastyczne - zestaw nr 3 (s. 89).
• Zabawy dowolne w ogrodzie - zwracanie uwagi na przestrzeganie zasad doty­

czących bezpieczeństwa.

• „Wyścig po smakołyki" - zabawa bieżna w ogrodzie. N. wyznacza w ogrodzie tacki z kawałkami

trasę wyścigu w taki sposób, aby dzieci mogły biegać wahadłowo tzn. dobiec do owoców na
celu i wrócić (np. do ściany, klepnąć i wrócić na miejsce startu). Dzieci ustawio- patyczkach lub
ne jedno za drugim. Na hasło: Start! kolejno przebiegają wyznaczoną trasę. Po wykałaczkach
ukończeniu biegu przez wszystkie dzieci N. częstuje uczestników owocowymi
przysmakami. Po zjedzeniu owoców N. zbiera patyczki.

III

• „Jabłka, gruszki, śliwki" - zabawa orientacyjno-porządkowa. Dzieci zakładają szarfy w trzech

szarfy i w ten sposób dzielą się na trzy grupy: czerwone to jabłka, żółte to grusz- kolorach: czerwone,
ki, niebieskie to śliwki. Wszyscy stoją w gromadce. N. pokazuje obrazki, a wy- żółte, niebieskie,

wołane owoce biegają swobodnie w różnych kierunkach. Kiedy obrazek znika, obrazki przedstawiając!

dzieci stają z boku. N. może wywoływać owoce pojedynczo, parami lub wszyst- jabłko, gruszkę i śliwkę
kie naraz.

100

Dzień 5. | Wiemy dużo o owocach

* Przetwory

- słuchanie wiersza Małgorzaty Strzałkowskiej. N. recytuje wiersz, za­

wieszając głos w odpowiednich momentach, a dzieci dopowiadają rymujące się
wyrazy.

Przetwory

Małgorzata Strzałkowska

O! Moje konfitury! O! Moje drogie dżemy!
Kochamy was szalenie i jemy, jemy, jemy...
Owoców m a m dwa wory,

więc zrobię z nich ... (przetwory),

mam jabłek cale góry,
usmażę ... (konfitury),
morele chętnie jem,
z moreli zrobię ... (dżem),

wycisnę z wiśni... (sok),
wystarczy mi na rok!

O! Moje konfitury! O! Moje drogie dżemy!
Kochamy was szalenie i jemy, jemy, jemy...

• „Rymowanki" - wykonanie zadania z WJ. Nazywanie tego, co przedstawiają WJ, klej, kartki

obrazki. Wypychanie elementów, dobieranie w pary obrazków, których nazwy
się rymują na podstawie utworu Przetwory i naklejanie ich na kartonie.

9

List do Cioci Halinki -

zabawa z wykorzystaniem wiersza Marty Bogdanowicz.

Dzieci siedzą w parach - jedno za drugim. Dziecko, które siedzi z tylu rysuje na
plecach kolegi wzory ilustrujące treść utworu. Zamiana ról w parach.

List do Cioci Halinki

Marta Bogdanowicz

„Do Cioci Halinki! Naśladowanie pisania.
Posyłam Ci malinki"
Maliny klują, Naciskanie palcami obu rąk
drapią, Delikatne drapanie.
spadają Przesuwanie dłoni po plecach z góry na dół.
i się rozgniatają. Naciskanie obiema dłońmi
Pakujemy maliny do pudełka, Ułożenie prawej dłoni na lewej.
naklejamy taśmę, Przesuwanie dłoni z góry na dół, z lewej do prawej.

znaczek, Dotknięcie dłonią głowy.
przybijamy pieczątkę Delikatne uderzenie pięścią w plecy.
i... wysyłamy. Objęcie kolegi i delikatne kołysanie.

TYDZIEŃ 5: JESIEŃ DAJE NAM OWOCE 1

Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć

o tym, jak żyć, co robić i jak postępować,
nauczyłem się w przedszkolu...

Robert Fulghum

Drodzy Rodzice!
Dzieci w grupie przedszkolnej stają się dla siebie nawzajem nauczycielami. Liczne przykłady potwier­
dzają, że jeśli dzieci są poprowadzone do wspólnej wytrwałej pracy nad powierzonymi zadaniami, ich
intelektualne postępy mogą być nawet większe niż podczas pracy indywidualnej. Jednocześnie pamię­
tać trzeba, że sytuacje takie stają się niejednokrotnie okazjami do konfliktów. Dziecko staje bowiem

w sytuacji, gdy koleżanka lub kolega inaczej rozumie okoliczności, chce czegoś innego. Do dziecka

dociera więc, że na te same rzeczy i zdarzenia można spojrzeć inaczej. Proces uczenia się spojrzenia
na sprawy z perspektywy drugiej osoby jest długi i bywa bolesny. Jednakże to właśnie te sytuacje kon­
taktu z drugim małym człowiekiem (partnerem) i jego punktem widzenia danej sytuacji (innym niż
mój własny) uczą otwartości na ludzi i na świat. I wreszcie, uczą też godzenia różnych punktów widze­
nia i wspólnego rozwiązywania sytuacji konfliktowych, bo przecież, by być razem na co dzień, dzieci
muszą w końcu nauczyć się te różne punkty widzenia uzgadniać, oczywiście na miarę dziecięcego
świata spraw i zdarzeń. Uczą się w ten sposób współpracy i współdziałania mimo różnorodnych punk­
tów widzenia (a może właśnie dzięki nim)!

Wprowadzamy w świat wartości: szacunek, współpraca, zgodność, bezpieczeństwo, zdrowie...

Uczymy tego, co najważniejsze:

• Doświadczenia emocjonalno-spoleczne:

- rozwijanie umiejętności porozumiewania się poprzez słuchanie poleceń i pytań nauczyciela,

wypowiadanie się na określony temat z zachowaniem płynności mówienia i panując nad swoim
głosem, słuchanie wypowiedzi innych;

- rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów na zasadzie wygrana-wygrana w myśl zasady,

iż wspólnie można pokonać trudności i osiągnąć więcej - na przykładzie zachowania bohaterów
opowiadania;

- budowanie poczucia bezpieczeństwa i odpowiedzialności za swoje zdrowie m.in. poprzez wyra­

bianie nawyku dbałości o zdrowe żywienie, zachowanie ostrożności w zetknięciu z nieznanymi
roślinami.

* Doświadczenia sensoryczno-motoryczne i poznawcze:

- rozwijanie spostrzegawczości, analizy i syntezy wzrokowej; rozwijanie wrażliwości, analizy i syn­

tezy słuchowej;

- poznanie graficznego obrazu głoski o (liter o, O) oraz podpisów do obrazków (np. okno, oko,

okulary);

- rozwijanie słuchu fonematycznego m.in. poprzez dobieranie obrazków, których nazwy się

rymują;

- wspomaganie rozwoju mowy i umiejętności poprawnego wypowiadania się m.in. poprzez dba­

łość o poprawne pod względem artykulacyjnym wymawianie słów i budowanie dłuższych wypo­

wiedzi; wzbogacanie słownika o pojęcia związane z tematami zajęć oraz wdrażanie do rozumie­

nia wieloznaczności wyrazów;

- rozwijanie sprawności manualnej i koordynacji ręka-oko m.in. podczas rysowania po śladzie

i w ograniczonym polu;

- rozwijanie umiejętności odzwierciedlania kształtu jakiegoś elementu w formie przestrzennej np.

owocu z plasteliny;

102

Listy do Rodziców |

- porównywanie liczebności zbiorów z użyciem określeń: więcej, mniej, tyle samo;
- doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciata - lewa i prawa strona, przód i tył, części

ciała.

Jak wspierać dziecko?
Warto wspierać dziecko w rozwijaniu rozumienia perspektywy drugiej osoby. To długi i niełatwy pro­
ces. Przedszkolak jest na etapie egocentrycznego ujmowania świata i jest to naturalny etap rozwojowy.
Jednakże możliwości rozwojowe pięciolatka i sześciolatka pozwalają mu już na coraz sprawniejsze
odrywanie się od własnego punktu widzenia. Dobrze jest wykorzystać te możliwości i zachęcać dziec­
ko, by np. obejrzało jakąś rzecz z różnych perspektyw i za każdym razem opowiadało w szczegółach,
co widzi.
Warto wykorzystać codzienne sytuacje, by ćwiczyć z dzieckiem porównywanie liczebności zbiorów
poprzez przyporządkowanie elementów „jeden do jednego", np. podczas przygotowania produktów
na sałatkę (Których owoców jest więcej - zielonych czy czerwonych? itp.).

Warto porozmawiać o... różnorodności na świecie!

Małe dziecko w naturalny sposób jest otwarte na świat i jego różnorodność. Gdy zaczyna być świado­
me tych różnic, trzeba tę otwartość i postawę szacunku pielęgnować. Warto rozmawiać z dzieckiem
o różnorodności na świecie - tym stworzonym przez naturę i tym tworzonym przez człowieka - wyka­

zując, iż właśnie dzięki temu świat jest niezwykle ciekawy, a ludzie mogą się tak wiele od siebie nawza­

jem nauczyć.

Warto poczytać...
R. Jędrzejewska-Wróbel, Każdy jest inny, WSiP.

W następnym tygodniu potrzebne będą: różne warzywa, np. pomidor, marchewka, papryka, cukinia,
kabaczek, bakłażan, burak, cebula, ogórek, ziemniak, dynia oraz pestki z dyni (w łupinach), drobno
posiekana cebula, słoik, cukier, fartuszek i chusteczka na głowę, deska do krojenia, nożyk, miseczka,
duża miska, łyżka, talerzyk, widelec, sól, pieprz, wykałaczki.