Dr Aleksandra Klęczar

Język grecki dla studentów archeologii

Kraków 2008/09

mh=nin a)/eide qea\ Phlhi+a/dew )Axilh=oj
ou)lome/nhn, h(\ muri/' )Axaioi=j a)/lge' e)/qhke,
polla\j d' i)fqi/mouj yuxa\j )/Ai+di proi/+ayen
h(rw/wn, au)tou\j de\ e(lw/ria teu=xe ku/nessin
oi)wnoi=si te pa=si, Dio\j d' e)telei/eto boulh/,
e)c ou(= dh\ ta\ prw=ta diasth/thn e)ri/sante
)Atrei/+dhj te a)/nac a)ndrw=n kai\ di=oj )Axilleu/j

a)/ndra moi e)/nnepe, mou=sa, polu/tropon, o(\j ma/la polla\
pla/gxqh, e)pei\ Troi/hj i(ero\n ptoli/eqron e)/persen:

pollw=n d' a)nqrw/pwn i)/den a)/stea kai\ no/on e)/gnw,
polla\ d' o(/ g' e)n po/ntw| pa/qen a)/lgea o(\n kata\ qumo/n,

a)rnu/menoj h(/n te yuxh\n kai\ no/ston e(tai/rwn.
a)ll' ou)d' w(\j e(ta/rouj e)rru/sato, i(e/meno/j per:

au)tw=n ga\r sfete/rh|sin a)tasqali/h|sin o)/lonto,
nh/pioi, oi(\ kata\ bou=j (Uperi/onoj )Heli/oio

h)/sqion: au)ta\r o( toi=sin a)fei/leto no/stimon h)=mar.
tw=n a(mo/qen ge, qea/, qu/gater Dio/j, ei)pe\ kai\ h(mi=n.

3. Deklinacja rzeczownika:

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

Dekl. 1

Dekl. 2

Dekl. 3

Dekl. 1

Dekl. 2

Dekl. 3

N.

-h, -a

- o (

m), -on (n)

Dowolny zgodny z
regułami (samogł.,
, r, n

, zbitka)

-ai

-oi, -a

-e (-ei); (

m, f) -a

(-h) (

neutr.)

G.

-h, -a

-ou

-o (w, -ou)

-wn

-wn

-wn

D.

-h/, -a/

-w/

-i

-ai

-oi

- si(n), -xi(vn), -yi(n)

Ac. -hn, -an

-on (

m) =N (n)

-a, -n, =N

(n)

-a

-ou, -a

-a, -e, -ei (

m, f);

=N (neutra)

V.

=N

-e (

m), =N (n)

=temat., ,=N

-ai

-oi, -a

=N

Uwaga na:
a) N. Sg dekl II r. m. i G. sg dekl. III (-o ), por. fivlo i gavlakto
b) N. sg. dekl I, N/Ac/V pl. dekl II i III neutr., Acc. sg. dekl. III (-a): ajgovra, numfai'a, andra
c) różnice między mianownikiem (N) a tematem (widocznym w innych przypadkach): levwn, levonte, gavla, gavlakto
povli, povlesin
d) rzadki gen. III dekl. -ou i Acc. pl. II dekl. -ou (etou, fivlou)
e) u Homera można czasem znaleźć archaiczny G. sg. - oio (ajgaqoi'o zamiast ajgaqou')

mavch, machvn, mavcai, mavcai, dhmokrativan, dw'roi, sofiva/, ajlhvqeia, !Aqhvnai, quvmon, travpezan, filivwn,

provbata, !Aqhnaivoi, ajnqrwvpwn, oujranou, tevkna, hJgemwvn, hJgewovna, hJgemovsi, hJgemovne, basileva, basileiva,
basileusin, !Acilleuv, !Acillevw, povlin, povlei, dwrhvmata, levousi, levonta, povlew, rhvtorsin, krathvre, !

Alexavndrou, !Alexandriva, ojrnivqe, orni, Aijqivwy, Aijqivopa, Aijqivope, ojlovfagon, ejlpivda, ejlpivsin, gevno,
gevnou, gevnea =gevnh

1

Dr Aleksandra Klęczar

Język grecki dla studentów archeologii

Kraków 2008/09

povli, povlew, povlei, povlin, povli, povlei, povlewn, povlesi, povlei, povlei
ajnhr, ajndrov, ajndriv, andra, aner, andre, ajndrw'n, ajndravsi, andra

pathvr, patrov, patriv, patevra, pavter, patevre, patevrwn, patravsin, patevra, patevre
mhthvr, qugathvr, mhtevra, qugatevre
Zeuv, Diov

lub Zhnov, Diiv lub Zhniv Diva lub Zh'na, Zeu'

Przymiotnik:

- odmienia się jak rzeczownik i dopasowuje do rzeczownika pod względem liczby, rodzaju i przypadka;
- możliwe zakończenia:

- 3: osobne dla poszczególnych rodzajów: -o, -h, on (ajgaqov, ajgaqhv, ajgaqovn), -a, -aina, -an (tavla,
tavlaina, tavlan), -uv, -ei'a, -uv (glukuv, glukei'a, glukuv), -ei, -essa, -en (cariei', carievssa, carievn)
- 2: osobne dla r. m. i ż., osobne dla nij.: -o, -on (ajqavnato, ajqavnaton), -h, -e (ajtuchv, ajtucev), -wn.
-on (eujdaivmwn, eudaimon), -i, -i (eujevlpi, euelpi)
- 1: takie samo dla wszystkich 3 rodzajów: penhv

- pa', pa'sa, pavn

ma dopełniacz pantov, pavsh, pantov, pl. pavnte, pavsai, pavnta, por. pavnta rJei'

- mevga, megavlh, mevga

tworzy formy od tematu megal- (megavlou, megavloi, megavla, ale: mevgan);

- poluv, pollhv, poluv

tworzy formy od tematu pollo- (pollou', polloi;, ale: povlun)

-

stopniowanie: regularnie -tero, -a, -n, -estero, -a, -on lub rzadko -iwn, -ion dla stopnia wyższego oraz -tato,

-o, -on -estato, -h, on, -isto, -h, on

dla stopnia najwyższego; nieregularne do zapamiętania: ajgaqov, ajmeivnwn,

-on, aristo (-h, -on), ajgaqov, kreivttwn, -o, kravtisto (-h, -on)

oj dikai'o ajnhvr, hj dikai'a gunhv, to; dikai'on tevknon, oj anhvr oj dikai'o, hj gunh; hj dikai'a, to; tekvnon to; dikai'on
hj dikaiovtera gunhv, tou' dikaiotevrou ajndrov, ta; dikaiovtera tevkna, toi' dikaiotevroi avjndravsi, oJ dikaiovtato

ajnhvr, tw'n dikaiotavtwn gunaikw'n
oJ aristo hJgemwvn, oij kravtistoi, w kavkiste ajndrw'n

kakhv ....................., kakou'..................., kakav...................., kavkion ..................., kakiovna........................, kavkisto ........................,

kavkistoi ......................., kavkistai...................., kakiovno........................

hj gunhv, th' gunaikov, oj ajnhr, ta; e]rga, to; ergon, tou' ajndro, tai' guvnaixi, thvn gunai'ka, toi' ajndravsi, tou'

tevknou

pate/rej th=j sofi/aj kai\ h(gemonej Pl. Ly.214a, h(gemo/nej Danaw=n, Il. 2.487, h( tw=n melissw=n h(gemw/n
X.Oec.7.32, o( peri\ qew=n lo&gov, tytuł dzieła Protagorasa, D.L.9.54, Ai)sw/pou lo/goi Pl.Phd.60d , fi&liov
toi=j summa/xoij X.Cyr.6.1.19 ,pro\j Dio\j fili/ou Pl.Phdr.234e, fi&lia a)/loxoj E.Alc.876 gukaike_v kai\
parqe/noi X.An.3.2.25, de/spoin' a(pasw=n, po/tni' )Aqhnai/wn po/li Com.Adesp.340.1, de/spoina nu/mfh
Pl.Lg.796b, w)= mega/le Zeu= A.Th. 822, mega/la qea/, S. OC683, plh=qoj pollo/n Hdt.1.141, polu\n xro/non
Il.2.343, patro\j d' ei)/m' a)gaqoi=o, qea\ de/ me gei/nato mh/thr Il.21.109 pa/ntej te qeoi\ pa=sai/ te qe/ainai
Il.8.5, pa=n kra/toj S.Ph.142, e)nne/a pa/ntej, Od.8.258. w)= Zeu= kai\ pa/ntej qeoi/, X.Cyr.2.2.10, Dio\j
a)sth/r, Pl.Epin. 987c , Dionu/sou gonai/, IG14.1098, 9Ermh= xqo/nie, patrw=|' e)popteu/wn kra/th, swth\r
genou= moi cu/mmaxo/j t' ai)toume/nw|, A.Choe.1-2, path\r a)ndrw=n te qew=n te , Il.4.235, Xro/noj o(
pa/ntwn path\r Pi.O.2.17, w)= pai= Klutaimh/straj te kai\ )Agame/mnonoj, parqe/ne makro\n dh\ (...) )
Hle/ktra xro/nou E.Or. 71-2, foi=boj )Apo/llwn Il.1.43, nu/mfai kou=rai Dio/j Il.6.420, th=| Mhtri\ kai\ th=|
Ko/rh| Hdt.8.65, Ko/rh Dio\j kai\ Dh/mhtroj Isoc.10.20, ui(oi\ a)diki/aj 2 Ki.7.10, ui(o\j a)nqrw/pou,
LXXEz.2.1, Ev.Matt. 8.20, polloi\ me\n a)/nqrwpoi, o)li/goi de\ a)/ndrej Hdt. 7.210, a)/ndrev dikastai/
D.21.1, o( e)pi\ th=j po/lewj OGI113.3,134.2, dh=mo/j te po/liv te Od.11.14 , e)c a)/stewj ei)j a)gro\n, Ar.Fr.
107, dh/mou a)nh/r, Il.2.198 , no/moj o( pa/ntwn basileu/v Pi.Fr.169 , o( Pu/qioj a)/nac A.Ag.509 a)/nac

2

Dr Aleksandra Klęczar

Język grecki dla studentów archeologii

Kraków 2008/09

a)na/ktwn . . Zeu= A.Supp.524, a)/nac a)ndrw=n )Agame/mnwn Il.1.442, ma\ to\n Di/a to\n )/Anakta
D.35.40,a)qa/natai a(/liai,Od.24.47, a)rxh\ sofi/aj fo/boj Kuri/ou LXX Pr.1.7.

3