Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

dr Joanna Świderska

październik 12

1

Funkcjonowanie gospodarki.
Wprowadzenie do makroekonomii

DR JOANNA ŚWIDERSKA

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Wydział Ekonomiczny

[e-mail]
[e-mail]

Lublin,

październik 12

Bank komercyjny – istota działalności

1

Bank komercyjny – istota działalności

Organizacja systemu bankowego

System bankowy ma postać systemu dwustopniowego:

1. Instytucje centralne

(zewnętrzne w stosunku do banków)

2. Banki

• bank centralny
• nadzór nad rynkiem finansowym, w tym bankowy
• system gwarantowania depozytów/inwestycji
• inne instytucje

o charakterze centralnym i samorządowym

System bankowy

obejmuje całokształt instytucji bankowych

oraz normy określające ich wzajemne powiązania i stosunki
z otoczeniem.

2

Bank komercyjny – istota działalności

Struktura systemu bankowego

3

banki w formie
spółki akcyjnej

banki spółdzielcze

banki państwowe

oddziały instytucji

kredytowych

Sektor

bankowy

Narodowy Bank

Polski

Komisja Nadzoru

Finansowego

Bankowy Fundusz

Gwarancyjny

Krajowa Izba

Rozliczeniowa

instytucje

dobrowolne

regulacje, normy

itp.

System

bankowy

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

dr Joanna Świderska

październik 12

2

Bank komercyjny – istota działalności

Definicja banku

Bank

oznacza osobę prawną utworzoną zgodnie z przepisami

ustaw, działającą na podstawie zezwoleń
uprawniających do wykonywania czynności bankowych

obciążających ryzykiem środki powierzone pod

jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe

(Dz. U. 2002, Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), art. 2.

Pojęcie bank jest zatem określone przez

wskazanie czynności

wykonywanych przez banki

.

4

Bank komercyjny – istota działalności

Definicja banku

Wyrazy „bank” lub „kasa” mogą być używane w nazwie, dla

określenia działalności lub reklamy

wyłącznie banku w

rozumieniu art. 2

., z wyjątkiem:

• jednostki organizacyjnej, z której działalności

jednoznacznie wynika, że jednostka ta nie wykonuje

czynności bankowych

• jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej

ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek

pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe

(Dz. U. 2002, Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), art. 3.

Wyrazy „bank” lub „kasa” mogą być używane w nazwie, dla

określenia działalności lub reklamy

wyłącznie banku w

rozumieniu art. 2

., z wyjątkiem:

• jednostki organizacyjnej, z której działalności

jednoznacznie wynika, że jednostka ta nie wykonuje

czynności bankowych

(np. kasa zapomogowa, szkolna kasa oszczędności)

• jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej

ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek

pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce

(np. spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa)

5

Bank komercyjny – istota działalności

Definicja instytucji kredytowej – prawo polskie

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe

(Dz. U. 2002, Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), art. 4, pkt. 1, ppkt. 17.

Instytucja kredytowa

to podmiot

mający swoją siedzibę za

granicą Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium
jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej

,

prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek

– na podstawie zezwolenia właściwych władz
nadzorczych – działalność polegającą na przyjmowaniu

depozytów lub innych środków powierzonych pod

jakimkolwiek tytułem zwrotnym

i

udzielaniu kredytów

lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego.

6

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

dr Joanna Świderska

październik 12

3

Bank komercyjny – istota działalności

Definicja instytucji finansowej – prawo polskie

a) nabywania i zbywania udziałów lub akcji,
b) udzielania pożyczek ze środków własnych,
c) udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu,
d) świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności,
e) udzielania gwarancji, poręczeń lub zaciągania innych zobowiązań pozabilansowych,
f) uczestniczenia w emisji papierów wartościowych lub świadczenia usług związanych

z taką emisją,

j) świadczenia usług w zakresie zarządzania aktywami,
k) świadczenia usług w zakresie doradztwa finansowego, w tym inwestycyjnego.

Instytucja finansowa

to podmiot niebędący

bankiem ani

instytucją kredytową, którego podstawowa działalność
będąca źródłem większości przychodów polega na

wykonywaniu działalności gospodarczej m.in. w zakresie:

7

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r.

Prawo Bankowe , art. 4, pkt. 1, ppkt. 7.

Bank komercyjny – istota działalności

Rozbieżności klasyfikacyjne instytucji sektora finansowego

instytucja kredytowa

będąca bankiem

(siedziba na terenie UE)

bank krajowy

(siedziba

na terenie RP)

bank zagraniczny

(siedziba poza

terenem RP i UE)

instytucja

kredytowa

niebędąca

bankiem

(na terenie

RP i UE)

instytucja kredytowa

(bez ograniczeń terytorialnych)

bank

instytucja pieniądza

elektronicznego

Klasyfikacja

według ustawy Prawo bankowe

Klasyfikacja

według dyrektywy PE i Rady UE

pozostałe parabanki

instytucja finansowa

(bez ograniczeń terytorialnych)

instytucja finansowa

(bez ograniczeń terytorialnych)

8

Bank komercyjny – istota działalności

Banki, instytucje kredytowe, instytucje finansowe

9

Podmiot

Kategoria_PL

Kategoria_UE

B

IK

IF

IK

IF

PeKaO SA
SKOK Stefczyka
Beskidzki Dom Maklerski
AIG OFE
PZU
Fundusz Mikro
BRE Leasing
Kruk SA (windykacja)
VISA
Open Finance
Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Polska) SA
BNP PARIBAS SA Oddział w Polsce

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

dr Joanna Świderska

październik 12

4

Bank komercyjny – istota działalności

Rodzaje banków

Banki w formie spółki akcyjnej

notowane na GPW

nienotowane na GPW

specjalistyczne

uniwersalne

zrzeszające

Banki państwowe

Banki spółdzielcze

hipoteczne

inwestycyjne

komunalne

samochodowe

pozostałe

10

Bank komercyjny – istota działalności

Cechy charakterystyczne banku komercyjnego

11

Okres

Liczba

Liczba placówek

Liczba zatrudnionych

BK

IK

udział (%)

BK

IK

udział (%)

BK

IK

udział (%)

12.2006

51

12

9,74

8 592

171

69,76

127 201

1 826

81,70

12.2007

50

14

9,92

9 280

184

70,22

133 724

3 300

81,99

12.2008

52

18

10,79

10 237

236

71,35

145 406

4 610

82,79

03.2009

52

18

10,79

10 006

212

71,20

144 862

4 598

82,77

06.2009

52

19

10,92

10 141

225

71,26

142 427

4 595

82,40

09.2009

51

18

10,66

10 164

234

71,15

140 943

4 608

82,18

12.2009

49

18

10,42

9 829

242

69,72

138 094

4 751

81,83

03.2010

48

20

10,56

9 832

221

69,70

137 543

5 529

81,74

06.2010

49

20

10,70

9 945

239

69,77

139 020

5 577

81,96

09.2010

49

21

10,84

9 931

373

70,13

139 397

5 650

81,49

Bank komercyjny – istota działalności

Udział BK i IK mierzony wartością aktywów

12

89,03%

88,89%

89,08%

88,89%

88,89%

89,38%

89,06%

5,58%

5,60%

5,30%

5,27%

5,18%

4,84%

5,11%

4,4%

4,6%

4,8%

5,0%

5,2%

5,4%

5,6%

5,8%

88,8%

88,9%

89,0%

89,1%

89,2%

89,3%

89,4%

89,5%

mar 09

cze 09

wrz 09

gru 09

mar 10

cze 10

wrz 10

udział banków komercyjnych (lewa skala)
udział oddziałów instytucji kredytowych (prawa skala)

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

dr Joanna Świderska

październik 12

5

Funkcjonowanie gospodarki.
Wprowadzenie do makroekonomii

JOANNA ŚWIDERSKA

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Wydział Ekonomiczny

Dziękuję za uwagę

Bank komercyjny – istota działalności

13

Bank komercyjny – istota działalności

Literatura

1. T. Galbarczyk, J. Świderska, Bank komercyjny w Polsce. Podręcznik

akademicki, Difin, Warszawa 2010, rozdz. 1.3

2. M. Zaleska (red.), Współczesna bankowość, t. 1, Difin,

Warszawa 2007, rozdz. 1.2

3. W. Jaworski, Z. Zawadzka (red.), Bankowość. Podręcznik akademicki,

Poltext, Warszawa 2002, cz. I, rozdz. 1.1, 1.4.2

4. Głuchowski J., Szambelańczyk J. (red.), Bankowość. Podręcznik dla

studentów, Wyd. WSB, Poznań 1999, rozdz. 3

5. Jaworski W.L. (red.), Współczesny bank, Poltext, Warszawa 2000, cz. I,

rozdz. 1.1, rozdz. 3.1-3.2

6. Inne pozycje – rozdz. o definicji banku i instytucjach pokrewnych,

rodzajach banków, charakterystyce banku komercyjnego

7. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jednolity), Dz.

U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, ze zm., art. 2-4