„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Mariusz Szynkaruk

Zabudowa potoków górskich
712[03].Z1.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Krzysztof Piela
mgr inż. Daniel Kózka



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Mariusz Szynkaruk




Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej

712[03].Z1.06

,,Zabudowa potoków górskich” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
monter budownictwa wodnego.





Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Charakterystyka potoków górskich

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Zabudowa obszarów zbiorczych

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Umocnienia skarp i dna potoków na odcinku szyi

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4. Roboty w obszarze stożka usypowego

17

5.4.1. Ćwiczenia

17

5.5. Budowle poprzeczne ograniczające dno potoków

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

5.6. Opaski brzegowe

21

5.6.1. Ćwiczenia

21

5.7. śłoby. Poprzeczki

23

5.7.1. Ćwiczenia

23

5.8. Zapory przeciwrumowiskowe

25

5.8.1. Ćwiczenia

25

5.9. Kontrola i odbiór robót

27

5.9.1. Ćwiczenia

27

5.10. Roboty remontowe

29

5.10.1. Ćwiczenia

29

5.11. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska

31

5.11.1. Ćwiczenia

31

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

32

7. Literatura

46

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Zabudowa potoków górskich”, który

będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
monter budownictwa wodnego 712[03].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

712[03].Z1

Technologia robót hydrotechnicznych

712[03].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

712[03].Z1.02

Wykonywanie pomiarów związanych z robotami hydrotechnicznymi

712[03].Z1.03

Wykonywanie robót melioracyjnych

712[03].Z1.04

Wykonywanie robót ziemnych

i pogłębiarskich

712[03].Z1.05

Wykonywanie budowli regulacyjnych

712[03].Z1.06

Zabudowa potoków górskich

712[03].Z1.07

Wykonywanie budowli piętrzących

712[03].Z1.08

Wykonywanie zabezpieczeń przeciwpowodziowych

712[03].Z1.09

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

712[03].Z1.10

Obsługa urządzeń i obiektów

hydrotechnicznych

712[03].Z1.11

Wykonywanie konserwacji

i naprawy budowli wodnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

organizować stanowisko pracy,

−

wykonywać pomiary związane z robotami hydrotechnicznymi,

−

wykonywać roboty melioracyjne,

−

stosować przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska,

−

wykonywać roboty ziemne i pogłębiarskie,

−

wykonywać budowle regulacyjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować cieki wodne,

−

scharakteryzować elementy potoków górskich,

−

określić skutki gwałtownych zmian stanów wody i przepływów w potokach górskich,

−

określić rodzaje zabudowy potoków górskich,

−

posłużyć się dokumentację techniczną,

−

określić rodzaj i zakres robót związanych z zabudową potoków górskich,

−

wyznaczyć i zabezpieczyć miejsca zabudowy potoków górskich,

−

dobrać materiał do umocnienia skarpy oraz dna potoków górskich,

−

wykonać roboty związane z zabudową stożka usypowego,

−

wykonać prace związane z budową stopni i progów,

−

wyznaczyć i utrwalić linię trasy regulacyjnej stosując opaski brzegowe,

−

wykonać prace związane z budową żłobów,

−

zaplanować wykonanie poprzeczek,

−

określić pojemność zbiornika rumoszu,

−

określić zasady lokalizacji zapór przeciwrumowiskowych,

−

wykonać prace związane z budową zapór przeciwrumowiskowych,

−

dokonać kontroli i odbioru robót,

−

dobrać i zastosować przyrządy pomiarowe,

−

wykonać przedmiar i obmiar w zakresie wykonywanych robót,

−

wykonać prace związane z konserwacją i naprawą uszkodzonej zabudowy,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska przy zabudowie potoków górskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter budownictwa wodnego 712[03]

Moduł:

Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1

Jednostka modułowa:

Zabudowa potoków górskich 712[03].Z1.06

Temat: Roboty remontowe.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności prawidłowego wskazania jakie roboty remontowe

powinny być wykonane na określonym odcinku zabudowy potoku górskiego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić jakie roboty remontowe należy wykonać,

−

prawidłowo rozmieścić na fotografiach potoku górskiego rodzaj robót remontowych do
wykonania.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 2 godz. dydaktyczne (90 min).

Środki dydaktyczne:

−

fotografie potoku górskiego,

−

papier formatu A3,

−

ołówek.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel pokazuje 3 fotografie potoku górskiego,

−

uczniów dzielimy na grupy 3–5 osobowe, każda grupa losuje po jednej fotografii
potoku górskiego i zapisuje na kartce jakie roboty remontowe należy wykonać,

−

każda grupa ma prawidłowo umiejscowić rodzaj roboty remontowej na fotografii
(podpisać rodzaj roboty remontowej na fotografii),

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów,

−

prezentacja podpisanych fotografii wykonanych w poszczególnych grupach,

−

po prezentacjach wszystkich grup następuje zmiana fotografii dla danej grupy,

−

powtarzamy ćwiczenie j.w.

4.

Po zakończeniu prezentacji uczniowie wskazują trudności, jakie napotkali.

5.

Nauczyciel analizuje pracę uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć
Uporządkowanie stanowisk pracy i pracowni.

Praca domowa:
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Roboty remontowe na potokach górskich.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter budownictwa wodnego 712[03]

Moduł:

Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1

Jednostka modułowa:

Zabudowa potoków górskich 712[03].Z1.06

Temat: Budowle poprzeczne ograniczające dno potoków.

Cel ogólny: Nabycie wiedzy dotyczącej budowli poprzecznych ograniczających dno potoków.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić budowle ograniczające dno potoków,

−

scharakteryzować poszczególne budowle.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 2 godz. dydaktyczne (90 min).

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

długopis,

−

ołówek.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja tematu:

−

każdy uczeń wykonuje ćwiczenie poprzez wypisanie znanych budowli poprzecznych
ograniczających dno potoku górskiego na kartce papieru.

−

następnie wykonuje rysunki tych budowli wraz z zaznaczonymi ich częściami
składowymi,

−

w końcowym etapie charakteryzuje potrzebne materiały i sprzęt do wykonania
budowli,

−

nauczyciel obserwuje pracę uczniów i pomaga w prawidłowym wyborze budowli
ograniczających dno potoków górskich oraz wykonaniu ich rysunków i doborze
materiałów i sprzętu do ich wykonania.

5.

Uczeń prezentuje wyniki wykonanego ćwiczenia.

6.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zakończenie zajęć
Uporządkowanie stanowisk pracy i pracowni.

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat budowli ograniczających dno potoków górskich

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Charakterystyka potoków górskich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie ortofotomapy sporządź szkic sytuacyjny potoku górskiego, określ rodzaj

potoku górskiego ze względu na jego lokalizację.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić szkic sytuacyjny potoku górskiego,

2)

określić rodzaj potoku górskiego,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

ortofotomapa przedstawiająca widok potoku górskiego,

–

długopis i ołówek,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie szkicu sytuacyjnego zidentyfikuj elementy potoku górskiego i podpisz je

w odpowiednich odnośnikach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sporządzić szkic sytuacyjny potoku górskiego,

2)

określić rodzaj potoku górskiego,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

szkic sytuacyjny przedstawiający widok potoku górskiego,

–

długopis i ołówek,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Zabudowa obszarów zbiorczych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj umocnienie w postaci płotka faszynowego o długości 3 m i wysokości 20-40 cm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wybrać materiały i sprzęt, które będą potrzebne do wykonania umocnienia w postaci
płotka faszynowego,

2)

wyrównać teren, na którym powstanie umocnienie,

3)

wykonać umocnienie płotka faszynowego poprzez zabicie palików i ułożenie wiązek
faszynowych i obsypanie ziemią,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

paliki,

−

wiązki faszyny,

−

młot,

−

drut,

−

szpadel,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj wykonanie zabudowy potoku górskiego przedstawionego na modelu na odcinku

obszaru zbiorczego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wypisać elementy zabudowy stosowane na obszarach zbiorczych,

2)

rozmieścić poszczególne elementy zabudowy w postaci plastikowych odwzorowań na
obszarze zbiorczym modelu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

długopis,

−

kartka papieru formatu A4,

−

elementy zabudowy potoku górskiego w postaci plastikowych odwzorowań,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Umocnienia skarp i dna potoków na odcinku szyi

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie modelu potoku górskiego prawidłowo zlokalizuj miejsca, w których należy

zastosować elementy zabudowy szyi takie jak: zapora przeciwrumowiskowa, stopień, opaska,
ż

łób.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wybrać lokalizację na modelu dla zapory przeciwrumowiskowej przedstawionej w
postaci plastikowego odwzorowania,

2)

wybrać lokalizację na modelu dla stopnia przedstawionego w postaci plastikowego
odwzorowania,

3)

wybrać lokalizację na modelu dla opaski przedstawionej w postaci plastikowego
odwzorowania,

4)

wybrać lokalizację na modelu dla żłobu przedstawionego w postaci plastikowego
odwzorowania,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

model potoku górskiego,

−

elementy zabudowy potoku górskiego w postaci plastikowych odwzorowań,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu materiału filmowego przedstawiającego wykonanie opaski scharakteryzuj

rodzaj opaski, sposób jej wykonania oraz materiały i sprzęt potrzebny na jej wykonanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić rodzaj wykonanej opaski,

2)

wypisać materiały i sprzęt potrzebny do wykonania opaski,

3)

opisać sposób i kolejność wykonania poszczególnych elementów opaski,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

−

długopis,

−

kartka papieru A3,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Roboty w obszarze stożka usypowego

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie modelu potoku górskiego prawidłowo zlokalizuj miejsca, w których należy

zastosować elementy zabudowy technicznej stożka usypowego takie jak: opaskę, korekcję
progową, korekcję żeberkową oraz zabudowę roślinną złożoną z drzew i krzewów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności wykonanego
ć

wiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wybrać lokalizację na modelu dla elementów zabudowy technicznej przedstawionych
w postaci plastikowych odwzorowań,

2)

wybrać lokalizację na modelu elementów zabudowy biologicznej przedstawionych
w postaci plastikowych odwzorowań,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

model potoku górskiego,

−

elementy zabudowy potoku górskiego w postaci plastikowych odwzorowań,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu dokumentacji fotograficznej odcinka otoku górskiego w obrębie stożka

usypowego dobierz prawidłowy rodzaj robót potrzebnych do wykonania zabudowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

ocenić jakie prace powinny być wykonane na przedstawionym odcinku potoku,

2)

wybrać prawidłowe rodzaje zabudowy potoku, które należy wykonać,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

3)

rozmieścić na zdjęciach rodzaj przewidzianej do wykonania zabudowy,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

dokumentacja fotograficzna,

–

ołówek,

–

kartka papieru A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Budowle poprzeczne ograniczające dno potoków

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz jedną z budowli poprzecznych ograniczających dno potoku górskiego, narysuj

jej schemat i objaśnij, z jakich elementów się składa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wybrać jedną z budowli poprzecznych ograniczających dno potoku górskiego,

2)

narysować schemat wybranej budowli,

3)

wyjaśnić jakie elementy wchodzą w skład tej budowli,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

ołówek,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu materiału filmowego dotyczącego zabudowy potoków górskich wymień

przedstawione na filmie budowle poprzeczne ograniczające dno potoku górskiego oraz podaj
materiały i sprzęt potrzebny do ich wykonania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wymienić pokazane na filmie budowle poprzeczne ograniczające dno potoku górskiego,

2)

określić materiały potrzebne do ich wykonania,

3)

określić sprzęt potrzebny do ich wykonania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6. Opaski brzegowe

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeanalizuj konstrukcje opasek brzegowych, które znasz, podaj, z jakich elementów się

składają oraz jakie materiały i sprzęt potrzebny jest do ich wykonania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wymienić rodzaje opasek brzegowych,

2)

określić z jakich elementów się składają,

3)

wymienić materiały potrzebne do wybudowania opaski brzegowej,

4)

wymienić sprzęt potrzebny do ich wykonania,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

ołówek,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu materiału filmowego dotyczącego wykonywania opaski brzegowej wymień

nieprawidłowości, które są przedstawione przy wykonywaniu opaski brzegowej oraz podaj
sposób prawidłowego wykonania opaski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wymienić pokazane na filmie dostrzeżone nieprawidłowości przy wykonaniu opaski
brzegowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

2)

określić sposób wykonania opaski brzegowej i wyeliminowania błędów,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.7. śłoby, poprzeczki

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj typowy przekrój poprzeczny żłobu betonowego z okładziną kamienną lub

rysunek rozmieszczenia poprzeczek przy zabudowie potoku górskiego Sposób wykonania
ć

wiczenia.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać wyboru budowli,

2)

narysować na kartce formatu A3 typowy rysunek przedstawiając żłób betonowy
z okładziną kamienną lub rysunek rozmieszczenia poprzeczek przy zabudowie potoku
górskiego,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

ołówek,

–

kartka papieru formatu A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wybierz materiały i sprzęt potrzebny do wykonania poprzeczki oraz wykonaj poprzeczkę

na długości 10 mb.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać wyboru materiałów do wykonania poprzeczki,

2)

dokonać wyboru sprzętu do wykonania poprzeczki,

3)

wykonać poprzeczkę na długości 10 mb,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zestaw materiałów,

–

zestaw sprzętu,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.8. Zapory przeciwrumowiskowe

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W oparciu o następujące dane wylicz pojemność czaszy zapory przeciwrumowiskowej:
A – powierzchnia zlewni 60 km

2

,

W

zal

– wskaźnik zalądowania – 60 m

3

/rok/km

2

,

T – czas amortyzacji – 40 lat.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przypomnieć wzór na wyliczanie objętości czaszy zapory przeciwrumowiskowej,

2)

dokonać obliczeń pojemności czaszy,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A3,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu materiału filmowego dotyczącego prac konserwacyjnych wykonywanych

przy zaporze przeciwrumowiskowej określ orientacyjnie stopień wypełnienia czaszy
zbiornika zapory przeciwrumowiskowej oraz konieczne do wykonania roboty konserwacyjno-
remontowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić procentowo stopień wypełnienia czaszy zapory przeciwrumowiskowej ,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

2)

określić rodzaje robót remontowo-konserwacyjnych potrzebnych do wykonania na
przedstawionej na filmie zaporze przeciwrumowiskowej,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.9. Kontrola i odbiór robót

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie wizji lokalnej wykonywanej inwestycji sprawdź czy wszystkie pozycje

z kosztorysu powykonawczego zostały wykonane w czasie jej realizacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować kosztorys powykonawczy,

2)

sprawdzić ilościowe i jakościowe wykonanie poszczególnych elementów zadania,

3)

dokonać porównania,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kosztorys powykonawczy,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wizji lokalnej sprawdź prawidłowość wykonania trwających robót

związanych z zabudową potoku górskiego oraz wskaż występujące nieprawidłowości, jeśli
takie występują.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować kosztorys ofertowy,

2)

sprawdzić ilościowe i jakościowe wykonanie poszczególnych elementów zadania,

3)

wskazać nieprawidłowości przy wykonywaniu inwestycji,

4)

wskazać sposoby prawidłowej realizacji dostrzeżonych nieprawidłowości,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

kosztorys ofertowy,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5.10. Roboty remontowe

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ stopień zniszczenia opaski brzegowej na danym odcinku potoku górskiego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać przeglądu wizualnego opaski brzegowej,

2)

dokonać obmiaru przy pomocy taśmy pomiarowej zniszczonych miejsc opaski,

3)

zapisać wyniki pomiaru,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

taśma pomiarowa,

–

długopis,

–

notatnik,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Po obejrzeniu materiału filmowego dotyczącego robót remontowych wykonywanych na

budowlach potoków górskich określ, jakie roboty remontowe należy wykonać na
poszczególnych budowlach, które zostały wykonane w celu zabudowy potoku górskiego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić jakie roboty remontowe należy wykonać na poszczególnych budowlach,

2)

określić materiały i sprzęt do wykonania powyższych robót remontowych,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

sprzęt audio-video,

–

długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

5.11. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

5.11.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wymień podstawowe przepisy bhp, które powinny być stosowane przy wykonywaniu

robót związanych z zabudową potoków górskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien dokonać oceny poprawności
wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wypisać przepisy bhp stosowane przy wykonywaniu robót związanych z zabudową
potoków górskich,

2)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

3)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

długopis,

–

kartka papieru A3,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

6.

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki

do jednostki modułowej ,,Zabudowa

potoków górskich”

Test składa się z 21 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 18, 19, 20, 21 są z poziomu ponadpodstawowego

.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. d, 5. d, 6. b, 7. d, 8. b, 9. c, 10. b, 11. b,
12. c, 13. c, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. d, 19. c, 20. d, 21. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować proces niszczenia
powierzchni ziemi przez wodę i wiatr

A

P

d

2

Wyjaśnić pojęcie części szczytowej
potoku górskiego

B

P

a

3

Wyjaśnić gdzie powstają osuwiska

A

P

b

4

Określić, na jaki okres czasu projektuje
się czaszę zapory przeciwrumowiskowej

B

P

d

5

Wyjaśnić, z jakich materiałów wykonuje
się zaporę przeciwrumowiskową

B

P

d

6

Określić, kto kontroluje roboty przy
zabudowie potoków górskich

B

P

b

7

Wyjaśnić w jakiej części zapory osadza
się rumowisko

B

P

d

8

Wyjaśnić, przy jakich spadkach stosujemy
tarasowanie schodkowe

B

P

b

9

Wyjaśnić, jaka powinna być odległość
między poprzeczkami

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

10

Wyjaśnić, na czym polega system
regulacji za pomocą żłobu

B

P

b

11

Wyjaśnić, jak powinna być usytuowana
zapora przeciwrumowiskowa w stosunku
do biegu potoku

B

P

b

12

Wymienić, narzędzie stosowane do
odspajania gruntu

B

P

c

13

Określić, z jakich materiałów
wykonujemy płotkowanie

B

P

c

14

Wyjaśnić, ze względu na jaki czynnik
dzielimy potoki na trzy elementy

B

P

b

15

Określić, średnicę kiszki faszynowej

B

P

a

16

Wyjaśnić najważniejszy czynnik przy
projektowaniu progów

B

P

c

17

Określić jaką nazwę nosi dolna część
potoku górskiego

B

P

d

18

Scharakteryzować przegląd
przeprowadzany po przejściu wielkich
wód

C

PP

d

19

Ustalić w jaki sprzęt powinni być
zaopatrzeni robotnicy pracujący przy
głębokich potokach górskich

C

PP

c

20

Dobrać sprzęt do robót ziemnych przy
zabudowie potoków górskich

C

PP

d

21

Dobrać materiał do obudowy koryta
w żłobie

C

PP

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustalić

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu,

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Uczeń powinien otrzymać również oddzielną kartkę na brudnopis, w niektórych
pytaniach należy dokonać obliczeń.

7.

Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

9.

Postarać się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

12.

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych zadaniach
musisz dokonać obliczeń.

5.

Test zawiera 21 zadań zabudowy potoków górskich. Są to zadnia wielokrotnego wyboru
i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później.

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Naturalny proces niszczenia powierzchni ziemi przez wiatr i wodę nazywany jest
a)

trzęsieniem ziemi.

b)

tarasowaniem.

c)

depresją.

d)

erozją.

2.

Część szczytowa, górna potoku górskiego to
a)

obszar zbiorczy.

b)

stożek napływowy.

c)

szyja.

d)

ż

wirowisko.

3.

Najczęściej usuwiska powstają w części potoku górskiego zwanej
a)

szyją.

b)

obszarem zbiorczym.

c)

stożkiem usypowy.

d)

ujściem potoku do większego odbiornika.

4.

Ś

redni czas na jaki projektuje się czaszę zapory przeciwrumowiskowej wynosi

a)

5 lat.

b)

10 lat.

c)

80 lat.

d)

50 lat.

5.

Zaporę przeciwrumowiskową wykonuje się z
a)

drewna.

b)

faszyny.

c)

stali.

d)

betonu.

6.

Do kontroli robót przy zabudowie potoków górskich zobowiązany jest
a)

kierownik budowy.

b)

inspektor nadzoru.

c)

majster budowy.

d)

prezes zarządu.

7.

Rumowisko osadza się w części zapory rumowiskowej zwanej
a)

ż

łobem zapory.

b)

palisadą.

c)

ś

cianką szczelną.

d)

czaszą zapory.

8.

Tarasowanie schodkowe stosujemy przy spadkach
a)

2-5 %.

b)

20-30%.

c)

10-15 %.

d)

5-10 %.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

9.

Odległość między poprzeczkami na chronionym odcinku nie powinna przekraczać
a)

50 m.

b)

10 m.

c)

100 m.

d)

40 m.

10.

System regulacji za pomocą żłobu polega na
a)

retencjonowaniu wody w korycie potoku górskiego.

b)

ujęciu wielkiej wody potoku w koryto całkowicie obudowane kamieniami lub
betonem.

c)

wykonaniu zabudowy przy ujściu potoku do odbiornika (większej rzeki górskiej).

d)

skierowaniu głównego nurtu potoku górskiego w pobliże lewego brzegu.

11.

Zapora przeciwrumowiskowa powinna być usytuowana w stosunku do biegu potoku
górskiego
a)

równolegle i/lub prostopadle.

b)

wyłącznie prostopadle.

c)

wyłącznie równolegle.

d)

nie powinna być usytuowana w pobliżu potoku górskiego.

12.

Do ręcznego odspajania gruntu stosujemy narzędzie zwane
a)

niwelatorem.

b)

łatą wodowskazową.

c)

oskardem.

d)

igłofiltrem.

13.

Płotkowanie wykonujemy z
a)

rumowiska skalnego.

b)

płyt betonowych.

c)

ś

wieżej wikliny, palików.

d)

zalesiania drzewami.

14.

Potoki dzielimy na 3 elementy ze względu na
a)

rodzaj rumowiska.

b)

denudację.

c)

spadek.

d)

czystość wody.

15.

Kiszki faszynowe stosowane do zabudowy potoków mają średnicę
a)

20 cm.

b)

50-70 cm.

c)

1,0-2,0 m.

d)

30-40 cm.

16.

Najważniejszym czynnikiem przy projektowaniu i wykonywaniu progów jest
a)

zdolność do retencji wody.

b)

zdolność do zatrzymywania wielkiej wody.

c)

szczelność progu.

d)

wysokość progu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

17.

Dolna część potoku górskiego nazywa się
a)

łożyskiem.

b)

szyją.

c)

obszarem zbiorczym.

d)

stożkiem usypowym.

18.

Przegląd przeprowadzany po przejściu wielkich wód nazywamy
a)

powodziowym.

b)

okresowym jesiennym.

c)

okresowym wiosennym.

d)

doraźnym.

19.

Robotnicy wykonujący prace umocnieniowe na potokach o dużych głębokościach
powinni być zaopatrzeni w
a)

buty gumowe.

b)

rękawice ochronne.

c)

sprzęt ratunkowy.

d)

ubrania drelichowe.

20.

Najczęściej roboty ziemne przy zabudowie potoków górskich wykonuje się
a)

barką pływająca.

b)

węgielnicą.

c)

betoniarką.

d)

koparką.

21.

Koryto w żłobie powinno być obudowane przy pomocy
a)

stali.

b)

wikliny.

c)

drzew liściastych.

d)

kamieni, betonu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Zabudowa potoków górskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Zabudowa potoków
górskich”

Test składa się z 21 zadań, wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 21 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 13, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego

.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne

:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. b, 5. c, 6. d, 7. b, 8. a, 9. c, 10. b, 11. b,
12. d, 13. a, 14. c, 15. d, 16. b, 17. d, 18. a, 19. d, 20. b, 21. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić czynniki charakteryzujące potok
górski

B

P

a

2

Określić jaki jest najczęściej kształt
zlewni potoku górskiego

B

P

b

3

Określić w której części potoku
najczęściej osadza się rumowisko

B

P

d

4

Zdefiniować zjawisko denudacji

A

P

b

5

Określić czynnik, który dzieli potoki na
trzy elementy

B

P

c

6

Określić najlepszą lokalizację zbiornika
retencyjnego na potoku górskim

B

P

d

7

Określić z jakich materiałów
wykonujemy płotkowanie

B

P

b

8

Wymienić 2 typy tarasowania

B

P

a

9

Określić wysokość grzbietu w tarasach
grzbietowych

B

P

c

10

Określić nazwę zabudowy potoku
górskiego wykonywaną przy pomocy
zabiegów roślinnych

B

P

b

11

Wyjaśnić jaką formę przyjmują skrzydła
zapory przeciwrumowiskowej

B

P

b

12

Nazwać dwa typy korekcji stopniowej

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

13

Scharakteryzować najważniejszą cechę
progu

C

PP

a

14

Określić jaki musi być materiał do
budowy żłobów

B

P

c

15

Określić maksymalną grubość warstwy
wody przelewającej się przez zaporę

B

P

d

16

Określić rzeczywisty okres czasu
napełniania czaszy zapory
przeciwrumowiskowej

B

P

b

17

Nazwać dolną część potoku

A

P

d

18

Ustalić liczbę klas zapór
przeciwrumowiskowych

C

PP

a

19

Ustalić inną nazwę określenia – wąwóz
stosowaną w nazewnictwie związanym
z potokami górskimi

C

PP

d

20

Ustalić w jakim dokumencie inspektor
nadzoru potwierdza swoją bytność na
budowie

C

PP

b

21

Nazwać dokument na podstawie którego
wykonuje się prace związane z zabudową
potoku górskiego

A

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustalić

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu,

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Uczeń powinien otrzymać również oddzielną kartkę na brudnopis, w niektórych
zadaniach należy dokonać obliczeń.

7.

Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.

8.

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

9.

Postarać się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11.

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

12.

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.

13.

Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

14.

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

15.

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach
musisz dokonać obliczeń.

5.

Test zawiera 21 zadań dotyczących zabudowy potoków górskich. Są to zadania
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później .

9.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Potoki górskie charakteryzują się
a)

elementami biegu, zlewni.

b)

czynnikami zanieczyszczenia wody.

c)

rodzajem podłoża potoku.

d)

ilością dopływów.

2.

Najczęściej spotykany kształt zlewni potoku górskiego to
a)

elipsowy.

b)

wydłużony.

c)

okrągły.

d)

kwadratowy.

3.

Rumowisko najczęściej osiada w korycie potoku górskiego w części zwanej obszarem
zbiorczym.
a)

w gardle.

b)

w szyi.

c)

w stożku usypowym.

d)

w delcie.

4.

Zjawiskiem denudacji nazywamy
a)

zalewanie pól uprawnych przez potok.

b)

obniżanie powierzchni Ziemi przez wodę i wiatr.

c)

podwyższenie poziomu wody w potoku.

d)

zawirowania wody w stożku usypowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

5.

Potoki górskie dzielimy na trzy elementy ze względu na
a)

rodzaj rumowiska.

b)

spadek.

c)

denudację.

d)

czystość wody.

6.

Najlepsza lokalizacja na wybudowanie zbiornika retencyjnego w potoku górskim to
a)

obszar zbiorczy.

b)

szyja.

c)

stożek usypowy.

d)

między obszarem zbiorczym a szyją.

7.

Płotkowanie wykonujemy z
a)

rumowiska skalnego.

b)

ś

wieżej wikliny, palików.

c)

płyt betonowych.

d)

zalesiania drzewami.

8.

Dwa typy tarasowania są następujące
a)

grzbietowe, schodkowe.

b)

równoległe, prostopadłe.

c)

ukośne, krzyżowe.

d)

poprzeczne, podłużne.

9.

Wysokość grzbietów w tarasach grzbietowych wynosi
a)

0,1-0,2 m.

b)

0,5-1,0 m.

c)

0,2-0,4 m.

d)

1,0-2,0 m.

10.

Nazwa zabudowy potoku górskiego wykonywanąaprzy pomocy zabiegów roślinnych to
a)

techniczna.

b)

biologiczna.

c)

ekosystemowa.

d)

materiałowa.

11.

Skrzydła zapory przeciwrumowiskowej o dużej rozpiętości przyjmują formę
a)

zabudowy biologicznej.

b)

wałów ziemnych.

c)

ż

łobów.

d)

opasek brzegowych.

12.

Dwa typy korekcji stopniowej to
a)

górne i dolne.

b)

zatopione i nie zatopione.

c)

poprzeczny i podłużny.

d)

leśny i hydrotechniczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

13.

Najważniejszą rzeczą przy projektowaniu i wykonywaniu progów jest
a)

szczelność.

b)

zdolność do zatrzymywania wielkiej wody.

c)

zdolność do retencji wody.

d)

wysokość.

14.

Do budowy żłobów użyty materiał powinien być
a)

elastyczny.

b)

ciężki.

c)

twardy.

d)

odporny na działanie kwasów.

15.

Maksymalna

grubość

warstwy

wody

przelewającej

się

przez

zaporę

przeciwrumowiskową powinna wynosić
a)

1 m.

b)

5 m.

c)

0,5 m.

d)

2 m.

16.

Rzeczywisty okres czasu napełniania się czaszy zapory przeciwrumowiskowej wynosi
a)

2 lata.

b)

25lat.

c)

10 lat.

d)

5 lat.

17.

Dolna część potoku górskiego to
a)

łożysko.

b)

obszar zbiorczy.

c)

szyja.

d)

stożek usypowy.

18.

Zapory przeciwrumowiskowe dzielimy na
a)

3 klasy.

b)

2 klasy.

c)

6 klas.

d)

4 klasy.

19.

Inna nazwa wąwozu stosowaną w nazewnictwie związanym z potokiem górskim to
a)

wysoczyzna.

b)

piarg.

c)

łożysko.

d)

debra.

20.

Inspektor nadzoru potwierdza swoją bytność na budowie w dokumencie zwanym
a)

kosztorys.

b)

dziennik budowy.

c)

przedmiar.

d)

protokół odbioru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

21.

Dokument na podstawie, którego wykonuje się prace związane z zabudową potoku
górskiego to
a)

kosztorys ofertowy.

b)

dziennik budowy.

c)

protokół przekazania placu budowy.

d)

zestawienie robocizny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………..

Zabudowa potoków górskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zad.

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

7.

LITERATURA

1.

Begermann W., Schiechti H.: Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym
i ziemnym. Arkady, Warszawa 1999

2.

Ciepielowski A., Kiciński T.: Budownictwo wodne. Cz. I. WSiP, Warszawa 1990

3.

Praca zbiorowa – Poradnik majstra budowlanego. WRiL, Warszawa 1971

4.

Ratomski J.: Podstawy projektowania zabudowy potoków górskich Wydawnictwo
Politechniki Krakowskiej, Kraków 2006

5.

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Dz.U. 2001 nr 115 poz. 1229

6.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane

Czasopisma:

−

Gospodarka Wodna,

−

Inżynieria i Budownictwo.