1

Logistyka

dr Piotr Drygas

Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem Handlowym

[e-mail]

http://kzph.ae.poznan.pl

Materiały opracowane na podstawie aneksu książki:

D. Waters,

Zarządzanie operacyjne

, PWE

Zarządzanie łańcuchem
dostaw

Logistyka

Logistyka odpowiada za fizyczne
przemieszczanie wszystkich materiałów
wewnątrz organizacji. Składają się na nią:

przemieszczanie surowców (faza zaopatrzenia),

przemieszczanie w trakcie produkcji (faza
produkcji),

przemieszczanie gotowych produktów (faza
zbytu).

2

Łańcuch dostaw

Obecnie znikoma liczba

produktów jest

wytwarzana przez

jednego dostawcę.

Produkt powstaje z

komponentów

dostarczonych przez

wielu poddostawców

tworzących łańcuch

dostaw.

Rys. Elementy składowe łańcucha dostaw

Sprzężenia w cyklu logistycznym

Planując działania

logistyczne, trzeba

uwzględniać plan

produkcji, zapasy

produkcji w toku

oraz zmiany popytu i

produkcji.

Przepływy materiałów w przedsiębiorstwie produkcyjnym

Funkcje logistyki

Zaopatrzenie – kupno
Transport
Odbieranie
Magazynowanie
Kontrola zapasów
Podejmowanie materiałów
Pakowanie
Lokalizacja magazynów
Komunikacja

3

Cykl dostaw

Dystrybucja jest

przedostatnim

ogniwem

zamkniętego cyklu

zaspokajania

potrzeb klientów.

Dystrybucja w cyklu dostaw

Just in time

Definicja

just in time

Podstawę systemu

just in time

stanowi

eliminacja z procesów wytwórczych i
usługowych wszystkich elementów
niepodnoszących wartości produktu.

4

Efekty operacji

just in time

System

just in time

prowadzi do takiej
organizacji produkcji, by
operacje miały miejsce
dokładnie w momencie,
kiedy są potrzebne. Jeżeli
materiały przybywają
dokładnie na czas – zapasy
produkcji w toku mogą
zostać wyeliminowane.

Poziom zapasów przy użyciu różnych metod planowania:
a) system konwencjonalny, b) system MRP, c) system

just in time

System KANBAN

Jedną z prostszych metod
prowadzenia operacji

just in

time

jest system KANBAN (z

japońskiego pojemnik,
skrzynka). System ten polega
na obiegu pojemników
wyznaczających rytm produkcji.
Przesłanie pustego pojemnika
jest sygnałem do rozpoczęcia
produkcji, zapełnienie
pojemnika jest sygnałem do
zakończenia produkcji.

Prosty system KANBAN

System

just in time

między

kooperantami

Zastosowanie
systemu KANBAN jest
możliwe również
między kilkoma
ogniwami w ramach
łańcucha dostaw.

Zanegowany dostawczo-odbiorczy system
KANBAN

5

System magazynowania
niezależnego od
zapotrzebowania

Zawartość:

Koszty utrzymywania zapasów
Kalkulacja ekonomicznej partii dostaw
Bezpieczny poziom zapasów
Poziom obsługi
Docelowy poziom zapasów
Optymalna wielkość zapasów w
pojedynczym cyklu
Analiza ABC

Rola zapasów

Podstawową funkcją
zapasów jest zapewnienie
ciągłości produkcji, tym
samym zapas stanowi bufor
między dostawą a
zapotrzebowaniem,
pozwalający na czasowe
oraz ilościowe
niedopasowanie dostaw i
zapotrzebowania.

Zapas jako bufor między dostawą a zapotrzebowaniem

6

Typy zapasów

Zapasami nazywamy
rezerwy towarów i
materiałów
utrzymywanych przez
przedsiębiorstwo,
tworzące się, gdy
zasoby wejściowe lub
wyjściowe organizacji
nie są zużywane w
czasie, gdy są
dostępne.

Typy zapasów

Analiza wrażliwości

Określenie wielkości
ekonomicznej partii
zamówienia pozwala na
poruszanie się w
pewnym zakresie
wielkości dostaw bez
znacznych zmian
kosztów.

Niski wzrost kosztów w ramach
ekonomicznej partii zamówienia

Zapasy zabezpieczające

Zapas bezpieczeństwa
pozwala utrzymać
ciągłość procesów
wytwórczych w
momencie nagłego
nieplanowanego wzrostu
popytu.

Efekty dodania zapasu zabezpieczającego:
a) cykl rotacji zapasów, b) prawdopodobieństwo wystąpienia
niedoborów przy zapasie bezpieczeństwa

7

Cykl uzupełnienia i zużywania
zapasów

Gospodarka magazynowa w
systemach niezależnych od
zapotrzebowania ma na celu
optymalizację kosztów
dostarczania i utrzymywania
półproduktów. Prowadząc
gospodarkę magazynową,
należy pamiętać, że dostawa
z poprzedzającego okresu

A

musi pokryć zapotrzebowanie
powstałe w okresie

B

.

Zamówienie złożone w czasie

A

musi pokryć popyt do momentu

B

Analiza ABC

Analiza ABC jest swego
rodzaju formą zarządzania
przez wyjątki. Jest rzeczą
kłopotliwą kontrolowanie
całości stanów
magazynowych, stąd
przeprowadza się podział
zapasów na grupy:

A

– mało

liczną, lecz najbardziej
wartościową,

B

– liczną i o

średniej wartości,

C

- masową

o niskiej wartości.
Takie podejście pozwala na
koncentrację wysiłków na
produktach, które stanowią
największą wartość dla
organizacji.

Typowy wykres analizy ABC

Planowanie zapotrzebowania
materiałowego

8

MRP

Planowanie zapotrzebowania materiałowego
(MRP) posługuje się głównym planem
produkcji w celu zaplanowania zaopatrzenia
w materiały niezbędne do realizacji procesu
wytwórczego. Dokładne rozpisanie głównego
planu produkcji pozwala na zaplanowanie
dostaw materiałów dokładnie w momencie,
kiedy są potrzebne.

Procedura MRP

Schemat zamieszczony obok
przedstawia procedurę planowania
zapotrzebowania materiałowego.

Można ją określić w skrócie:
potrzeby materiałowe netto =
potrzeby brutto – zapasy – już
poczynione zamówienia.

Procedura postępowania MRP

Kompletny obraz MRP

Przedstawiając MRP jako
zamkniętą czarną
skrzynkę, możemy opisać
proces MRP za pomocą
danych wejściowych oraz
wyjściowych.

Skomputeryzowany system MRP

9

Rozszerzenie MRP

Planowanie zapotrzebowania
materiałowego można
zastosować z powodzeniem w
pracy szpitala, uczelni czy
restauracji.
Wynikiem pracy uniwersytetu
są wyedukowani studenci.
Główny plan produkcji pokazuje
liczbę studentów kończących
kurs w danym terminie.
Zestawieniem materiałów są
kursy, natomiast potrzebnymi
„materiałami” sale laboratoria,
nauczyciele.

Ciasna pętla planowania zapotrzebowania materiałowego