Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych
(723303)
Robotnicy przemysłowi i rzemie
ś
lnicy
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych (723303)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-219-5 (219)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach.................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................
4
2. Opis zawodu................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu ..............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie.............................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
7
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Wykonywanie czynno
ś
ci obsługowo-naprawczych ma-
szyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych Kz1 ....... 10
3.2. Konserwowanie
maszyn
i
urz
ą
dze
ń
budowlano-
-melioracyjnych Kz2 ........................................................ 12
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14
5. Słownik ........................................................................................ 15
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy
(KZiS 2010):
723303 Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyj-
nych
Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie
ś
lnicy (w Mi
ę
dzy-
narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).
Grupa elementarna 7233 – Mechanicy maszyn i urz
ą
dze
ń
rolni-
czych i przemysłowych (w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfika-
cji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7233 Agricultural and indu-
strial machinery mechanics and repairers).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja F. Budownictwo, Dział 42. Roboty zwi
ą
zane z budow
ą
obiektów in
ż
ynierii l
ą
dowej i wodnej.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe)
oraz głównie wyników bada
ń
analitycznych na 5 stanowiskach pracy
w 5 przedsi
ę
biorstwach (
ś
rednie – 1, małe − 4, w tym usługowe − 4,
inne − 1), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Mariusz Szynkaruk – Wojewódzki Zarz
ą
d Melioracji i Urz
ą
dze
ń
Wodnych w Lublinie, Inspektorat w Opolu Lubelskim,
•
Mariusz Kamil Skrzat – Regionalny Zwi
ą
zek Spółek Wodnych
w Puławach,
•
Grzegorz Lipczuk – Wojewódzki Zarz
ą
d Melioracji i Urz
ą
dze
ń
Wodnych w Lublinie, Inspektorat w Puławach,
•
Joanna Jakubowska-Wójcik – Regionalny Zarz
ą
d Gospodarki
Wodnej w Warszawie.
5
Ewaluatorzy:
•
Dariusz Jadczyk – Regionalna Organizacja Pracodawców
w Cz
ę
stochowie,
•
Marek Olsza – Zespół Szkół Technicznych w Mikołowie.
Recenzenci:
•
Piotr Pociask – Krajowy Zarz
ą
d Gospodarki Wodnej w Warszawie,
•
Igor Lange – Ministerstwo Gospodarki w Warszawie.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Jacek W
ę
sierski (przewodnicz
ą
cy) – Stowarzyszenie Naukowo-
-Techniczne In
ż
ynierów i Techników NOT w Warszawie,
•
Bo
ż
ena Golasi
ń
ska – Krajowy Wolny Zwi
ą
zek Zawodowy Pra-
cowników Gospodarki Wodnej i Ochrony
Ś
rodowiska w Warsza-
wie,
•
Renata Pawłowska – Zwi
ą
zek Pracodawców Warszawy i Ma-
zowsza w Warszawie.
Data zatwierdzenia:
•
07.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych diagno-
zuje, naprawia oraz konserwuje maszyny i urz
ą
dzenia u
ż
ytkowane
podczas prac budowlanych i melioracyjnych.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Głównym celem pracy mechanika maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych jest wykonywanie napraw, przegl
ą
dów i konserwacji
maszyn oraz urz
ą
dze
ń
budowlanych takich, jak: koparki, spycharki,
walce drogowe, wózki transportowe, betoniarki, kruszarki, d
ź
wigi i inne
oraz maszyn i urz
ą
dze
ń
melioracyjnych takich, jak: koparki drenarskie,
odmularki do czyszczenia rowów, kosiarki do traw i inne. W swojej pra-
cy wykorzystuje narz
ę
dzia
ś
lusarsko-monterskie, przyrz
ą
dy diagno-
styczne, a tak
ż
e instrukcje obsługi i dokumentacje techniczne.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Miejscem pracy mechanika maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melio-
racyjnych jest warsztat naprawczy, baza sprz
ę
tu, teren placu budowy
lub robót melioracyjnych. Podczas pracy mechanik posługuje si
ę
na-
rz
ę
dziami
ś
lusarsko-monterskimi, przyrz
ą
dami diagnostycznymi, in-
strukcjami obsługi, dokumentacjami technicznymi. W tym zawodzie
wa
ż
ne jest planowanie i organizowanie procesów napraw, diagnostyki
i konserwacji maszyn i urz
ą
dze
ń
zgodnie z zasadami i przepisami bez-
piecze
ń
stwa i higieny pracy, ergonomii, przeciwpo
ż
arowymi i ochrony
ś
rodowiska. Praca mechanika maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melio-
racyjnych odbywa si
ę
w systemie jedno- lub dwuzmianowym. Mechanik
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych diagnozuje, naprawia
oraz konserwuje maszyny i urz
ą
dzenia samodzielnie lub w zespole. Pra-
c
ę
charakteryzuje zmienno
ść
wykonywanych czynno
ś
ci (ró
ż
norodno
ść
typów maszyn i urz
ą
dze
ń
oraz ró
ż
ne rodzaje awarii). W niektórych przy-
padkach wyst
ę
puj
ą
zagro
ż
enia dla zdrowia spowodowane uci
ąż
liwymi
warunkami pracy, np. hałas, drgania, zagro
ż
enia mechaniczne, zagro-
ż
enia chemiczne (płyny eksploatacyjne, oleje).
7
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Wykonywanie zawodu mechanika maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych wymaga umiej
ę
tno
ś
ci oceny jako
ś
ci i przydatno
ś
ci
cz
ęś
ci zamiennych lub podzespołów, stopnia zu
ż
ycia elementów ma-
szyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych oraz ich sprawnej wy-
miany i konserwacji. Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych powi-
nien mie
ć
dobry wzrok, sprawno
ść
manualno-ruchow
ą
, odró
ż
nia
ć
bar-
wy; powinien by
ć
spostrzegawczy. Sprawny słuch umo
ż
liwia ocen
ę
pracy maszyn i urz
ą
dze
ń
. Bardzo wa
ż
na jest zdolno
ść
koncentracji
oraz podzielno
ść
uwagi. Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych powinien cechowa
ć
si
ę
dokładno
ś
ci
ą
, rzetelno
ś
ci
ą
oraz dbało
ś
ci
ą
o narz
ę
dzia
ś
lusarsko-monterskie i przyrz
ą
dy diagno-
styczne, instrukcje obsługi, dokumentacje techniczne oraz dbało
ś
ci
ą
o czysto
ść
i porz
ą
dek na stanowisku pracy. Specyfika zawodu wymaga
tak
ż
e uzdolnie
ń
technicznych oraz umiej
ę
tno
ś
ci pracy w zespole.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Pracodawcy zatrudniaj
ą
w zawodzie mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych osoby z wykształceniem zasadniczym
zawodowym po kierunku mechanik – monter maszyn i urz
ą
dze
ń
. Mo
ż
li-
we jest równie
ż
szkolenie (przyuczenie) na stanowisku pracy i zdoby-
wanie do
ś
wiadczenia w trakcie pracy. W celu poszerzenia swojej wiedzy
oraz wymiany do
ś
wiadcze
ń
mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych powinien bra
ć
udział w szkoleniach i pokazach sprz
ę
tu
organizowanych w przedsi
ę
biorstwie oraz przez stowarzyszenia i inne
organizacje bran
ż
owe lub przez producentów maszyn i urz
ą
dze
ń
bu-
dowlanych i melioracyjnych. Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych powinien posiada
ć
prawo jazdy kategorii B.
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Pracodawcy ch
ę
tnie zatrudniaj
ą
do pracy w zawodzie mechanik
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych osoby posiadaj
ą
ce
zawód mechanik – monter maszyn i urz
ą
dze
ń
. Zwykle prac
ę
rozpoczy-
na si
ę
jako pomocnik mechanika, potem mo
ż
na awansowa
ć
na stano-
wisko mechanika maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych.
Nauka przez prac
ę
(tzw. samokształcenie) jest bardzo cennym cz
ę
sto
8
niezast
ą
pionym do
ś
wiadczeniem w drodze do dalszej kariery zawodo-
wej. Dobrego mechanika, mechanika z do
ś
wiadczeniem zatrudni ka
ż
da
firma, gdzie b
ę
dzie sprawował kontrol
ę
nad parkiem maszynowym
i jego konserwacj
ą
. Mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych mo
ż
e awansowa
ć
na stanowisko brygadzisty. Posia-
daj
ą
c kompetencje w zawodzie mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowla-
nych i melioracyjnych, mo
ż
na pracowa
ć
na stanowiskach robotniczych
w zawodach: 723307 Mechanik silników spalinowych; 723304 Mecha-
nik maszyn i urz
ą
dze
ń
przemysłowych; 723306 Mechanik – operator
pojazdów i maszyn rolniczych
2.7. Zadania zawodowe
Z1.
Organizowanie stanowiska pracy, w tym przestrzeganie zasad
BHP, ochrony ppo
ż
., ergonomii i ochrony
ś
rodowiska (niezb
ę
dne
kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
Z2.
Wykonywanie przegl
ą
dów i ocenianie stanu technicznego ma-
szyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych (niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz2, KzS).
Z3.
Okre
ś
lanie zakresu awarii maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i me-
lioracyjnych (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z4.
Ocenianie zu
ż
ycia cz
ęś
ci maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i me-
lioracyjnych (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
Z5.
Wymienianie zu
ż
ytych cz
ęś
ci maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
Z6.
Regulowanie i konserwowanie elementów roboczych i zespołów
sterowniczych urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych (niezb
ę
d-
ne kompetencje: Kz2, KzS).
Z7.
Sporz
ą
dzanie dokumentacji przegl
ą
dowo-naprawczej (niezb
ę
dne
kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
Z8.
Szkolenie u
ż
ytkowników w zakresie poprawnej eksploatacji ma-
szyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych (niezb
ę
dne kom-
petencje: Kz2, KzS).
Z9.
Sprawowanie nadzoru technicznego nad prac
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych we współpracy z przeło
ż
onym (nie-
zb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
9
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Wykonywanie czynno
ś
ci obsługowo-naprawczych maszyn i urz
ą
-
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych (potrzebne do wykonywania
zada
ń
: Z1, Z3, Z4, Z5, Z7, Z9).
Kz2 – Konserwowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlano-melioracyjnych
(potrzebne do wykonywania zada
ń
: Z1, Z2, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8,
Z9).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
:
Z1÷Z9).
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w za-
wodzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na poziomie 3
wła
ś
ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-
skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci (gru-
pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód mechanika maszyn i urz
ą
dze
ń
budowla-
nych i melioracyjnych:
1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, procesy i poj
ę
cia ogólne zwi
ą
-
zane z zawodem mechanik maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melio-
racyjnych, zna i rozumie podstawowe fakty, poj
ę
cia i zale
ż
no
ś
ci
w zawodzie oraz uwarunkowania prowadzonej działalno
ś
ci w bran
ż
y
budowlanej i melioracyjnej w zakresie naprawy i konserwacji ma-
szyn i urz
ą
dze
ń
;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: ma umiej
ę
tno
ś
ci wymagane do realizacji
zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów poprzez wybieranie podstawo-
wych metod, narz
ę
dzi, materiałów i informacji w zakresie naprawy
i konserwacji maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych: po-
trafi wykonywa
ć
zadania według ogólnej instrukcji, w cz
ęś
ciowo
zmiennych warunkach; umie rozwi
ą
zywa
ć
typowe problemy, odbie-
ra
ć
i formułowa
ć
wypowiedzi, tak
ż
e bardzo proste wypowiedzi w j
ę
-
zyku obcym.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z3, Z4, Z5, Z7, Z9 wymaga po-
siadania kompetencji zawodowej Kz1.
3.1.Wykonywanie czynno
ś
ci obsługowo-naprawczych
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych
Kz1
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj
ę
cia ogólne i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
-
zane z wykonywaniem czynno
ś
ci
obsługowo-naprawczych maszyn
i urz
ą
dze
ń
budowlanych i meliora-
cyjnych, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska;
−
zasady
ustalania
przyczyn
uszkodze
ń
poszczególnych
podzespołów maszyn i urz
ą
-
dze
ń
budowlanych i meliora-
cyjnych;
−
zasady wykonywania oceny
zu
ż
ytych cz
ęś
ci maszyn i urz
ą
-
dze
ń
budowlanych i meliora-
cyjnych;
−
zasady wykonywania wymiany
cz
ęś
ci maszyn i urz
ą
dze
ń
bu-
dowlanych i melioracyjnych;
−
zasady sporz
ą
dzania doku-
mentacji technicznej wykony-
wanych napraw, dokumentacji
warsztatowej, pobieranych ma-
teriałów i cz
ęś
ci z magazynu;
−
zasady współpracy w zespole.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z czyn-
no
ś
ciami obsługowo-naprawczymi
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych
i melioracyjnych według okre
ś
lo-
nej instrukcji w cz
ęś
ciowo zmien-
nych warunkach, w szczególno
ś
ci
potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
., er-
gonomii, ochrony
ś
rodowiska;
−
dobiera
ć
narz
ę
dzia i obsługi-
wa
ć
przyrz
ą
dy
kontrolno-
pomiarowe potrzebne do wy-
konania czynno
ś
ci obsługowo-
naprawczych;
−
posługiwa
ć
si
ę
instrukcjami
obsługi i naprawy, wynikami
bada
ń
stanu technicznego po-
jazdów, katalogami, poradni-
kami i inn
ą
literatur
ą
tech-
niczn
ą
maszyn budowlanych
i melioracyjnych;
−
ustala
ć
przyczyny uszkodze
ń
poszczególnych podzespołów
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowla-
nych i melioracyjnych;
−
czy
ś
ci
ć
i my
ć
maszyny, urz
ą
-
dzenia i ich cz
ęś
ci przed na-
praw
ą
;
11
−
dobiera
ć
i stosowa
ć
metody
diagnozowania usterek;
−
posługiwa
ć
si
ę
narz
ę
dziami
kontrolno-pomiarowymi, urz
ą
-
dzeniami
diagnostycznymi
przeznaczonymi do maszyn
budowlanych i melioracyjnych;
−
ustala
ć
stopie
ń
zu
ż
ycia cz
ęś
ci
maszyn budowlanych i melio-
racyjnych;
−
wykonywa
ć
naprawy bie
żą
ce
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowla-
nych i melioracyjnych;
−
dobiera
ć
i stosowa
ć
metody
naprawy maszyn budowlanych
i melioracyjnych ze wzgl
ę
du na
zakres i koszty;
−
obsługiwa
ć
i naprawia
ć
ma-
szyny budowlane i melioracyj-
ne zgodnie z zaleceniami pro-
ducenta;
−
sprawdza
ć
poprawno
ść
działa-
nia maszyn i urz
ą
dze
ń
po na-
prawach;
−
sporz
ą
dza
ć
dokumentacj
ę
techniczn
ą
wykonywanych na-
praw, dokumentacj
ę
warszta-
tow
ą
oraz dokumentacj
ę
pobie-
ranych materiałów i cz
ęś
ci
z magazynu;
−
współpracowa
ć
w zespole me-
chaników maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych.
12
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9 wy-
maga posiadania kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Konserwowanie maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlano-melioracyjnych Kz2
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj
ę
cia ogólne i zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
-
zane
z
konserwacj
ą
maszyn
i urz
ą
dze
ń
budowlano-melioracyj-
nych, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
., ergonomii, ochrony
ś
rodowiska;
−
zasady wykonywania przegl
ą
-
dów
technicznych
maszyn
i urz
ą
dze
ń
budowlanych i me-
lioracyjnych;
−
zasady wykonywania oceny
zu
ż
ytych cz
ęś
ci maszyn i urz
ą
-
dze
ń
budowlanych i meliora-
cyjnych;
−
zasady regulacji elementów
roboczych i zespołów sterow-
niczych maszyn i urz
ą
dze
ń
bu-
dowlanych i melioracyjnych;
−
zasady sporz
ą
dzania doku-
mentacji technicznej wykony-
wanych przegl
ą
dów i czynno-
ś
ci konserwacyjnych;
−
zasady poprawnej eksploatacji
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowla-
nych i melioracyjnych;
−
zasady współpracy w zespole.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
trudne zadania zwi
ą
zane z kon-
serwacj
ą
maszyn i urz
ą
dze
ń
, we-
dług okre
ś
lonej instrukcji w cz
ę
-
ś
ciowo
zmiennych
warunkach,
w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
., er-
gonomii, ochrony
ś
rodowiska;
−
dobiera
ć
narz
ę
dzia i obsługi-
wa
ć
przyrz
ą
dy
kontrolno-
pomiarowe potrzebne do wy-
konania czynno
ś
ci przegl
ą
do-
wo-konserwacyjnych;
−
posługiwa
ć
si
ę
instrukcjami
obsługi i naprawy, wynikami
bada
ń
stanu technicznego po-
jazdów, katalogami, poradni-
kami i inn
ą
literatur
ą
tech-
niczn
ą
maszyn budowlanych
i melioracyjnych;
−
wykonywa
ć
przegl
ą
dy tech-
niczne i dokonywa
ć
oceny sta-
nu
technicznego
maszyn
i urz
ą
dze
ń
budowlanych i me-
lioracyjnych;
−
czy
ś
ci
ć
i my
ć
maszyny i urz
ą
-
dzenia
przed
przegl
ą
dem
technicznym;
−
ustala
ć
stopie
ń
zu
ż
ycia cz
ęś
ci
maszyn budowlanych i melio-
racyjnych;
−
regulowa
ć
elementy robocze
i zespoły sterownicze maszyn
i urz
ą
dze
ń
budowlanych i me-
lioracyjnych;
13
−
sporz
ą
dza
ć
dokumentacj
ę
techniczn
ą
z przeprowadzo-
nych przegl
ą
dów i czynno
ś
ci
konserwacyjnych;
−
udziela
ć
instrukta
ż
u o zasa-
dach poprawnej eksploatacji
u
ż
ytkownikom maszyn i urz
ą
-
dze
ń
budowlanych i meliora-
cyjnych;
−
współpracowa
ć
w
zespole
mechaników maszyn i urz
ą
-
dze
ń
budowlanych i meliora-
cyjnych.
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
−
ponosi odpowiedzialno
ść
za realizacj
ę
zada
ń
naprawczych i kon-
serwacyjnych maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych,
−
pracuje cz
ęś
ciowo samodzielnie i podejmuje współprac
ę
w zorgani-
zowanych warunkach w zakresie wykonywanych napraw i konser-
wacji maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych,
−
potrafi ocenia
ć
swoje działania wykonywane w ramach współpracy
zespołowej oraz przyjmowa
ć
odpowiedzialno
ść
za ich skutki.
14
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu mechanika
maszyn i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych − projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 723303 Mechanik maszyn
i urz
ą
dze
ń
budowlanych i melioracyjnych
15
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.