LEKI
PRZECIWHISTAMINOWE

Krystyna Cegielska-Perun

Warszawski Uniwersytet Medyczny

© Krystyna Cegielska-Perun, 2011

Histamina



Histos amina (amina tkankowa)



Magazynowana w kom.tucznych
(mastocyty) i granulocytach
zasadoch

łonnych (bazofile)



Okolice naczyń krwionośnych i
limfatycznych, nerwów, kom.naskórka,
kom.bł.śluzowej żołądka

Synteza histaminy

Rodzaje receptorów H



H1

– reakcja alergiczna

-

rozszerzenie naczyń (spadek ciśn.krwi)

-

zwiększenie ich przepuszczalności

-

skurcz mięśni gładkich oskrzeli i p.pok.

-

pobudzenie zakończeń nerwów czuciowych

(świąd, kichanie), r-cja bólowe



H2

– wzrost wydzielania soku żołądkowego

-

tachykardia i wzrost kurczliwości serca

-

spadek ciśn.tętn. (rozszerzenie małych naczyń

tętn.)



H3

– modulują syntezę histaminy i jej uwalnianie w

OUN



H4

– szpik i krew ( odpowiada za dojrzewanie kom. w

szpiku i wytwarzanie cytokin prze limfocyty występujące
we krwi obwodowej)

Podziała i porównanie leków
antyhistaminowych



I Generacja (leki starsze):

Difenhydramina
Klemastyna
Hydroksyzyna
Cyproheptadyna
Prometazydyna
Tripenelamina
Antazolina
Feniramina
Bromfeniramina
Azatadyna

- Powinowactwo do rec.
muskarynowych,
serotoninergicznych, alfa-
adrenergicznych,
dopaminergicznych

-

Działanie hamujące na

OUN -> sedacja

-

Metabolizm w wątrobie

-

T1/2 krótkie

-

Brak działania p.zapalnego

i immunomodulującego

Podziała i porównanie leków
antyhistaminowych



Generacja II:

Cetyryzyna

Loratadyna

Terfenadyna

Astemizol

Mizolastyna

Lewokabastyna

Emedastyna

-

Wpływ na kanały

potasowe (wydłużenie
QT) -

> działanie

proarytmiczne

na serce

(terfenadyna,
astemizol, ebastyna)

--

T1/2 długie

--

metabolizm w wątrobie

-

Działanie p.zapalne i

immunomodulujące

Podział i porównanie leków
antyhistaminowych



Generacja III (akt.
metabolity):

Lewocetyryzyna

Desloratadyna

Feksofenadyna

-

T1/2 długie

-Metabolizm w
wątrobie

--

działanie p.zapalne

i immunomodulujące

Działania niepożądane
(generacja I):

1. Hamowanie OUN ( senność, otępienie, zaburzenia koordynacji

ruchowej)

UWAGA: nie prowadzić pojazdów mechanicznych

2. Działanie cholinolityczne ( atropinowe):

-

Suchość w j.ustnej

-

Zaburzenia widzenia

-

-

trudności w oddawaniu moczu

-

zaparcia

3. Kardiotoksyczne (arytmie) np.Antazolina

4. Zaburzenia z p.pokarmowego

5. Inne:
-

drżenia mięśniowe

-

Zawroty głowy

-

Szumy w uszach

-

Wzrost apetytu

Przeciwwskazania (generacja I)



Jaskra



Przerost gruczołu krokowego



Nadwrażliwośc na lek



Uszkodzenie szpiku kostnego

Interakcje ( generacja I)



Anksjolityki (BDZ)



Alkohol



Nasenne

Nasilenie
działania
sedatywnego

Zastosowanie (generacja I):

1.

Reakcje alergiczne przebiegające
gwałtownie ( i.v.)

2.

Choroby skóry nasilone przez stres

3.

Brak apetytu

4.

W pediatrii



Antazolina



Diphenhydramina ( Betadrin, Aviomarin)



Klemastyna



Dimetinden (Fenistil)



Prometazydyna



Cykloheptadyna



Hydroksyzyna



Ketotifen

Generacja II



Działanie selektywne H1



Nie przenikają bariery krew-mózg ->
brak dział. sedatywnego



Długi czas eliminacji



Dodatkowo dział. Na kom.
Alergicznego zapalenia (cetyryzyna,
loratadyna)

Działania niepożądane
(generacja II)



Senność i otępienie nieznaczne



Działanie kardiotoksyczne (
terfenadyna, astemizol, ebastyna, w
dużych dawkach loratadyna)

Interakcje (generacja II)

1.

l.przeciwgrzybicze (ketokonazol,
itrakonazol)

2.

Erytromycyna

3.

Rifampicyna

Fenytoina

Karbamazepina

Barbiturany

Glikokortekosteroidy

Hamują
metabolizm i
wzrost
kardiotoksyczność
i tych leków

Indukują
izoenzymy,
nasilają
metabolizm

Przeciwwskazania (generacja
II)



Nadwrażliwość na lek



Arytmia serca



W kroplach do oczu (chlorek
benzalkoniowy) nie powinno sie
podawać miejscowo do worka
spojówkowego osobom noszącym
soczewki kontaktowe

Leki długodziałające (p.o.)



Ebastyna* - prolek (cerebastyna)



Cetyryzyna



Loratadyna



Terfenadyna



Astemizol



Azelastyna

Leki podawane miejscowo na bł.śluzową nosa lub

spojówek



Lewokabastyna



Azelastyna



Emedastyna

Leki III generacji

- Metabolity



Desloratadyna <- loratadyna



Lewocetyryzyna <- cetyryzyna



Lewocetyryzyna <- izomer cetyryzyny

-

Nie wykazują działania proarytmicznego

Działanie przeciwalergiczne-
mechanizmy



Blokowanie rec H1 (antagoniści)



Działanie pozareceptorowe:

-> przeciwapalne

-

> immunomodulujące

Hamowanie degranulacji:

kom. tuczne i bazofile
(leukotrienów, histamina,
tryptazy, cytokiny)

Hamowanie
chemotaksji:
eozynofil, neurofil

Zmniejszenie napływu kom.
zapalnych (eozynofilów) do
miejsca r

–cji zapalnej

Wpływ na uwalnianie
mediatorów*



Cetyryzyna

- zmniejsza poziom tryptaz w wydzielinie z nosa

-

obniża uwalnianie TNF-alfa, IL-8, IL-6, IL-3

-

Hemuje hemotaksję eozynofilów



Loratadyna

- Redukuje uwalnianie histaminy, PGD2 i kinin po

prowokacji alergenowej

-

obniża uwalnianie TNF-alfa, IL-8, IL-6, IL-3



Desloratadyna

- Hamuje uwalnianie IL-4, IL-3 oraz histaminy i LTC4 z

bazofilów

*

Lewandowska-Polak et al. Leki antyhistaminowe w chorobach alergicznych.

Przegład Alergologiczny, s. 42-47

Leki przeciwalergiczne w alergicznym
nieżycie nosa i spojówek



Alergiczny nieżyt nosa

charakteryzuje się zap. bł.śluzowej z

nagromadzeniem się kom.tucznych,

bazofilów i eozynofilów oraz aktywacją kom.

endotelium i nabłonka, aktywacją kom.

prezentujących endotelium i limf.T



Objawy: surowicza lub śluzowata wydzielina

z nosa, świąd, zmniejszenie drożności nosa



Leczenie: antag. Rec. H1

– I rzutu

Alergiczny nieżyt nosa



Lewocetyryzyna

– 5mg 1 raz dziennie->

skuteczny i bezpieczny*



Feksofenadyna

– skutecznie redukuje obj. z

blokadą nosa**



Desloratadyna

– redukuje blokadę nosa i

objawy całorocznego nieżytu nosa**



Lewocetyryzyna

– zmniejsza obj.

całorocznego nieżytu nosa w tym blokady***

* Leynadier F et al. Efficacy and safety of levocetirizine in seasonal allergic rhinitis. Acta Otorhinolaryngology
Belg. 2001, 55, 105-312

** Wilson AM et al. Effects of fexofenadine and desloratadine on subjective and objective measures of nasal
congestion in seasonal allergic rhinitis. Clin Exp Allergy 2002, 32, 1504-1509

*** Potter et al. Levocetirizine is effective for symptom relief including nasal congestion in adolescent and
adult sensitized to house dust mites. Allergy 2003, 58, 893-899

Leynadier F et al. Efficacy and safety of

levocetirizine in seasonal allergic rhinitis.
Acta Otorhinolaryngology Belg. 2001, 55,
105-312



470 pacjentów



2,5; 5, 10 mg lewocetyryzyny ws placebo



Redukcja: kichanie, łzawienie, wodnisty
katar

Leki przeciwhistaminowe w
astmie oskrzelowej



Aubier i wsp. Efect of

cetirizine on bronchial

hyperresponsiveness in patients with
seasonal allergic rhinitis and asthma.
Allergy 2001, 56, 35-42

-

Cetyryzyna hamuje skurcz oskrzeli

indukowany metacholiną po prowokacji
alergenowej

-

Korzystne działanie leków blok.rec.H1 w
leczeniu astmy

Leki antyhistaminowe w
alergicznych chorobach skóry



Pokrzywka

– reakcja alergiczna

związana z uwoln. Histaminy z

kom.tucznych (bąble,

rozszerzenie naczyń, zwrost ich

przepuszczalności)



Feksofenadyna (Cetyryzyna,
Desloratadyna)

– pokrzywka przewlekła

idiopatyczna (2 razy po 60mg vs. placebo)

Atopowe zapalenie skóry

Działanie
przeciwświądwe
i miejscowo
znieczulające

U dzieci wykazano
zmniejszenie ryzyka
rozwoju astmy oskrzelowej
z AZS, uczulonych na
alergeny
powietrznopochodne

Kromony



Kromoglikan disodowy ( Polcrom)



Nedokromil

Glikokortykosteroidy



W alerg. nieżycie nosa (podawane
miejscowo)

Budezonid

Flunizonid

Flutikason

Preparaty doustne, złożone



Cetyryzyna + pseudoefedryna



Loratadyna + pseudoefedryna