Choroby grzybicze

 Przez wiele lat postrzegane jako błahy problem -> w ostatnich latach rośnie znaczenie w

medycynie ludzkiej i weterynaryjnej -> choroby immunosupresyjne, przewlekłe choroby,
antybiotyki.

 Rodzaje zakażeń (wywoływane przez grzyby oportunistyczne, jak i pasożytnicze = patogenne):



Grzybice powierzchniowe;



Grzybice skórne;



Grzybice podskórne;



Grzybice narządowe;



Mykotoksykozy;

 Inny podział ze względu na rodzaje zakażeń:



Grzybice skórne;



Drożdżyce;



Grzybice narządowe;



Mykotoksykozy;

 Grzybice skórne (dermatofitozy):

Czynnikiem etiologicznym są dermatofity, o powinowactwie do keratyny (powierzchnia skóry,
włosy, pazury);

 Microsporum spp, Trichophyton spp, Epidermophyton spp;



Charakter źródła i typ zakażenia:

 Grzybki geofilne ( M.gypseum, M.fulvum, T.terrestre) = silna reakcja zapalna;
 Grzybki zoofilne (M. canis) = silna reakcja zapalne;
 Grzybki „ludzkie” (Epidermophyton floccosum, T.rubrum, T.tonsurans) =

zakażenie przewlekłe;

Epidemiologia:

 M. canis -> źródło = Fe -> 92% Fe i 65% Ca;
 T.mentagrophytes -> źródło = gryzonie -> 6% Fe i 24% Ca;
 Gryzonie + gleba + czynniki ryzyka (zwierzęta młode, hodowle, antybiotykoterapia);
 OI = 3 tygodnie;
 Zakażenie bezpośrednie lub pośrednie (długo przeżywają w środowisku – do 1-1,5 roku- a

zatem -> posłania etc);

 Atakują włosy i powierzchnię skóry (keratyna + optymalna temperatura) -> rozrost kolisty

(różny kształt, wielkość, głębokość, czas trwania);

 Zazwyczaj brak świądu;
 W środku dochodzi do zdrowienia -> stąd nazwa Ringworm;
 Objawy na całej powierzchni ciała -> głębokie strupy, łupież, guzki, wysypka;

Diagnostyka:

 Objawy = charakter zmian;
 Lampa Wooda (50% M. canis świeci, uwaga – tetracykliny też);
 Badanie włosa;
 Izolacja (badanie mikologiczne) = posiew na podłoże:

 Dla dermatofitów przez 10-14 dni, wynik żółty = ujemny, czerwony = dodatni) ->

preparat;

 Saburauda przez 4-5 tygodni -> wygląd kolonii -> preparat;

 Biopsja skóry;

Leczenie zakażeń:

 Zwykle samowyleczenie/samoograniczenie (ale czasem baaardzo dłuuugo);
 ZOONOZA!!;
 Terapia miejscowa (zewnętrzna);
 Terapia ogólna;
 Terapia mieszana;
 Szczepienia;
 Gdy pacjent indywidualny:
 Gryzeofulwina systemowo (z tłustym mięchem) przez 6-12 tyg;

 Itrakonazol (oraz inne azole);
 Miejscowa zmiana -> kremy;
 Duża powierzchnia zmian -> szampony;
 Wystrzyżenie włosów w okolicy zmian, pamiętając, że „czoło” grzyba jest 1-2 cm dalej, niż

wskazują na to zmiany;

 Gdy hodowle: leczymy wszystkie zwierzęta i nie zapominamy o dezynfekcji!!

 Szczepienia:

 Skuteczność zależy od gatunku grzyba oraz jego szczepu (różnice gatunkowe) -> podstawą

wdrożenia szczepień jest badanie laboratoryjne z identyfikacją grzyba;

 Skuteczność zależy też od rodzaju reakcji immunologicznej:

gdy humoralna -> dupa, bo szczepienie nie ma wpływu na zakażenie, oczywiście, działa tak
większość szczepów;
gdy komórkowa -> zdrowienie;

 M. pachydermatis (drożdżak), ale także M.sympodialis, M.globosa:



Naturalny składnik mikroflory i błon śluzowych (kanał słuchowy, przestrzenie międzypalcowe);



Zakażenia oportunistyczne (czynnik indukujący najczęściej nieznany);



Wywołuje: otitis externa i uogólnione zakażenia skóry;



Gdy zwierzę jest chore, ma 100-1000x więcej tego badziewia na sobie, wikła atopię, często
zakażenie mieszane z gronkowcami;



Rasy predysponowane + wilgotność + temperatura;

Objawy: zmiany miejscowe lub ogólne, zaczerwienienie i wypadanie włosa, wysięk,
hiperpigmentacja i liszajowacenie, świąd różnego stopnia, lokalizacja, częste zakażenia
mieszane, fałszujące obraz;

Diagnostyka: objawy+ cytologia + Sabouraud (ilościowe) + biopsja i hp;

Leczenie:

 Redukcja liczby oraz zwalczenie innych zakażeń;
 Miejscowe: azole + chlorheksydyna co 3 dni;
 Ogólne;
 Skuteczne tylko po zlikwidowaniu przyczyny pierwotnej;

 Kandydiaza (tak wywnioskowałam po poniższym opisie):



Zakażenia rzadkie, o charakterze oportunistycznym, najczęściej przewodu pokarmowego i układu
rozrodczego;



Nadżerki, owrzodzenia, pokryte szarym nalotem;



Często zmiany są bolesne;



Choroba może dawać objawy ogólne;

Diagnostyka: objawy + cytologia + Sabouraud (ilościowe!) + biopsja i hp;

Leczenie: azole do 2 tygodni po zniknięciu objawów;

 Apergiloza:

 Ponad 100 gatunków, grzyb ubikwitarny i termotolerancyjny (do 55st), wysoka koncentracja w

rozkładającej się materii;



Zachorowania wywołują najczęściej:

A.fumigatus, A.flavus, A.niger;



Zakażenie oportunistyczne, aerogenne, może dotyczyć każdego narządu, związane z
upośledzeniem odporności;

Patogeneza: zarodniki aerogennie -> płucka (osobniki predysponowane) -> rozwój zakażenie w
płucach -> zakażenie innych organów poprzez krew -> rozwój (potencjalnie śmiertelnych) ropni;



Zakażenia „nosa” to obecnie najczęstsza forma kliniczna u psów;

Diagnostyka: RTG + biopsja + testy serologiczne (?) = trudna i wkurzająca;

Leczenie: 3-5 miesięcy, usunięcie tkanek zakażonych = jeszcze bardziej wkurzające;

 Kryptokokkoza:



Cryptococcus neoformans var neoformans

(drożdżak z otoczką), występuje w odchodach gołębi

i innych ptaków, obecny prawie na całym świecie;
Zakażenie aerogenne:
-> lekkie zapalenie płuc;
-> ciężkie zapalenie u osobników z upośledzoną odpornością = ciężkie zapalenie płuc;
-> zapalenie mózgu (80% pacjentów z AIDS);
-> u zwierząt: FIV/FeLV -> powoli postępujące zapalenie mózgu, objawy zależne od lokalizacji;

Diagnostyka: bardzo trudna -> krew = monocytoza + PMR + cytologia z bioptatu;

Leczenie: flukonazol i itrakonazol z wyboru;

Leczenie grzybic: trudne, długotrwałe, toksyczne dla organizmu, oparte na identyfikacji
gatunkowej – brak ustalenia MIC;
Antybiotyki:

 MIC ustalone tylko dla Candida spp., pozostałe – troszku problematyczne;


Podłoże + temp + czas inkubacji + ustalenie stref + wielkość inokulum;

 Amfoterycyna B – najszerzej stosowany, ale też bardzo wysoka toksyczność;
 Nystatyna – nefrotoksyczność!!, nie leczymy układowych grzybic, ale w profilaktyce/leczeniu

drożdżyc czasem tak;

 Zalety antybiotyków: szerokie spektrum (Candida, Crypto, Asper) + mniej toksyczne in vivo;

 Wady: wysokie koszty (trudno dostępne) + nie działają na dermatofity;