background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

            NARODOWEJ 

 

 

 

 

Dorota Wójcik 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

Nagrywanie i obróbka dźwięku na potrzeby produkcji 
telewizyjnej 313[06].Z2.02   

 

 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 

 

Wydawca   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr Dariusz Janik  
mgr Janusz Kalinowski 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Dorota Wójcik 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Joanna Stępień 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  ,,Nagrywanie 
i obróbka  dźwięku  na  potrzeby  produkcji  telewizyjnej”  313[06].Z2.02,  zawartego 
w modułowym programie nauczania dla zawodu asystent operatora dźwięku. 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI

  

 

   

 

 

 

 

 

 

 

1. Wprowadzenie 

2. Wymagania wstępne  

3. Cele kształcenia 

4. Przykładowe scenariusze zajęć  

5. Ćwiczenia 

13 

5.1. Przekaz telewizyjny 

13 

   5.1.1. Ćwiczenia 

13 

5.2. Produkcja dźwięku do róŜnych form audiowizualnych 

15 

5.2.1. Ćwiczenia 

15 

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów                                                                                                        

18 

7. Literatura                                                                                                                                   

31 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.

 

WPROWADZENIE

    

 

 

 

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela  „Nagrywanie  i  obróbka  dźwięku  na 

potrzeby produkcji telewizyjnej”, który  będzie pomocą w prowadzeniu zajęć dydaktycznych 
w szkole kształcącej w zawodzie asystent operatora dźwięku. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania  wstępne  tj.  zakres  wiedzy,  którą  uczeń  powinien  juŜ  posiadać,  aby  mógł 
swobodnie korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  które  uczeń  będzie  nabywał  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ć

wiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 

nauczania oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę. 

W  materiale  nauczania  w  Poradniku  dla  ucznia  treści  omówiono  w  sposób  ogólny,  ale 

wystarczający do osiągnięcia celów kształcenia tej jednostki modułowej. 

Wskazane  jest  zachęcenie  uczniów  do  skorzystania  z  literatury  zamieszczonej  na  końcu 

poradnika. 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  na  przykład  metody 
przypadków oraz metody inscenizacji. 

Zajęcia  dydaktyczne  powinny  być  realizowane  w  pracowniach  wyposaŜonych 

w odpowiednie  urządzenia  do  nagrywania  i  obróbki  dźwięku,  w  taki  sposób,  aby  kaŜdy 
z uczniów  miał  moŜliwość  samodzielnego  wykonywania  ćwiczeń  związanych  z  poprawną 
realizację materiału nauczania. Niezbędne jest równieŜ zorganizowanie zajęć w ośrodkach TV 
lub firmach, stosujących na co dzień technikę telewizyjną.  

Nauczyciel  moŜe  zlecić  wykonanie  wszystkich  ćwiczeń  lub  tylko  wybranych.  MoŜe 

skorzystać  z  podanych  wskazówek  lub  realizować  własne  pomysły.  W  poradniku 
zamieszczono  dwa  przykładowe  scenariusze  lekcji,  ale  nauczyciel  moŜe  przedstawić  swoje 
propozycje. 

Uczniowie  powinni  wykonywać  ćwiczenia  z  poradnika  samodzielnie,  po  czym  mają 

moŜliwość  weryfikacji  swoich  wiadomości  poprzez  sprawdzian  postępów  zamieszczony  na 
końcu kaŜdego podrozdziału. Zestaw pytań zawarty w sprawdzianie postępów jest podstawą 
oceny przez nauczyciela wiedzy i umiejętności ucznia. 

Obserwacja  pracy  uczniów  podczas  wykonywania  ćwiczeń  i  ocena  ich  pracy  zarówno 

w grupie,  jak  i  indywidualnie  powinny  dostarczyć  dość  informacji  o  zakresie  i  poziomie 
realizacji celów kształcenia danej jednostki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

313[06].Z2.01 

Nagrywanie i obróbka warstwy 

d

ź

wi

ę

kowej filmów 

313[06].Z2.02 

Nagrywanie i obróbka d

ź

wi

ę

ku  

na potrzeby produkcji 

telewizyjnej 

313[06].Z2 

 Technologia produkcji 

313[06].Z2.04 

Rejestracje i obróbka d

ź

wi

ę

ku na 

potrzeby produkcji fonograficznej 

313[06].Z2.03 

Nagrywanie i obróbka d

ź

wi

ę

ku na 

potrzeby produkcji radiowej 

313[06].Z2.05 

Realizowanie nagra

ń

 

d

ź

wi

ę

kowych na potrzeby 

spektakli teatralnych  

i imprez estradowych 

313[06].Z2.06 

 Konserwacja sprz

ę

tu d

ź

wi

ę

kowego  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

rozróŜniać  pojęcia:  dźwięk,  natęŜenie  dźwięku,  głośność  dźwięku,  barwa  dźwięku, 
wysokość  tonu,  zakres  słyszalności,  niskie,  średnie  i  wysokie  częstotliwości,  dźwięk 
monofoniczny, stereofoniczny, 

 

rozróŜniać sprzęt  i nośniki stosowane w produkcji telewizyjnej, 

 

poruszać się w środowisku popularnych systemów operacyjnych, 

 

rozróŜniać urządzenia do tworzenia efektów dźwiękowych, 

 

rozróŜniać urządzenia zapisujące i odtwarzające, 

 

porozumiewać się ze współpracownikami i przełoŜonymi, 

 

rozwiązywać problemy w sposób twórczy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować technologie stosowane w produkcji  telewizyjnej, 

 

scharakteryzować  kamery  TV,  formaty  TV,  urządzenia  zapisujące  i odtwarzające  obraz 
i dźwięk, stosowane w produkcji telewizyjnej, 

 

scharakteryzować technologię analogową i cyfrową,  

 

przygotować wozy transmisyjne, studia realizacyjne i emisyjne, 

 

zorganizować ekipy mobilne do nagrywania dźwięku, 

 

sporządzić zakresy obowiązków pracowników w róŜnych etapach produkcji telewizyjnej, 

 

zaplanować kolejne etapy pracy nad dźwiękiem w toku produkcji telewizyjnej, 

 

zaplanować  montaŜ  komputerowy  AVID,  FAST,  FINAL  CUT,  dobrać  stoły  trickowe, 
blue box i efekty komputerowe, 

 

dobrać sprzęt dźwiękowy i niezbędne materiały do realizacji i emisji dźwięku, 

 

zaprojektować konfigurację sprzętu dźwiękowego, 

 

dobrać mikrofony, zaleŜnie od rodzaju nagrania i warunków dźwiękowych, 

 

zrealizować proste nagrania dźwięku w róŜnych warunkach akustycznych,  

 

sporządzić kosztorysy i eksplikacje sprzętu dotyczące realizacji dźwięku,  

 

posłuŜyć się instrukcjami obsługi urządzeń elektrotechnicznych,  

 

sporządzić dokumentację dotyczącą nagrywania i obróbki dźwięku, 

 

zastosować  zasady  archiwizowania  i  duplikowania  materiałów  oraz  tworzenia  kopii 
bezpieczeństwa i oznakowania zapisanych nośników, 

 

posłuŜyć się normami technicznymi obowiązującymi w produkcji telewizyjnej.   

 

określić zasady obsługi bloku emisyjnego, 

 

scharakteryzować telewizję kablową i satelitarną. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca …………………………………….…………. 
Modułowy program nauczania:  

Asystent operatora dźwięku 313[06] 

Moduł:  

 

 

 

Techniki montaŜu dźwięku 313[06].Z3 

Jednostka modułowa: 

Nagrywanie i obróbka dźwięku na potrzeby produkcji 
telewizyjnej 313[06]Z2.02 

 

Temat:  Dobieranie  i  instalacja  urządzeń  wchodzących  w  skład  zestawu  sprzętu 

dźwiękowego  niezbędne do realizacji spektaklu telewizyjnego. 

Cel ogólny: Dobieranie urządzeń wchodzących w skład zestawu sprzętu dźwiękowego. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować stanowisko pracy do wykonywania zadania, zgodnie z zasadami 
bezpieczeństwa i higieny pracy, 

 

dokonać analizy  całości „obrazu dźwiękowego” w spektaklu, 

 

dobrać urządzenia wchodzące w skład zestawu sprzętu dźwiękowego, 

 

zainstalować urządzenia wchodzące w skład zestawu sprzętu dźwiękowego, 

 

uruchomić zestaw sprzętu dźwiękowego, 

 

sprawdzić poprawność działania kaŜdego z urządzeń. 
 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenia praktyczne, 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca grupowa, grupy 2 – 3 osobowe. 
 

Czas pracy:  240 min. 
Środki dydaktyczne: 

 

Nagra mono z impulsami, 

 

magnetofon DAT, 

 

mikrofony, 

 

mikroporty, 

 

zestawy głośnikowe, 

 

końcówki mocy, 

 

krosownica z okablowaniem, 

 

odtwarzacz CD, 

 

equalizer, procesory efektów, 

 

konsola mikserska, 

 

przybory do pisania, 

 

papier formatu A4. 
 

Przebieg zajęć: 
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.

 

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 

4.

 

Realizacja tematu: 

 

Uczniowie zapoznają się z instrukcją dotyczącą przebiegu ćwiczenia. 

 

Uczniowie  zapoznają się ze scenariuszem. 

 

Uczniowie zapoznają się z instrukcją obsługi urządzeń niezbędnych do realizacji 
ć

wiczenia. 

 

Uczniowie dokonują analizy całości „obrazu dźwiękowego” w spektaklu 
telewizyjnym. 

 

Uczniowie dobierają i instalują urządzenia wchodzące w skład zestawu sprzętu 
dźwiękowego. 

 

Uczniowie konsultują z reŜyserem spektaklu rozmieszczenie mikrofonów w studio. 

 

Uczniowie pod nadzorem nauczyciela uruchamiają zestaw sprzętu dźwiękowego 
oraz sprawdzają poprawność działania kaŜdego z urządzeń. 

 

Nauczyciel kontroluje czynności uczniów i pomaga w sytuacjach problemowych. 

5.

 

Po wykonaniu zadania uczniowie dokonują analizy i interpretacji poprawności działania 
urządzeń. W sprawozdaniu umieszczają swoje spostrzeŜenia i wnioski. 

6.

 

Uczniowie wskazują swoje mocne i słabe strony. 

7.

 

Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza, czy zadanie zostało wykonane 
poprawnie. 

8.

 

Nauczyciel ocenia prawidłowość i estetykę wykonania ćwiczeń. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i ukształtowanych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca …………………………………….…………. 
Modułowy program nauczania:  

Asystent operatora dźwięku 313[06] 

Moduł:  

 

 

 

Techniki montaŜu dźwięku 313[06].Z3 

Jednostka modułowa: 

Nagrywanie i obróbka dźwięku na potrzeby produkcji 
telewizyjnej 313[06]Z2.02 

Temat:    Realizacja  bezprzewodowej  transmisji  videoinformacji  przy  pomocy  wozu 

transmisyjnego. 
Cel  ogólny:  Poznanie  zasad  realizacji  transmisji  videoinformacji  przy  pomocy  wozu 
transmisyjnego. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń/słuchacz potrafi: 

 

obsłuŜyć wóz transmisyjny, 

 

obsłuŜyć wóz emisyjny, 

 

obsłuŜyć agregat prądotwórczy, 

 

obsłuŜyć tor kamerowy, 

 

obsłuŜyć tor akustyczny, 

 

dobrać osprzęt i urządzenia audio i video, 

 

rozróŜnić rodzaje połączeń audio i video, 

 

ustalić miejsca instalacji urządzeń, 

 

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpoŜarowe oraz ochrony 
ś

rodowiska. 

 

Metody nauczania-uczenia się: 

 

wykład informacyjny, 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenia praktyczne, 

 

dyskusja. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca z całym oddziałem, 

 

praca grupowa. 

 
Czas pracy: 300 min 
Środki dydaktyczne: 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa wozu transmisyjnego, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa wozu emisyjnego, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa agregatu prądotwórczego, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa miksera wizyjnego, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa miksera audio, 

 

instrukcja obsługi kamery TVC, 

 

instrukcje obsługi mikrofonów przewodowych i bezprzewodowych 

 

karty katalogowe kabli połączeniowych audio i video, 

 

wóz transmisyjny, 

 

wóz emisyjny, 

 

agregat prądotwórczy, 

 

kable połączeniowe, 

 

kamery TVC, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

 

mikrofony przewodowe i bezprzewodowe, 

 

rysunek obiektu, 

 

stanowisko komputerowe, 

 

projektor, 

 

prezentacja multimedialna. 

 
Przebieg zajęć: 

Faza wstępna: 

1.

 

Czynności organizacyjno-porządkowe. 

2.

 

Sprawdzenie pracy domowej. 

3.

 

Podanie tematu zajęć. 

4.

 

Sprawdzenie obecności. 
Faza właściwa: 

5.

 

Wprowadzenie. 

6.

 

Uświadomienie celów zajęć. 

7.

 

Plan zajęć: 
nauczyciel: 

 

przeprowadza wykład na temat transmisji sygnałów przy pomocy radiolinii,  

 

omawia wyposaŜenie studia fonicznego,  

 

omawia wyposaŜenie studia wizyjnego,  

 

omawia wyposaŜenie wozu transmisyjnego, 

 

omawia wyposaŜenie wozu emisyjnego, 

 

omawia zasadę działania agregatu prądotwórczego, 

 

omawia działanie toru kamerowego, 

 

omawia działanie toru akustycznego, 

 

zwraca  uwagę  na  przestrzeganie  zasad  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,    przepisów 
przeciwpoŜarowych oraz ochrony środowiska, 

uczniowie: 

 

wykonują ćwiczenie praktyczne. 

 
Ćwiczenie  

Zrealizuj  bezprzewodową  transmisję  widowiska  sportowego  przy  wykorzystaniu  wozu 

transmisyjnego. 
 
Cel:  

Przygotowanie  i  przeprowadzenie  bezprzewodowej  transmisji  widowiska  sportowego 

przy wykorzystaniu wozu transmisyjnego. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Rys. 1. Schemat blokowy transmisji przy pomocy wozu transmisyjnego. 

 

Praca w grupach 3-4 osobowych: 

 

uczniowie zapoznają się z budową wozu transmisyjnego,  

 

uczniowie zapoznają się z budową wozu emisyjnego, 

 

uczniowie zapoznają się z budową agregatu prądotwórczego, 

 

dyskutują w grupie na temat wykonania ćwiczenia, 

 

dobierają urządzenia toru kamerowego, 

 

dobierają urządzenia toru akustycznego, 

 

dobierają kable połączeniowe audio i video, 

 

ustalają miejsca instalacji urządzeń, 

 

uzasadniają wybrane rozwiązanie, 

 

przeprowadzają transmisję. 

 

Praca indywidualna: 

 

uczniowie omawiają zastosowanie wozu transmisyjnego. 

 

Prezentacja i analiza ćwiczenia: 

 

uczniowie sprawdzają poprawność wykonania ćwiczenia, 

 

uczniowie uzasadniają obraną metodę instalacji urządzeń, 

 

przedstawiciele poszczególnych grup prezentują ćwiczenie na forum klasy, 

 

dyskusja uczniów na forum klasy na temat zastosowania wozu transmisyjnego. 

 

Faza kończąca: 

1.

 

Podsumowanie zajęć: 

 

podsumowując zajęcia nauczyciel wprowadza nowe pojęcie: zespół studyjny – część 
wizyjna, 

 

nauczyciel zadaje pracę domową. 

2.

 

Ocena pracy uczniów: 

 

nauczyciel ocenia stopień aktywności uczniów oraz ich zaangaŜowanie podczas 

 

wykonywania ćwiczenia, 

 

nauczyciel ocenia poprawność wykonania ćwiczenia, 

Kamera 1

    

Kamera 2

    

Kamera 3

    

Kamera 4

    

Tory akustyczne    

Tory kamerowe    

Wóz 

transmisyjny 

Wóz 

emisyjny 

 Agregat prądotwórczy 

Antena 

nadawcza 

radiolinii 

                       Mikrofony  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

 

nauczyciel ocenia kaŜdego ucznia oraz grupę, w której on pracuje, 

 

nauczyciel ocenia efekty końcowe pracy ucznia. 
 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i ukształtowanych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

5. ĆWICZENIA

 

 

5.1. Przekaz telewizyjny 

 

5.1.1. Ćwiczenia    

 
Ćwiczenie 1 

Narysuj  schemat  organizacyjny  stanowisk  pracy  w  telewizji,  oraz  wymień  z  jakimi 

pracownikami moŜe współpracować operator dźwięku. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją do ćwiczeń, instrukcjami obsługi sprzętu oraz literaturą, 

2)

 

zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 

3)

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy, 

4)

 

zaplanować kolejne etapy pracy, 

5)

 

scharakteryzować stanowiska pracy w telewizji pod kątem artystycznym i technicznym, 

6)

 

określić i uzasadnić z jakimi pracownikami będziesz współpracował, 

7)

 

dokonać analizy ćwiczenia, 

8)

 

zaprezentować swoją pracę. 
 
Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

instruktaŜ, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania, 

 

plansze przedstawiające opisy stanowisk pracy w telewizji. 
 

Ćwiczenie 2 

Dobierz  i  zainstaluj  odpowiedni  zestaw  mikrofonowy  w  celu  nagłośnienia  transmisji 

koncertu.  

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i sposób wykonania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się na podstawie dostępnej literatury z rodzajami i przeznaczeniem mikrofonów, 

2)

 

dokonać wyboru optymalnego rodzaju mikrofonów, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi wybranych mikrofonów, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

4)

 

zainstalować odpowiednie mikrofony dla poszczególnych instrumentów oraz wokalistów, 

5)

 

podłączyć mikrofony do konsoli mikserskiej, 

6)

 

wysterować  poziom  i  barwę  dźwięku  mikrofonów  uwzględniając  warunki  głosowe 
wokalistów. 

 
Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

instruktaŜ, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zestaw mikrofonów z okablowaniem, 

 

konsola mikserska, 

 

kolorowa taśma samoprzylepna do oznakowania mikrofonów i torów na konsoli, 

 

scenariusz koncertu. 

 
Ćwiczenie 3 

Zorganizuj  wizytę  stacji  telewizyjnej.  Zapoznaj  się  z  procesem  przygotowania  i  emisji 

programu  informacyjnego  na  Ŝywo.  Dowiedz  się  dokładnie,  kto  co  robi.  Przyjrzyj  się 
stosowanym  urządzeniom,  zapoznaj  się  z  ich  obsługą  oraz  zastosowaniem  przy  realizacji 
róŜnych form audiowizualnych. przekonaj się, czy nadąŜasz za wszystkim, kiedy program jest 
juŜ na antenie. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją do ćwiczeń, oraz literaturą, 

2)

 

zorganizować wizytę w stacji telewizyjnej, 

3)

 

wraz  ekipą  telewizyjną  wyjść  na  nagranie  materiału  i  zapoznać  się  ze  sposobem 
nagrywania obrazu i dźwięku 

4)

 

odwiedzić  reŜyserkę  podczas  emisji  programu  informacyjnego  zwracając  uwagę  na 
wykorzystywany  sprzęt  (kamery,  mikrofony,  mikser  wizji,  mikser  dźwięku,  stoły 
trickowe, generatory napisów) jego zastosowanie oraz obsługę, 

5)

 

dokonać analizy, 

6)

 

zapisać spostrzeŜenia.  

 
Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

instruktaŜ, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

studio telewizyjne, 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania. 

 

dyktafon, 

 

aparat fotograficzny 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

5.2.

 

Produkcja dźwięku do róŜnych form audiowizualnych 

 

5.2.1. Ćwiczenia    

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj  nagranie  materiału  informacyjnego  w  terenie.  Przećwicz  uŜycie  mikrofonu  na 

uchwycie  rewolwerowym  w  terenie.  Nie  zapomnij  o słuchawkach,  by  móc  jednocześnie 
ś

ledzić efekt. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją do ćwiczeń, instrukcjami obsługi sprzętu oraz literaturą, 

2)

 

skompletować sprzęt, czyli kamerę, mikrofon i oświetlenie, 

3)

 

podłączyć urządzenia, 

4)

 

nagrać rozmowę z wybraną osobą,  

5)

 

zwrócić uwagę na moŜliwości nagrania efektów dźwiękowych, 

6)

 

dokonać analizy jakości nagrania przy uŜyciu programu edycyjnego, 

7)

 

zapisać spostrzeŜenia. 
 
Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

instruktaŜ, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

kamera telewizyjna, 

 

mikrofon na uchwycie rewolwerowym, 

 

słuchawki, 

 

arkusz papieru, 

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Wraz z operatorem kamery przygotuj ścieŜkę dźwiękową reklamy telewizyjnej. Zwróć 

uwagę na to, by w czasie nagrań mikrofon znajdował się poza kadrem. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i sposób wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z instrukcją do ćwiczeń, instrukcjami obsługi sprzętu oraz literaturą, 

2)

 

opracować scenariusz reklamy, 

3)

 

dobrać sprzęt: kamera, mikrofon kierunkowy, tyczka, oświetlenie, 

4)

 

nagrać scenkę reklamową, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

5)

 

skorzystać z zasobów fonoteki, 

6)

 

przy  uŜyciu  programu  montaŜowego  zastosować  efekty  dźwiękowe  oraz  zmiksować 

muzykę i słowa,  

7)

 

przedstawić wyniki pracy. 

 
Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

instruktaŜ, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

kamera, mikrofony, tyczka, oświetlenie, 

 

komputer z programem do montaŜu.  

 
Ćwiczenie 3 

Zrealizuj  bezprzewodową  transmisję  widowiska  sportowego  przy  wykorzystaniu  wozu 

transmisyjnego.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i sposób wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

 

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia, 

 

zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową wozu transmisyjnego, 

 

zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową wozu emisyjnego, 

 

zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową agregatu prądotwórczego, 

 

zapoznać się z instrukcją obsługi kamery, 

 

zapoznać się z instrukcją obsługi mikrofonu, 

 

zapoznać się z parametrami technicznymi kabli połączeniowych, 

 

wybrać urządzenia do wykonania ćwiczenia, 

 

zainstalować urządzenia, 

 

uruchomić agregat prądotwórczy, 

Kamera 1

    

Kamera 2

    

Kamera 3

    

Kamera 4

    

Tory akustyczne    

Tory kamerowe    

Wóz 

transmisyjny 

Wóz 

emisyjny 

 Agregat prądotwórczy 

Antena 

nadawcza 

radiolinii 

                       Mikrofony  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

 

uruchomić wóz transmisyjny, 

 

uruchomić wóz emisyjny, 

 

przeprowadzić transmisję, 

 

spisać wszystkie spostrzeŜenia 
 
Zalecane metody nauczania – uczenia się:  

 

instruktaŜ, ćwiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

instrukcja do wykonania ćwiczenia, 

 

wóz transmisyjny, 

 

wóz emisyjny, 

 

agregat prądotwórczy, 

 

kamery, 

 

mikrofony, 

 

kable połączeniowe, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa wozu transmisyjnego, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa wozu emisyjnego, 

 

dokumentacja techniczno-ruchowa agregatu prądotwórczego, 

 

instrukcja obsługi kamery, 

 

instrukcja obsługi mikrofonu, 

 

karty katalogowe kabli połączeniowych. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

  

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego    

 

Test  pisemny  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Nagrywanie 
i obróbka dźwięku na potrzeby produkcji telewizyjnej”

  

 

 

 

 
Test składa się z 22 zadań, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 22, są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 5, 7, 12, 14, 18, 20, 21 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

 

 

 

 

 

 

 
Za  kaŜdą  prawidłową  odpowiedź  uczeń  otrzymuje  1  punkt.  Za  złą  odpowiedź  lub  jej  brak 
uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10  zadań z poziomu podstawowego,

 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13  zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  14  zadań  z  poziomu  podstawowego  w  tym  co 
najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  17  zadań  z  poziomu  podstawowego co 
najmniej  4 z poziomu ponadpodstawowego.   

 

 

 

 

 

 

Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Podać system dziennikarstwa elektronicznego 

Podać system pojedynczej przenośnej kamery 

Podać wyposaŜenie dźwiękowca  

Określić moŜliwości techniczne studia  

Zastosować uŜycie mikrofonu prezentera 
audycji muzycznej na Ŝywo z udziałem 
publiczności 

PP 

Podać 

działanie 

mikrofonu 

wstęgowego          

o ósemkowej charakterystyce kierunkowości 

Zastosować 

działanie 

mikrofonu 

kardioidalnego  

PP 

Podać 

kto 

odpowiada 

za 

właściwe 

rozstawienie mikrofonów odpowiada  

Podać kto nie włącza się w nagranie studyjne 

10 

Podać  kto jest kapitanem w studiu 
telewizyjnym  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

11 

Podać 

kto 

odpowiada 

za 

powielanie 

scenariusza 

dystrybucję 

kopii 

wśród 

członków  ekipy  oraz  synchronizację  czasową 
programu  

12  Scharakteryzować pracę kontrolera dźwięku 

PP 

13 

Podać program realizowany z wykorzystaniem 
ś

miechów  

14 

Określić ile zajmuje zgranie tonu 
międzynarodowego w godzinnym filmie 
telewizyjnym  

PP 

15 

Zastosować mikrofony w pomieszczeniach, 
gdzie nie ma problemu z wiatrem 

16 

Podać jakie zgranie wymaga wykreowania 
przestrzeni i stworzenia nierealnego świata 

17  Podać wyposaŜenie technika dźwięku  

18  Określić czas udźwiękowienia telenoweli 

PP 

19 

 Podać najbardziej pracochłonne efekty            
w filmie animowanym 

20  Zastosować mikrofony do  nagrań lektorskich  

PP 

21   Określić znaczenie szerszego ujęcia 

PP 

22 

Podać 

metody 

opracowywania 

napisów, 

nagrań lektorskich, dubbingu  

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

Przebieg testowania  

 

 

 

 

  

 
INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA    

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

3.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu. 

4.

 

Przed rozpoczęciem rozwiązywania testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

5.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości. 

6.

 

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie zadań. 
 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  pisemny  zawiera  22  zadania  czterokrotnego  wyboru  i  sprawdza  Twoją  wiedzę 
i umiejętności z zakresu nagrywania i obróbki dźwięku w produkcji telewizyjnej. 

5.

 

Odpowiedzi udzielaj na KARCIE ODPOWIEDZI. 

6.

 

Dla kaŜdego zadania podane są cztery moŜliwe odpowiedzi: a, b, c, d. 

7.

 

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.  

8.

 

Pracuj samodzielnie. 

9.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut, od momentu przekazania instrukcji i zadań. 

 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia:  

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1. System dziennikarstwa elektronicznego to 
a.   DE. 
b.   EJ. 
c.   AV. 
d.   DW. 

 

2. System pojedynczej przenośnej kamery to 
a.   PSC. 
b.   PKW. 
c.   SPP. 
d.   PLT. 

 

3. WyposaŜenie dźwiękowca obejmuje 
a.   róŜne głośniki. 
b.   róŜnego rodzaju mikrofony. 
c.   system nagłośnienia. 
d.   róŜne kamery. 

 

4. Układ studia jest częściowo wynikiem moŜliwości technicznych 
a.   mikrofonów. 
b.   studia. 
c.   komputera. 
d.   głośników . 

 

5. Mikrofon prezentera audycji muzycznej na Ŝywo z udziałem publiczności  
a.   musi być podłączony do systemu nagłośnienia. 
b.  wymaga dodatkowej osłony. 
c.   zbiera dźwięki sprzed siebie w obrębie kąta półpełnego. 
d.   daje najsilniejszą kierunkowość. 

 

6.   Mikrofon wstęgowy o ósemkowej charakterystyce kierunkowości 
a.   wymaga dodatkowej osłony. 
b.   zbiera dźwięki wzdłuŜ jednej osi. 
c.   daje najsilniejszą kierunkowość. 
d.   zbiera dźwięki sprzed siebie. 

 

7.   Mikrofon kardioidalny  
a.   zbiera dźwięki wzdłuŜ jednej osi. 
b.   wymaga dodatkowej osłony. 
c.   zbiera dźwięki sprzed siebie w obrębie kąta półpełnego. 
d.   daje najsilniejszą kierunkowość. 

 

8.   Za właściwe rozstawienie mikrofonów odpowiada 
a. mikrofoniarz. 
b. scenograf. 
c. reŜyser. 
d. montaŜysta. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

9.   Nagrania studyjne nie wymagają zaangaŜowania 
a.  reŜysera. 
b.  technika oświetlenia. 
c.   technika dźwięku. 
d.   imitatora dźwięku  
 
10.   Kapitanem w studiu telewizyjnym jest 
a.   reŜyser. 
b.   kierownik studia. 
c.   asystent produkcji. 
d.   sekretarz produkcji. 

 

11.  Za  powielanie  scenariusza  i  dystrybucję  kopii  wśród  członków  ekipy  oraz          

synchronizację czasową programu odpowiada 

a.   kierownik studia. 
b.   reŜyser. 
c.   asystent produkcji. 
d.   redaktor. 

 

12.  Na  końcu  pulpitu  kontrolnego  lub  w  przyległym  pomieszczeniu,  oddzielonym  od    
reŜyserki szklaną ścianą umoŜliwiającą kontakt wzrokowy, siedzi kontroler dźwięku,   który 
a.  steruje światłami. 
b.  zmienia oświetlenie. 
c.  steruje poziomem dźwięku wszystkich mikrofonów w studiu. 
d. dodaje efekty dźwiękowe. 

 

13.   Program realizowany z wykorzystaniem śmiechów to  
a.   teatr telewizji. 
b.   film animowany. 
c.   telenowela. 
d.   sitcom. 

 

14.   Zgranie tonu międzynarodowego w godzinnym filmie telewizyjnym zajmuje 
a.   10 godzin. 
b.   5 godzin. 
c.   20 godzin. 
d.   30 godzin. 
 
15.   W pomieszczeniach, gdzie nie ma problemu z wiatrem , z reguły wykorzystuje się 
a.   kilka mikrofonów na klipsie. 
b.   kilka mikrofonów kierunkowych. 
c.   dwa mikrofony pojemnościowe. 
d.   dwa mikrofony pojemnościowe i jeden kierunkowy. 

 

16.    Wykreowanie przestrzeni i stworzenie nierealnego świata wymaga zgranie 
a.   teatru telewizji. 
b.   filmu animowanego. 
c.   telenoweli. 
d.   reklamy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

17.    WaŜnym elementem wyposaŜenia technika dźwięku jest  
a.   mikrofon radiowy. 
b.   nagrywarka. 
c.   kamera. 
d.   zestaw głośników. 

 

18.   Czas udźwiękowienia telenoweli to 
a.   35 godzin. 
b.   30 godzin. 
c.   12 do 20 godzin. 
d.   5 godzin. 
 
19.   W filmie animowanym najbardziej pracochłonne są  
a.   efekty uboczne. 
b.   dialogi. 
c.   efekty synchroniczne. 
d.   efekty muzyki. 
 
20.     Do nagrań lektorskich najlepsze są mikrofony 
a.   pojemnościowe i wstęgowe. 
b.   dynamiczne. 
c.   kierunkowe. 
d.   na rodzaje zaleŜne od ruchomej cewki. 
 
21.    Im szersze ujęcie,  
a.   tym większa odległość od mikrofonu mówiącego . 
b.   tym czulszy mikrofon. 
c.   tym mniejsza odległość od mikrofonu mówiącego. 
d.   tym szersza charakterystyka mikrofonu. 
 
22.    Napisy, nagrania lektorskie, dubbing są to metody opracowywania 
a.   filmów promocyjnych. 
b.   reklam. 
c.   filmów obcojęzycznych. 
d.   reportaŜy. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko ......................................................................................................................... 

 

Nagrywanie i obróbka dźwięku na potrzeby produkcji telewizyjnej 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

Nr 

zadania 

Odpowiedzi 

Punkty 

1. 

 

2. 

 

3. 

 

4. 

 

5. 

 

6. 

 

7. 

 

8. 

 

9. 

 

10. 

 

11. 

 

12. 

 

13. 

 

14. 

 

15. 

 

16. 

 

17. 

 

18. 

 

19. 

 

20. 

 

21. 

 

22. 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 

7.  LITERATURA 

 

1.

 

Abel J. i Glass I.: Radio An Illustrated Guide. WBEZ Alliance Inc. 1999 

2.

 

Bakalarz A.: MontaŜ nieliniowy krok po kroku. PC World, luty 2002 

3.

 

Body  A.:  Dziennikarstwo  radiowo  –  telewizyjne.  Techniki  tworzenia  programów 

informacyjnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006 

4.

 

Butrym  W.:  Dźwięk  cyfrowy  Systemy  wielokanałowe.  Wydawnictwo  Komunikacji            

i Łączności, Warszawa 2002 

5.

 

CzyŜewski  M.:  Poradnik  filmowca  amatora.  Wydawnictwo  Ministerstwa  Obrony 

Narodowej, Warszawa 1983 

6.

 

Geisler J.: Techniczne problemy nagrań muzycznych. WKŁ, Warszawa 1979 

7.

 

Kingdon T.: Sztuka reŜyserii filmowej. Wydawnictwo Wojciech Marzec, Warszawa 2007 

8.

 

Kirk P.: Digital Audio. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007 

9.

 

Korbecki  M.:  Komputerowe  przetwarzanie  dźwięku.  Wydawnictwo  MIKOM,  Warszawa 

1999 

10.

 

Lasocki J.: Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce. PWM, Kraków 1999 

11.

 

Madurski  Ł.  I  Świerk  G.:  Podstawy  Multimedia  Obróbka  dźwięku  i  filmów. 

Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004 

12.

 

Murch  W.:  W  mgnieniu  oka  Sztuka  montaŜu  filmowego.  Wydawnictwo  Wojciech 

Marzec, Warszawa 2006 

13.

 

Pijanowski  L.:  Małe  abecadło  filmu  i  telewizji.  Wydawnictwo  Artystyczne  i  Filmowe, 

Warszawa 1973 

14.

 

Przedpełska – Bieniek M.: Dźwięk w filmie. Agencja Producentów filmowych, Warszawa 

2006 

15.

 

Puzyna  Cz.:  Podstawowe  wiadomości  o  dźwiękach  i  ich  oddziaływanie  na  człowieka. 

Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1985 

16.

 

Reiss J.: Mała historia muzyki. PWM, Kraków 1987 

17.

 

Schid.  W.  i  Pehle  T.:  Wideofilmowanie  Techniki  filmowania  Udźwiękowienie  MontaŜ. 

Muza S.A., Warszawa 1993 

18.

 

Stradomski  W.:  Realizujemy  film  amatorski.  Wydawnictwo  Centralnego  Ośrodka 

Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1999 

19.

 

Uhma M.: Elementy technologii telewizyjnej, Warszawa 2008 

20.

 

Zonn  L.:  O  montaŜu  w  filmie  dokumentalnym.  Centralny  Ośrodek  Metodyki 

Upowszechniania Kultury, Warszawa 1986 

21.

 

BBC Producers Guidelines. BBC – strony internetowe