Prawo podmiotowe

1

Prawo podmiotowe

Prawo podmiotowe jest najczęściej rozumiane jako sfera możności działania ograniczona przez dyspozycję normy

prawnej, bądź jako sfera wolności zachowań (działań lub zaniechań) wynikająca z natury.

Nabycie prawa podmiotowego

• nabycie pochodne i pierwotne

• nabycie pod tytułem szczególnym i ogólnym

• nabycie translatywne i konstytutywne

Utrata prawa podmiotowego

Prawo podmiotowe wygasa w następstwie zdarzeń wskazanych w ustawie:

1.

1. z mocy ustawy (np. umocowanie wygasa ze śmiercią pełnomocnika)

2.

2. wskutek czynności prawnej uprawnionego (np. przeniesienie własności rzeczy ruchomej)

3. wskutek wywłaszczenia

4. wskutek nacjonalizacji

5.

5. wskutek upływu czasu (np. użytkowanie wygasa wskutek nieużywanie przez 10 lat)

6.

6. wskutek konfuzji praw, czyli zbiegnięcia prawa słabszego z mocniejszym

Rodzaje praw podmiotowych

1.

1. Prawa podmiotowe:

1. bezwzględne - prawo skuteczne wobec wszystkich osób, którym ono nie przysługuje

2. względne - prawo przysługujące podmiotowi uprawnionemu tylko wobec określonej osoby

2.

2. Prawa podmiotowe:

1.

1. akcesoryjne - prawa o charakterze niesamoistnym uzależniające swe istnienie od innych praw samoistnych i

służące ich umocnieniu

2.

2. samoistne

3.

3. Prawa podmiotowe:

1.

1. związane - prawo, którego podmiotem może być wyłącznie podmiot innego prawa; prawo to nie może być

przedmiotem obrotu, jeśli w obrocie uczestniczy towarzyszące mu prawo wolne

2.

2. wolne

4.

4. Prawa podmiotowe:

1. majątkowe - prawo to chroni interes ekonomiczny uprawnionego (np. wierzytelność)

2. niemajątkowe - prawo to chroni inny niż ekonomiczny interes uprawnionego (np. dobra osobiste)

5.

5. Prawa podmiotowe:

1.

1. zbywalne - prawo, które uprawniony może przenieść na inne podmioty lub je odziedziczyć; przenoszalności

prawa nie można wyłączyć w wyniku czynności prawnej

2.

2. niezbywalne - prawo, które uprawniony nie może przenieść na inne podmioty lub je odziedziczyć (wszystkie

prawa niemajÄ…tkowe)

6.

6. Prawa podmiotowe:

1. tymczasowe - prawo przygotowujące i zabezpieczające określone prawa przyszłe chroniące ich ekspektatywę

(np. prawo do mieszkania spółdzielczego)

2.

2. aktualne

Prawo podmiotowe

2

Kontrowersje wokół pochodzenia (źródeł normatywnych) prawa
podmiotowego

Kontrowersje wokół pochodzenia praw podmiotowych są pochodną sporów o istotę prawa, jako źródła norm

prawnych.

W ujęciu tzw. pozytywizmu prawniczego prawem podmiotowym jest zbiór uprawnień przyznawanych jednostce

przez ustawodawcę w obowiązujących aktach normatywnych, nakierowanych na wywołanie określonych skutków

jednostkowych i społecznych.

W ujęciu tzw. teorii praw naturalnych lub przyrodzonych, prawa podmiotowe (np. prawo do ochrony życia,

wolności, własności) istnieją niezależnie od tego, czy znajdują uznanie i odzwierciedlenie w stanowionych przez

ustawodawcę aktach normatywnych. Zwolennicy tej koncepcji skłaniają się ku postrzeganiu prawa w znaczeniu

przedmiotowym, jako opisania przez normy prawne stosunków, wynikających z praw podmiotowych, które istnieją

z natury rzeczy.

Prawo podmiotowe w wybranych gałęziach prawa

Prawo konstytucyjne

Prawo podmiotowe to sytuacja prawna jednostki polegająca na tym, że może ona żądać ze strony innego podmiotu

określonego zachowania na jej rzecz, natomiast na danym podmiocie ciąży prawny obowiązek realizacji tego

zachowania.

[1]

Prawo cywilne

Prawo podmiotowe może polegać na możności swobodnego oddziaływania na określone dobro prawne, np. na rzecz,

możności żądania określonego zachowania od innej osoby albo na możności samodzielnego wpływania na kształt

sytuacji prawnej własnej i innych osób bez ich udziału.

Istnieje kilka definicji prawa podmiotowego, oczywiście doktrynalnych. Porównując je można dojść do generalnych

wniosków, iż prawo podmiotowe:

1. przyznane jest przez normy prawne, tj. nie jest przyrodzone (tzw. umiarkowany pozytywizm)

2.

2. jest przez te normy chronione

3. ma na celu ochronę interesów podmiotów prawa

4. dotyczy stosunku cywilnoprawnego

Prawo administracyjne

Istotą prawa podmiotowego jest uprawnienie do otrzymania od właściwego organu decyzji administracyjnej o ściśle

określonej treści, odpowiadającej zazwyczaj istocie danego prawa podmiotowego. Prawo podmiotowe w prawie

administracyjnym określa się mianem publicznego prawa podmiotowego.

Przypisy

[1] Sarnecki Paweł (red.) Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 2005, s. 88.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Źródła i autorzy artykułu

3

Źródła i autorzy artykułu

Prawo podmiotowe  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=26945416  Autorzy: Adik7swiony, Eteru, Hcee, Hektor Absurdus, Maszko Wiki, Odder, Poliloli, Ptasiek, Tomasz
Raburski, Vel Paulus, 5 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Emblem-scales.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Emblem-scales.svg  Licencja: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5  Autorzy: ; ; The people from the
Tango! project.

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/