Temat: Podmioty prawa cywilnego.
Bycie podmiotem na gruncie prawa cywilnego to znaczy, że są to osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej tzw. ułomne osoby prawa.
Ułomne osoby prawne - kategoria wyznaczona na gruncie prawa, która posiada pewne charakterystyczne atrybuty dla osoby prawnej. Przede wszystkim ograniczają się one do posiadania zdolności sądowej.
Osoba fizyczna - charakterystyczna cecha tego podmiotu to posiadanie dwóch atrybutów:
Zdolność prawna - posiada ją każdy człowiek od momentu urodzenia aż do śmierci. Zdolność prawna jest przypisana osobie fizycznej z racji jej bytu społecznego. Zdolność prawna to znaczy możliwość bycia podmiotem prawnym tylko w jedną stronę, ponieważ nie można rozporządzać walorami, które się ma, można jedynie je nabywać.
Zdolność do czynności prawnej - pełna - posiada osoba, która ukończyła 18 lat, albo która wcześniej zawarła związek małżeński. Pełna zdolność następuje z chwilą uzyskania pełnoletności, czyli taka osoba posiada możliwość uczestnictwa w obrocie np.: otrzymanie zobowiązań. Pełną zdolność posiadają osoby w wieku 18 lat, ale przyjmuje się że brak zdolności do czynności prawnej występuje u osób, które nie ukończyły 13 roku życia oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione.
Ubezwłasnowolnienie - decyzja sądu, która pozbawia prawa uczestniczenia w obrocie osoby, które ze względu na choroby psychiczne, niedorozwój umysłowy itp. Narkomanizm. Przy ubezwłasnowolnieniu całkowitemu przydziela się opiekuna. Jaka kolwiek decyzja wydana przez osobę ubezwłasnowolnioną jest niemożliwa. Przeważnie opiekunowie ustawowi to rodzice, jeżeli ma to być ktoś inny to musi zgodzić się na to sąd. Osoba niezdolna do czynności prawnej może zawierać prawnie skuteczne umowy, ale mogą one dotyczyć umów powszechnie zawieranych w bieżących sprawach życia codziennego np.: kupić chleb.
Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby które ukończyły 13 lat oraz te które są częściowo ubezwłasnowolnione
Ubezwłasnowolnienie częściowe - nie zachodzi potrzeba całkowitego ubezwłasnowolnienia, jedynie taka osoba potrzebuje do pomocy kuratelę. Takim ubezwłasnowolnieniem jest również objęta osoba, która ukończyła 13 rok życia.
Trzy sfery ograniczonego i częściowego ubezwłasnowolnienia
osoby te mogą swobodnie dysponować swoimi zarobkami
osoba ta może swobodnie działać rzeczami, którymi przedstawiciel osoby oddała takiej osobie do swobodnego użytku.
Drobne sprawunki - umowy w drobnych sprawach (dotyczące bieżących spraw) wymaga kurateli lub przedstawiciela.
Osoba, która nie ma pełnej zdolności a wcześniej zawarła jakąś umowę po ukończeniu 18 lat może tą umowę potwierdzić.
Osoba prawna - sztuczny twór, osoba prawna jest to jednostka, której przepisy szczególne nadają osobowość prawną. Każda taka osoba ma jakiś akt, który jej tą osobowość nadaje. Osobowość prawną nabywa się w momencie wpisu do właściwego rejestru. Ich tryb, rodzaje określa właściwa ustawa, jeżeli osoba prawna nie ma organów to sąd ustanawia dla niej kuratora.
Temat: Prawo podmiotowe
Prawo podmiotowe jest kategorią, która wiąże się ze stosunkiem cywilno - prawnym
Równorzędność podmiotów
Autonomiczność
W każdym stosunku cywilno - prawnym wyróżniamy:
podmiot - są to podmioty prawa cywilnego: osoby prawne jednostki ...itp.
prawa - posiadają w rezultacie zawarcie stosunku podmiotowego. Prawo to możliwość postępowania w określony sposób.
Obowiązki - istnieje korelacja między prawami i obowiązkami .
Obowiązek przyjęte dobrowolnie zobowiązanie do zachowania się w określony sposób
Prawo i obowiązki są treścią stosunku prawnego
A B
Prawo zachowania się jakieś osoby wynika z jakieś normy
Przedmiot - jest to zachowanie się podmiotu tego stosunku przez wzajemne prawa i obowiązki. Przedmiotem mogą być obiekty materialne, czyli rzeczy albo niematerialne, czyli wytwory ludzkiej wyobraźni.
Prawo podmiotowe jest elementem treści stosunku cywilno - prawnego, konstrukcją służącą do opisu sytuacji prawnej podmiotu stosunku prawnego względem innego. Prawo to zabezpiecza i wyznacza norma prawna.
Prawo podmiotowe - to przyznane i zabezpieczone przez normę prawa i wynikająca ze stosunku prawnego sfera możliwości postępowania podmiotu chroniąca prawne uznane interesy podmiotów stosunku prawnego.
Ma prawo żądać od odpowiedniego organu do prowadzenia i do zrealizowania obowiązku wynikającego z prawa podmiotowego.
Klasyfikacja prawa podmiotowych ze względu na:
Rodzaje prawa
Mogą się różnić ze względu na treść
Strukturę ogólną
Występowanie różnych działów prawa cywilnego np.: prawo własności, prawo najmu, prawo spadku
Ze względu na skuteczność prawa wobec różnych osób np.: względne prawo podmiotowe. Względne prawo podmiotowe to takie, które jest skuteczne wobec wszystkich osób i wszystkie osoby są zobowiązane do nieingerencji w to prawo
Interes, który prawo chroni np.: majątkowe, niemajątkowe
Samoistne, samodzielne np.: auto
Niesamodzielne, ponieważ są związane z innymi np.: służebność - nie można tego sprzedać
Przenoszalne
Nieprzenoszalne
Zastrzeżenie umowne, które dotyczy ograniczenie zbycia prawa z natury niezbywalnego (związanego z innym) jest niedopuszczalne.