Choroby kotów

Kot jak wszystkie istoty żywe choruje na choroby zakaźne, inwazyjne i
niezakaźne. Kot dobrze odżywiony i utrzymany w zasadzie choruje
rzadko. Wszystkie zewnętrzne okaleczenia leczą się stosunkowo szybko,
szczególnie w Tych miejscach, gdzie może sie lizać. Jeśli jednak chodzi
o choroby wewnętrzne, a szczególnie o choroby zakaźne, koty są niestety
słabo odporne. Do chorób zakaźnych zaliczamy przede wszystkim zarazę
kotów i katar koci, a także wściekliznę i toksoplazmozę.

Zaraza (tyfus)

Zarazę kotów (panleukopenię), zwaną także parwowirozą lub tyfusem

kocim, wywołuje wirus z grupy Parvo. Choroba występuje głównie u

zwierząt młodych, w wieku poniżej 2 lat, ale chorują także koty starsze.

Zakażenia następuje przez kontakt z chorym kotem.

Pierwszym objawem choroby jest wysoka temperatura ciała (41° i

wyższa), apatia, brak łaknienia, ślinienie się, wybroczyny w jamie ustnej.

Koty pomimo dużego pragnienia są niezdolne do picia. Następują silne

wymioty i biegunka powodujące ubytek ciężaru ciała.

Proces chorobowy obejmuje węzły chłonne i szpik kostny,

doprowadzając niejednokrotnie do ich uszkodzenia, co w konsekwencji

prowadzi do leukopenil, tj. braku zdolności wytwarzania białych krwinek

(normalnie kot ma ich około 10 000, przy zarazie liczba spada do 1000).

Zwierzę chore jest ospałe, godzinami siedzi przy naczyniu z wodą.

Włosy stają sie matowe, skóra sucha.

Śmierć następuje wskutek odwodnienia organizmu i zupełnego

wyczerpania. Śmiertelność w tej chorobie wynosi 80-90%. Leczenie ma

sens w pierwszym okresie choroby, w poźniejszym, kiedy zwierzę jest

bardzo odwodnione i wyczerpane, a jeszcze dochodzi wtórna infekcja

bakteryjna, nie ma szans na wyleczenie. Zapobiegawczym środkiem

przeciw zarazie kotów jest szczepienie.

Zakaźne zapalanie nosa i tchawicy (katar koci)

Wywołują dwa wirusy Herpesa i Calici. Objawy chorobowe wywołane

przez wymienione wirusy są następujące łzotok, wyciek z nosa, kichanie

temperatura ok. 40°, depresja, odwodnienie, brak apetytu.

Choroba przy infekcji wirusem Herpes trwa 2-4 tygodnie, a więc

długo, natomiast przy infekcji wirusem Calici 7-10 dni. Zachorowalność

wynosi około 50%, a śmiertelność 5-30%. Koty, które przechorowały

1

infekcję wirusa Herpesa stają się dożywotnimi nosicielami, natomiast

koty, które przechorowały infekcję wirusem Calici są nosicielami

najwyżej rok lub nieco dłużej. Zapobiega się po przez szczepienie.

Wścieklizna

Zakażenie następuje w wyniku ugryzienia, a nawet polizania przez

wściekłe zwierze, dlatego nie jest możliwe zakażenie się wścieklizną

kotów stale trzymanych w domu. Nastomiast koty, które są

wypuszczane, powinny być bezwarunkowo szczepione. Za granicą, ze

względu na bezpieczeństwo ludzi (choroba jest nieuleczalna, a chory

zanim nastąpi śmierć strasznie cierpi zachowując całkowitą świadomość)

wszystkie koty po ukończeniu 7 tygodnia życia są szczepione i

szczepienie to jest corocznie powtarzane. U kotów chorych na

wściekliznę występują objawy podniecania i szalu, potem następuje

porażenie i śmierć. Chory kot ma pragnienie, którego nie może

zaspokoić, ponieważ mięśnie gardła są porażone.

Należy pamiętać, że ślina chorego zwierzęcia zawiera zarazki już na

10-15 dni przed wystąpieniem klinicznych objawów wścieklizny i że

wskutek tego ugryzienie nawet zupełnie zdrowego z wyglądu kota może

być przyczyną zakażenia.

Toksoplazmoza

Toksoplazmoze wywołuje pierwotniak, który pełny cykl rozwojowy

przechodzi w organizmie kota. Pasożyty znajdują się w mięśniach i

narządach wewnętrznych i wydalane są z ustroju w wydzielinach - kale i

moczu.

Pierwotniaki przedostają się najczęściej do macicy ciężarnej kotki,

uszkadzając płod powoduiąc jego wady rozwojowe lub rodzenie się

martwego płodu. Wściekliznę i toksoplazmozą zaliczamy do zoonoz

chorób od zwierzęcych, którymi mogą zakazić się ludzie od zwierząt

przez ślinę, wydzielinę z nosa, mocz, kał, krew, a także przez jaja glisty

kociej. Toksoplazmoza u ludzi dorosłych przebiega bezobjawowo, ale

zakażenie kobiet ciężarnych może powodować poronienia, bądź bardzo

ciężkie schorzenia noworodków (ślepota, wodogłowie).

Pchły, glisty i tasiemiec

Do najczęściej występujących u kotów pasożytów należą pchły , a z

pasożytów wewnętrznych glisty i tasiemiec. Pchły nie tylko powodują

ból, swędzenie, a przy dużej inwazji anemię kota, ale także przenoszą

choroby infekcyjne i są pośrednimi żywicielami tasiemca, którym może

2

być zarówno człowiek, jak i kot.

Zarazić się przez przypadkowe połknięcie pchły dorosłej lub jaja,

które w żołądku zostają strawione, a uwolniona larwa tasiemca wędruje

do jelita i tam przekształca się w dorosłego pasożyta.

Glisty najczęściej występują u młodych kotów i mogę wywołać

poważne dolegliwości przewodu pokarmowego. Glisty są pasożytami

długości 4-6 cm, obie, w kolorze słabo różowym. Drażnią miejscowo

błonę śluzową, do której się przyczepiają. W pewnych wypadkach

przetkają ścianę jelita wywołując zapalenie otrzewnej.

Tasiemiec pasożytuje w zasadzie tylko u dorosłych kotów,

pozbawiając je pokarmu, ponadto produkuje mnóstwo jaj, wydostających

się na zewnątrz i zakażających środowisko.

Świerzb

Jest chorobą wywołaną przez pajęczaka świerzbowca pasożytującego na

skórze kota. Swierzbowce opanowują ciepłe partie skory, na przykład

piersi, przyśrodkowe okolice ramion i ud. Ale w pierwszym rzędzie

opanowują czoło, małżowiny uszne, powieki. Koty bardzo się drapią

skóra jest czerwona, później wypadają włosy.

Świerzbowiec uszny wywołuje zapalenie ucha, któremu towarzyszy

świąd. Swiąd z kolei pobudza do drapania, potrząsania uszami, co

wzmaga zapalenie i wywołuje ból. Koi przechyla głowę w stronę

chorego ucha. Zapaleniu małżowiny i przewodu słuchowego towarzyszy

charakterystyczny ciemnobrązowy wyciek. Nie leczone zapalenie ucha

wywołane obecnością świerzbowców prowadzi do zapalenia ropnego

ucha, które z kolei nie leczone może spowodować nawet głuchotę

zwierzęcia.

Grzybice

Grzybice stają się ostatnio coraz częściej występujące; choroby skóry

kotów. Najgroźniejsza jest grzybica wywołana przez grzyb Trychophyton

- Trudna do wyleczenia i bardzo zaraźliwa dla ludzi. Pierwsze objawy

wystąpienia tej grzybicy, u kotów to drobniutkie swędzące strupki na

skórze, skóra nie jest gładka, lecz chropowata przy dotyku. Po pewnym
czasie włosy wypadają, skóra jesł czerwona. Tym zmianom towarzyszy

silny swiąd.

Egzema

Jest chorobą skóry, wynikającą z uczulenia, czyli zwiększenia

wrażliwości skory na czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne. Czynnikami

3

zewnętrznymi mogą być pasożyty skóry pchły, wszy, zarazki chemiczne,

na przykład azotoks, oraz pokarmy bogate w białko zwierzęce, natomiast

czynnikami wewnętrznymi - produkty złej przemiany materii. U zwierząt

dotkniętych, egzemą (uczuleniem) występuje zaczerwienienie skóry

najczęściej na szyi, w okolicy grzbietu, w postaci czerwonych plamek

lub rozległego rumienia, na którym powstaje wysięk, a po wyschnięciu

strupy. Zmianom tym towarzyszy świąd.

Kamień nazębny

Powstaje on u kotów w rożnym wieku, pokrywa przede wszystkim

korony zębów przedtrzonowych i trzonowych. Jest twardy (sole wapnia),

barwy żółtej. Uciakając na dziąsła powoduje ich zapalenie. Długotrwały

stan zapalny spowodowany obecnością kamienia powoduje przerost

dziąseł, uszkodzenie zębiny , rozchwianie i wypadanie zębów.

Rany i ropniaki

Rany i ropnie zdarzają się u kotów, zwierzy drapieżnych, dosyć często.

Najbardziej niebezpieczne są rany kąsane, ze względu na liczne

uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej oraz zakażenie bakteriami. Koty

są zwierzętami niespokojnymi, dlatego też na rany nie nakłada się

opatrunków, tylko stosuje się przemywanie środkami dezynfekcyjnymi

(riwanal, nadmanganian) i antybiotyki.

Zatrzymanie moczu

Zdarza się dość często u kocurów. Może być ono spowodowane

zatkaniem przewodu moczowego przez czop ropny lub obecność w

moczu dużej ilości piasku, a nawet kamieni (soli kwasu moczowego).

Kocur nie mogąc oddać moczu często przysiada, sika, a nawet

przeraźliwie miauczy. Z chorym kociem należy niezwłocznie udać się do

lekarza weterynarii, który zastosuje cewnikowanie.

Kamienie kałowe

Zdarza się, ze kot nie może oddać prawidłowo kału, często kuca w

kuwecie prze, ale wypróżnienie nie następuje. Stan taki może trwać

nawet kilka dni. Kot jest wówczas niespokojny, ma podwyższoną

temperaturę ciała, popiskuje, do kuwety chodzi coraz częściej, ale bez

skutku. Jest to spowodowane utworzemem się w końcowym odcinku

jelita prostego kamieni kałowych - zbitych mas kałowych, które zalegają

jelito i są przyczyną zaparcia. W tym przypadku pomóc może tylko

4

lewatywa, czopek glicerynowy, a w ostateczności lekarz weterynarii.

Ropomacicze

Jest chorobą spotykaną u kotek, zwłaszcza starszych i stanowi jedną z

przyczyn niepłodności nabytej. Schorzenie to w większości wypadków

powstaje w wyniku przeniknięcia do macicy drobnoustrojów z pochwy.

Objawem klinicznym ropomacicza jest ropny wyciek z pochwy. Kotka

ma wówczas podwyższoną temperaturę i często liże srom. Leczenie

ropomacicza nie zawsze daje dobre wyniki, dlatego wskazany jest zabieg

operacyjny.

5