Farmacja weterynaryjna

Ć

wiczenie 7-9

Zakład Farmakologii i Toksykologii
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego we
Wrocławiu

Opracowali: dr Piotr Okoniewski

dr Marianna Szczypka
prof. Marcin

Ś

witała

Materiały pomocnicze dla roku III – wersja skrócona

2009-2010

Farmacja weterynaryjna

Ć

wiczenie 1

Zakład Farmakologii i Toksykologii
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Opracowali: dr Piotr Okoniewski

dr Marianna Szczypka
prof. Marcin

Ś

witała

Materiały pomocnicze dla roku III

Plan

ć

wicze

ń

• Zagadnienia prawne dotycz

ą

ce stosowania leków

u zwierz

ą

t. Wystawianie recept przez lekarza wet.

Zasady tworzenia nazewnictwa łaci

ń

skiego

w odniesieniu do surowców farmaceutycznych.

• Biodost

ę

pno

ść

, biorównowa

ż

no

ść

. Wprowadzenie

do problematyki rejestracji leków. Zagadnienia
prawne dotycz

ą

ce obrotu produktami leczniczymi

weterynaryjnymi. NOAEL, ADI, MRL, okres karencji,
Postacie leków, substancje pomocnicze.

• Produkcja stałych postaci leków weterynaryjnych.
• Produkcja półstałych i płynnych postaci leków

weterynaryjnych.

• Produkcja premiksów i pasz leczniczych.

Podr

ę

czniki

- Roli

ń

ski Z.: Farmakologia i farmakoterapia weterynaryjna,

PWRiL Warszawa, 2008

- Janicki S. i inni: Farmacja stosowana, PZWL, 2008
- Kayne S.B., Jepson M.H.: Veterinary Pharmacy, PhP

London 2004

- Hardee G.E., Bagott J.D.: Development & formulation of

veterinary dosage forms, Marcel Dekker New York, 1998

- Eudralex, EMEA London
- Dyrektywa EU 2004/28/WE
- Farmakopea Europejska = Farmakopea Polska IX
- Akty prawne

Farmacja weterynaryjna

Ć

wiczenie 1

Farmacja a farmakologia

podobie

ń

stwa i ró

ż

nice

FARMACJA

– nauka o lekach

FARMAKOLOGIA

-

nauka o działaniu leków,
m.in. o:
- mechanizmach działania na organizm
- efektach działania
- działaniach niepo

żą

danych

- dawkowaniu
- mo

ż

liwo

ś

ciach zastosowa

ń

praktycznych

w leczeniu chorób lub zapobieganiu

USTAWA

z dnia 21 grudnia 1990 r.

o zawodzie lekarza weterynarii

i izbach lekarsko-weterynaryjnych

USTAWA

z dnia 6 wrze

ś

nia 2001 r.

Prawo farmaceutyczne

z pó

ź

niejszymi zmianami m.in.:

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o zmianie ustawy - Prawo

farmaceutyczne.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo

farmaceutyczne, ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy -
Przepisy wprowadzaj

ą

ce ustaw

ę

- Prawo farmaceutyczne,

ustaw

ę

o wyrobach medycznych oraz ustaw

ę

o Urz

ę

dzie

Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i
Produktów Biobójczych

Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo

farmaceutyczne

Ustawa z dnia 30 marca 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo

farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia

z dnia 9 maja 2003 r.

w sprawie wystawiania przez lekarzy weterynarii

recept na produkty lecznicze

lub leki recepturowe przeznaczone dla ludzi,

które b

ę

d

ą

stosowane u zwierz

ą

t

§ 1.

Rozporz

ą

dzenie okre

ś

la:

1) oznakowanie, tryb i sposób wystawiania przez lekarzy
weterynarii recept na produkty lecznicze lub leki
recepturowe przeznaczone dla ludzi, w sytuacji gdy brak
jest produktu leczniczego weterynaryjnego
dopuszczonego do obrotu;

2) wzór recepty na produkty lub leki;

3) sposób zaopatrywania w druki recept na produkty lub
leki;

4) sposób kontroli wystawienia i realizacji recept na
produkty lub leki oraz sposób kontroli stosowania tych
produktów lub leków.

§ 2.

1. Dopuszcza si

ę

wystawianie przez lekarza weterynarii

recept na produkty lub leki, je

ś

li nabyte w ten sposób

produkty lub leki b

ę

d

ą

stosowane u zwierz

ą

t przez:

1) wła

ś

ciciela zwierz

ę

cia albo

2) wystawiaj

ą

cego recept

ę

lekarza wet., przy

wykonywaniu przez niego praktyki lekarsko-
weterynaryjnej

2. Wystawienie recepty w przypadku, o którym mowa w ust. 1

pkt. 2 jest dopuszczalne je

ż

eli:

1) nabyte w ten sposób produkty lub leki zostan

ą

u

ż

yte przez

wystawiaj

ą

cego recept

ę

lek. wet. wył

ą

cznie przy wykonywaniu

przez niego praktyki lekarsko-weterynaryjnej

2) na recepcie wystawiaj

ą

cy dokona adnotacji "do u

ż

ytku

własnego" ("ad usum proprium");

3) zapas w ten sposób nabytych produktów lub leków nie

przekracza ich 14-dniowego

ś

redniego zu

ż

ycia;

4) zgromadzone produkty lub leki s

ą

przechowywane zgodnie z

wymaganiami okreslonymi dla tych produktów lub leków

5) u

ż

ycie produktów lub leków zostanie udokumentowane w

sposób zgodny z przepisami Prawa farmaceutycznego

6) brak odpowiedniego produktu leczniczego do obrotu dla

danego gatunku zwierz

ą

t lub dla innych gatunków zwierz

ą

t

§ 3.

1. Wystawienie recepty polega na CZYTELNYM naniesieniu na
awersie recepty tre

ś

ci obejmuj

ą

cej dane okre

ś

lone w rozporz

ą

dzeniu

oraz zło

ż

eniu własnor

ę

cznego podpisu przez wystawiaj

ą

cego

recept

ę

lekarza weterynarii.

2. Na recepcie mog

ą

by

ć

dokonywane poprawki wył

ą

cznie przez

osob

ę

wystawiaj

ą

c

ą

recept

ę

; poprawki dokonywane na recepcie

wymagaj

ą

dodatkowego odci

ś

ni

ę

cia piecz

ę

ci i podpisu tej osoby,

umieszczonych przy naniesionych poprawkach.

3. Na recepcie nie mog

ą

by

ć

zamieszczane informacje niezwi

ą

zane z

jej przeznaczeniem oraz reklamy.

§ 4.

Dane umieszczane na wystawianej recepcie, o których mowa w § 3

ust. 1, obejmuj

ą

:

1) firm

ę

lub nazw

ę

pod jak

ą

działa wystawiaj

ą

cy recept

ę

lekarz wet.,

siedzib

ę

i adres, oznaczenie formy prawnej wykonywanej

działalno

ś

ci oraz imi

ę

, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres

lekarza wet. działaj

ą

cego pod firm

ą

lub nazw

ą

, a w przypadku

osoby fizycznej - jej imi

ę

, nazwisko i adres;

2) okre

ś

lenie specjalizacji wystawiaj

ą

cego recept

ę

lekarza wet. oraz

numer za

ś

wiadczenia o prawie wykonywania zawodu;

3) firm

ę

lub nazw

ę

posiadacza zwierz

ę

cia, jego siedzib

ę

i adres oraz

oznaczenie formy prawnej wykonywanej działalno

ś

ci a w

przypadku osoby fizycznej - jej imi

ę

i nazwisko oraz adres;

4) gatunek, płe

ć

oraz ras

ę

zwierz

ę

cia - w przypadku wystawienia

recepty dla pojedynczego zwierz

ę

cia; gatunek, płe

ć

, ras

ę

oraz

liczb

ę

zwierz

ą

t - w przypadku wystawienia recepty dla wi

ę

kszej

liczby zwierz

ą

t;

5) nazw

ę

i ilo

ść

produktu leczniczego, a w odniesieniu do leku

recepturowego – nazw

ę

i ilo

ść

surowców farmaceutycznych

potrzebnych do sporz

ą

dzenia tego leku, w miar

ę

potrzeby, posta

ć

,

w jakiej lek ma by

ć

wydany; nazwy produktów lub leków podaje si

ę

w brzmieniu ustalonym w Rejestrze Produktów Leczniczych
Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

6) sposób u

ż

ycia albo adnotacj

ę

„wiadomo”, je

ż

eli przepisany w

recepcie produkt lub lek nie zawiera w swym składzie

ś

rodków

bardzo silnie działaj

ą

cych, silnie działaj

ą

cych, odurzaj

ą

cych lub

psychotropowych;

7) je

ż

eli recepta wystawiana jest na produkty lub leki przeznaczone do

stosowania u zwierz

ą

t, których tkanki lub produkty mog

ą

by

ć

przeznaczone do spo

ż

ycia przez ludzi – okres karencji dla tkanek

lub produktów pochodz

ą

cych od tych zwierz

ą

t, z dodatkowym

oznaczeniem okresu karencji na etykiecie leku recepturowego;

8) dat

ę

wystawienia recepty

2. Dane, o których mowa w ust. 1 pkt. 1 i 2, nanoszone s

ą

za

pomoc

ą

nadruku lub piecz

ę

ci.

3. Na awersie recepty za pomoc

ą

nadruku nanosi si

ę

symbole

„WET” i „WET – KARENCJA”, które dodatkowo przedstawia si

ę

technik

ą

słu

żą

ca do ich automatycznego odczytu, a w

szczególno

ś

ci w postaci jedno- lub dwuwymiarowych kodów

kreskowych

§ 5.

Wzór recepty na produkty lub leki okre

ś

la zał

ą

cznik do

rozporz

ą

dzenia.

§ 6.

znowelizowany

§ 7.

1. Szczegółowe warunki wystawiania recept na preparaty

zawieraj

ą

ce

ś

rodki odurzaj

ą

ce lub substancje psychotropowe

oraz wydawania tych preparatów z aptek okre

ś

laj

ą

przepisy o

przeciwdziałaniu narkomanii.

2. uchylony

§ 8.

1. Zaopatrzenie w druki recept prowadz

ą

hurtownie

farmaceutyczne produktów leczniczych weterynaryjnych

2. uchylony

§ 9.

1. Lekarz weterynarii, wystawiaj

ą

c recept

ę

na produkty lub leki,

mo

ż

e zamie

ś

ci

ć

polecenie dla apteki:

1) powtórnego wydania - przez zamieszczenie wyrazu "powtórzy

ć

",

okre

ś

laj

ą

c równocze

ś

nie, ile razy lek ma by

ć

powtórnie wydany,

2) wydania poza zwykł

ą

kolejno

ś

ci

ą

przez zamieszczenie wyrazów

"wyda

ć

natychmiast”

2. Nie zamieszcza si

ę

polecenia "powtórzy

ć

", je

ż

eli produkt lub lek

zawiera w swym składzie

ś

rodek odurzaj

ą

cy, psychotropowy lub

ś

rodek bardzo silnie działaj

ą

cy.

3. Polecenie "wyda

ć

natychmiast" wolno zamieszcza

ć

jedynie

wówczas, gdy ze wzgl

ę

du na stan chorego zwierz

ę

cia konieczne

jest natychmiastowe zastosowanie produktu lub leku.

4. Polecenia o których mowa w ust. 1 mog

ą

by

ć

podawane w j

ę

zyku

łaci

ń

skim.

§ 10.

1. Ilo

ść

surowca farmaceutycznego przeznaczonego do sporz

ą

dzania

leku recepturowego okre

ś

la si

ę

cyframi arabskimi, wagowo,

w systemie metrycznym lub wykorzystuj

ą

c jednostki

mi

ę

dzynarodowe, z tym

ż

e:

1) ilo

ść

surowca płynnego mo

ż

na podawa

ć

w kroplach lub mililitrach,

2) ilo

ść

surowca b

ę

d

ą

cego

ś

rodkiem oboj

ę

tnym, przeznaczonym

do nadania odpowiedniej postaci leku, mo

ż

na oznaczy

ć

wyrazami "ilo

ść

odpowiednia", "quantum satis" albo "q.s.„

2. Ilo

ść

leku recepturowego sporz

ą

dzanego, w szczególno

ś

ci

w postaci proszków, gałek albo czopków okre

ś

la si

ę

cyframi

rzymskimi.

§ 11.

W razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia sfałszowania recepty,
osoba wydaj

ą

ca lek odmawia jej realizacji, zatrzymuje j

ą

i niezwłocznie

powiadamia o tym fakcie inspektora Inspekcji Farmaceutycznej
wła

ś

ciwego ze wzgl

ę

du na poło

ż

enie apteki.

§ 12 - 18.

Dotycz

ą

kontroli.

Zał

ą

cznik nr 1 do rozporz

ą

dzenia: WZÓR RECEPTY

Recepta ma wymiary nie mniejsze ni

ż

98 mm (szeroko

ść

)

i 203 mm (długo

ść

) oraz nie wi

ę

ksze ni

ż

103 mm (szeroko

ść

) i 211

mm (długo

ść

).

Po przek

ą

tnej od lewej dolnej do prawej górnej cz

ęś

ci blankietu

recepty biegnie jasnozielony pasek szeroko

ś

ci 3 mm; druga strona

recepty pozostaje pusta.

Blankiet recepty na produkty lub leki

zawieraj

ą

ce w swym składzie

ś

rodki odurzaj

ą

ce lub substancje

psychotropowe lub inne leki oznaczone symbolem „Rpw”, jest w
kolorze ró

ż

owym z biegn

ą

cym po przek

ą

tnej jasnozielonym paskiem.

Na awersie recepty za pomoc

ą

nadruku nanosi si

ę

symbole "WET" i

"WET-KARENCJA" (niepotrzebne skre

ś

li

ć

), które dodatkowo

przedstawia si

ę

w postaci kodów kreskowych (do automatycznego

odczytu)



Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia

z dnia 31 grudnia 2010 r.

zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie

wystawiania przez lekarzy weterynarii recept

na produkty lecznicze lub leki recepturowe

przeznaczone dla ludzi, które b

ę

d

ą

stosowane u zwierz

ą

t

§ 1.

….. wprowadza si

ę

nast

ę

puj

ą

ce zmiany:

1) § 6. otrzymuje brzmienie:
„ § 6. 1. Recepty na produkty lub leki wystawia si

ę

w jednym

egzemplarzu.

2. Recepty na produkty lub leki przeznaczone do stosowania

u zwierz

ą

t, których tkanki lub produkty mog

ą

by

ć

przeznaczone

do spo

ż

ycia przez ludzi, oraz na produkty lub leki zawieraj

ą

ce

ś

rodki odurzaj

ą

ce lub substancje psychotropowe lub inne leki

oznaczone symbolem „Rpw” wystawia si

ę

z kopi

ą

, która

pozostaje u wystawiaj

ą

cego recept

ę

.”

2) W § 7 uchyla si

ę

ust. 2;

3) W § 8 uchyla si

ę

ust. 2;

4) W zał

ą

czniku do rozporz

ą

dzenia w obja

ś

nieniach po zdaniu drugim

dodaje si

ę

zdanie trzecie w brzmieniu:

„Blankiet recepty na produkty lub leki zawieraj

ą

ce w swym składzie

ś

rodki odurzaj

ą

ce lub substancje psychotropowe lub inne leki

oznaczone symbolem „Rpw”, jest w kolorze ró

ż

owym z biegn

ą

cym

po przek

ą

tnej jasnozielonym paskiem.”

Czyli:

– wprowadzono ró

ż

owe recepty weterynaryjne, które ró

ż

ni

ą

si

ę

od „zwykłych” recept wet. kolorem ró

ż

owym,

– na ró

ż

owych receptach weterynaryjnych lekarz weterynarii

wystawia recept

ę

na produkty lub leki, które posiadaj

ą

kategori

ę

dost

ę

pno

ś

ci „Rpw” (

ś

rodki odurzaj

ą

ce

i substancje psychotropowe)

– oddzielono ró

ż

owe recepty weterynaryjne od ró

ż

owych

recept lekarskich

teraz lekarze weterynarii wystawiaj

ą

wszystkie leki

wył

ą

cznie na receptach weterynaryjnych z zielonym paskiem,

(białych lub ró

ż

owych)

RECEPTA

1. Inscriptio
Data i miejsce wystawienia recepty,
firma lub nazwa, pod jak

ą

działa wystawiaj

ą

cy recept

ę

lek. wet.,

siedziba i adres, oraz imi

ę

, nazwisko i adres lek. wet.

działaj

ą

cego pod firm

ą

lub nazw

ą

, a w przypadku osoby

fizycznej - jej imi

ę

, nazwisko i adres; (nadruk lub pi

ę

cz

ęć

)



2. Nomen aegroti
gatunek, płe

ć

, rasa zwierz

ę

cia - w przypadku wystawienia

recepty dla pojedynczego zwierz

ę

cia;

gatunek, płe

ć

, rasa oraz liczba zwierz

ą

t - w przypadku

wystawienia recepty dla wi

ę

kszej liczby zwierz

ą

t;

firma lub nazwa posiadacza zwierz

ę

cia, jego siedziba i adres a

w przypadku osoby fizycznej - jej imi

ę

, nazwisko i adres

3. Praepositio = invocatio – Rp.

4. Praescriptio = ordinatio

- w odniesieniu do leku gotowego -
nazwa, posta

ć

, ilo

ść

leku (cyframi arabskimi), je

ś

li na

recepcie brak okre

ś

lenia dawki lub opakowania – farmaceuta

wyda preparat o najmniejszej dawce lub najmniejsze
opakowanie.
nazwy produktów lub leków podaje si

ę

w brzmieniu

ustalonym w Rejestrze Produktów Leczniczych
Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;

- w odniesieniu do leku recepturowego -
nazwa i ilo

ść

surowców farmaceutycznych potrzebnych do

sporz

ą

dzenia leku,

Basis
Remedium adiuvans
Corrigens
Vehiculum

Ilo

ść

surowca okre

ś

la si

ę

cyframi arabskimi, wagowo, w systemie

metrycznym lub wykorzystuj

ą

c jednostki mi

ę

dzynarodowe, z tym

ż

e:

- ilo

ść

surowca płynnego mo

ż

na podawa

ć

w kroplach lub mililitrach,

- ilo

ść

surowca b

ę

d

ą

cego

ś

rodkiem oboj

ę

tnym, przeznaczonym do

nadania odpowiedniej postaci leku, mo

ż

na oznaczy

ć

wyrazami "ilo

ść

odpowiednia", "quantum satis" albo "q.s.".

5. Subscriptio

-

czynno

ś

ci recepturowe, okre

ś

lenie postaci

-

Ilo

ść

leku recepturowego (np. czopków, proszków) okre

ś

la si

ę

cyframi rzymskimi.

6. Signatura
sposób u

ż

ycia - po polsku: droga podania, cz

ę

stotliwo

ść

,

wielko

ść

dawki jednorazowej, czas stosowania

„wiadomo” – tylko je

ś

li przepisany lek nie zawiera w swym

składzie

ś

rodków bardzo silnie działaj

ą

cych, silnie

działaj

ą

cych, odurzaj

ą

cych lub psychotropowych

Je

ż

eli recepta wystawiana jest na produkty lub leki

przeznaczone do stosowania u zwierz

ą

t, których tkanki lub

produkty mog

ą

by

ć

przeznaczone do spo

ż

ycia przez ludzi –

okre

ś

li

ć

okres karencji dla tkanek lub produktów, z

dodatkowym oznaczeniem okresu karencji na etykiecie leku
recepturowego.

7. Nomen medici
Imi

ę

i nazwisko lek.wet., specjalizacja oraz numer

za

ś

wiadczenia o prawie wykonywania zawodu; (nadruk lub

pi

ę

cz

ęć

)



Recepty weterynaryjne

Termin realizacji recepty:
- 30 dni
- na antybiotyki - 7 dni
- na

ś

rodki odurzaj

ą

ce

i psychotropowe - 14 dni

Na 1 recepcie - do 5 leków

gotowych

- 1 lek recepturowy

2 g = 2,0 ale 2 ml

Na receptach „ró

ż

owych” - leki z wykazu

ś

rodków

odurzaj

ą

cych i substancji psychotropowych

(grupy I-N i II-P)

– na 1 recepcie „ró

ż

owej” tylko 1 lek,

- nie wi

ę

cej ni

ż

5-krotno

ść

1-razowej dawki dla

zwierz

ę

cia

Recepty na preparaty zawieraj

ą

ce

ś

rodki odurzaj

ą

ce

lub substancje psychotropowe - przepisy o
przeciwdziałaniu narkomanii.

Ustawa

z dnia 29 lipca 2005 r.

o przeciwdziałaniu narkomanii

z pó

ź

niejszymi zmianami

Niektóre akty wykonawcze:

Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia

z dnia 11 wrze

ś

nia 2006 r.

w sprawie

ś

rodków odurzaj

ą

cych, substancji psychotropowych, prekursorów

kategorii 1 i preparatów zawieraj

ą

cych te

ś

rodki lub substancje

Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia

z dnia 22 grudnia 2010 r.
zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie

ś

rodków odurzaj

ą

cych, substancji

psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawieraj

ą

cych te

ś

rodki lub

substancje

Zasady tworzenia nazewnictwa

łaci

ń

skiego

Substancje chemiczne

Rzeczowniki rodzaju nijakiego drugiej deklinacji, nazwy
w wi

ę

kszo

ś

ci jednowyrazowe.

Np.
Cholesterolum

Barbitalum

Coffeinum

Glucosum

Glycerolum 86 %

Ibuprofenum

Clonazepamum

Clotrimazolum

Dexamethasonum

Epinephrinum

Hydrocortisonum

Lactosum

Mannitolum

Metronidazolum

Paracetamolum

Phenolum

Progesteronum

KWASY

Acidum + ......... –icum

Kwas .......... -owy

Np.

Acidum + carbonicum

Kwas

w

ę

glowy

Acidum sulfuricum – kwas siarkowy
Acidum phosphoricum – kwas fosforowy
Acidum nitricum – kwas azotowy
Acidum aceticum – kwas octowy
Acidum formicum – kwas mrówkowy
Acidum acetylsalicylicum – kwas acetylosalicylowy
Acidum ascorbicum – kwas askorbowy
Acidum benzoicum – kwas benzoesowy
Acidum boricum – kwas borowy (borny)
Acidum citricum – kwas cytrynowy
Acidum folicum – kwas foliowy
Acidum lacticum – kwas mlekowy
Acidum nalidixicum - kwas nalidyksowy
Acidum salicylicum – kwas salicylowy
Acidum tartaricum – kwas winowy
Acidum trichloraceticum – kwas trichlorooctowy

TLENKI, NADTLENKI

czynnik utleniony

+

oxidum

(tlenek)



czynnik utleniony

+

peroxidum (nadtlenek)



(w dopełniaczu)



Np.

Calcii

+

oxidum

wapnia tlenek

Hydrogenii

+

peroxidum

wodoru nadtlenek

Magnesii oxidum – tlenek magnezu

Zinci oxidum – tlenek cynku

WODOROTLENKI

metal (kation) +

hydroxidum (wodorotlenek)



(w dopełniaczu)



Np.

Aluminii

+

hydroxidum

glinu wodorotlenek

Calcii hydroxidum – wodorotlenek wapnia

Natrii hydroxidum – wodorotlenek sodu

SOLE kwasów tlenowych

kation + anion ..... –as (-an)



(w dopełniaczu)

..... –is (-yn)



Np.

Magnesii

+ carbonas

Magnezu w

ę

glan

Natrii

+ nitris

Sodu azotyn

Aluminii phosphas – fosforan glinu
Argenti nitras – azotan srebra
Lithii carbonas – w

ę

glan litu

Ferrosi gluconas – glukonian

ż

elaza

Natrii benzoas – benzoesan sodu
Natrii salicylas – salicylan sodu
Natrii citras – cytrynian sodu
Kalii hydrocarbonas – wodorow

ę

glan potasu

Natrii dihydrophosphas – dwuwodorofosforan sodu
Kalii permanganas – nadmanganian potasu
Natrii tiosulfas – tiosiarczan sodu
Natrii tetraboras – tetraboran sodu
Natrii sulfis – siarczyn sodu
Atropini sulfas – siarczan atropiny
Ethacridini lactas – mleczan etakrydyny
Hydrocortisoni acetas – octan hydrokortyzonu
Norepinephrini bitartras – wodorowinian norepinefryny
Testosteroni propionas – propionian testosteronu

SOLE kwasów beztlenowych

kation +

anion ..... –idum (-ek)



(w dopełniaczu)

(w mianowniku )

Np.

Natrii

+

chloridum (chlorek sodu)



Ammonii bromidum – bromek amonowy
Kalii iodidum – jodek potasu
Natrii fluoridum – fluorek sodu
Zinci chloridum – chlorek cynku
Chlorpromazini hydrochloridum – chlorowodorek
chloropromazyny
Homatropini hydrobromidum – homatropiny
bromowodorek
Morphini hydrochloridum – chlorowodorek morfiny
Papaverini hydrochloridum – chlorowodorek papaweryny

SOLE zwi

ą

zków amfoterycznych

subst. działaj

ą

ca + składnik potrzebny do utworzenia soli

(w mianowniku) (w formie przymiotnikowej w

mianowniku)



Np.

Sulfacetamidum + natricum (sulfacetamid

sodowy)

Barbitalum natricum – barbital sodowy

Cyclobarbitalum calcicum – cyklobarbital wapniowy

Surowce ro

ś

linne i preparaty z nich sporz

ą

dzone

nazwa gatunkowa/rodzajowa ro

ś

liny + nazwa cz

ęś

ci ro

ś

liny

(w dopełniaczu)

(w mianowniku)



Np.

Belladonnae

+ folium (li

ść

pokrzyku)



Adonidis vernalis herba – ziele miłka wiosennego

Anisi fructus – owoc any

ż

u

Salviae folium – li

ść

szałwii

Sennae folium – li

ść

senesu

Chamomillae anthodium – koszyczek rumianku

Frangulae cortex – kora kruszyny

Lini semen – nasienie lnu

Sambuci flos – kwiat bzu czarnego

Ipecacuanhae radix – korze

ń

wymiotnicy

Valerianae radix – korze

ń

kozłka

nazwa gatunkowa ro

ś

liny

+ posta

ć

preparatu

(w dopełniaczu)

(w mianowniku)

Np.

Eucalypti + aetheroleum
eukaliptusowy

olejek

Ipecacuanhae tinctura – nalewka z korzenia wymiotnicy
Valerianae tinctura – nalewka kozłkowa
Menthae piperitae aetheroleum – olejek mi

ę

towy

Nazwa łaci

ń

ska leku

(nazwa substancji w dopełniaczu + nazwa postaci leku

w mianowniku)



NAZWA POLSKA

Np.

ACIDI FOLICI TABULETTAE

TABLETKI KWASU FOLIOWEGO

FARMAKOPEA POLSKA

–

okre

ś

la podstawowe wymagania jako

ś

ciowe oraz

metody badania produktów leczniczych i ich opakowa

ń

oraz surowców farmaceutycznych. Opracowywana
i wydawana przez Urz

ą

d Rejestracji Produktów

Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych.

Obecnie obowi

ą

zuje

FARMAKOPEA POLSKA IX (FP IX)



,

która stanowi pełny, zgodny z oryginałem,
polskoj

ę

zyczny tekst aktualnej

Farmakopei Europejskiej

Stosowanie leków

1. Zgodne ze wskazaniami i dawkowaniem zawartym

w ulotce.

2. Lekarz ma prawo zastosowa

ć

leki zgodnie z wiedz

ą

.

Przy leczeniu zwierz

ą

t obowi

ą

zuje zasada kaskady.

W przypadku zwierz

ą

t, z których uzyskujemy

ż

ywno

ść

– OKRES KARENCJI!

Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia

z dnia 27 listopada 2008 r.

w sprawie sposobu post

ę

powania

przy stosowaniu produktów leczniczych,

w sytuacji gdy brak jest odpowiedniego produktu

leczniczego weterynaryjnego dopuszczonego

do obrotu dla danego gatunku zwierz

ą

t

Zasada „kaskady”

W przypadku zwierz

ą

t „producentów

ż

ywno

ś

ci”:

Je

ś

li brak odpowiedniego produktu wet. dopuszczonego

do obrotu dla danego gat. zwierz

ą

t, w drodze wyj

ą

tku

lekarz wet. na własn

ą

odpowiedzialno

ść

, w celu unikni

ę

cia

niemo

ż

liwego do zaakceptowania cierpienia zwierz

ą

t -

mo

ż

e zastosowa

ć

:

1) produkt wet. dopuszczony dla innego gatunku

lub dla danego gat. lecz z innym wskazaniem

2) gdy brak produktu z pkt.1:
a) produkt leczniczy dopuszczony do obrotu dla ludzi,
b) produkt leczniczy wet. zarejestrowany w innym

pa

ń

stwie UE, do stosowania u tego samego gatunku

zwierz

ą

t lub innego gat. zwierz

ą

t „producentów

ż

ywno

ś

ci”, z tym samym wskazaniem lub innym

wskazaniem do stosowania

3) gdy brak produktów z pkt. 1 i 2 - lek recepturowy

Produkty lecznicze i leki recepturowe stosowane
u gatunków zwierz

ą

t, których tkanki i produkty mog

ą

by

ć

przeznaczone do spo

ż

ycia przez ludzi, mog

ą

zawiera

ć

jedynie substancje czynne, które znajduj

ą

si

ę

w Aneksie

I, II lub III.

Ka

ż

dorazowo lekarz wet. musi okre

ś

li

ć

okres karencji.

Je

ś

li zastosowane produkty lecznicze nie posiadaj

ą

okre

ś

lonego okresu karencji dla danego gat. zwierz

ą

t, to

ustalony okres karencji nie moze by

ć

krótszy ni

ż

:

- 7 dni – mleko i jaja
- 28 dni – tkanki jadalne ptaków i ssaków
- liczba dni uzyskana z ilorazu liczby 500 i temp. wody

stawu hodowlanego wyra

ż

onej w stopniach Celsjusza –

w przypadku tkanek pochodz

ą

cych od ryb

W przypadku zwierz

ą

t „towarzysz

ą

cych”

Je

ś

li brak odpowiedniego produktu wet. dopuszczonego

do obrotu dla danego gat. zwierz

ą

t, w drodze wyj

ą

tku

lekarz wet. na własn

ą

odpowiedzialno

ść

, w celu unikni

ę

cia

niemo

ż

liwego do zaakceptowania cierpienia zwierz

ą

t -

mo

ż

e zastosowa

ć

:

1) produkt wet. dopuszczony dla innego gatunku

albo dla danego gat. lecz z innym wskazaniem

2) gdy brak produktu z pkt.1:
a) produkt leczniczy dopuszczony do obrotu dla ludzi,
b) produkt leczniczy wet. zarejestrowany w innym

pa

ń

stwie UE, do stosowania u tego samego gatunku

zwierz

ą

t lub innego gat. zwierz

ą

t, z tym samym

wskazaniem lub innym wskazaniem do stosowania

3) gdy brak produktów z pkt. 1 i 2 - lek recepturowy

ZASADA KASKADOWEGO STOSOWANIA LEKÓW W LECZENIU ZWIERZĄT

P F O Vetos - Farma sp. z o.o.

TAK TAK

ALE

NIE

NIE

TAK

NIE

TAK

NIE nie istnieje

TAK istnieje

NIE

TAK

NIE

TAK

NIE

Lek

musi zostać

kupiony lub wykonany i
użyty z zachowaniem mini-
malnych okresów karencji:
tkanki jadalne ptaków i saków
28 dni mleko i jaja 7 dni,
500 stopniodni tkanki
jadalne ryb

Czy wszystkie składniki czynne leku, który chcę użyć znajdują się w aneksie

I, II, III rozporządzenie UE 2377/90 ? www.emea.eu.int/index/indexv1.htm

Czy istnieje możliwość wykonania takiego leku w aptece na podstawie mojej recepty ?

Czy istnieje lek dopuszczony dla innego gatunku zwierząt

producentów żywności, którym mogę leczyć daną jednostkę

chorobową?

Bydło, świnie, kozy, owce, ptactwo, zwierzyna dzika,

króliki, pszczoły, ryby, konie.

Czy leczone zwierzęta są producentami żywności

?

Badanie – Diagnoza – Ustalenie metody leczenia

Czy istnieje lek zarejestrowany dla tego gatunku zwierząt, który chcę użyć ?

Muszę zastosować ten lek w dawce

zalecanej przez producenta. W

przypadku zwierząt producentów

ż

ywności muszę wskazać okres

karencji podany przez producenta

Czy istnieje niezbędna konieczność użycia tej metody leczenia i tego leku ?

Stosuję inną metodę leczenia

Chcę zastosować
dawkę większą niż
zalecana na ulotce i
dlatego u zwierząt
producentów
ż

ywności muszę

zastosować
odpowiednio
zwiększony okres
karencji

Czy istnieje taki lek dopuszczony do stosowania u ludzi,

którym mogę leczyć chore zwierzę

Mogę zastosować dowolny lek, który uznam za konieczny z
palety leków weterynaryjnych, ludzkich bądź recepturowych

Nie mogę użyć

takiego leku do

leczenia chorego

zwierzęcia

Kategorie dost

ę

pno

ś

ci

Rozporz

ą

dzenie Ministra Zdrowia

z dnia 14 listopada 2008 r.

w sprawie kryteriów zaliczenia produktu leczniczego do

poszczególnych kategorii dost

ę

pno

ś

ci

Kategorie dost

ę

pno

ś

ci produktów leczniczych:

Rp

– wydawane z przepisu lekarza

Rpw

– wydawane z przepisu lekarza, zawieraj

ą

ce

ś

rodki odurzaj

ą

ce lub substancje psychotropowe

Lz

– stosowane wył

ą

cznie w lecznictwie

zamkni

ę

tym

Rpz

- wydawane z przepisu lekarza do

zastrze

ż

onego stosowania

OTC

– wydawane bez przepisu lekarza

Rozporz

ą

dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

z dnia 4 czerwca 2008 r.

w sprawie kategorii stosowania produktu leczniczego

weterynaryjnego oraz kryteriów zaliczania

produktu leczniczego weterynaryjnego

do poszczególnych kategorii stosowania i dost

ę

pno

ś

ci.

§ 3. Okre

ś

la si

ę

kategorie stosowania

produktu, ze

wzgl

ę

du na ryzyko zwi

ą

zane z jego u

ż

yciem:

1) do podawania wył

ą

cznie przez lekarza weterynarii;

2) do podawania pod nadzorem lekarza weterynarii;
3) do podawania przez wła

ś

ciciela lub opiekuna

zwierz

ę

cia.

Kategorie dost

ę

pno

ś

ci

dla produktów leczniczych wet.

- wydawane z przepisu lekarza - Rp
- wydawane bez przepisu lekarza – OTC