Państwowa Inspekcja Pracy jako organ powołany do nadzoru i kontroli
przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny
pracy, działa na mocy ustawy z dnia 6 marca 1981 roku o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.
U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1362 z późn. zm.).
Państwowa Inspekcja Pracy podlega Sejmowi.
Państwową Inspekcją Pracy kieruje Główny Inspektor Pracy powoływany przez
Marszałka Sejmu.
Nadzór nad Państwową Inspekcją Pracy w zakresie ustalonym ustawą sprawuje Rada
Ochrony Pracy powoływana przez Marszałka Sejmu.
Od dnia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, Główny Inspektor Pracy wchodzi w
skład unijnego Komitetu Wyższych Inspektorów Pracy. Do sekretariatu Komitetu
przekazywany jest corocznie „Raport roczny z działalności inspekcji pracy”.
Państwowa Inspekcja Pracy aktywnie uczestniczy również w działaniach
podejmowanych przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP), współpracując ze
wskazanymi przez MOP inspekcjami pracy z krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Wypada
wspomnieć, że Polska w roku 1919 była jednym ze współzałożycieli Międzynarodowej
Organizacji Pracy – organizacji promującej sprawiedliwość społeczną.
Rok 1919 to również rok powstania Państwowej Inspekcji Pracy - 3 stycznia 1919
roku Naczelnik Państwa – J. Piłsudski podpisał „Dekret tymczasowy o urządzeniu i
działalności inspekcji pracy”.