Kontakt diagnostyczny

Kontakt diagnostyczny

Wyznaczniki dobrego kontaktu

Wyznaczniki dobrego kontaktu

Op

Op

ó

ó

r i techniki radzenia sobie z nim

r i techniki radzenia sobie z nim

B

B

łę

łę

dy i wadliwe nastawienia

dy i wadliwe nastawienia

Przed nawi

Przed nawi

ą

ą

zaniem kontaktu

zaniem kontaktu

►

Bądź świadomy własnych przekonań, uprzedzeń,
ideologii, którą kierujesz się w życiu

►

Ustal czy to rzeczywiście TY jesteś właściwą
osobą, z którą poszukujący pomocy powinien
porozmawiać,

►

Określ z góry cel i czas trwania spotkań/spotkania

►

Dostosuj się do zwyczajów panujących w danej
placówce, instytucji; nie czyń odstępstw

Przed nawi

Przed nawi

ą

ą

zaniem kontaktu

zaniem kontaktu

►

Określ możliwe konsekwencje przeprowadzanej
diagnozy

►

Ustal granice, których współrozmówca nie może
przekroczyć – granice dają poczucie
bezpieczeństwa

►

Nie obiecuj rzeczy, których nie będziesz mógł
spełnić, a najlepiej nie obiecuj „niczego”

►

Nigdy nie przystępuj do wywiadu kiedy istnieją
obiektywne zewnętrzne lub wewnętrzne
przeszkody

Warunki dobrego kontaktu

Warunki dobrego kontaktu

►

„Uważne słuchanie wkłada nam do ręki cegły z
których zbudowania jest empatia” (Carl Rogers)

►

Bezwarunkowa akceptacja – osoby ale nie
zachowań

►

Rozumienie empatyczne, ale nie interpretowanie
danych faktów poprzez własne doświadczenia

►

Bycie sobą – określenie siebie roli, nie
przyjmowanie roli, którą chce nam narzucić
współrozmówca

Warunki dobrego kontaktu

Warunki dobrego kontaktu

►

Autentyczne zainteresowanie tym, co mówi
współrozmówca

►

Poszanowanie godności osobistej rozmówcy

►

Asymetria ról, komunikacji oraz funkcji
badania

►

Stworzenie warunków do wypowiedzi
spontanicznych

Warunki dobrego kontaktu

Warunki dobrego kontaktu

►

Umiar w ingerowaniu w wypowiedzi
rozmówcy

►

Nie udzielanie porad, nie dawanie gotowych
odpowiedzi na nurtujące współrozmówcę
problemy

►

Konkretne jasne i zwięzłe pytania, nie
wykraczające poza ustalony wcześniej
obszar rozmowy

Warunki dobrego kontaktu

Warunki dobrego kontaktu

►

Słuchanie siebie lub słuchanie „trzecim
uchem”- umiejętne korzystanie z własnych
doświadczeń i rozumienie uczuć bez
ujawniania szczegółów na ich temat

►

Umiejętne używanie ciszy

►

Podtrzymywanie kontaktu wzrokowego i
następne jego osłabianie

Warunki dobrego kontaktu

Warunki dobrego kontaktu

►

Odzwierciedlanie uczuć – skoncentrowanie

się na emocjach a nie na wydarzeniach

►

Unikanie banalnych i strywializowanych

interpretacji

►

Unikać zwrotu „dlaczego?” i innych zwrotów

o zabarwieniu emocjonalnym i oceniającym

Techniki stawiania pytań

►

►

od og

od og

ó

ó

ł

ł

u do szczeg

u do szczeg

ó

ó

ł

ł

u (lejek),

u (lejek),

►

►

„

„

odwr

odwr

ó

ó

cony lejek

cony lejek

”

”

,

,

►

►

pytania uwik

pytania uwik

ł

ł

ane,

ane,

►

►

pytania projekcyjne,

pytania projekcyjne,

►

►

zdania przechodz

zdania przechodz

ą

ą

ce,

ce,

►

►

wprowadzenie,

wprowadzenie,

Techniki stawiania pytań

►

►

pytania odroczone,

pytania odroczone,

►

►

progresja,

progresja,

►

►

jedno pytanie na raz,

jedno pytanie na raz,

►

►

ko

ko

ń

ń

cowe podsumowanie

cowe podsumowanie

-

-

efekt klamki,

efekt klamki,

►

►

j

j

ę

ę

zyk: unika

zyk: unika

ć

ć

zwrot

zwrot

ó

ó

w zbyt trudnych, ale i

w zbyt trudnych, ale i

zbyt upraszczaj

zbyt upraszczaj

ą

ą

cych, precyzowa

cych, precyzowa

ć

ć

poj

poj

ę

ę

cia,

cia,

nie u

nie u

ż

ż

ywa

ywa

ć

ć

zwrot

zwrot

ó

ó

w potocznych.

w potocznych.

Co to jest op

Co to jest op

ó

ó

r?

r?

Op

Op

ó

ó

r to

r to

„

„

ś

ś

wiadome lub nie

wiadome lub nie

ś

ś

wiadome unikanie

wiadome unikanie

przez badanego penetracji pewnego obszaru

przez badanego penetracji pewnego obszaru

tre

tre

ś

ś

ciowego, kt

ciowego, kt

ó

ó

re mo

re mo

ż

ż

e wynika

e wynika

ć

ć

z

z

u

u

ś

ś

wiadomionego lub nie

wiadomionego lub nie

ś

ś

wiadomego poczucia

wiadomego poczucia

zagro

zagro

ż

ż

enia

enia

”

”

(

(

Geller

Geller

, Kr

, Kr

ó

ó

l 1991)

l 1991)

Ź

Ź

r

r

ó

ó

d

d

ł

ł

a oporu:

a oporu:

►

►

L

L

ę

ę

k

k

►

►

Wstyd

Wstyd

►

►

Poczucie winy

Poczucie winy

Op

Op

ó

ó

r i jego wska

r i jego wska

ź

ź

niki

niki

►

►

nieadekwatno

nieadekwatno

ść

ść

prze

prze

ż

ż

ywanych reakcji do

ywanych reakcji do

tre

tre

ś

ś

ci wypowiedzi (chyba,

ci wypowiedzi (chyba,

ż

ż

e mechanizm

e mechanizm

obronny)

obronny)

►

►

nie odpowiadaj

nie odpowiadaj

ą

ą

ca wypowiedzi mowa cia

ca wypowiedzi mowa cia

ł

ł

a

a

(chyba,

(chyba,

ż

ż

e mechanizm obronny)

e mechanizm obronny)

►

►

zmiana tembru g

zmiana tembru g

ł

ł

osu

osu

►

►

utrata kontaktu wzrokowego

utrata kontaktu wzrokowego

Op

Op

ó

ó

r i jego wska

r i jego wska

ź

ź

niki

niki

►

►

zmiana tempa wypowiedzi

zmiana tempa wypowiedzi

►

►

zanik spontaniczno

zanik spontaniczno

ś

ś

ci wypowiedzi

ci wypowiedzi

►

►

pojawienie si

pojawienie si

ę

ę

wypowiedzi

wypowiedzi

„

„

tuszujacych

tuszujacych

”

”

►

►

udzielenie odpowiedzi wyuczonej,

udzielenie odpowiedzi wyuczonej,

stereotypowej, konwencjonalnej

stereotypowej, konwencjonalnej

Op

Op

ó

ó

r i jego wska

r i jego wska

ź

ź

niki

niki

►

►

przed

przed

ł

ł

u

u

ż

ż

aj

aj

ą

ą

ce si

ce si

ę

ę

milczenie

milczenie

►

►

intelektualizacja

intelektualizacja

►

►

racjonalizacja

racjonalizacja

►

►

bezosobowa forma wypowiedzi

bezosobowa forma wypowiedzi

►

►

zmniejszenie g

zmniejszenie g

łę

łę

boko

boko

ś

ś

ci i szczeg

ci i szczeg

ó

ó

ł

ł

owo

owo

ś

ś

ci

ci

wypowiedzi

wypowiedzi

Op

Op

ó

ó

r i jego wska

r i jego wska

ź

ź

niki

niki

►

►

zapominanie pytania

zapominanie pytania

►

►

„

„

pustka w g

pustka w g

ł

ł

owie

owie

”

”

►

►

czynny atak

czynny atak

►

►

ś

ś

wiadome k

wiadome k

ł

ł

amstwo

amstwo

►

►

otwarta odmowa

otwarta odmowa

Techniki radzenia sobie z oporem

Techniki radzenia sobie z oporem

►

►

Milczenie

Milczenie

►

►

Zmiana, przeformu

Zmiana, przeformu

ł

ł

owanie pytania

owanie pytania

►

►

Parafrazowanie

Parafrazowanie

►

►

Podanie komunikatu o dostrze

Podanie komunikatu o dostrze

ż

ż

onej

onej

trudno

trudno

ś

ś

ci

ci

Techniki radzenia sobie z oporem

Techniki radzenia sobie z oporem

►

►

Udzielenie dodatkowych informacji

Udzielenie dodatkowych informacji

►

►

Pro

Pro

ś

ś

ba o konkretyzacj

ba o konkretyzacj

ę

ę

►

►

Rozmowa na temat

Rozmowa na temat

„

„

tu i teraz

tu i teraz

”

”

►

►

Przypomnienie o roli i funkcji badania

Przypomnienie o roli i funkcji badania

B

B

łę

łę

dy i wadliwe nastawienia

dy i wadliwe nastawienia

diagnostyczne

diagnostyczne

►

►

Stygmatyzacja, etykietowanie, b

Stygmatyzacja, etykietowanie, b

łą

łą

d

d

s

s

ę

ę

dziego

dziego

►

►

Efekt pierwsze

Efekt pierwsze

ń

ń

stwa

stwa

►

►

Koncentracja na negatywnych aspektach

Koncentracja na negatywnych aspektach

sytuacji

sytuacji

►

►

Konserwatyzm diagnostyczny

Konserwatyzm diagnostyczny

►

►

Zaw

Zaw

ęż

ęż

anie pola diagnozy

anie pola diagnozy

►

►

Bagatelizowanie

Bagatelizowanie

B

B

łę

łę

dy i wadliwe nastawienia

dy i wadliwe nastawienia

diagnostyczne

diagnostyczne

►

►

Wy

Wy

ł

ł

apywanie i fiksacja

apywanie i fiksacja

►

►

Moralizowanie i pouczanie

Moralizowanie i pouczanie

►

►

Projekcja i uto

Projekcja i uto

ż

ż

samianie si

samianie si

ę

ę

z rozm

z rozm

ó

ó

wc

wc

ą

ą

►

►

B

B

łą

łą

d maski

d maski

►

►

B

B

łą

łą

d skupiania si

d skupiania si

ę

ę

na skutkach

na skutkach

►

►

B

B

łą

łą

d redukcji

d redukcji

ź

ź

r

r

ó

ó

de

de

ł

ł

wiedzy

wiedzy

Bibliografia:

►

Jarosz Ewa, Wysocka Ewa:

Diagnoza

psychopedagogiczna,

Warszawa: śak, 2006.

►

King Gail:

Umiejętności terapeutyczne

nauczyciela

, Gdańsk: Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, 2003.

►

Łobocki Mieczysław:

Metody i techniki

badań pedagogicznych

, Kraków: Impuls,

2000.

►

Szustrowa Teresa (red.):

Swobodne techniki

diagnostyczne

, Warszawa: Wyd. UW, 1987.